شاہد شیدائی ہوراں دی ہڈ بیتی ”چیت اچیت" (2) ۔۔۔۔۔رویل

حیاتی دا اِک پنّا

میں اپنے دفتر وچ بیٹھا ہویا ساں کہ اِک دن اِک شاعر بیلی‘ ضیا نیر (جہڑے منہاج القرآن دے اِدارے وچ کم کر دے سن) میرے کول آئے تے دس پائی کہ مولانا طاہر القادری اِک مہینا وار رسالہ کڈھنا چاہندے نیں تے اوہناں نوں مدیر دی لوڑ اے۔ مجیب الرحمن شامی ہوراں نوں آکھیا گیا سی‘پر اوہناں نے اپنیاں رُجھاں پاروں معذرت کر لئی اے۔ ضیا نیر چاہندے سن کہ میں ایہ کم سنبھال لواں‘ سو اوہ مینوں طاہر القادری ہوراں کول لے گئے۔ گل بات ہوئی تے مولانا میرے تجربے توں ڈاڈھے متاثر ہوئے۔ تنخاہبارے گل ہوئی تے میں تن ہزار ماہوار منگے‘ پر اوہ کہن لگے کہ ایہ تے اِک مشن اے اَ تے مینوں اِک مشن سمجھ کے ایہ کم کرنا چاہیدا اے۔ اوہناں نے مینوں پندرھاں سو روپے مہینا اِعزازیہ دین دا کہیا‘پر میں اِ نکار کر دتا کہ ایہدے نال تے آؤن جان دا کرایاوی نہیں نکلدا۔ پچھن لگے کہ میں کم کیہ کرنا واں۔ میں دسیا کہ میرا اپنا پرنٹنگ‘ پبلشنگ تے ایڈیٹنگ دا اِک اِدارا اے۔ اینی گل سن کے کہن لگے:

”فیر تے معاملا اِی سدھا ہو گیا اے۔ ساڈے اِدارے وچ تے پرنٹنگ دا ڈھیر کم ہوندا اے۔ تسیں ایس معمولی جہے اعزازیے نال ساڈے پرچے دی اِدارت سنبھالو تے اِدارے دا سارا پرنٹنگ دا کم اسیں تہانوں دے دینے آں! اج توں ساڈے اِدارے دا پرنٹنگ دا کم باہر نہیں جائے گا۔“

اینی گل سن کے‘ میں ہامی بھر لئی تے اگلے دن توں منہاج القرآن دے دفتر جاناشروع کر دتا۔ مینوں اِک کمرہ دے دتا گیا تے میں پرچے واہتے کم شروع کر دتا۔ مواد کٹھا کرن لئی کئی چٹھیاں لکھیاں۔ مولانا دیاں جہڑیاں لکھتاں پہلے شمارے وچ چھپنیاں سن‘ اوہ وی میرے کول آ گئیاں۔ اِک ہفتا لنگھیا تے میرے کمرے دے باہر اِک ہور آدمی دے ناں دی تختی لگی ہوئی سی تے تھلے لکھیا ہویا سی ’ایڈیٹر‘ منہاج القرآن (اوہناں داپورا ناں تے مینوں یاد نہیں‘ پر اوہ ساحر تخلص کردے سن)۔ تختی پڑھ کے مینوں بڑی حیرانی تے پریشانی ہوئی۔ اگلے دن استعفا لکھ کے میں مولانا اگے دھر دتا۔ اوہناں نوں وجھادا پتا لگا تے اوہناں نے تختی بدلن دا آرڈر تے کر دتا پر نال اِی مینوں کہن لگے:

”ساحر ہوریں ساڈے اِدارے دے بہوں پرانے ساتھی تے خیر خواہ نیں تے اوہ چاہندے سن کہ اوہناں نوں رسالے دا مدیر بنایا جائے۔ اَساں اوہناں نال وعدا تے کر لتا سی پر اوہ ایس کم دا تجربانہیں رکھدے‘ ایس واسطے اساں تہاڈے نال گل بات کر لئی۔ ہن ساڈے لئی مشکل ایہ ہے کہ اسیں اوہناں نوں کویں راضی کریے۔ راہ ایہ نکلدااے کہ اوہناں نوں چیف ایڈیٹر بنا دتا جاوے۔“

”پر سرکار‘ چیف ایڈیٹر دے ہوندیاں اِک ایڈیٹر دی کیہ حیثیت رہ جاوے گی۔ اوہ تے میرے کم وچ دخل دیا کرن گے…… میں اپنی مرضی نال کویں کم کر سکاں گا؟“ ”تسیں فکر نہ کرو…… اوہ تہاڈے کم وچ کوئی دخل اَندازی نہیں کرن گے‘ میں اوہناں نوں سمجھا دیاں گا۔ پرچے اُتے صرف اوہناں دا ناں چیف ایڈیٹر دی حیثیت نال چھپیا کرے گا…… اللہ اللہ تے خیر صلیٰ۔“

مولانا دی گل سن کے میری تسلی تے ہو گئی‘ پر یقین نہ آیا کہ چیف ایڈیٹر ہوریں میری مرضی تے چلن گے۔ خیر‘ میں سوچیا کہ اگانہ ویکھنے آں، کیہ ہوندا اے! مینوں تن مددگار (معاون مدیر) وی دے دتے گئے تے اِک کاتب وی میرے نال بٹھا دتا گیا۔ میں رسالے دانقشا اپنے ذہن وچ تیار کیتا تے مستقل سرخیاں واہتے اِک ڈیزائنر کولوں بڑے اعلیٰ ڈیزائن تیار کرائے جہڑے نت چلنے سن (ہن تیک اوہو اِی چل رہے نیں)۔پہلے شمارے دا کم اجے ادھا وی نہیں سی مکیا کہ میرے کم وچ روڑے اٹکنا شروع ہو گئے۔ کدے کوئی معاون مدیر آکھے نہ لگدا تے کدے کاتب ہوریں چھٹی تے چلے جاندے۔ اودھر میرا دفتر سنجا پیا سی۔ جہڑے پرنٹر نے پرچا چھاپنا سی‘ اوہدے نال گل بات ہوئی تے پتا چلیا کہ مولانا دیاں دو انگریزی کتاباں کمپوزنگ تے پرنٹنگ واہتے اوہدے پریس وچ پہنچ چکیاں سن۔ مینوں بڑا سل ہویا کہ مولانا نے وعدا تے میرے نال کیتا سی پر اِدارے دا کم باہر ٹریا جا رہیا سی۔ اِک دن میں نشر و اشاعت دے ڈائریکٹر نوں اپنے دفتر لے گیا تے اوہنوں دسیا کہ ایتھے ہن کوئی گاہک نہیں وڑدا کیوں جے میں تے اوہناں دے اِدارے نوں وقت دے رہیا واں‘ اَتے اِدارے دا پرنٹنگ دا کم وی باہروں ہو رہیا اے جد کہ وعدامیرے نال کیتا گیا سی۔ اوس نے مینوں کوئی جواب نہ دتا‘ بس اُوں آں کردا رہ گیا۔

اوہناں دناں وچ منہاج القرآن کانفرنس وی ہون والی سی جہدی صدارت مولانا دے پیر مرشد ہوراں نے بغداد توں آکے کرنی سی‘ اتے مولانا دے کئی چاہن والیاں نوں مرشد دے ہتھوں مریدی دے نال قادری دا لقب وی ملنا سی۔ اوس کانفرنس دا حال میں پہلے شمارے وچ لکھنا سی اَتے پہلا شمارا”کانفرنس نمبر“ دی حیثیت نال اِی شائع ہونا سی۔ بغدادوں اچیچے پروہنے آئے تے اِک رات بہوں وڈی کانفرنس دی نینہ رکھی گئی جہدے وچ دیس دی ہر نکر چوں وڈے وڈے مذہبی پیشوا تے نعت خواں کٹھے ہوئے‘ دیگاں پکیاں تے ہزاراں لوکاں نے لنگر کھاہدا۔ میں اِک فوٹو گرافر کولوں پہلے شمارے وچ چھاپن لئی کانفرنس دیاں تصویراں وی بنوا لتیاں۔ اگلے دن کانفرنس دا حال میں معاون مدیراں دے ساہمنے زبانی بولیا جس نوں اِک معاون لکھدا گیا تے میں اوہدے کولوں مسودا لے کے اوس دی نوک پلک درست کیتی اَتے اوس نوں کاتب دے حوالے کر دتا۔

مولانا اِک غیر ملکی دورے تے جان والے سن۔ پرچے دی تیاری رمکے رمکے ہو رہی سی کیوں جے میرے نال سنگھنا تعاون نہیں سی ہو رہیا۔پر میں ایس کم نوں چھیتی مکاؤنا چاہنا ساں۔ مولانا نوں مکھ پنے دے نال پرچے دی اِک ڈمی بنا کے وکھا دتی گئی تے میں اوہناں نوں دسیا کہ اوہ چنتا نہ کرن پرچاچھیتی چھپ جائے گا۔ اوہ دورے تے چلے گئے تے میں پرچے دا مواد چک کے کاتب نوں اپنے دفتر وچ جا بٹھایا۔ منہاج القرآن دے اِدارے وچ پیغام چھڈ دتا کہ پرچے دا سارا کم میرے دفتر وچ ہویا کرے گا تے کوئی لوڑ ہووے تے اوتھے آ جایا کرن۔ ڈائریکٹر نشر و اشاعت‘ جہڑے پرچے دے ناشر وی سن‘ اِک دن اپنے حواریاں نال میرے دفتر آ گئے تے کم دی رفتار ویکھ کے خش ہو گئے۔ پرچا چھپیا تے اوہناں نے اوہدا اِک نسخا مولانا نوں باہر بھیج دتا۔ مولانا واپس آئے تے اوہناں نے پرچے دی بہوں تعریف کیتی پر اوہناں دے اگے میرا استعفا وی پیا ہویا سی۔ کہن لگے:

”جے تساں ساڈے نال نہیں سی چلنا تے سانوں پہلاں اِی دس دیندے‘ اسیں ایہ کم شروع اِی نہ کردے۔ تہاڈے مگروں پرچے دا کم کون کرے گا؟“ میں اوہناں اگے اپنے گلے شکوے دھر دیاں آکھیا:

”تہاڈی وجھا نال میرا اَپنا کاروبار تباہ ہو گیا اے کیوں جے میں تے پرچے دا کم کردا رہیا واں تے مینوں تہاڈے اِدارے ولوں پرنٹنگ دا کوئی کم نہیں ملیا…… سارا کم باہر جاندا رہیا اے جد کہ میرے نال تساں وعدا کیتا سی کہ اِدارے دا سارا کم ”کاغذی پیرہن“ دا اِدارا کریا کرے گا۔“ ”پر ہن ساڈے پرچے دا کیہ بنے گا؟“

”تہاڈا پرچا چلدا رہوے گا۔ میں کسے کولوں کجھ نہیں لکایا۔ تہاڈے بندیاں نوں ادارت دے سارے گر سکھا دتے نیں‘ ہر اُونچ نیچ دا جانو کرا دتا اے…… ایہ میرے بغیر وی پرچا کڈھ سکدے نیں۔“

اینی گل سن کے مولانا دی تسلی ہو گئی تے اوہ مینوں لے کے دفتروں باہر نکل آئے اَتے میرے موڈھے تے ہتھ رکھ کے کہن لگے:

”مینوں افسوس اے کہ تہاڈے ول دھیان کرن دے بجائے ادارے والے سارا کم باہروں کراندے رہے۔ میں دُعا کرنا واں کہ اللہ تہاڈیاں مشکلاں آسان فرمائے!“ میں لیڑے جھاڑکے گھر ٹر آیا۔

(باقی اگلی وار)