بیپسی سِدھوا تے لاہور

بیپسی سِدھوا تے لاہور

الیاس عباسی

بیپسی سِدھواداتعلق لاہور دی پارسی فیملی نال اے بیپسی سِدھوااپنی لاہور تے لکھی ہوئی کتاب چے اپنے بارے جانکاری دیندی ہوئی آکھدی اے کہ اوہ نِکے ہوندیاں ای اپنی ماں نال داتادربارجاندی سی کیوں جے اوہناں دی ماں داعلی ہجویریؒ ہوراں نال رُوحانی تعلق سی تے اوہ جدوں وی باہرنکل دی تاں چندے لئی رکھے گئے بکسے وچ پیسے ضرورپائے جاندے تے دربار دے باہرسلُونے چاولاں دی دیگ ونڈی جاندی تے ویکھدیاں ای ویکھدیاں لوکاں دی لائن لگ جاندی تے اوہ اپنی بھُکھ مُکاوندے اجہی گلاں توں اندازا لایاجاسکدااے کہ بیپسی سدھوادے گھرداماحول کناسُچاہووے گاانسانیت نال پیارتے ماڑیاں بارے سوچناتے بھُکھیاں نوں کھوان لئی کوششاں ،بیپسی نوں گھُٹی وچ ملیاں نیں۔

ونڈویلے ہوئے ظلم تے بیپسی سدھواہوری وی دُکھی سن اوس سمےسالویشن آرمی کمپلیکس دے ساہمنے وارث روڈ تے ایہناں داگھرسی تے ایہدے بارے لکھدیاں نیں کہ ایہ میری جنت سی جتھے مینوں پناہ ملی ہوئی سی جدوں لاہور وچ ونڈ کارن ماردھاڑتے خون خرابے دی ہوا چل رہی سی ، ایس جنت نے بیپسی سدھواہوراں نوں پناہ دتی ہوئی سی لاہوردی ایس بہادردِھی دیاں لکھتاں اندرجُرئت اے تے منافقت دانشان وی نہیں ملدا انسان دوست تے بہادر پارسی فیملی دی بیپسی سدھوا اپنی لکھتاں بارے ذرانہیں گھابردیاں ۔ اک تھاں اپنے گھر وچ رہن آلی تہمیناآنٹی جہے لفظ وی استعمال کرجاندی اے جہڑے کسے لاہوریے نے ایس گل نوں دھُمایاہویاسی جہداذکراوہناں دے انگریزی ناول وچ وی ملدااے۔

لاہوردی تواریخ تے ایتھوں دے حکمراناں تے جانکاری وی رکھدیاں نیں اک تھاں لِکھدیاں نیں کہ اک واری اوہ 1980وچرنجیت سنگھ دی سمادھی دی زیارت کیتی جدوں بھارت وچ سکھ ازادی دی منگ کری بیٹھے سن تے دسدیاں نیں کہ اوہ دن یاد اے جدوں اوہناں دے گھر دی چھت توں انڈین ہائی جیک کیتاہویاجہازاُڈ کے لاہورپہنچیا۔ بیپسی سِدھواہوراں دابعدوں گھر لاہورکینٹ دے پرانے ایرپورٹ لاگے سی ایتھے ہرگھراں دے باہرسوہنے لان نیں جتھے لاہوریاں نے پُھل بُوٹے لائے ہوئے نیں تے ایسے لئی بیپسی سِدھوانوں کہناپے گیا سی کہ جے میں لفظ لاہورنوں اُتانہ اچھال دیاں تے فیراپنی اکھاں مِیٹ لیواں تاں مینوں لاہورباغاں تے خشبواں داشہرلگے گا لاہووری خمیر وچ شامل اے ایسے لئی ایتھے ہریاول تے پھل بوٹے مل دے نیں پرہن لاہوریاں دی ایہ ریت مُکدی جارہی اے کیوں جے ودھدی ابادی تے اربنائزیشن دے ناں تے لاہورداحلیاوگڑداجارہیااے۔

ایسے شہروچ ایہناں داویلالنگھیاتے ایتھے ای ایہناں ادب دی دنیاوچاپنے سوہنے ناول لکھے اج شاید ای کوئی پڑھیارہووے جیس نے ایہناں داناول The Crow Eaters یاں Ice-Candy-Man ، An American Brat ناں پڑھیاہووے جویں کہ ایس مہان لاہوری لیکھکادامنناسی کہ ایس شہرنے وڈے شاعراقبال تے فیض پیداکیتے ایسے طرحاں بیپسی سدھواوی ناول دی دُنیا داوڈا ناں ایتھے ای جمیا، پلیا ۔ آپ دا خیال اے کہ شہرنوں لوکی ، اوہناں دے روّیے ای سوہناتے وکھرا بناندے نیں لوکائی دی نفسیات تے اوہناں دے بارے جانکاری دی جھلک ایہناں دے ناولاں چوں وی مل دی اے اپنے ناول The Crow Eaters وچ دس دیاں نیں کہ ساڈے برصغیر وچ کوئی زیادابولے تے لوکی اوہنوں آکھدے نیں کہ توں کیہ کاں کھاآیاایں ، پارسی برادری دے لوکاں دی زیادابولن دی وجھای ایس ناول داناں اے۔ ایتھوں دی تواریخ دیاں رِیتاں بارے جانکاری تے کسے نوں کوئی شک نہیں ہوسکدا سچےلکھاری تے کھوجی وانگوں کئی صدیاں توں چلدی آرہی کہانی نوں وی چیلنج کردیندی اے ۔ سِکھن داعمل کدی وی نہیں رُکدا تے ایسے طرحاں آپ وی دسدیاں نیں کہ جانکاری مل دی اے کہ اکبر ورگابادشاہ کویں اک گاون ،نچن آلی نوں ایس پاروں کندھ وچ چُنوادیوے کہ اوہنے اک شہزادے نوں اپنے پیاروچ پاگل کرچھڈیا ایسے لئی بیپسی سِدھواداخیال اے کہ انارکلی اکبردی جوُنیروائف یعنی کہ بیوی سی اپنے ناولاں راہیں ونڈ تے انسانی سماج بارے لکھیاتے اج کل خُد وی امریکا رہ رہے نیں تے ایسے تے اک ناول وی لکھیااے جہڑے پاکستانی ایتھے آ کے رہندے پئے نیں ساڈے سماج دیاں برُائیاں تے عورتاں تے ہونوالےظلم دے خلاف کُڑھدے رہندے تے اپنے لیکھ راہیں جہاد وی کیتی رکھیا

سگوں ایہناں داناول A Pakistani Bride وی اوس واقعے توں بعد لکھیاجدوں آپ نوں پتاچلیاکہ کویں اک کڑی دی مرضی دے خلاف اوہداویاہ کردتاجاندااے تے فیر کجھ چِربعدموقعا ملدیاں ای کُڑی بھج جاندی اے تے بیپسی سدھوادے ذہن وچ سوال اُٹھدے سن کہ ایسراں کویں بدنامی یاں شرم ہوندی اے اج دی دنیا اندرساڈیاں سدھراں ، دُوجیاں تے تھوپیاجاندیاں نیں جے تسیں انکاری ہو یاں وچاراں نال اتفاق نہیں کردے تے فیر دُشمنی داباعث او تے ایہوکجھ اوس سمے وی ہویا۔ ایہ سبھ کجھ حساس دل رکھن والا ای سوچ سکدااے جیس نوں ازادی تے یقین ہووے تے دوجیاں نوں وی اوناای حق ہووے جِنا تہانوں ہووے۔

وایس آف امریکا نوں دتے اک انٹرویو راہیں اندازالاسکدے او کہ اوہ اج وی پاکستانی اے تے ایتھوں دے لوکاں نال، ایتھوں دی ریت نال پیارکردی اے طالبان بارے گل بات کردیاں اوہناں دا کہنا سی کہ ایہ سبھ تے امریکی ایجنسی دے کارن ہویاجدوں اوہناں جہاد راہیں سوویت یونین نوں افغانستان وچ وڑن توں روکیا۔ ایسے لئی غربت پاروں ؛ جھگڑیاں پاروں ایتھے ترقی ہونی چاہیدی اے تے ایہ وی دوجے لوکاں وانگوں بھرویں زندگی گزارسکنآپ داکہنا اے کہ لاہوروچ کسے وی دوجی تھاں توں ودھ لِکھیاجاسکدااے کیوں جے ایس شہردامزاج رومانٹک اے جہڑااوہناں لئی تخلیقی انرجی داکارن ہوندااے۔

٭٭٭٭٭