( شہنشاہ نیرو: (اک کتاب تے فلم دی کہانی

شہنشاہ نیرو: (اک کتاب تے فلم دی کہانی)

راشد محمود بٹ

نیرو 54ء توں 68ء تیکر روم دا شہنشاہ سی، اوہدا جمن 37ء وچ ہویا۔ او س ویلے 16 ورھیاں دا ای سی جدوں شہنشاہ کلاڈیس دے مرن تے او روم دا شہنشاہ بنیا۔ گھٹ عمر پاروں اوہدی حکومت دے شروع دے سالاں تے اوہدی ماں اگریپینا دا واہوا اثر رہیا۔ 59ء وچ اوہنے اپنی ماں نوں قتل کر دتا، اوہنوں اے شبھا رہندا سی کے اوہ اوہدے خلاف سازشاں رَچدی رہندی اے۔ کئی تواریخ داناں دے مطابق، نیرو نے شک و شبے پاروں اپنی دو بیویاں وی قتل کروا دتیاں سن۔

64ء وچ اک راتیں روم شہر نوں اگ لگ گئی تے بُہتیاں عمارتاں سڑ گئیاں۔ کئی تواریخ دان ایہنوں اک حادثا من دے نیں، پر بُہتیاں دے مننا اے کہ اے اگ نیرو نے اپوں لوائی، او روم نوں نویں سریوں بنونا چاہندا سی، تے روم نوں اگ لا کے اوہ اِک سارنگی وجاندا رہیا۔ بعد وچ اوہنے روم ساڑن دا ناں عیسائیاں تے لا کے اوہناں دا قتلام کیتا۔

اوہ ہر آئی گئی تقریب اتے گانا پسند کردا سی اوہ اے گانا آپو ای لکھدا تے گاندا، لوکائی اوہدے ساہمنے تعریفاں کر دے تے اوہدے پچھے اوہنوں بے سُرا آ کھدا۔

اج بُہتے لوکائی اوہنوں تواریخ روم دا اک سیاہ حصا مندے نیں۔ توں اوہنوں نارسسٹ تے ذہنی مریض لکھدے۔ نیرو نے اک بغاوت توں بعدوں پھڑے جان دے ڈر توں خُدکشی کر لئی۔ نیرو دی حیاتی اتے کئی کتاباں اج موجود نیں۔ ایہناں وچوں اک ناول "کو ویدس" (Quo Vadis) وی اے۔ اے ناول پولینڈ دے ادیب ہینرک شینکیوچ نے لکھیا تے مارچ 1895ء توں فروری 1896ء تیکر پولینڈ دے میگزین "گزیٹا مولسکا" وچ چھپیا تے فیر کتابی شکل چ وی آیا۔

ایہ ناول نیرو دی فوج دے اک فکشنل فوجی کردار "مارکس ونیکس" تے اوہدی اک عیسائی کڑی "لیگیا" دی محبت اتے اے، ناول وچ نیرو دے دربار، روم نوں لگن والی اگ، نیرو دے گان وجان، عیسائیاں تے سینٹ پیٹر دے قتل دے نال اوس ویلے دے روم سمجھن دا موقعا ملدا۔ اے نال پولش ساہت وچ اک اہم کتاب سمجھیا جاندا اے۔ ایس ناول پاروں ہینرک شینکیوچ نوں 1905ء وچ ساہت دا نوبیل انعام ملیا۔ او پہلے پولش ساہتکار سن جہناں اے انعام جتیا۔

ہینرک شینکیوچ دا جنم 5 مئی 1846ء نوں ہویا۔ اوہناں نے 1870ء دی دہائی وچ امریکا دا سفر وی کیتا۔ 1880ء توں بعدوں اوہناں قسط وار ناول لکھنا شروع کیتے تے انج مشہور ہوئے۔ اوہناں دے مشہور تواریخی ناولاں وچ "کو ویدس" توں اڈ "ود فائیر اینڈ سوورڈ"، "دا ڈلیوج" تے "سر مائیکل" شامل نیں۔ او 15 نومبر 1916ء ویوے سوئٹزرلینڈ وچ وفات پا گئے۔ (اج اوہناں دا 174واں جنم دیہاڑ وی اے)۔

اوہناں دے ایس ناول "کو ویدس" اتے 1951ء وچ فلمساز "مروین لیروئے" نے فلم بنائی، جہدے وچ پیٹر اوستنوف نے نیرو دا کردار کیتا، فلم وچ مشہور اداکاراں رابرٹ ٹیلر تے ڈیبروح کیر نے وی کردار کیتے نیں۔ اے فلم 8 آسکر انعاماں لئی وی نامزد ہوئی۔ تے باکس آفس تے کامیاب رہی۔ جے تسیں ناول نہیں پرھ سکدے تے فلم ویکھ کر ایس کہانی دا سوادلے سکدے او۔

٭٭٭٭٭