ماں بولی دیہاڑ، پچھوکڑتے مقصد کیہ سن؟

اِکی فروری۔۔ماں بولی دیہاڑ، پچھوکڑتے مقصد کیہ سن؟

قرآن پاک وچ اللہ تعالیٰ دا ارشاد اے:

”اَساں جہڑا رسول وی گھلیا اوہ اپنی قوم دی بولی بولدا سی۔تاں جے (سچ تے جھوٹھ بارے) اوہناں نوں ویروے نال سمجھا دیوے۔فیر اللہ جہنوں چاہے گمراہ کرے جہنوں چاہے ہدایت دیوے تے اوہ بڑا وڈا حکمت والا اے۔“(4:14)

قرآن پاک دی ایس آیت توں ماں بولی دی اہمیت بارے چانن ہو جاندا اے۔اِکّی فروری نوں پوری دُنیا وچ ماں بولی دیہاڑ منایا جاندا اے ایس دے پچھے کیہ کہانی تے مقصد اے ایس نوں ویکھدے آں۔

جدوں برصغیر پاک وہند دی ونڈ ہوئی تاں بنگال دا مغربی حصا بھارت کول تے مشرقی حصا پاکستان دے حصے وچ آیا ایس نوں ای بعدوں مغربی پاکستان دا ناں وی ملیا سی۔تقسیم ہویاں نوں حالے اک ورھا ای ہویا سی کہ پاکستان وچ سرکاری زبان اردو لاگو کرن لئی جتن کیتے جاون لگے،ایہ گل چیتے رہوے کہ بنگالی زبان بولن والیاں دی تعداد اوس ویلے54فیصد سی تے جمہوری طور تے اوہناں نے اپنے حق واسطے اواز چُکنا شروع کیتی کہ جہڑی زبان نوں چوکھے لوک بولدے نیں اوہی ای ایتھوں دی سرکاری زبان ہونا چاہیدی اے۔ایہ گل دوجے دھڑے نوں خورے کیوں نامنظور سی ایس واسطے روس وکھالا کیتا جاون لگ گیا تے بنگالیاں نوں اوہناں دی زبان توں دُور رکھن لئی کرڑے جتن تے منصوبے بنائے جاون لگے۔ایہ اوہ لوک سن جہناں نے اپنی زبان دے بغیر جینا نہیں سی سکھیا تے زبان توں دُوری دا مطلب سی اپنی تواریخ تے اپنی پچھان توں مُنکر ہو جانا تے اگلی پِیڑھی نوں اپنی زبان تے فخر کروان دی تھاں اوس نوں ہِینا جہیا بناونا۔

اپنی زبان نوں بچاون لئی بنگالیاں نے رَوس وکھالے شروع کر دِتے تے تھاں تھاں اُپر ایس نوں سرکار تک اپڑاون دا چارا کیتا جاون لگا۔جیون دے ہر کھیتر نال سنبندھت لوکاں نے ایس وچ بھاگ لینا شروع کیتا تاں پڑھیاراں نے وی اپنے آپ نوں سبھ توں اگلی صف وچ کھڑا کیتا ہویا سی۔اک دیہاڑے21 فروری1952 نوں جدوں سواگیارھاں وجے پڑھیار ڈھاکا یونیورسٹی دے موہرے سرکار ورودھ وکھالے لئی اِکٹھے ہوئے تاں پولیس والیاں نے اوہناں نہتیاں تے گولیاں چلا دِتیا ں۔ایہ اوہ میڈیکل کالج ہاسٹل دے ساہمنے اوہی تھاں سی جتھے پڑھیار اپنا احتجاج ریکارڈ کرواندے سن کیوں جے اوہ اپنی زبان توں وانجھے نہیں سن ہو سکدے تے زبان توں بغیر انج ای جیونا لگیا جویں اوہ اپنی پچھان توں بغیر جی رہے ہوون۔ایس احتجاج وچ کسے اِک دھرم والے لوک نہیں سن سگوں ہر دھرم والے لوک موجود سن کیوں جے اوہناں نے ایہ سکھ لیا سی کہ زبان دا کوئی مذہب نہیں ہوندا اے۔پولیس دی ایس ظالماناکارروائی دے دوراں جہڑے پڑھیار مارے گئے اوہناں دے ناں انج نیں:رفیق احمد،ابو البرکت،عبد الجبار،عبدالسلام تے شفیق الرحمان ایہناں سبھ نوں زبان دے شہیداں دے طور تے اج وی جانیا جاندا اے۔ابو البرکت تے عبد الجبار ڈھاکا یونیورسٹی دے پڑھیار سن جد کہ رفیق اک پریس مالکان دا پُتر سی،عبدالسلام اک رکشے والا تے شفیق الرحمان ہائی کورٹ دا ملازم سی۔ ایہناں سبھ نوں پولیس نے بے دردی نال شہید کر دتا۔ایس خبر نے پورے دیس نوں ہلا کے رکھ دِتا۔۔۔۔

اگلے دیہاڑ وڈی تعداد وچ لوک اکٹھے ہو گئے تے اوہناں نے ایس تھاں اُپر مرن والیاں لئی دُعاوان منگیاں تے نفلی نمازاں پڑھن لگے۔امن امان قائم کرن والیاں نوں فیر دہشت تے وحشت وکھاون دا موقعا ملیا تے اوہناں نے اک وار فیر گولیاں ورسا دِتیاں جس نال ست بندے ہور مارے گئے تے تِن سو توں ودھ لوک ڈاڈھے زخمی ہو گئے۔اوس ویلے دے وزیر اعلا نورالامین زخمیاں دی عیادت کرن ہسپتال وی گیا پر شہر وچ ہڑتال دا سماں چالو ہو چُکیا سی۔ ایہناں دو ظلم و ستم دیاں کارروائیاں نے دیس دی وڈی تعداد نوں اپنے حق نوں منگن لئی ہور مضبوط کر دِتا سی تے ایہناں دی ایس کوشش دے نتیجے وچ 29 فروری 1956 نوں آرٹیکل 214دے انوسار ایہ کہنا پے گیا کہ ریاست دی زبان بنگالی تے اُردو ہووے گی۔جس تھاں تے ایہ سبھ لہو دی ہولی کھیڈی گئی سی اوتھے شہید مینار تعمیر کر دتا گیا اے تاں جو آون والیاں نسلاں تک ایہ گل اپڑائی جا سکے کہ اپنی زبان دی حفاظت کرن والیاں نوں قوم نے کدی وی منوں نہیں وساریا اے،ایس دیہاڑ دیس اندر چُھٹی وی دِتی جاندی اے تاں جو زبان نال محبت نوں ہور ودھاون لئی پریرنا دِتی جاوے تے ایس گل نوں کدے وی نہ بھُلیا جاوے ایہدے واسطے وکھ وکھ تھاواں تے سیمینار کیتے جاندے نیں۔شہید مینار والی تھاں تے لوکیں پُھل چڑھاون آندے نیں تے اپنے اپنے مذہب مطابق دُعا وی کردے نیں۔

ایس سارے جتن دا مقصد اپنی زبان تے پچھان نوں بچانا ای سی ایسے کر کے ستارھاں نومبر1999وچ یونائیٹڈ ایجوکیشنل سائینٹیفک اینڈ کلچرل آرگنائزیشن (UNESCO) نے اِکی فروری نوں ماں بولی دیہاڑ مِتھ دِتا۔ جس دا مقصد ایہ دسیا گیا کہ دُنیا دیاں ساریاں زباناں تے کلچر نوں مان سنمان دِتا جائے گا تے ساریاں نوں ایس دی ودھوتری لئی جتن کرن دی ازادی ملے تاں جو اپنے وسیب تے زبان نوں محفوظ رکھیا جاوے۔ اجوکے سمے دی مردم شماری دے موجب پاکستان وچ پنجابی بولن والیاں دی تعداد سبھ توں ودھ اے پر ایس نال ہمیشا متریا والا ورتارا ای ویکھن وچ آندا اے۔پنجاب وچ وی اپنی زبان نوں لوڑیندے حق دوان لئی جتن کیتے جا رہے نیں تے ایسے ای سلسلے وچ اِکی فروری نوں پنجاب دے ہر شہر وچ ریلی کڈھی جاندی تے بارھاں کروڑ لوکاں دی زبان دی منگ نوں سرکار ساہمنے رکھیا جاندا اے۔۔۔۔۔۔۔۔