پانی وچ ڈُبے کراچی دا ماتم ـــــ٭رویل کالم٭

پانی وچ ڈُبے کراچی دا ماتم ـــــ٭رویل کالم٭

شیخ محمد انور

پاکستان بنے 73 ورھے لنگھ گئے قائد دے شہر وچ پانی دی نکاسی دا نظام درست نہ ہوسکیا۔ وزیراعظم عمران خان نے کراچی شہر دی بحالی دے نال نال پاکستان ریلوے دیاں کالونیاں اتے وی رحم کیتا جاوے۔ کراچی‘ لانڈھی‘ کورنگی‘ کوٹری تے حیدر آباد سنے سارے ریلوے کالونیاں اتے وی کرم دی نظر پائی جاوے۔

کراچی دے مسایل نیں کہ ختم ہوون دا ناں ای نہیں لے رہے۔ حالیا بارشں بعد قائد دا شہر جویں پانی وچ ڈبیا ہویا اے ماضی وچ ایہدی مثال نہیں ملدی۔ کراچی وچ بارشاں پاروں جو نقصان ہویا اوہ لمحا فکریا اے۔ بارش پاروں کراچی دے ہور رہایشی تے کاروباری علاقیاں وچ پانی کھلو گیا جد کہ نشیبی علاقے کئی کئی فٹ پانی وچ ڈب گئے نیں۔ شہر دے زیادا تر متاثرا علاقیاں گلشنِ حدید‘ سرجانی ٹاون‘ ملیر ندی نال جڑے علاقے‘ کورنگی، لانڈھی، ڈیفنس، منظور کالونی، ملیر، شاہ فیصل کالونی، اورنگی ٹاؤن، آئی آئی چندریگر روڈ، صدر، کھارادر، نارتھ کراچی، ناگن چورنگی، گلبرگ، بفرزون، عزیز آباد تے لیاقت آباد شامل نیں۔ایس توں وکھ ڈیفنس سوسائٹی، گزری، کیماڑی، سعدی ٹاؤن، قائد آباد تے گلستان جوہر دے علاقے وی متاثر ہوئے۔ کراچی پاکستان دا تجارتی دارلحکومت اے تے جی ڈی پی دے کئی حصے دا حامل اے۔ قومی محصولات داتقریبن 65 فیصد کراچی توں حاصل ہوندا اے۔ پاکستان دے سارے سرکاری تے نجی بینکاں دے دفتر کراچی وچ قایم نیں۔ جہناں وچوں تقریبن سارے دفتر پاکستان دی وال سٹریک آئی آئی چندریگر روڈ اتے قایم نیں۔ ملک بھر توں لوک روزگار دی تلاش و چ کراچی آوندے نیں تے اوہدے پاروں ایتھے مختلف مذہبی‘ نسلی تے لسانی گروہ آباد نیں۔

کراچی نوں ایس پاروں نکا پاکستان وی آکھیا جاسکدا اے۔ ایہناں گروہاں دی ہاہمی کشیدگی پاروں 80 توں 90 دہاں دئیاں وچ کراچی لسانی فسادات‘ تشدد تے دہشت گردی دا شکار رہیا۔ 21 ویں صدی وچ تیز قومی معاشی ترقی دے نال نال کراچی دے حالات وچ بہت تبدیلی آئی اے۔ کراچی دی امن عاما دی صورتحال کافی بہتر ہوئی اے تے شہر وچ مختلف شعبیاں وچ ترقی دی رفتار وچ بہت وادھا ہویا۔ کراچی دے مسائل دا غور نال جایزا لیا جاوے تے بہت ساریاں وجوہاتاں ساہمنے آوندیاں نیں۔ جے فی الحال بارش پاروں تباہی دی گل کیتی جاوے تے سندھ حکومت دے نال نال لوکائی دا وی قصور نہیں آوندا اے۔ کراچی دنیا وچ تیزی نال کھلردے ہوئے شہراں وچوں اک اے ایس لئی ایہنوں ودھدی ہوئی ابادی‘ ٹریفک‘ الودگی‘ غربت‘ دہشت گردی تے جرایم ورگے مسایل دا ساہمنا اے۔ ایس ویلے کراچی دا سبھ توں اہم مسئلا ندی نالیاں اتے بنن والیاں ناجایز تجاوزات دی اُساری دا مسئلا کراچی وچ وی لوکائی تے آون والیاں نسلاں وانگ سیاست داناں تے سرکاری اہلکاراں دی ملی بھگت توں کھلیاں تھاواں اتے ناجایزات تے اوہناں دی صفائی اے۔ پاکستان دے دوجے شہراں وانگ سیاست داناں تے سرکاری اہلکاراں دی ملکی بھگت نال کھلیاں تھاواں اتے ناجایز تجاوزات دی اساری دا مسئلا کراچی وچ وی لوکائی تے آون والیاں نسلاں لئی پریشان کن اے۔

کراچی میگا پولیٹن شہر ہون دے باوجود ینا بدقسمت اے کہ پاکستان نوں 73 سال لنگھ جاون دے باوجود ایہدا کوئی ماسٹر پلان نہ ہونا ایس شہر دے زیادا تر مسائل دی جڑ اے۔ اوہناں دا ایہ وی آکھنا اے کہ شہر دا پانی دی نکاسی دا نظام جدوں تیکر صحیح خطاں اتے استوار نہیں ہووے گا‘ اودوں تیکر بارش انج ای رحمت توں زحمت بندی رہوے گی۔

جدوں تیکر متعلقا ادارے تے ضلعی بلدیات کچرا چکن بہتر طریقے نال اوہنوں ٹھکانے لان دی بجائے ندی نالیاں وچ روڑھن گے تے نالیاں اتے انج ای قبضے کیتے جاندے رہن گے تے بارشاں بعد ایہو جہے حالات پیدا ہونا یقینی گل اے۔ جے بلدیا کراچی دی تاریخ دی گل کیتی جاوے تے پتا چلدا اے

کہ ایہدا آغاز 1933 وچ ہویا۔ ابتدا وچ شہر دا اک میئر‘ اک نایب میئر تے 57 کونسلر سن۔ 1976 وچ بلدیا کراچی نوں بلدیا عظمی کراچی بنا دتاگیا۔ 2005 وچ مقامی حکومتاں دے انتخابات وچ مصفطی کمال نے کامیابی حاص کیتی تے نعمت اللہ خان دی تھاں کراچی دے ناظم قرار پائے۔ جد کی نسرین جلیل شہر دی نایب ناظما قرار پائیاں۔ مصطفی کمال ناظم دا عہدا سابنھن توں پہلے صوبا سندھ دے وزیر برائے انفارمیشن ٹیکنالوجی سن۔ اوہناں توں پہلے کراچی دے ناظم نعمت اللہ خان 2004 تے 2005 لئی ایشیا دے بہترین ناظمین وچوں اک قرار پائے سن۔ مصطفی کمال نعمت اللہ خان دا شروع کردا سفر جاری رکھدے ہوئے شہر وچ ترقی وچ کافی تیزی نال کم کیتا۔ پر 2010 بعد کراچی شہر و چ بلدیاتی نظام دے خاتمے بعد شہر دی ترقی کافی حد تیکر رک جہی گئی سی۔ پر 2015 وچ عام انتخابات بعد نویاں حکومتاں بعد شہر دی اُساری تے ترقی داد دوبارا آغاز ہویا پر اصل مسائل ہن وی موجود نیں۔

ایہ اک تلخ حقیقت اے کہ ملک وچ جدوں وی مون سون دے موسم دا آغاز ہوندا اے شہر قاید دے باسی پریشانی وچ مبتلا ہوجاندے نیں کیوں کہ ندی نالے گندگی‘ کوڑا کرکٹ تے تجاوزات پاروں سکڑ چکے نیں تے بارش پاروں کسے وی ویلے اربن فلڈ دی صورتحال پیدا ہوسکدی اے۔ کراچی دے لوکائی اک عرصے توں ایس عذاب توں لنگھ رہے نیں تے ہر سال سرکاری حکام طفل تسلی تے بیانات راہیں اوہناں نوں بلکل اُنج ای تسلی دیندے نیں جویں عمران خان صاحب نے 100 ارب دے پیکج دا رسمی اعلان کرکے لوکائی نوں بہلان دی کوشش کیتی اے۔ زمینی حقایق دسدے نیں کہ ایس سال وی شہر دے رہن والیاں نوں برسات پاروں لمے ٹریفک جام ہون‘ تھاں تھاں بارش دا پانی جمع ہون تے گھراں‘ دفتراں تے دکاناں وچ پانی داخل ہون دا عذاب جرنا پیا اے۔ ایس توں اگے موسمیات دے محکمیاں مطابق سمندری طوفاناں تے انج دیاں ہور آفتاں دے آون دی وی پشین گوئی کیتی گئی اے۔

٭٭٭٭٭