امریکی ناول کار جس نے انعام دی رقم ونڈ دِتی……٭رویل٭

امریکی ناول کار جس نے انعام دی رقم ونڈ دِتی……٭رویل٭

کبیر علی

امریکی ناول کار،کہانیکار،شاعر،مضمون نگار تے شاعر ولیم فاکنر جس نے نوبل پرائز وی اپنے ناں کیتا اے اوس دا جنم پنجھی ستمبر1897نوں مِسیسیپی وچ ہویا۔اوس دے والد دا ناں مُرے کتھبر فاکنر تے ماں دا ناں مَود بٹلر سی۔ولیم فاکنر دی ماں جی نے پڑھن دی عادت اپنے بال نوں لا دتی تے نِکی عمرے ای اوس نے چارلس ڈِکنز ورگے لکھاری نوں پڑھیا۔سِول وار بارے ڈھیر ساریاں کہانیاں بالپن وچ ای سُنن دا شوق سی ولیم کلارک فاکنر جو آپ دے پروار دے وڈ وڈیریاں وچوں سی اوہناں نوں پروار وال" بُڈھا کرنل"دے ناں توں یاد کردے سن۔

سکولی پڑھائی دے دوران اوس نوں کدے وی پہلی پوزیشن نہیں ملی چوتھی پنجویں توں یارھویں بارھویں پوزیشن تے آکے تعلیم حاصل کیتی تے گرایجویشن تیکر انجے ای رہیا۔نصاب دی پڑھائی ول تاں اینا دھیان نہ دتا گیا پر اوہناں نے اتہاس نوں گوکھنا شروع کیتا۔فِل سٹون نال ملاقات توں بعد ولیم فاکنر دے جیون نے رنگ بدلیا تے آپ دے مُڈھلے اَدبی جیون وچ فِل سٹون نے بھرواں کردار ادا کیتا،جو جیمز جوائس ورگا لکھاری ای مثالی سمجھدا سی تے ولیم فاکنر نوں اوس دیاں لکھتاں لئی حوصلا ودھاؤ کردار وی کردا رہندا۔ایسے کر کے آپ دیاں مُڈھلیاں لکھتاں تے جیمز جوائس دا اثر چوکھا اے۔ولیم فاکنر نے اپنیاں کجھ نظماں تے کہانیاں فِل سٹون نوں دتیاں تاں جو ایس نوں چھاپن دا کجھ آہر کیتا جاوے پر ایس نوں رَدّ کر دتا گیا۔۔۔ایہ سی نوبل پرائز جیتو امریکی لکھاری دا مُڈھلا اَدبی جیون۔ایس وچ اوہ اپنے علاقے تے پروار دی کہانی توں وادھو ای متاثر سی۔

ولیم فاکنر دا قد پورا نہ ہوون کر کے امریکی فوج وچ اوس نوں نہ رکھیا گیا پر برطانوی فوج واسطے اوس دا قد پورا سی پر تواریخی ثبوتاں انوسار اوہ کدے وی رائل فوج وچ رلتی نہیں رہیا۔یونیورسٹی آف مِسیسیپی وچ پڑھدیاں ہوئیاں اوس دی شاعری چھپن لگی 1925وچ اِک ناول”فوجی دی تنخاہ“Solider s' pay چھپیا ایس توں دو ورھے مگروں اک طنزیاناول ’مچھر‘Mosquitoes آیا۔1927 وچ اک ناول Flags in the Dust نوں پبلشرز نے رَدّ کر دتا سی جس نے ولیم فاکنر نوں کافی حد تک مایوس کیتا۔

ولیم فاکنر دا ویاہ ایسٹلے نال جون1929وچ ہویا پر ایس دے نال نال ہورناں سوانیاں نال آپ دے ناں نوں ادبی جیون توں وکھرا نہیں کیتا جا سکدا اے۔کافی سوانیاں نال سنبندھ رہن پاروں امریکی ادبی دُنیا وچ جانے جاون والے لکھاری بارے مِیٹا کارپنٹر تے جَون ولیم نے اپنیاں لکھتاں وچ وی ولیم فاکنر نال اپنے سنبندھ نوں بیانیا اے۔ہور تے ہور جدوں اوہ نوبل پرائز لین گئے تاں اوتھے تھورسٹن جانسن نال ملاقات ہوئی جو اک پترکار دی بیوا سی اوس نال وی تعلق دا کافی چرچا رہیا۔۔۔۔۔۔۔

اپنے جیون دے 31ویں ورھے وچ ولیم فاکنر نے The Sound and the Fury ’واج تے کرودھ' اُتے کم کرنا شروع کیتا ایس ناول بارے لکھدیاں ہوئیاں اک دلچسپ گل کجھ انج اے لکھاری نے ایس نوں کہانی دے طور تے لکھنا شروع کیتا پر لکھدیاں ہوئیاں محسوسیا کہ ایس کہانی دے کرداراں نوں ناول راہیں ای ٹھیک ڈھنگ نال بیانیا جا سکدا اے۔ بعدوںولیم فاکنر دا ایس ناول دی تخلیق دے حوالے نال کہنا سی کہ اک دن بوہے بھِیڑکے تے چھاپنہاراں نوں بھُل کے اپنے آپ نوں کہیا”ہُن میں لکھ سکنا“

ولیم فاکنر دا یہ ناول بہت پسند کیتا گیا فیر1932وچ جدوں پیسیاں دی لوڑ پئی تاں واسن نوں lights in augustاگست وچ جگمگ‘ نوں پنج ہزار ڈالراں وچ ویچن لئی کہیا پر کسے نے خریدیا ای نانہ۔آپ نے ہاورڈ ہاکس نال ہالی وُوڈ وچ بطور لکھاری کم کیتا تے ایسے کمکار دے دوران ہاورڈ ہاکس نال مِترتا شروع ہو گئی آپ ایتھے ہالی وُوڈ وچ 1950 تک لکھدے رہے۔1949ء وچ ولیم فاکنر نوں نوبل پرائز دتا گیا،نقد ملے انعام وچوں ولیم فاکنر نے چوکھی رقم گلپ (فکشن)لکھن والے نویں لیکھکاں واسطے وقف کر دتی تاں جو گلپ نوں ودھایا جاوے تے ایس دی حوصلا افزائی کیتی جاوے۔ستارھاں جون1962وچ ولیم فاکنر نوں گھوڑے دی سواری دے دوران ڈِگ کے سٹ لگی جس نے آپ دی صحت نوں بُری طرحاں متاثر کیتا چھے جولائی1962نوں دِل دا دورا پین کر کے اگلے جہان ٹُر گئے۔

ولیم فاکنر دیاں آکھیاں گلاں

٭پڑھو،پڑھو،پڑھو،سبھ کجھ پڑھ لو،کلاسیک،اُکا نکھِد لکھت،چنگا بھیڑا سبھ پڑھ لو تے ویکھو اوہناں نے ایہ سبھ کنج کیتا اے۔اِک ترکھان وانگوں جو اپنے اوزاراں نال کم کردا اے تے پڑھدا وی اے۔پڑھ کے اپنے اندر جذب کرو تے فیر لکھو۔

٭ماضی کدے مردا نہیں۔

٭لکھاری نہ بن کے رہ جاؤ،بس لکھدے رہو۔

٭لکھت وچ تُسیں اپنے پیاریاں نوں وی مار دیندے او۔

٭خاباں دا اِکو ویلے اِکو ای مالک ہوندا اے ایس لئی خاباں ویکھن والے اِکلے ہوندے نیں۔

٭ایہ شرمندگی والی گل اے کہ اک انسان دن وچ اٹھ گھنٹے بس کم کر سکدا اے۔اوہ اٹھ گھنٹے کھا نہیں سکدا اٹھ گھنٹے پی نہیں سکدا۔اوہ اٹھ گھنٹے پیار وی نہیں کر سکدا۔صرف اٹھ گھنٹے اوہ کم ای کر سکدا اے۔

٭’ دُکھ یاں کجھ وی نہیں‘ وچوں میں دُکھ نوں چُن لواں گا۔

٭محبت بارے سبھ توں دُکھی کرن والی ایہ گل اے کہ انج ہمیشانہیں رہنا ایپر دل دا ٹُٹنا وی چھیتی وِسر جاندا اے۔

٭شاید اوہ ودھیا لوک سن اوہناں نے کتاباں وچ پریم رکھ چھڈیا جے انج نہ ہوندا تے پریم کدھرے لبھدا اے

نہ۔

٭جدوں تک تہانوں خُد توں کدے کدار شرم نہیں آندی تُسیں ایماندار نہیں او۔

٭اِک لکھاری اپنے آپ نوں ایہ سکھاندا اے کہ ہر شے دی بنیاد خوف اے۔

٭ودھیا ترین گلپ کسے وی صحافت توں بہتا وڈا سچ اے۔

٭محبت نہیں،مرد تے عورت مردے نیں۔

٭پریشان نہ ہوؤ اپنے سمکالیاں توں بہتر بنن دا جتن کرو۔اپنے آپ توں وی بہتر بنو۔

٭میں اوہناں سوانیاں وچوں نہیں جہناں نوں شیواں دی سُوجھ بوجھ ہوندی اے۔

٭"اوہ اپنی روح دی مالکن سی۔"

٭دَکھن وچ لوکاں کول پڑھن لئی ویلا نہیں اے کیوں جے اوہ لکھن وچ رُجھے ہوئے نیں۔

٭٭٭٭٭