kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384


ہمزاد دا دُکھ "۔۔۔٭رویل کالم٭"


توقیر چغتائی June 19, 2020


ہمزاد دا دُکھ

۔۔۔۔۔۔ توقیر چغتائی

ایہ 1980 توں سال دو اگے پچھے دی گل اے میں کراچی دے ریگل چوک تے لگے کتاباں دے اک اسٹال توں طارق عزیز دی کتاب " ہمزاد دا کھ " خریدی تے بس وچ بہ کے گھر نوں مڑ رہیا ساں ۔ میری نظر بس دی پچھلی سیٹ تے میرے توں کوئی ست اَٹھ ورھے وڈی عمر دے اک نوجوان تے پئی ۔ اوہنےمیرے ہتھ وچ کتاب ویکھی تاں مینوں آکھیا:

" مجھے پکڑا دیں جب آپ کو سیٹ ملی تو میں آپ کو دے دوں گا۔"

تھوڑے چر مگروں اوہدے نال بیٹھی سواری اپنے اڈے تے لتھی تاں میں اوہدے نال دی سیٹ تے بہ گیا ۔ اوہنے مینوں کتاب موڑدیاں ہویاں آکھیا :

" تسیں پنجابی پڑھن لکھن دا شوق رکھدے او؟"

" آہو پر پنجابی دا کوئی رسالہ ہی نہیں جہنوں پڑھیے وی تے اپنیاں لکھتاں وی چھپن لئی گھلیے۔" حالانکہ اودوں میرا سارا سرمایہ پنجابی دیاں دو جاں تن ای غزلاں نظماں سن ۔ نوجوان نے مینوں اپنے پتے تے ٹیلی فون آلا کارڈ پھڑاندیاں آکھیا:

"میرا ناں مظفر اقبال اعوان اے تے میں لہوروں چھپدے مہینہ وار " لہراں " دا قانونی مشیر ہاں ۔ تسیں "لہراں " دے سالاناخریدار وی بنو تے اپنیاں لکھتاں وی اوہناں نوں گھلو ۔ اختر حسین اختر "لہراں " دے ایڈیٹر وی نیں تے نویاں لکھاریاں نوں اپنے رسالے وچ خاص طور تے چھاپ کے اوہناں وچ ماں بولی دا شوق وی ودھاندے نیں ۔" اینے چر نوں میرا اڈا آیا تے میں بس توں لہہ کے گھر ول ترپیا۔

طارق عزیز نوں میں نیلام گھر راہیں جاندا ساں ۔ اٹھویں دسویں وچ ہی لکھن لکھان دا چسکا سی پر صرف اردو وچ چھپدے بالاں دے کچھ پرچیاں وچ ای لکھنا شروع کیتا سی ۔ طارق عزیز دا کمال ایہ سی کہ اوہ نیلام گھر وچ اپنے خاص تے وکھرے ڈھنگ نال ہر گل مگروں اک شعرسنا کے کیتی ہوئی گل دا مزا ہور ودھا دیندا سی ۔ اُس دے سنائے شعر اردو وچ وی ہوندے سن تے پنجابی وچ وی جہناں نوں سن کے نیلام گھر ویکھن آلے اجہے نوجواناں نوں ہور وی مزا آوندا سی جہڑے شاعری نوں پسند کردے سن ۔ نیلام گھر توں پہلوں میں طارق عزیز نوں اک ادھ فلم وچ وی ویکھ چکا ساں پر اوہناں نال اصل پچھان نیلام گھر راہیں ہوئی جہڑی "ہمزاد دا دکھ " پڑھ کے ہور وی اگے ودھدی گئی ۔

طارق عزیز نے "ہمزاد دا دکھ "چھپوا کے جتھے پنجابی دیاں نکیاں نکیاں پر اپنے وچ چھپی ڈونگھی سوچ آلیاں نظماں راہیں لوکاں نوں حیران کیتا اوتھے ایہ وی ثابت کیتا کہ خوب صورت کتاب کویں چھاپی دی اے ۔ اوہناں دی کتاب تے بنیا اوہناں دا اپنا اسکیچ تے کتاب دے اندر بنے کچھ ہور خوب صورت اسکیچ اپنے زمانے دے جگت مشہور چتر کار اقبال مہدی نے بنائے سن تے کتاب وچ چھپیاں نظماں دی خطاطی وی اوہناں کسے وڈے کاتب دے ہتھوں لہوری نستعلیق وچ کروائی سی ۔

طارق عزیز دیاں نظماں تے نظماں دے پاتراں بارے ایس ویلے کوئی گل کرنی چنگی نہیں لگدی پر جدوں " ہمزاد دا دکھ " چھپی سی تاں ایہدے بارے کافی کچھ لکھیا گیا سی ۔ ایہ کتاب بہت زیادی وکی وی سی جہدا اک کارن تے اُس ویلے پی ٹی وی دے اکو اک ٹی وی چینل تے چلدا طارق عزیز دا مشہور پروگرام سی جس نوں گھٹوگھٹ چھے توں ست کروڑ بندے ویکھدے سن ، سگوں اسیں آکھ سکدے ہاں کہ اوہناں دے ایس پروگرام نوں پورا پاکستان ویکھدا سی تے گوانڈھی دیس وچ وی جتھے جتھے پی ٹی وی دیاں لہراں جاندیاں سن اوتھے دے رہن آلے ایس پروگرام دی اُڈیک وچ رہندے سن ۔ دوجا اوہناں دیاں نکیاں نکیاں نظماں دا انداز بھاویں اردو تے پنجابی دے کچھ وڈے شاعراں دا بھلیکھا پاؤندا سی پر اوہناں نظماں وچ جہڑی سوچ سامنے آوندی سی اوہ طارق عزیز ہوراں دی اپنی تے نویکلی سوچ ای سی ۔ شیت ایہو ای کارن سی کہ پچھلے چالھی ورھیاں وچ ایس کتاب دے بہت سارے ایڈیشن ساڈے ساہمنے آئے تے اوہناں دے چلے جان مگروں اس دی وکری پہلے نالوں وی ودھ کے ہوون دی امید کیتی جا سکدی اے ۔

میں کدی کدی سوچداں جے طارق عزیز دی کتاب "ہمزاد دا دکھ " میں مُل نہ لیندا ، مینوں مظفر اقبال اعوان نہ ملدا ، اپنی پنجابی غزل "لہراں " وچ نہ گھلدا تاں اج جو چنگا ماڑا پنجابی وی لکھ رہیاں شیت نہ لکھ رہیا ہوندا ۔ ایہناں تناں وچوں میں سید اختر حسین اختر ہوراں نوں تاں بہت وار ملیا پر مظفر اقبال اعوان نوں اک وار تے طارق عزیز نوں کدی وی نہ مل سکیا ۔

٭٭٭٭٭