اخبار پڑھن والیاں وچ گھاٹا, خطرناک صورت حال۔۔۔۔٭رویل کالم٭

پڑھندا شوق زوال پذیر کیوں۔۔۔!پڑھن دا شوق تے ذوق دا محتاج ہوندا اے جس کسے نوں ایہ شوق پے جاوے تے اوہدی پیاس کدے نہیں بُجھدی۔

ایہدے وچ کوئی شک نہیں کہ سوشل میڈیا فیک نیوز د ا سبھ توں اہم ہتھیار ثابت ہورہیا اے۔ انٹرنیٹ‘ کمپیوٹر تے جدید ٹیکنالوجی دے آون توں جتھے اسنان دی زندگی وچ سہولت پیدا ہوئی اے اوتھے بہت سارے مسایل نے وی جنم لیا اے۔ ترقی دو دوڑ وچ بہت کجھ بدلدا جارہیا اے۔ لوکاں دے رویے تے مزاج تبدیل ہورہے نیں۔ سوشل میڈیا اُتے اظہار رائے دی ازادی دے چک وچ ساڈے نوجوان گمراہی دا شکار ہورہے نیں۔ سوشل میڈیا اُتے خبر تے فوری طور تے ہر تھاں اپڑ جاندی اے پر اوہ خبر معیاری اے ایس حوالے نال کوئی وی دعوے نال نہیں آکھیا سکدا کہ ایہو جہے حالات وچ ضرورت ہوندی اے بھروسے والے وسیلے دی تے دنیا وچ اخبارات نوں ای مطالے وچ لئی خبردا بھروسا جوگ وسیلا منیا جاندا اے۔ سوشل میڈیا دی افادیت توں انکار تے نہ ممکن اے پر ایہدے پاروں فحاشی‘ عریانی تے بے راہ روی وچ بہت وادھا ہویا اے۔ حکومت نوں چاہیدا اے کہ ایہدے اُتے چیک اینڈ بیلنس کیتا جاوے تے فیک نیوز کھلارن والیاں خلاف کارروائی عمل وچ لیائی جاوے۔ ساڈے معاشرے وچ بہرحال سوشل میڈیا دے منفی نتیجے ساہمنے آرہے نیں۔ جس وی انسان دی عزت نوں پامال کردتا جاندا اے۔ اے پی این ایس نے پچھلے سال 25 ستمبر نوں ہرسال نیشنل نیوز پیپر ریڈرشپ ڈے دے طور تے منان دا اعلان کیتا سی۔ کیوں کہ ایس دن دنیا وچ پہلی واری 1690 وچ کثیر صفحیاں اتے مشتمل پہلا اخبار شایع ہویا سی۔ ہر سال ایس دن نوں منان دا مقصد نوجوان نسل وچ اخبار دی اہمیت نوں اجاگر کرنا تے اخبار بینی نوں فروغ دے کے فیک نیوز اتے قابو پانا اے۔

دنیا اینی تیزی نال بدل رہی اے کہ جو شیواں کل تیکر رایج سن اج اوہناں دا رواج ختم ہوگیا اے۔ پر اخبار ایہو جہی شے اے کہ جو ہر تھوڑے بہت پڑھے لکھے بندے دی زندگی وچ داخل اے۔ لوک جسمانی غذا‘ اوہدی قلت تے ایس قلت دے مضمرات نوں سجھدے نیں پر اوہ ایس حقیقت دا ادراک کرن وچ ناکام نیں کہ انسان نوں جویں جسمانی غذا دی لوڑ ہوندی اے انج راحانی‘ ذہنی‘ نفسیاتی تے جذباتی غذا وی درکار ہوندی اے۔ تے مطالعا ایس غذا دی فراہمی دا بہت وڈا وسیلا اے۔ اک زمانا سی جدوں اخبار صرف خبراں تیکر محدود رہندا سی پر ہن اخبار سماجی خدمتاں وی انجام دے رہیا اے۔ جویں روزگار دے مواقع‘ مسابقتی امتحاناں دی رہنمائی دیاں کوششاں وغیرا۔ اخبار بینی دا شوق رکھن والے بندیاں دی زندگی کدے پھکی نہیں پیندی۔ اوہناں دی معلومات وچ روز بروز وادھا ہوندا اے تے اوہ معاشرے لئی سود مند ثابت ہوندے نیں۔ ایہو جہے بندے حالات توں واقف ہوندے نیں تے آون والے حالات دا مقابلا کرن دی بھرپور صلاحیت رکھدے نیں۔ اوہ ذہنی طور تے مکمل تیار ہوندے نیں کہ آون والے دناں وچ اوہناں نوں کویں دی صورتحال دا ساہمنا کرنا پوے گا۔ ایس مشغلے نوں اختیار کرن والے دا دماغ کدے وی زنگ آلود نہیں ہوسکدا۔ کیوں کہ اوہ اوہنوں بھرپور استعمال کردا اے۔

ایہو جہے بندے جہناں دا زیادا تر ویلا اخبار تے کتاباں پڑھن وچ لنگھدا اے اوہ حقیقت پسند ہوندے نیں۔ بے خبر بندے دی زندگی بسر کرنا انج ای اے جویں کوئی بندا اپنی ساری زندگی سوندے ہوئے لنگھاوے۔ ایس لئی باخبر رہن لئی اک اہم وسیلا کتاباں تے اخبار دا مطالعا اے۔

مطالعا انسان دی شخصیت نوں سنواردا اے ایہدے اندر اخلاقی قدراں پروان چڑھدیاں نیں۔ کتاباں توں حاصل ہون والا علم کدے ضائع نہیں جاندا۔

انسان دی زندگی وچ مختلف موڑ آوندے نیں ایہناں موڑاں اتے کویں ایہناں مسایل نوں حل کرنا تے ایہناں چیزاں دا علم انسان کتاباں دے مطالعے توں پچھلے لوکاں دے تجربیاں توں سکھدا اے۔ مطالعے دا شوق ذوق دا محتاج ہوندا اے۔ جس کسے نوں ایہ شوق پے جاوے فیر اوہدی پیاس نہیں بُھجدی۔

پاکستان دی ابادی 22کروڑ توں ودھ اے تے ملک وچ شایع ہون والے سارے اخبارات تے رسالے دی مجموعی اشاعت 20,25 لکھ توں ودھ نہیں۔ اخبار دا مطالعا‘ مطالعے دی پوہڑی دا پہلا ڈنڈا اے۔ پر ایس پائیدان دی حالت وی خستا اے۔ اخباراں دے پڑھن والے اکثر لوک پورا اخبار نہیں پڑھدے۔ اوہناں وچوں بہت گھٹ لوک اخبار دے کالم یاں اداریا پڑھدے نیں۔ نتیجا ایہ کہ اخبار دے اکثر پڑھن والے دا مطالعا گھٹ تے اخبار دے نال کٹ وڈھ زیادا ہوندی اے۔ ایس صورتحال نے معاشرے وچ مطالعے دا قحط پیدا کردتا اے۔ ساڈے معاشرے وچ کتب بینی دے نال نال اخبارات دی ریڈرشپ وچ کمی دیاں تے بہت ساریاں وجوہاتاں نیں پر سبھ توں اہم وجھا اخبار دی قیمت وچ وادھا وی اے۔ مغربی ملکاں وچ زیادا لوک اخبار پڑھدے نیں ایس لئی اوتھے اخبار سستے نیں۔ جے ساڈے ملک وچ وی اخباراں دی قیمت وچ کمی کیتی جاوے تے حکومت ایس سلسلے وچ پرنٹ میڈیا نوں سہولتاں دیوے تے اخبار دی ریڈرشپ وچ وادھا ہوسکدا اے۔

٭٭٭٭٭