اوہدیاں موجاں لگیاں ہوئیاں نیں

اوہدیاں موجاں لگیاں ہوئیاں نیں

علی انور احمد

جنوری دے آخری دن سن جد اوہ کُتی سُوئی۔

اوہنے بڑے پیار ے کُولے کُولے بگے ڈب کھڑبے کتورے دتے۔ سُون توں واہوا چر پہلوں ای کتی نے اِک مناسب تھاں مَل لئی سی۔ اوہنے وڈیاں کچیاں اِٹاں نال بنائے گئے اِک پُرانے کوٹھے وچ اپنا ٹھکانا بنا لیا ہویا سی۔ کوٹھے دی چھت ڈگی ہوئی سی۔ بالے تے شہتیر کسے ورتوں وچ لیا لئے گئے سن۔ باقی دا ملبا وی بِلے لگ گیا سی۔

اوہ کوٹھا جہڑا کدے کوٹھا ہوندا سی‘ ہن صرف کھولھا رہ گیا سی۔ اوہ حال دی گھڑی کسے دے‘ کسے وی قسم دے استعمال وچ نہیں سی۔ اوہ کجھ نیواں تے ڈونگھا سی۔ اوہدے وچ مٹی پا کے اوہنوں اُچا کرن دی فوری طور اُتے ضرورت نہیں سی سمجھی گئی۔ ویسے وی اوہدے وچ مٹی دی بھرتی پاون لئی مٹی کوئی نہیں سی لبھی۔ واہی واناں نیڑے تیڑے دیاں ساریاں پیلیاں بیج لئیاں سن۔ کسے نے وی سُون والی کتی نوں اوس کوٹھے وچوں کڈھن دی کوشش نہ کیتی۔ کیہ اوہ خدا خوفی تے خدا ترسی نال بھرے ہوئے لوک سن؟ شاید نہیں۔ اوہ وی بہت سارے لوکاں وانگوں خُدغرض‘ حریص تے جلد باز سن۔ انساناں نال اوہناں دا ویہار ورتارا اوہیو عام لوکاں ورگا سی‘ ناانصافی تے ظلم نال بھریا ہویا۔ اوہناں دا جتھوں تائیں داء لگدا سی اوہ دُوجیاں دا حق مارنوں باز نہیں سن آوندے۔ بہرحال اوہ جسراں دے وی سن اِک سُون والی کتی دی بددُعا لین توں ڈردے سن۔ اوہناں نوں ہوش سنبھالن توں پہلوں ای دس دتا گیا سی‘ کتیاں نوں روٹی وی پانی اے تے بِنا وجھا مارنا وی نہیں اے‘ ایہناں دی آہ دُھر درگاہ جاندی اے۔ دُھر درگاہ‘ مطلب سِدھی اللہ میاں کول۔

تے جنوری دے اخیرلے دن سن جد اوہ کُتی سُوئی۔

اوہ سارے گُلر بڑے شوخے تے چست چالاک سن۔ظاہری گل اے اوہ اپنے پیوواں تے ای گئے ہوون گے۔ اپنی ماں دا خالص دُدھ پی پی کے اوہ بڑی چھیتی ایدھر اودھر بھجن لگ پئے۔

ساڈی کہانی دا ہیرو اوہناں کتوریاں وچوں اِک اے۔

جد اوہ کتورے ایدھر اودھر ’گند‘ مارن لگ پئے‘ بھانڈے پلیت کرن لگ پئے تاں گھروالے متوجا ہوئے۔ خدا خوفی تے خدا ترسی اپنی تھاں‘ اینے سارے کتوریاں دی ان چاہی دیکھ ریکھ…… روک ٹوک‘ اوہناں نوں ممنوعا تھاواں توں روکنا کوئی سوکھا کم نہیں سی۔ کون چوّی گھنٹے سوٹی لَے کے اوہناں دی راکھی کردا؟

ہن گھر والیاں اوہناں نوں کوٹھے وچوں باہر کڈھن دی کوشش کیتی۔

گھر والیاں دا آکھنا سی ’پہلوں ہور گل سی۔ ہن نہیں ساتھوں سارا گھر گندا کرایا جاندا۔ ایہ ہن باہر رُوڑیاں اُتے جا کے ڈیرا لاون۔ قبضا مافیا اینے پولے ہتھیں کدوں قبضا چھڈدا اے۔ اوہ چاؤں چاؤں کردے اِکے تھاں نِٹھ کے بیٹھے رہندے۔ اوہناں نوں بھجاون لئی چلاویں روڑے لتر مارے جاندے۔ چھیتی وچ جہڑی وی…… شے ہتھ آوندی وگاہ کے مار دتی جاندی۔ کوشش کیتی جاندی کوئی بھاری چیز مار کے کاری چوٹ نہ پہنچائی جاوے۔

کوئی شے وجدی بھاویں نہ‘ اوہ چیاؤں چیاؤں کردے بھجدے۔ ہاں اِک فرق ضرور ہوندا‘ لتر نہ وجدا تاں چاؤں چاؤں تے چیاؤں چیاؤں وچ صرف ڈر ہوندا جد کہ لِتر وج جاندا تاں ڈر تے پیڑ دوویں ہوندے۔

”ایہ اپنیاں مِنتاں پئے کردے نیں“ کوئی جی آکھدا۔

”بئی سانوں ایتھوں نہ کڈھو؟“ دُوجا پُچھدا۔

”ہاں۔“

”ایہ مِنتاں نہیں پئے کردے‘ گالھاں پئے کڈھدے نیں“ کوئی ہور جی دعوا کردا“ دھمکیاں لاندے پئے نیں۔ ہو لین دیو سانوں وڈا‘ نبڑ لواں گے تہاڈے نال۔“

”نہ ایہ مِنتاں پئے کردے نیں تے نہ گالھاں پئے کڈھدے نیں۔ ایہ بددُعاواں پئے دیندے جے۔“

”ایہناں دی بددُعا دُھر درگاہ جاندی اے“ گھر والے ڈر جاندے۔ کتوریاں اُتے آئی سختی تھوڑی گھٹ جاندی۔ اوہناں نوں باہر کڈھن والا معاملا کجھ چر لئی کھٹائی وچ پَے جاندا۔

اِک دن اوس گھر دی اِک زنانی نے بھٹھی اُتے روٹیاں پکائیاں۔کالھی وچ‘ لاپرواہی نال‘ بے وقوفی پاروں یاں فیر اوہ ہے ای کھوتی سی (ایہ لفظ اوہدے لئی اوہدا خاوند ورتدا سی) اوس بی بی‘ توی چلھے اُتوں لاہ کے مُودھی نہ ماری۔ توِی ٹھر گئی تے پچھے روٹیاں تے گھیو دی خشبو توی وچ رچی بسی رہ گئی۔ کتوریاں دی سنگھن شکتی اوہناں نوں ایس خشبو دی دَس پائی۔ جہنوں جہنوں پتا لگا اوہ آیا تے توی چٹن لگ پیا۔

کسے ویلے کسے رذیل بندے بارے اِک گل آکھی گئی سی۔ اوہ گل اج اِک اکھان بن گئی اے ”کتا بہایا راج تے‘اوہ چکی (آٹا پیہن لئی‘ ہتھ والی چکی) چٹن لگ پیا“ موجودا معاملا بھاویں اوسراں دا نہیں سی‘ کم کتوریاں غلط کیتا سی۔ اوہ عادت توں مجبور سن۔ توی چٹن نال اوہناں کہڑا رج جانا سی۔

ساڈے وچوں وی کئی ایسراں ای مُوتر وچوں مچھیاں پھڑدے ویکھے گئے نیں۔ گھر دے اِک جی دی نظر توی چٹدے کتوریاں اُتے پئی ’کیہ اسیں کجھ چر توں پلیت روٹیاں کھاندے پئے آں‘ اوہ سوچ کے کنب گیا۔

”اینی زیادا پلیتی‘‘ اوہ بڑبڑیا۔ اوہدا غصا سِخراں اُتے اپڑ گیا۔ اوہنے ایدھر اودھر ویکھیا۔ا وہدے ہتھ اِک وڈا سارا روڑا آگیا۔ اوہنے غصے وچ آ کے اوہیو روڑا چلاواں ماریا۔ ایہ کوئی نواں کم نہیں سی۔ پہلوں وی انج ہوندا رہندا سی۔ اوس دن نواں کم ایہ ہویا کہ خش قسمت کتورے بچ کے بھج گئے تے بدقسمت کتورا اوس وڈے روڑے دی زد وچ آ گیا۔ روڑا کتورے دے پچھلے پاسے‘ اوہدی پِٹھ دے نیڑے تیڑے کسے حساس جگھا اُتے وجیا تے ٹھیک ٹھاک وجیا۔ روڑا مارن والے نے بتھیرے ہتھ پھوکے پر بے فایدا۔ کتور ے دا لک ٹُٹ گیا۔ اوہدیاں چیکاں کُوکاں ستے اسمان ہلا کے رکھ دتے۔

کجھ چر بعد اوہ پچھلیاں لتاں دھرُوندا پھردا سی۔

روڑا مارن والا بڑا پچھتایا ”ایہ غضب ہُن پتا نہیں کسراں تے کِہدے اُتے پوے گا“ اوہ ڈر کے سوچدا پیا سی۔ فیر اوہنے ایہ کَہ کے دل نوں تسلی دے لئی کہ ایہ نقص عارضی اے۔ کجھ دناں بعد اوہدیاں پچھلیاں لتاں وی اگلیاں لتاں وانگوں اوہدے جُسے دا بھار سہن جوگیاں ہوجاون گِیاں۔ اوہدی ایہ سوچ غلط ثابت ہوئی۔

ویکھیا گیا کتورے دا اپاہج پن مستقل اے‘ سدیوی اے۔

ہن اوہ کتورے نوں لتاں دھروندیاں تے بھوئیں اُتے دھرکیندیاں ویکھ کے رب کولوں ڈردیاں ہویاں اوہدے اُتے ترس کھاندے نیں۔ اللہ کولوں معافیاں منگدے نیں۔ کتورے نوں ایس حالت تائیں اپڑان والے لئی نفرت محسوس کردے نیں۔ اوہنوں گالھاں کڈھدے نیں۔ ایہ گل اج تائیں کسے نہیں مَنّی کہ گُلر نوں معذور کرن والا دوشی کون اے؟

ٹُٹے لک والے کتے نوں گھر وچ رکھ لیا گیا اے۔ باقی دے کتوریاں وچوں کجھ مر گئے نیں‘ کجھ رُل گئے نیں‘ کھڑ گئے نیں۔ اِک ادھا باہر روڑیاں اُتے رُلدا پھردا اے۔ ویکھو کنے دن ہور کڈھدا اے۔ کسے علاقے دی ضرب المثل اے ”کُتی چھے ست کتورے سُوندی اے جد کہ بھیڈ یاں بکری صرف اِک یاں دو پٹھورے دیندی اے۔ فیر وی اِجڑ ہمیشا بھیڈاں بکریاں دے ہوندے نیں۔ کُتے کُتیاں دے نہیں۔“

ایہدی وجھاشاید ایہو اے کہ کتوریاں وچوں کوئی اِک ادھا خُش قسمت ای زندا بچدا اے۔ ساڈا ایہ لک ٹُٹے والا کتورا اوہیو خُش قسمت اے۔ اوہدے لئی اِک وکھرا بھانڈا رکھ دتا گیا اے جہدے وچ اوہدے لئی دُدھ‘ پانی‘ روٹی تے ہور کھاون والیاں شیواں پائیاں جاندیاں نیں۔ اوہدے ٹرن پھرن اُتے وی کوئی خاص…… روک ٹوک نہیں اے۔ بھانڈیاں دی آپ حفاظت کیتی جاندی اے۔ جیکر کدے اوہ کسے بھانڈے وچ مُونہ مار وی دیوے تاں گھر دے جِیاں دے روڑیاں ول ودھے ہتھ اپنے آپ رُک جاندے نیں۔ اوہ دنو دن پھٹدا جاندا اے۔

اج کل اوس کتورے دیاں بڑیاں موجاں لگیاں ہوئیاں نیں۔

٭٭٭٭٭