kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
علی انور احمد
May 29, 2020
شریعتی
علی انور احمد
“کیہ آکھدا اے مولوی؟” کمالے پُچھیا۔
“آکھنا کیہ سُو۔ اوہیو پُرانیاں گلاں۔ اکھے ایہ شریعت دا حکم اے۔ حشر دیہاڑے ایہدی پُچھ پرتیت ہووے گی۔” جمالے جواب دتا۔
“ایہ مولوی کجھ زیادا ای نہیں ودھ گیا” کمالے بے ترتیب اُگی تے ودھی ہوئی داڑھی وچ اُنگلاں پھیردیاں آکھیا۔
“ہاں ایہدا مُونہ واہوا ای پاٹ گیا اے” جمالے اکھّاں جھَمکدیاں وڈے بھرا دی ہاں وچ ہاں ملائی۔
“اپنا دادا آکھدا ہوندا سی ایہناں ملوانیاں نوں صغیر ے نہیں چڑھائی دا۔ ایہناں نوں ایہناں دی اوقات وچ رکھنا چاہید ااے۔ نہیں تاں ایہ اینا کھلردے نیں‘ سمیٹے نہیں جاندے۔”
“ایس ملوانے نوں ساڈے اپنے بھانجیاں دی شَہ اے۔”
“اوہناں نال وی نِبڑ لواں گے۔”
…………………………
کمال کیاں نوں اپنیاں بھیناں دے حِصّے آوندی پَیلی واہندیاں کِنّا ای چِر ہو گیا سی۔
کاغذاں وچ اوہ پَیلی‘ وراثت دے قانون مطابق اوہناں دیاں بھیناں دے ناں سی۔عملن قبضا بھراواں دا سی۔ اوہ لمّے چِر تَوں بھیناں دی بھوئیں تے موجاں پئے کردے سن۔
آون والے ویلے وچ وی پَیلی چھڈن دا اوہناں دا کوئی ارادا نہیں سی۔
اوہ خُد نوں اصل مالک تے حقدار سمجھدے سن۔
اوہناں نے اپنیاں بھیناں دا ویاہ کر کے تے داج دے کے فکر لاہ دتا سی۔ ہُن عید شبراتے تھوڑا بہت دیون نوں ای اوہ کافی سمجھدے۔ بھنویاں کدے اپنیاں بیویاں دے کن سن وچ پَیلی د ا بھوگ پایا ہووے تاں ہووے۔سر چڑھ کے اپنیاں بیویاں دا حق نہیں سی منگیا۔
ہُن نواں دَور آ گیا سی۔ زمین دی قدر ودھ گئی سی۔
اوہناں دے پُتر جوان ہو گئے سن۔ اوہ اپنیاں ماواں دا حِصّا لینا چاہندے سن۔ تے کیوں نہ لیندے۔ جدوں مامِیاں نِکّا نِکّاپیہندیاں سن‘ بڑیاں آکڑ کے گلاں کردیاں سن۔ اوہناں دی آکڑ تاں ست کھوتے نہیں سن چُک سکدے۔
اوہناں دی بھوئیں داکھا کے اوہناں نوں ای گھُوردِیاں سن۔
فیر بھنیویں لکھاں دی جایداد کیوں چھڈ دیندے۔
کمالے جمالے دی اِک بھین اوہناں دے اپنے پِنڈ ای ویاہی ہوئی سی۔ سبھ توں پہلے اوس بھین دے پُتراں سر چُکیا۔
“بتھیرا چِر ہو گیا اے ساڈے مامیاں نوں ساڈی بھوئیں کھاندیاں۔ جِنّا اوہناں کھا لیا‘ اوہناں نوں پکا۔ ہُن ساڈی ماں دا حِصّا ساڈے حوالے کرن۔ نہیں تاں …………”
“نہیں تاں لڑو گے؟” سُنن والے وڈی خبر سُننا چاہندے سن۔
“نہیں تاں اسیں کیس کراں گے۔”
اوہناں دی ایہ آکھنی مامیاں دے کنّاں تیکر اپڑی۔
“کیس کرن دا چاء لاہ لین اوہ۔ ایہ دیوانی دعوے سالاں تیکر چلدے نیں۔ دیوانا کر دیندے نیں۔ اسیں اوہناں دی بھوئیں توں ای کما کے کیس لڑاں گے۔ ویکھاں گے اوہ کِنّا چِر گھروں خرچا کردے نیں۔”
بھنیویاں عام لوکاں نوں اپنے حق وچ کرن لئی مہم شروع کیتی۔ اوس جمعے وچ مولوی صاحب نے بھیناں نوں وراثت وچوں اوہناں دا حق دیون دی تقریر کیتی۔
مولوی صاحب دا سارا زور ایس گل اُتے سی کہ دھیاں نوں بھوئیں وچوں اوہناں دا حق صرف زبانی کلامی تے کاغذاں وچ ای نہیں‘ حقیقتن وی دینا چاہیدا اے۔ اوہناں نوں بھوئیں دا قبضا دینا چاہیدا اے۔ اوہناں آکھیا۔
“مسلمان نوں کسے دُوجے دا مال ناحق کھاون توں روکیا گیا اے۔مسلمان اللہ دیاں حداں وچ رہندا اے۔ اوہ ظالم نہیں ہوندا۔
“مسلمانوں! اپنیاں خاہشاں دے مگر لگ کے اللہ دی ہدایت توں دُور نہ ہو جاؤ۔ بھیناں دا جِنّا حِصّا بندا اے‘ ہسی خُشی دیو۔ ایہو شریعت اے۔
“چوتھے سپارے دی سورت النساء دے دُوجے رکوع وچ وراثت دے پورے حکم احکام بیان کیتے گئے نیں” مولوی ہوراں حوالا دتا۔
“آیتاں وچ بھیناں دا جِنّا حق بندا اے‘ اُگھڑواں دَسیا گیا اے۔ فیر کہیا گیا اے جہڑا اللہ تے رسولؐ دی اطاعت کرے گا‘ اللہ اوہنوں ہمیشا ہمیشا دی راحت‘ جنت دیوے گا تے جہڑ انافرمانی تے اللہ دیاں مقرر کیتیاں گئیاں حداں توں اگے ودھے گا‘ اوہدے لئی ہمیشا ہمیشا دی اذیت‘ جہنم اے۔ رسولؐ اللہ دی حدیث اے‘ جہڑا شخص اِک ہتھ بھوئیں ظلم نال حاصل کرے گا‘ اوس زمین دے ستے طبق قیامت والے دن اوہدی دھون وچ طوق بنا کے پا دتے جاون گے۔”
کمالا جمعا پڑھن نہیں سی گیا۔
اوہ ساریاں خبراں جمالے کولوں پُچھدا پیا سی۔
اوس جمعے توں بعد اِکووار پِنڈ وچ اوہناں دے بھانجیاں ولوں اپنی ماں دا حِصّا لین دیاں گلاں دُھم گئیاں۔
ہر کوئی اپنی راء دیندا۔
ایہ راء کمالے ہوراں دے مُونہ تے ہور تے کنڈ پِچھے ہور ہوندی۔ کمالے تے جمالے دے کئی جعلی تے وقتی قسم دے ہمدرد اودھر دیاں سُن کے ایدھر آ دَسدے۔ رسکاٹ ماردے۔
“ہاں بھئی یونسا! سُنا خبراں؟” کمالے حُقے دی نڑی یونس ول کردیاں آکھیا۔
“اج بوڑھ دی چھاویں واہوا بندے بیٹھے سن۔ بڑی محفل لگی ہوئی سی۔اوتھوں کجھ گلاں میرے کنّیں پئیاں نیں۔”
“ہاں ہاں سُنا کیہ آکھدے نیں پِنڈ دے کھڑپینچ؟”
“برکت ٹھِبا کہندا سی بئی شریعت دا حکم تاں مننا ای چاہیدا اے۔”
“اوہ برکت ٹھِبا جِنّا کُو شریعتی اے ساریاں نوں پتا اے۔ فیر وی میتھوں سُن۔ پوری نماز تاں ایہنوں آوندی نہیں۔ ایویں ٹھُونگے ماردا رہندا اے۔ اوہدی ساری عمر لوکاں دے پَٹھے چوری وڈھ کے اپنے ڈنگراں نوں پاندیاں لنگھی اے۔
“حسن نگر دے کمی گھراں دِیاں کُڑیاں اپنے ایس پِنڈ دیاں پَیلیاں وچوں گھاء کڈھن آئیاں۔ اوہناں دیاں مگر پِچھے بنھیاں جھولیاں جدوں گھاء نال بھر جاندیاں تاں اوہ اِک تھاں آ کے جھولیاں لاہ جاندیاں۔
“اوہ تھوڑی دُور چلیاں گئیاں تاں ایس ٹھِبے نے اوہناں دے گھاء دی پَنڈ چُک کے اپنی مَجھ نوں پا لئی تے چادر وی لُکا لئی۔”
“اچھا‘ چادر وی نہ دتی؟”
“چادر دیندا تاں چوری نہ پھڑی جاندی۔”
“فیر تاں ایہ بڑا پکّا چور اے۔”
کجھ چِر چُپ رہی۔
“ہور کسے وی کوئی ساڈے خلاف گل کیتی سی؟”
“ہاں کُوبا دورے سرا وی بڑا ودھ ودھ کے بولدا پیا سی۔ اکھے بھانجے اپنا حق منگدے نیں۔ قرآن دا وی حکم اے۔ شریعت وی ایہو آکھدی اے۔”
“اُونہ کُوبارہوے وی کِتے قرآن دا حافظ۔ قرآن پڑھنا تاں کُجا‘ اوہنے تاں کدے قرآن پھڑ کے وی نہیں ویکھیا۔ جِنّا وڈا اوہدا سر اے‘ اونی ای نِکی اوہدے وچ عقل اے۔
“اوہ کِنّا کو شریعتی اے تے کِنّی شریعت جاندا اے مینوں سارا پتا اے۔ ایہناں روزیاں دی گل اے‘ اوہنے اِک وی روزا نہ رکھیا۔ اکھے میتھوں حُقّا چھڈیا نہیں جاندا۔ ساریاں توہ لعنت کیتی تاں سرگھی ویلے گوانڈھیاں دا پاتھیاں والا گھُورا بھن کے پاتھیاں چوری کیتیوں سُو۔ فیر اوہناں پاتھیاں دی اَگ بال کے حُقّے اُتے دھر کے تے حُقّا چھِک کے روزا رکھیا “جمالا دند پیہ کے بولیا۔
“احماں بولا وی اوتھے ای سی۔” یونس نے دَسیا۔
“اوہ کیہ آکھدا سی؟”
“اوہیو‘ اکھے جہڑا کم راضی روّنی ہو جائے اوہ چنگا اے۔ لڑ گھُل کے وی آخر حقداراں اپنا حق لَے ای لینا اے۔ جے بُدھ سلوکی‘ صلح صفائی نال کمالے ہوری پَیلی دے دیون تاں کل نوں فیر وی اکٹھے مل بیٹھن جوگے رہن گے۔
نالے اللہ تے اوہدے رسولؐ دا وی ایہو حکم اے۔ اللہ تے رسولؐ دے حکم اگوں تاں سر نہیں چکنا چاہیدا۔”
“ہاں ہاں احماں تاں اللہ‘رسولؐ دے سارے ای حکم مَندا اے۔ اوہنے کدوں کوئی نافرمانی کیتی اے۔ اوہدی کرتوت وی سُن لَے۔ شہابے کا پِڑ چکیندا پیا سی۔ گُوڑھا سوتا ہو گیا ہویا سی۔ اِک کھوتا غلطی نال ایہناں دے گھر وڑ گیا۔
“دانیاں دی بھری چھَٹی ایہنے اپنے کوٹھے اندر پلٹا لئی۔
“دو ڈھائی من دانیاں پِچھے بے ایما ن ہو گیا۔
“تے اج سانوں اللہ‘ رسولؐ دے حکم دَسدا ے۔”
یونس وِچے وچ مُٹکدا پیا سی۔
“اصل وچ ایہناں ساریاں نوں ودھ ودھ کے گلاں تاں آوندیاں پئیاں نیں بئی ایہ تے ایہناں دے پیوواں شروع وچ ای سیانف کر لئی۔
“برکت ٹھِبے دے پیو نے پَیلی پُتراں دے ناں لوان لگیاں کاغذاں وچ دھی ای مار دتی۔ میرے تاں بس پُتر ای پُتر نیں‘ دھی ہے ای کوئی نہیں۔
“کُوبے‘ احمے تے دُوجے لوکاں اپنیاں بھیناں نوں ورچاکے بھوئیں بخشوا لئی۔ اپنیاں بھیناں دے انگوٹھے لوا کے پَیلی اپنے ناں کرو الئی۔ تاہیوں اج چوڑے ہو کے گلاں کردے نیں۔
“ایہناں نوں بھوئیں دینی پَیندی تاں فیر ویکھیے آں کویں شریعت دیاں گلاں کردے نیں۔
“ساڈے پیو نوں عقل نہ آئی۔
“اوہ وی کوئی انج دا جُگاڑ لا لیندا تاں اج اسیں کھجل خوار نہ ہوندے۔”
یونس نے وی افسوسیا مُونہ بنا لیا۔
“اچھا ایہ دس‘ نمبردار کیہ آکھدا اے؟” کمالے پُچھیا۔
“نمبردار آکھدا اے چنگی گل تاں ایہ اے بئی کمالے ہوری ادھ پچدھ نقد دے کے بھین نوں راضی کر لین تے بھوئیں اپنے ناں کروا لین۔ نہیں تاں جویں شریعت آکھدی اے‘ کل نوں پرھیں پنچایت شریعت دے مطابق ای فیصلا کرے گی۔”
“اونہ‘ جویں نمبردار ساری عمر شریعت دے مطابق ای چلدا رہیا اے۔ بیگانیاں عورتاں نال…… تے ہُن کہڑ ا اوہ باز آ گیا اے۔ فیر پُتر وی پیو تے ای گیا اے۔
“جتھے پُتر لگا ہوندا اے اوتھے ای پیوو ی جا مُونہ ماردا اے۔
“بُڈھے بدکار دی تاں اصلوں بخشیش ای نہیں اے۔
“ایہ نمبردار دا گھر جِنّا کُو شریعتی اے‘ سارا پِنڈ جاند ااے۔ کسے نوں کوئی بھُل نہیں اے۔”
کمالا تے جمالا واہوا چِر اپنے دل دا بُخل بخار کڈھدے رہے۔
٭٭٭٭٭
