پُورنے/علی عثمان باجوہ

’’بے بے لیکاں لیک کیتیاں نیں، سویرے نِیہ کڈھنی نے۔۔۔۔۔۔۔‘‘

’’تے جامنو دے بوٹے دا کیہ ہووے گا۔۔۔؟؟؟‘‘

’’بے بے! اَدھا گلی وچ تے اَدھا ساڈے گھر وچ آوندا پیااے، وڈھنا ای پینا اے۔۔۔؟‘‘

’’ایہ تے اَساں اپنے گھر لایا سی‘‘

گلی اونتری نکھتری کتھوں آ لنگھی اے۔ساڈھے گھر وچوں؟ ایس بوٹے نال میریاں تریوے دِھیاں پینگھ جُھو ٹدیاں رہیاں نیں۔۔ لوک آکھدے نیں۔۔ آہے۔۔ جامنو دے ڈاہن کچے ہوندے نیں۔۔۔ ساڈی تے پینگھ کدے نہ ٹُٹی۔۔۔"

’’ایہ پرانیاں گلاں نیں۔۔۔ جدوں تُساں گھر بنایا سی اودوں گلیاں کچیاں سن، ہُن حکومت ولوں پکیاں اِٹاں دی گلی بنے گی اتے تیرے پتُر ایتھوں گڈی لے کے لنگھن گے۔۔۔‘‘

’’نی نہیں نی۔۔۔ اے رُکھ نہیں وڈھن دینا میں۔۔۔‘‘

بے بے دے پنڈ دیاں بہتیاں گلیاں ہُن پکیاں ہو گیاں سن،پر حالے وی کجھ کچیاں رہندیاں سن۔الیکشن ہوون والے سن تے پنڈ دیاں ساریاں گلیاں نوں پکا کیتا ں جا رہیا ں سن، بے بے دا گھر پنڈ توں ذرا باہر وار سی پر حکومتی نقشے دے حساب نال ایتھے وی ہون پکی گلی بنن لگی سی۔ ایس کر کے بے بے دے گھر والیاں نوں وی اپنی باہر والی کند ھ کھلارنی پینی سی، تاں جے گلی توں گھر وکھ ہو سکے۔ بے بے دے وڈے منڈے نے وی مستری مزدور بلائے سن اتے سرکاری کم کرن والے وی چونے نال چٹی لیک لیک گئے سن۔ جامنو دا اے بوٹا اوہ سی جہدیے توں سارے پنڈ نے جامنو ں تے گالھاں کھادیاں ہوون گئیاں۔ نکے بال وٹے ماردے پھردے،تے بے بے اوناں دیاں ماواں بھیناں پُندی رہندی۔۔۔ جدوں پھل لاون دی واری آوندی تے آپ ای گھر گھر جا کے پھڑا آوندی۔۔۔ پر ہُن ایہ موٹا رُکھ ادھا گلی تے ادھا گھر وچ سی۔سرکاری ملازم پنڈدلوں گلی پکی کردے کردے ایدھر اَپڑ رہے سن، تے دوجے پاسے بے بے دے منڈے وی نیہ ڈونگھی کرا لئی سی، آ جا کے اے رُکھ سی جہدا رَولا سی، بے بے روز دیہاڑ مکان لاندی پئی میری حیاتی وچ ایہ رُکھ نہیں وڈھیا جاوے گا۔ ہر کوئی آکھے۔۔پئی بے بے آکھ۔۔ رُکھ وڈھن نال بھلا کیہ ہونا؟ جامنو ای کھانے نی تے اوہ لبھ جاون گے، نالے ہُن تیریاں تیریوے دِھیاں آپ دِھیاں والیاں ہو گئیاں نیں،تے او ہناں وچوں کسے وی ایتھے جُھوٹا نہیں جُھوٹنا۔ پر نہ بے بے ٹلی تے نہ کم اگے ودھیا۔

’’لے بے بے! میں تے چلیا جے شہر چھٹی گئی جے مک۔۔۔۔ تسیں آپ ای مکاؤ اے پِٹ سیاپے۔‘‘

بے بے دے پوترے نے نما نما ہسدیاں سر نیواں کیتاتے بے بے نے کنبدے ہتھ اوہدے لشکدے والاں اُتے پھیرے۔

’’جاوے بھیڑیا! بے بے نوں ایتھے کلّی چھڈ چلیا ویں، ایہناں نامراداں کول۔۔۔ کوئی گل نہیں۔۔۔ میں ایہنا ںساریاں نوں آپ نبڑ لواں گی۔۔۔ اگلی چھٹی آویں گا تے ایسے رُکھ توں جا منوں کھواواں گی۔۔۔ جا رَب حیاتی کری۔۔۔‘‘

بے بے نے ادھیاں پجیاں اکھاں نال پوترے نوں ودعیا کیتا۔

بے بے دے نکے پوترے نے موٹر سائیکل اسٹارٹ کیتی تے وڈا پچھے بہ گیا، جامنو دے بوٹے کولوں موٹر سایکل دا پچھلا ٹائر دُھوڑ اُڈاندا لنگھیا تے تھوڑا اگے جا کے پکی گلی چڑھ گیا۔

’’بے بے! ایہ ویکھی او دُھوڑ۔۔۔اُڈ اُڈ کے ساڈے سراں وچ پئی اے۔۔۔ ایہ رُکھ ناں وڈھیا تے انج ہی پیندی رہنی اے۔۔۔"

بے بے دی نونہ نے پکدی ہانڈی اُتے ڈھکن دھردیاں آکھیا۔ ’’نی، دُھوڑاں جمیے۔۔۔ مڑ مٹی نام مٹی ہونا ای۔۔۔ رب کولوں ڈر۔۔۔۔ میں بڑی گناہ گار واں پر جاندی وار ایہ رُکھ دا عذاب لے کے قوّرے نہیں پینا۔۔۔۔‘‘

نونہ سس نے دو چار ہور سڑیاں اِک دوجے ول سُٹیاں تے ڈنگ ٹپ گیا۔

اگلے دن پرھیا بہ گئی۔ساریاں نے ایہو آکھیا، پئی رُکھ وڈھیا جاوے تاں راہ سوارا ہووے۔۔۔۔۔ بے بے دا پتر بے بے دیاں دوناں ول بہ بہ اخیر پرھیا وچ اپڑیا۔مزدور کہاڑیاں تے آریاں لے کے اپڑ پئے۔۔۔ پر بے بے اوکھی سوکھی ہو کے رُکھ لا گے اپڑ گئی اتے رُکھ نوں جپھا مار لیا۔

’’وے میں کہنی آں چلاؤ آری جے کسے ماں دا دُدھ پیتا جے تے۔۔۔۔‘‘

سارا پنڈ تماشا ویکھن آیا، بے بے گھر والے جھوٹھے ہاسے ہسدے تے بے بے دے ترلے پا وندے رہے۔ شام تیکر بے بے واپس اپنی منجی تے آن بیٹھی تے جامنو دا رُکھ چھانگیا گیا۔ مڈھ نوں مٹی وچوں کڈھن لئی پوری دیہاڑی چاہیدی سی۔ بے بے اِک دم چپ چپیتی ہو گئی۔

اگلے دیہاڑ مڈھ وی اوس زمین وچوں کڈھ لیا گیا تے ہفتے کھنڈ وچ پکی گلی تے بے بے دے گھر دی کندھ ولی گئی۔ تماشامکا۔ لوکی بھل بھلا گئے تے پکیاں گلیاں تے پنڈ دے منڈے موٹر سایکلاں بھجاون لگے۔

بے بے نوں مویاں بہُتے ورھے نہیں ہوئے ہوون گے۔ ہُن بے بے دا پوترا پڑھائی دے آخری سال وچ سی۔ تے شہر وچ سیال آیا جویں ہر سال آوندا سی۔ پر ہر پاسے جویں گھٹاتے سواہسی۔ لوکاں اک دوجے کولوں منہ لکولے،کوئی شے سی جہڑی ایس سیال وچ اکھاں وچ رڑکدی سی۔ شہری سڑکاں اتے اُنج وی بھج دوڑ کر رہے سن، نہ کسے دسیا اتے نہ کوئی دس سکدا سی۔ ایہ نواں سیال پہلی وار سبھ نے ویکھیا تے فیر ایہ وی پرانا ہوگیا۔ ہرپاسے دُھوڑ تے دُھدل، کھیہ تے بس۔۔۔ گھٹا تے سواہ۔۔۔