اِک سُر

اِک سُر

کرامت مُغل

قاسم نوں اپنی کزن مینا نِکے ہوندیاں توں ای بڑی چنگی لگدی‘ اوہ آپ وی گوراچِٹا جوان اے۔ اُچا لما قد‘ 25 ورھیاں دی عمر وچ وی بھر کے آیا جوبن تے سہپن۔ رشتے وچ مینا اوہدی ماسی دی دِھی لگدی جس کر کے بڑی سوکھت نال دوہاں دا رشتا ہو گیا۔ دوہاں نوں ویاہ بعدوں اپنے خُش قسمت ہون دا بہتا ای یقین ہو گیا۔ اک مہینے تک تے ہنی مون ای ہوندا رہیا۔ کدی شمالی علاقے تے کدے کسے ہور شہر نُوں ویکھن دا بہانا اوہناں کول رہندا۔ ماں‘ پیو‘ دادا چنگے بھلے سن ایس لئی اوہناں دیاں خاہشاں نُوں پُوریاں کر سکدے سن۔ اُنج وی قاسم کلا کلا ای بھرا سی باقی اوہدیاں دو بھیناں چوں اک وڈی ویاہی ہوئی‘ دُوجی حالے میٹرک کر رہی سی۔ ویلا کٹیچی ہوئی پتنگ وانگ تیز ہوا وچ رہیا۔

مینا گھرہوندی تے سس اوہدی نُوں اِک چاء جہیا چڑھ جاندا۔ قاسم نے وی اپنے پیو نال مٹھیائی تے بیکری دی دُکان تے جانا شروع کر دِتا۔ اوہناں دی دُکان وی پورے بازا وچ وڈی دُکان سی۔ دو دُکاناں نُوں سانجھا کر کے اک دکان بنائی ہوئی۔ چار مہینے بعدوں مینا داپیر بھارا ہوگیا تاں گھر وچ اِک جشن ہون لگا۔ قاسم نے نویں ہنڈا 125 موٹرسیکل کڈھوا لئی۔ کیوں جے ہُن مینا تے آون والے جی دی فکر اوہدے توں ودھ ہور کہنوں ہو سکدی سی۔ مینا نُوں تے سس نے پوری طرحاں ڈک دِتا کہ اوہ سال تک ہُن کوئی کم نہیں کرے گی۔ پہلاں وی اوہ اوہنوں کم نوں ہتھ نہیں لان دیندی رہی بس کدے کدائیں کُجھ نویں ڈِش پکانی ہوندی تے مینا کچن وچ جاندی پر ایتھے وی اوہدی ننان ای ساریاں شیواں بھج بھج لیا اوہنوں پھڑاندی۔ اک دن جدوں مینا دی سس مینا دی ننان دی فیس جمع کروان گئی ہوئی سی مینا دی ماں دا فون آیا کہ اوہ بہت بیمار اے۔ مینا نے فوری اوتھے جان دا فیصلا کیتا تے خاوند نُوں بلاکے اوہ موٹرسایکل تے اوتھے پہنچ گئی…… دوویں ای کچے کھلاڑی سن۔ واپسی اُتے موٹرسایکل اک سپیڈ بریکر توں آؤٹ آف کنٹرول ہوئی تے ڈِگ پئی۔ مینا بُری طرحاں سٹاں دا شکار ہو گئی۔ اوسے مہینے ای ڈاکٹر نے اوہناں نوں بُری خبر سنائی…… مینا بے احتیاطی پاروں بہت کُجھ ہار گئی پر خاوند مینا تے بہتا غصا نہیں کیتا۔ کِنے ای دن اوہنے موٹر سایکل نوں ہتھ نہ لایا…… کٹیچی پتنگ شاید کنڈیاں نال جا لگی۔

اِک موسم دُوجے موسم وچ بدل گیا تے کئی رنگ دار چیزاں دا رنگ اُتر گیا۔

بیکری تے مٹھیائی دی دُکان تے ڈاکا پیا‘ اوس دن سبھ کجھ جویں لُٹیاگیا۔ مینا دا سوہرا‘ ڈاکو مار گئے۔ چالھی ہزار وی لُٹیا گیا تے مینا دے سِر دا سایا ہسپتال وچ‘ مینا جیوں اندروں اندری کِرچی کِرچی ہوگئی۔

انج لگدا سی جیوں بھوچال نال سبھ کجھ اپنی تھاں توں اگانہ پچھانہ ہو گیا ہووے۔

مینا حالے وی پوری طرحاں پُرامید اپنے خاوند نوں حوصلا دیندی رہی اخیر ٹھیک ٹھاک ہون توں بعد مینا دا خاوند دکان تے جا کے بیٹھن لگا پر شاید اوہدے کول پیو ورگا تجربا نہیں سی۔ چھے مہینیاں وچ ای دُکان ویلھی ہوندی جان لگی۔ بجلی‘ گیس‘ پانی دے بلِّاں جوگے وی پیسے نہ ہوندے پر مینا دے اندر اجے وی پہلاں ورگا ای پیار سی۔ اودھر مینا دی ننان نے میٹرک کیتی تے رشتے آنے شروع ہو گئے پر ایس حالت وچ جدوں اوہناں کول آپ وی کھان پین نُوں نہیں سی کِویں پوری پیندی…… پر چنگے رشتے چھڈے وی تے نہیں جاندے۔ اِک نیڑلے رشتے دار دا مُنڈا پسند کر لیاگیا جہڑا بی ایس سی کر رہیا سی اک سال تک اوہدی پڑھائی پوری ہوندی۔ مینا نے اپنے خاوند نوں منگنی تے منا لیا کہ چلو اِک سال تک حالات ٹھیک ہو جان گے……

مینا اپنے آپ وچ وی کدے کدے کُڑھدی‘ کوسدی‘ ڈاکٹراں کول جاندی‘ پر ڈاکٹر آکھدے ”رب خیر کرے گا“۔ مینا دا خاوند وی اوہدے نال رہیا۔ اوہ کہندا ہوندا ”اسیں کیہ کر سکنے آں‘ جدوں رب چاہوے گا سبھ ٹھیک ہو جائے گا۔ شاید ساڈے حالات بدلن تے ای سبھ کُجھ ہو جاوے۔ مینوں وی تے اینا ای چاء اے ناں پیو بنن دا جِنا تُوں چاہنی ایں کوئی تینوں ماں آکھے۔“ تے فیر اک دن اوہ دوویں ڈاکٹر کول چلے گئے۔ ڈاکٹر نے دوہاں نوں چیک کیتا۔ دوویں ٹھیک سن پر مینا نُوں حالے کُجھ دواواں دی لوڑ سی ایس لئی ڈاکٹر نے اوہنوں بڑیاں شیواں کھان پین توں ڈک دِتا…… کُجھ مہینے احتیاط وچ لنگھ گئے۔

اک سال مُکن والا سی مینا‘ اُمید نال ہوئی‘ اوس ویلے ننان دا ویاہ نیڑے سی۔ اوہنے اپنا سارا زیور ویچ دِتا۔ کافی قرضا لیا گیا۔ بڑی دھوم دھام نال ویاہ دے سارے ضروری کم پورے ہو گئے۔ ننان دے ویاہ بعدوں مینا تے اوہدے گھر والے دے حالات ہور وی بھیڑے ہو گئے۔ نہ کھان نُوں نہ پین نُوں۔ پرانیاں ٹاکیاں نال گنڈھ جوڑ کے آون والے واسطے جُلھی بنائی‘ نِکیاں نِکیاں جراباں‘ لنڈے دیاں پرانیاں جرسیاں اُدھیڑ کے بنائیاں‘ اک ٹوپی‘ نکا جہیا سویٹر وی بنا لیا گیا…… بھُکھ ننگ وچ وی اوہ تھوڑے جہے خُش رہن لگے شاید آن والی رُوح دا ای اثر ہووے۔ بڑی اُڈیکاں بعد جدوں ایہ گھڑی آئی۔ محلے دی دائی نے کمرے توں باہر کھڑے مینا دے خاوند ول ویکھیا۔ اوہدیاں اکھاں وچ نہ خُشی سی نہ غم۔ اوہ چُپ چپیتے کھُرے وچ بہ کے ہتھ دھون لگی۔ کوئی رو رہیا نہ کُرلا رہیا سی۔ بچا مویا جمیا سی…… کنڈیاں نال کٹیچی پتنگ شایدپھِیتی پھِیتی ہو گئی۔ کِنی ای تیز ہوا جھُل رہی سی۔

مینا دی ننان دے ویاہ دے موقعے اُپر جہناں جہناں کولوں قرضا لیا گیا اوہ سر تے آ چڑھے سن۔ بیکری اُنج بند ہو گئی۔ ہور کم کرن دا کوئی تجربا نہیں ہے سی‘ سو مینا دی سس نال مِل کے ای ایہ فیصلا ہویا کہ مُنڈے نوں باہر گھل دِتا جاوے…… ایہدا پربندھ ہون لگا۔ پہلے ہتھ ای موٹرسایکل ویچ دِتی گئی۔ پنجاہ کُو ہزار ہور اکٹھے ہو گئے جہڑے مینا اپنے پیکیاں توں تے کُجھ ہور رشتے داراں توں لیائی۔ پنج ہزار دے کے ارجنٹ پاسپورٹ لیا گیا۔ فیر ایجنٹاں دے پچھے بھجیا گیا۔ کردے کراندے اوسے ای محلے وچوں قاسم دے کُجھ کرسچن دوستاں توں پتا لگیا کہ اوہناں پچھلے ای دِنیں اپنے بھراواں نُوں جنوبی افریکا گھلیا اے۔ پر ایہدے واسطے اک بہت وڈی گل سی کہ قاسم نُوں کرسچناں نال واہ پوے گا۔ ایمان تاں پہلاں ای اوہدا عید نماز جناای سی۔ اوہ ایس گل تے وی تیار ہو گیاپر اوہنے ایہ ساری گل گھروالیاں نوں نہ دسی۔ اوہنے ڈردے ڈردے پنجاہ ہزار اوہناں نوں دے دِتے خُد ویزے دی تیاری کرن لگا۔ اک مہینے بعد ای ویزا لگ گیا۔

”اوتھے تے بڑے حبشی ہوندے نیں۔“

”کیہ حبشی خدا دی مخلوق نہیں۔“

”پر اوہ کالے کالے……“

قاسم دی ماں قاسم نال گلاں کردی پئی اے‘فیر مینا بولن لگی ”کالے وی تے انسان ہوندے نیں …… نالے اوتھے قاسم نے پیسے کمان جانا اے‘ رہن تھوڑے جانا اے……“

قاسم جنوبی افریکا اپڑ گیا۔ گھر دے حالات بدلنا شروع ہو گئے۔

قاسم دے گھر دے حالات کیہ بدلنا شروع ہوئے انج لگیا جیوں لوکاں اندر موہ پیار دا جذبا وی ودھ گیا ہووے۔ دُوروں نیڑوں اوہ سارے ساک جاگ اُٹھے جہناں کدے اوہناں نوں پچھیا وی نہیں سی۔ ہُن تے ہفتے دے وچ کوئی نہ کوئی دعوت کری رکھدا۔ قاسم دا فون نمبر وی منگ لیا گیاہُن جویں اوہنوں اپنے ہون دا احساس ہو گیا۔

”مینوں بھُل تے نہیں گیا۔“

”تینوں کِسراں بھُل سکناآں تُوں تے میرے نال چنگے مندے سارے دن بتائے نیں۔“

قاسم نال مینا فون تے گلاں کردی۔ ”اوتھے تے سنیا اے……“

”کیہ سنیا اے؟“

”بس……“ مینا شرما جاندی۔

”بہت گند اے اوتھے۔“

قاسم ہسدا تے کہندا ”گند کوئی وی نہیں۔ سگوں ساڈے مُلک ورگے کم چور تے ایتھے بہت گھٹ نیں۔ روز گلیاں صاف ہوندیاں نیں۔“

”میں اجہیا گند نہیں کہندی …… کالیاں کُڑیاں دا گند۔“

”نہیں …… اوہناں نال ساڈا کیہ لین دین۔“

”سنیا اے اوتھے ویاہ شیاہ دا وی کوئی چکر نہیں ہوندا۔“

تے فیربولدی ”کیہ توں وی کسے کالی نال……“

”ہے ناں پاگل۔“ مینا دی بھاری اوازدا قاسم جواب دیندا ”میں تے دِنے راتیں تینوں یاد کرنا واں‘ بس تینوں۔“

پہلاں پہل جدوں قاسم دا فون آندا تے اوہ دسدا کہ اوہ اک نکے جہے کمرے وچ پنج منڈے رہ رہے نیں جہڑے دن نُوں بوٹ ویچن واسطے پھٹا لاندے نیں پر ہُن بوٹ ویچن دا پھٹا قاسم وکھرا ای لاندا سی تے اوہنے اپنے اک ہور مِتر نال مل کے دو کمریاں والا اک گھر وی کرائے تے لے لیا۔ فیر اوہنے مینا نوں اوہ گل نہ دسیجس پاروں اوہناں نوں اوہ گھر چھڈنا پیا۔ قاسم ہوراں دے گرُپ وچ اک بگا جہیا‘ بِلیاں اکھاں والا‘ سوہنا تگڑا جوان سی…… جہڑا دن رات کم‘ کم تے پیسے‘ پیسے دے چکراں وچ ای تے اِک رات نوں کافی دیر نال اوہ گھر پرت رہیا سی راہ وچ اوسے ای محلے دی اک کُڑی نے اوہنوں پھڑ لیا تے کٹھے بہ کے ڈرنک کرن دی پیشکش کیتی پر اوہ تے حالے نواں سی۔ حالے اوہدے اندر ساریاں ”پابندیاں“ زندا سن۔ اوہ نہ کرکے پرتیا ای سی کہ دو کُو گھنٹیاں مگروں ادھی رات نوں تھوڑے چِر بعد کِنے ای تگڑے تگڑے‘ لنگوٹیاں بنھی کالے اوہناں دے کمرے دوالے چیکن لگے۔”Chop him, Chap him“ اوہ اُچی اُچی چیک کے پورے محلے نوں جگاندے رہے۔ قاسم دا تے اُتے دا ساہ اُتے تے تھلے دا تھلے رہ گیا…… پر اوہناں وچ سبھ توں پرانا اوتھے رہن والا اگے ودھیا تے اوہ وڈے وڈے چھُرے پھڑی کالیاں نال بولن لگا۔ کالے آکھ رہے سن کہ ایہناں دے اک بگے مُنڈے نے ساڈی کُڑی نوں چھیڑیا اے‘ زبردستی کرن دی کوشش کیتی اے۔ اوہ کالی کُڑی ادھ ننگی ای رون دی اداکاری کر رہی‘ اندربگا مُنڈا ڈُسک رہیا سی۔ پر کالیاں نے کسے دی نہ سنی۔ اوہ نسدے نسدے آئے تے پنجاں نوں پھڑ کے لہو لہان کر دِتا تے جو کُجھ وی نقدی تے دُوجا قیمتی سامان سی‘ چک کے نس گئے۔ بگا بہتا ای زخمی ہویا سی‘اوہنوں ہسپتال علاج لئی داخل کروا دِتا گیا۔ فیر ایس واقعے پچھوں کوئی وی اوتھے نہ رہیا۔ قاسم تے اک ہور سنگی اِک وکھرے گھر وچ چلے گئے جہدے دو کمرے سن۔ ایہ علاقا دُوجے علاقیاں توں شانت اے۔ نالے ایتھے کُجھ حبشی‘ قاسم دے دوست وی بن گئے جہڑا کہ پھٹا لاون وچ اوہدی مدد کردے سن پر دس فیصد کمائی اوہناں نوں اوہ ہتھ جوڑ کے ای پھڑاندا رہیا۔

اودھر مینا مہنگے توں مہنگا سوٹ پاندی۔ گھر وچ نوکرانی وی رکھ لئی گئی اپنی فرصت دے ویلے نُوں لنگھان لئی اوہنے وڈا رنگین ٹی وی لیا تے کیبل وی لوا لئی۔ اپنے آپ نوں فِٹ رکھن لئی اوہنے زنانیاں دا جِم کلب وی جاین کر لیا۔ زندگی اوہدے واسطے پھُلاں دی سیج بن گئی۔ جے مرد دا سبھ توں وڈا غم عورت ہوندا اے تے عورت دا وی سبھ توں وڈا غم مرد ای بن جاندا اے پر مینا قاسم نوں کدے وی نہیں بھُلی۔ ہُن تے اوہ فون تے رون ہاکا ہو جاندی۔

”گھر کدوں آ رہے او؟“

”بس تھوڑے دِناں تک۔“

مینا نوں پتا سی کہ پچھلے ڈیڈھ سال توں اوہ انج ای سن رہی اے ہُن اوہدا وچھوڑا برداشت توں باہر ہون لگا۔

”مینوں تیری بہت یاد آوندی اے۔“

قاسم نوں دل پرچانا آندااے۔ ”میں ایتھے تیرے خیالاں وِچ کھُبھا رہندا آں۔“ مینا نُوں کُجھ سکون جہیا آ جاندا پر کِنی کُو دیر………… جدوں وی اوہ انھیرے وچ جاندی‘ کلی ہوندی تے اکھاں بھر بھر جاندیاں۔ گھر وچ سس تے اوہ ہوندیاں۔اک چُپ چھائی رہندی‘ اوہ ایسے ای کرب وچ اُٹھدی تے اُچی اواز وچ انگریزی موسیقی لا چھڈدی…… پتا نہیں کیوں اوہ حبشیاں دا چینل ویکھدی۔ اوہنوں قاسم یاد آ جاندا…… اوہ جدوں وی فون کردی قاسم نوں پرت آون دا کہندی اوہداکہنا ہُن ترلے ورگا ہوندا جا رہیا سی پر قاسم نوں اوتھے رہندیاں اوہدا ترلا جیوں وکھائی نہیں دیندا پیا۔

قاسم دے بُوٹ ویچن والا کم وی چنگا ای جان لگا۔ شامو شامی ای اوہ اپنا اڈا سمیٹدے تے گھر چلے جاندے رات نوں اوہ کدے وی گھروں باہر نہ نکلدے۔ اک سویرے قاسم جلدی ای اُٹھ بیٹھا۔ اوہ ساری رات سوں نہ سکیا کیوں جے پچھلی رات اوہدی گل مینا نال ہوئی تے مینا دس رہی سی کہ قاسم دی ماں دی طبیعت بہت خراب اے۔ ڈاکٹراں نوں وی کجھ سمجھ نہیں آ رہیا اوہ تے ہمیشا قاسم قاسم ای پکاردی رہندی اے۔ قاسم دیاں اکھاں جیوں کسے نے پتھر دیاں کردِتیاں ہون۔ نیندر ای نہ آئی تے مونہ انھیرے ای اوہ سڑکاں کَچھن لگا۔ فٹ پاتھ دے نال نال جھاڑیاں وچ اک تھاں تے اوہنے ویکھیا اک حبشی منڈا کُڑی لمے پئے سن…… اوہنوں جویں کالیاں توں کریہت جہی ہووے۔ انج وی اوہناں کول آون والی تھوم دی بو ناقابلءِ برداشت سی اگانہ ٹُردا ٹُردا اوہ گھٹ ابادی والے حصے تے پہنچیا اِک نَوجمیا بچا…… کُتیاں نے اوہنوں سُنگھ کے بھونکیا‘ اِک کُتے نے اوہنوں نوچ ای لیا۔

اوس دن قاسم نے پہلی وار رج کے شراب پیتی۔ نشے وچ اک حبشن نوں وی گھر لے آیا حبشن اوہدی جیب وچ نوٹ ویکھ کے اوہدے نال آ گئی۔ اج قاسم دا یار کلا ای کم تے گیا۔ اوس دن اوہنوں انج لگیا جیوں اوہنے کچا تھوم کھا لیا ہووے۔ خراب تھوم دی بو اوہدے نک چوں آن لگی‘ اوہنے کِنی وار اپنے پِنڈے نوں صابن نال رگڑ رگڑ کے دھوتا۔اوہ بُو ا وہدے نال ای رہی۔

قاسم دی ماں مر گئی۔

قاسم اپنی ماں دے جنازے وِچ شامل نہ ہو سکیا پر اوس مہینے اوہنے اپنے یار کولوں اُدھار رقم منگ کے دُگنی رقم مینا نوں گھلی۔قُل‘ ساتا‘ دسواں‘ چالھیا ہویا۔پورے خاندان وِچ دُھم پے گئی۔ ایناتے اکلوتی دِھی دے ویاہ وچ کسے نے وی نہیں پکایا ہووے گا۔

مولوی وی رج گیا۔

محلے دار وی رج گئے۔

اوہدی ماں نوں وی جیوں روحانی سکون مل گیا ہووے گا‘ لوکی ایہی سوچ سکدے سن۔ قاسم اپنے کم وچ رُجھیا رہیا پر دل تے پتھر رکھیاہویا سی جہڑا ہر روز جیوں بہت بھارا ہو جاندا……

تے فیر اک دن مینا کُرلا رہی سی ”تُوں اوتھے ویاہ کر لیا اے۔“

قاسم نے بڑیاں صفائیاں دِتیاں پر اوہنوں شک پے گیا۔ ”راتیں خاب وچ میں ویکھیا اے تُوں ویاہ کر آیا ایں ……“ اوہ روندی پئی سی۔ بڑی مشکل نال قاسم نے اوہنوں ورچایا تے فیر دسن لگا ”آپاں اپنے بچے دا ناں ”مرزا“ رکھاں گے۔ مینوں ایہ ناں بڑاچنگا لگدا اے۔“ اوہ مشرقی عورت شرما گئی۔ کِنی لجا سی اوہدے اندر‘قاسم فیر مینا دے دل نوں پرچا ای چکیا سی۔

اگلے ہفتے جدوں صبح صبح اوہ بوٹاں نوں جوڑ جوڑ کے صاف کر کے رکھدے پئے سن کہ اک پِک اپ آ کے اوہناں دے پھٹے ساہمنے رُکی۔ اوہناں نے کسے دی کوئی گل نہیں سنی۔ وڈیاں گناں اوہناں کول سن۔ ساریاں نے بس پینٹاں ای پائیاں ہوئیاں سن تے اوہناں دا باقی جُسا ننگا ای سی۔ اوہناں نے اک وڈے سارے کپڑے نوں وِچھایا‘ اوہدے اُتے سارے بوٹ سٹے تے دو حبشی اوہناں دیاں جیباں ویلھیاں کر رہے سن۔ پورا بازار کھلوتا تماشاویکھ رہیا سی۔ اوہاں دی کوئی مدد لئی نہ اگے ودھیا قاسم دے نال والا اک حبشی نال اوکھا ہو یا۔ اوہنے اپنی جیب نوں بچانا چاہیا۔ دو ہور اوہدے ول ودھے تے اوہناں نے دھرو کے اوہنوں زمین تے سُٹیا تے بھارے بھارے بوٹاں سمیت اوہنوں ٹھڈے مارے۔ اوہ کِنی وارچِیک چہاڑیا پر اوہدے ڈِھڈ اُتے لتاں پئیاں تے اوہ چُپ وٹ گیا۔

ہمیش لئی چُپ وٹ گیا۔ اوہ مر گیا …… لہو لہان کِنا بھیڑا اوہدا جُسا ہو گیا …… اوس دن قاسم دوڑدا ہویا تھانے گیا پر تھانے والیاں نے کُجھ نہ کیتا۔ بعدوں پتا لگیا کہ اوہ تھانے والیاں نال مل ملا کے ای سبھ کُجھ کردے نیں …… بڑیاں مشکلاں نال اوہنے لاش نوں دفناون دا پربندھ کیتااوس دن اوہنوں اپنا وطن ای چیتے رہن لگ پیا تے ہر کالا اوہنوں اندروں وی کالا ای لگدا…… کالکھ ملی ہوئی ساری انسانیت لگدی۔

کُجھ دن تک اوہ کم تے نہ گیا۔ سی ڈیز ویچن دا پروگرام بنایا پر اوہ نہ وِکدیاں …… مساں اوہدی روٹی تے کرایا ای نکلدا تے نالے انج وی اوہ ڈر گیا سی۔ ہُن تے اوہنوں تھانے وی اپنے ملک ورگے ای لگدے سن۔ وارداتاں بہتیاں شروع ہو گئیاں سن۔ تھوڑے جہے رُپیاں دی خاطر بندا وڈھ کے سُٹ جاندے۔ اوتھے تے جیندیاں نال کوئی پیار نہیں کردا مُردیاں نال کویں کوئی کرے؟ لاشاں نُوں صفائی کرن والے چک کے پتا نہیں کتھے لے جاندے۔ قاسم نے اخیر گھرپرتن داپروگرام بنا ای لیا تے مینا وی خُش ہو گئی۔

مینا تے قاسم دی اک نویں زندگی شروع ہو گئی۔ گھر وچ جگمگ ہون لگی۔

”ہن گھر وچ ہر شے موجود‘ دنیا دی ہر سہولت موجود اے“ مینا کہندی رہندی۔ گھر دے حالات وی واہوا چنگے سن‘ اک دن قاسم نے نویں بیکری واسطے دو دُکاناں ویکھ لئیاں تے اِک کنال زمین وی اوہنے خرید لئی۔ رب دی رحمت نال بیکری دا کم وی چلن لگ پیا۔ کِنے سارے نوکر رکھ لئے گئے۔ ہُن قاسم حساب کتاب ای کردانہ تھکدا۔ فیر کُجھ چر بعدوں حساب کتاب واسطے وی اک نوکر رکھ لیا تے آپ کنال کوٹھی ول ای توجا دین لگ پیا۔

اک رات نوں جدوں گھر آیا تے ویکھیا مینا سُتی ہوئی سی۔ ٹی وی چلدا پیا‘ ٹی وی تے اک افریکی چینل چل رہیا سی۔ ننگیاں بڑنگیاں کُڑیاں …… اوہی سبھ کُجھ جو اوہ اکھیں ویکھ چکیا۔

رب دی رحمت قاسم دے نال سی۔ مینا ماں بنن والی اے تے اوہدے لئی ایہ بڑی خُشی والی گل سی۔ اوہ ہور دھیان نال نویں کوٹھی دا کم کروان لگا کہ نواں جی اوتھے ای رہیا کرے گا۔ قاسم ہُن مینا دا وی بہت خیال رکھدا۔ جِتھے اوہناں دی نویں کنال والی کوٹھی لئی اوہدے توں مِیل کُو پندھ تے فلیٹ سن جِتھے حبشیاں دا اک کُنبا رہندا سی۔ شاید اوہ امپورٹ ایکسپورٹ دا کم کردے سن۔ اک دن جد قاسم نے اوہناں نوں ویکھیا تے جیوں سبھ کُجھ یاد آ گیا۔ اوہ غصے نال لال پیلا گھر پرتیا تے مینا نُوں ویکھیا۔ اوہ اک افریکی چینل اُتے کالیاں دی فلم ویکھ رہی سی۔ اوہ ہور وی سڑ گیا۔ اوہدے واسطے ایہ انہونی ای رہی کہ مینا نوں کوئی ہور چینل سجُھدا ای نہیں۔

”ایہ چینل نہ ویکھیا کر۔“

”کیوں؟“

”کالے مردُود…… گندے بندے ہوندے نیں ایہ۔“

”انسان ہونا وڈی گل اے۔ تُسیں کیہو جہیاں گلاں کر رہے او۔“

”میں ایہناں نوں تیرے توں بہتا جانناواں۔ بس توں نہ ویکھیاکر۔ میرا خون کھولن لگ پیندا اے جدوں میں ایہناں کالی چمڑی والیاں نوں ویکھدا واں۔“

مینا جیوں سبھ سمجھ چکی۔ اوہ قاسم نوں شانت کرن لگی۔ ”چلو جِویں تہاڈی مرضی۔ لو میں ایہ چینل ای سَکِپ Skip کر دینی آں۔“ تے فیر ریموٹ پھڑ کے واقعی اوہنے اوہ چینل بدل دِتا۔ قاسم بہت خُش تے فیر اوہ نویں آون والے دی تیاری کرن لگے۔ اوہدے واسطے اک دِن نِکے نِکے کپڑے لے کے آئے۔ فیڈر‘ پنگھوڑا‘ چھنکنے تے ہور کھڈونے لیائے۔ دوویں بڑے چاواں وچ سن۔ قاسم دی نِکی بھین وی اوہناں کول آ گئی کیوں جے ہُن دن نیڑے سن۔ سبھ کُجھ چاواں بھریا ہو گیا۔ مینا اک بھرے جُسے والی عورت لگن لگ پئی۔ اوہدیاں اکھاں اندر نُوں تے گلھاں بھاریاں ہو گئیاں۔ اوہ ٹُردی تے سجا پیر نپدی رہندی۔

مینا نُوں ایس دا وی ڈر لگدا‘ ایس لئی قاسم نے اوہنوں ہسپتال وچ داخل ہون دا مشورا دِتا کہ اوتھے بہت سوکھت ہوندی اے پراوہ ہسپتال توں وی ڈردی کیوں جو ہسپتال وچ اوہدی وڈی بھین بچے نوں جمدی ای موئی سی تے اوہ موت کولوں کافی ڈرن والی عورت۔ فیر قاسم نے اک سینئر نرس دا انتظام کیتا۔ اوہ نرس کافی تجرباکار تے وڈیری سی۔ اوہ اک ہفتے توں ای اوتھے اوہناں دے گھر ای ٹِک گئی۔ محلے دی دائی وی روز چکر لاندی رہندی تے قاسم کولوں کرِنکل دے دو سُوٹاں دا مطالبا تے اک ہزار نقد اوہ چھڈ نہیں سی سکدی۔ اخیر اوہ محلے دی دائی سی۔

رب رب کردیاں اوہ ویلا وی آ گیا۔ قاسم بہت خُش اے۔ گھر وچ میلا جہیا رہن لگیا۔ مینا دی ماں تے ننان وی آئے ہوئے سن۔ اوہ ویلا رات دا ای سی‘ دائی وی اوتھے آ پہنچی…… مینا پِیڑ نال کُرلائی جا رہی تے قاسم کمرے توں باہر کھلوتا دِل ای دِل وچ پتا نہیں کہڑیاں دعاواں منگی جا رہیا۔ اوہنوں سبھ کُجھ جویں بھُل گیا‘ اوہ اوہناں گلاں نوں یاد کر رہیا سی جو اوہناں نوں یاد رہنیاں چاہیدیاں سن۔ ”میرا پُتر ہووے گا یاں دھی…… پر مینوں کوئی پیو آکھن والا ہووے گا۔“

”پاپا……“ اوہدے خیالاں وچ‘ کناں وچ جیوں اواز پئی تے اوہ نس کے برآمد ے ول گیا۔ قاسم دی بھین خُشی خُشی آ رہی بولی۔ ”شکر اے رب نے ساڈے پریوار وچ وی بُوٹا لایا اے…… مُنڈا ہویا اے مُنڈا……“

دائی وی مُنڈے دی خُش خبری تے اپنے مطالبے دی خبر سنا کے ہتھ دھون چلی گئی۔

قاسم مینا تے اپنے بچے کول اندر گیا۔ مینا اجہیا پھُل لگ رہی اے جہڑا ادھ کھِڑیا تے ادھ مُرجھایا ہووے۔ قاسم نے بچا چکن لئی ہتھ ودھایا تے نرس نے کپڑے وچ ولھیٹے بچے نُوں اوہدے ول ودھایا۔ قاسم نے اوہدا مُکھڑا ویکھیا جہڑا کپڑے اُتوں باہر سی۔ اوہدیاں اکھاں اگے انھیرا آ گیا‘ اوہ کالھی نال کمرے توں باہر نکل گیا۔

”کاکا ویکھ لیا جے؟“ قاسم دی بھین خُش سی۔

”کالا دُھت حبشی اے……“ قاسم نے جویں خراب تھوم نُوں چِتھیا تے باہر نوں نکل جان والے دروازے ول اپنے قدم ودھان لگ پیا۔

کمرے چوں نکلدی تھوم دی بُو پورے گھر وچ پھیلن لگ پئی …………

٭٭٭٭٭