پنج اکتوبر ۔۔۔استاد دا دن ـــــ٭رویل٭

5اکتوبر…… اُستاد دا دن ــــــ٭رویل٭

ابو نیلوفر

نوبل انعام جیتو ساینس دان‘ ڈاکٹر عبدالسلام انعام ملن مگروں جدوں ہندستان دے دورے اُتے گئے تاں جاون توں پہلاں اوہناں نے ہندستانی سرکار نوں درخاست کیتی کہ اوہناں دے استاد‘ جو ونڈ توں پہلاں گورنمنٹ کالج لاہور وچ اوہناں نوں پڑھاندے ہوندے سن‘ اوہناں نوں لبھیا جاوے کیوں جے اوہ (ڈاکٹر ہوری) اوہناں نال ملاقات کرنا چاہندے سن۔

ہندستانی حکومت نے بڑے جتن دے نال اوہناں دے استاد نوں لبھیا جہڑے اوس سمے کلکتے وچ رہ رہے سن۔ بہت بڈھے تے ضعیف ہو چُکے سن۔ اوہ ٹرن پھرن توں وی معذور سن تے منجی اُتے پئے رہندے سن۔ڈاکٹر سلام کلکتے اپڑ کے اوہناں نوں ملے۔ اپنا ایوارڈ اوہناں دی جھولی وچ پایا۔ اوہناں دا ہتھ اپنے ہتھاں وچ نپیا تے آکھیا‘ ”استاد ء محترم! ایہ سارا کجھ تہاڈی سِکھیا پاروں ملیا اے۔ ایہدے اصل حق دار تسیں او۔“

استاداں دا عالمی دیہاڑ1994توں بعد پوری دنیا وچ منایا جاندا اے۔ یونیسکو نے ایہدے واسطے 5 اکتوبر دی تاریخ متھی سی۔ ایدوں پہلاں 1915 توں ستمبر دے مہینے وچ استاد دیہاڑ منایا جاندا رہیا اے جد کہ بھارت وچ اوہناں دے دُوجے صدر رادھا اکرشنن دی وفات دے بعد 1962توں 5 ستمبر دا دیہاڑ استاد دیہاڑ وجوں منایا جاندا رہیا۔

دنیا بھر وچ دو ای ہستیاں ایسیاں ہوندیاں نیں جہڑیاں تہاڈی ترقی توں کدی حسد نہیں کردیاں سگوں تسیں جنی وی ترقی کردے جاؤ‘ اوہ اونیاں ای خُش ہوندیاں نیں۔ اک پیو تے دُوجا استاد۔ بھیناں بھرا‘ دوست وی کدی کدی تہاڈی کامیابی تے ترقی توں حسد کرن لگ پیندے نیں پر پیو تے استاد ایس معاملے وچ ولی دے درجے اُتے فایز نیں۔

پاکستان وچ وی استاداں دا دیہاڑ کئی ورھیاں توں منایا جا رہیا اے۔ ایہنوں ”سلام ٹیچرز ڈے“ دے ناں نال وی سدیا گیا۔ پاکستان وچ اجہے دیہاڑ نرا خانا پری تے انگلی نوں لہو لا کے شہیداں وچ رلت کرن وانگوں ہوندے نیں۔ دو چار سیمینار‘ صدر تے وزیرء اعظم دے بیان نوں ای ”دیہاڑ“ سمجھ لیا جاندا اے۔ ساڈے صدر یاں وزیر اعظم دی تصویر اخباراں وچ چھپوائی جاندی اے جہدے وچ اوہناں نے ٹیلی فون دا رسیور چک کے کن نال لایا ہوندا اے تے تھلے کیپشن لا دِتا جاندا اے کہ اوہ اپنے استاد نال گل کر رہے نیں۔ کہڑے استاد نال؟ ایہ نہیں دسیا جاندا کیوں جے ہر بندے دا کوئی اک استاد نہیں ہوندا۔ پرایمری سکول وچ ای اک توں ودھ استاد ہوندے نیں تے کالج یونیورسٹی تیکر اپڑدے اپڑدے‘ استاداں دی گنتی درجناں تک اپڑ گئی ہوندی اے۔

استاد شاگرد دا رِشتا بہت پیارا ہوندا اے۔ ایہدے وچ بے غرضی‘ خلوص پیار تے ترقی دی سدھر شامل ہوندی اے۔ استاد ای بندے نوں فرش توں چُک کے عرش تیکر اپڑاون دی مہارت رکھدا اے۔ سانوں اسلام دے مڈھلے دور وچ جنگ بدر توں استاد تے تعلیم دی اہمیت دا پتالگدا اے جدوں قیدی بنن والیاں نوں صرف پڑھنا لکھنا سکھا دین بدلے رہا کر دِتا گیا سی۔

ترقی کیتے دیساں وچ استاد نوں مڈھلا درجا دتا جاندا اے۔ استاد دا خالی آدر ای نہیں کیتا جاندا‘ اوہدے واسطے بہت ساریاں رعایتاں ہوندیاں نیں۔ بدلے وچ استاداں ولوں وی سماج نوں بہت کجھ دتا جاندا اے۔ یورپ تے امریکا دے بہت سارے تعلیمی اداریاں وچ رواج اے کہ تسیں چنگے استاددی کلاس وچ بغیر کوئی معاوضا دِتے یاں ادارے وچ داخلا کروائے‘ بہ کے پڑھ سکدے او۔

ساڈے ایتھے بہت ساریاں روشن مثالاں وی تاریک کر دتیاں جاندیاں نیں۔ جاہلاں دے ایس معاشرے وچ روایتی طور اُتے استاد تے مولوی نوں ”سیپی“ سمجھیا جاندا اے تے اوہدا درجا وی انجے دا ای ہوندا اے۔ حکومتی سطح اُتے وی ایس ذہنیت دا وکھالا الیکشن ڈیوٹی سمے ہوندا اے جدوں معمولی سپاہی وی استاداں نوں ”سکھا“ رہے ہوندے نیں۔ بیوروکریسی تے وڈیار استاداں نوں ویلے توں بہت پہلاں سد لیندے نیں۔ فیر اوہناں نوں بیلٹ پیپر تے ہور سامان دے نال نال بھارے بیلٹ بکس تے عملے دے پیسے تھما کے ٹور دتا جاندا اے۔ اوہ اٹھتالی گھنٹے دے نوکر ہوندے نیں جہڑے دُوجے دن الیکشن دا نتیجا جمع کروائے بغیر کدھرے نہیں جا سکدے۔ اوہناں نال جو بدسلوکی کیتی جاندی اے‘ اوہدے لئی گواہاں دی لوڑ نہیں۔

جو کجھ ساڈا سماج استاد نوں دیندا اے‘ بدلے وچ وی اوہی کجھ سماج نوں مل جاندا اے۔ اج ساڈا سماج ذلت‘ بے قدری دِیاں جہڑیاں ذلالتاں وچ دھون تیکر کھبھیا ہویا اے‘ ایہدا وڈا کارن ایہو اے کہ ایتھے استاد تے علم دی عزت نہیں کیتی جاندی۔