میں تِلک گیا ساں

میں تِلک گیا ساں

توقیر چغتائی

رونا تاں ہُن وی آ ندا اے پرکہدے کول جا کے روئیے۔کِنی وار تاں اِنج وی ہوندا اے کہ کھڑے کھڑوتے نکی جہی گل توں کوئی پان پت لاہ دیندا اے تے اسیں اوہنوں کش آکھن جوگے وی نہیں رہندے کیوں جو ساڈا کوئی دوش ای نہیں ہوندا۔ سیانے کہندے نیں جدوں دو دِھراں' چ پواڑا پئے جا ئے تاں اک دی غلطی ضرور ہوندی اے۔ پر دوہاں دی ضِد ہوندی اے کہ ساڈی تاں کوئی غلطی ای نہیں ساہمنے آلے دا دوش اے۔

حالی کل دی ای گل اے بس دی سیٹ تے میرے نال بیٹھے بندے نے سگریٹ لائی تاں میرا نک دھوئیں نال بھر گیا۔ پہلاں تاں ادھ کھڑ ہون کر کے میں اوہنوں کش نہ آکھیا پر جدوں دھواں برداشت نہ ہویاتاں میں اوہنوں آکھیا۔ تینوں بس وچ لکھیا ہویا”سگریٹ پینا منع ہے۔“ نظر نہیں آوندا؟

اوہنے سگریٹ دا پہلاں نالوں لما سوٹا لاندیاں مینوں آکھیا بس وچ تاں ”دوران سفر فضول گفت گو سے گریز کریں۔“ وی لکھیا ہویا اے۔ کسے نال فضول گل کرن توں پہلاں تہانوں وی پڑھ لینا چاہیدا سی۔ پرہو سکدا اے تسیں پڑھنا لکھنا ای نہ جاندے ہووو۔ ویسے تہاڈی عمر کنی ایں؟

میں بونجا سالاں دا ہو گیاں۔

اوہنے سگریٹ دا اِک ہورسُوٹالاکے میرے ول ویکھیا تے کھچرا جہیا ہاسا ہسدیاں آکھن لگا۔”تاں تے میں تہانوں چاچا، سگوں تایا وی آکھ سکداں۔ تسیں میتھوں دو سال وڈے جو ہوئے۔“

”ہاں توں مینوں پھپھڑ وی آکھ سکدا ایں۔" میں اوہدے ول غصّے نال ویکھدیاں آکھیا تاں اوہ ریل گڈی دے انجن وانگ منہ چوں دھواں چھڈدا ہویا ہس کے باری ول ویکھن لگ پیا۔

میں دو دناں توں شیو نہیں سی کیتی تے گل پائے لیڑے وی میلے سن اُتوں چاچا آکھ کے اوہنے ایس گل تے مہر لا دتی سی کہ میں عمروں اوہدے نالوں وڈا ں۔ گل وی ٹھیک سی۔ جے اوہ ادھ کھڑ سی تاں میں اوہدے نالوں دو ورھے وڈا تے اپنے حلیے توں وی اَدھ کھڑ لگدا ساں۔ کہندے نیں جدوں بندا اَدھ کھڑ ہو جائے تاں اوہدا سبھاء ٹھنڈا ہو جاندااے۔ سبھاء کیہ سبھ کجھ ٹھنڈا ہو جاندا اے پر میرے لاگے بیٹھا بندا ادھ کھڑ ہو کے وی جواناں وانگ تتے اگ سبھاء دا مالک سی۔

اک وار میں سوچیاچلو چھڈو ایویں نکی جہی گل تے کچھ میل دے پینڈے وچ کسے اجان بندے دے وَیر پینا کوئی چنگی گل نہیں، پر مینوں میرے اندروں جواب ملیا ایہ کوئی نکی جہی گل نہیں سگوں صحت، تندرستی تے مردانگی دی گل اے۔ اک ریسرچ موجب سگریٹ دے دھوئیں چ رلی نکوٹین دا نقصان لاگے بیٹھے جی نوں وی اونا ہی ہوندا اے جِنا سگریٹ پین آلے نوں سکدا اے۔

میں اوہنوں ایہ گل دسی تاں اوہنے آکھیا، تسیں ٹھیک کہندے او۔ پر نال بیٹھا بندا جے نک نوں پرنے نال لوھیٹ لوے تاں اوہ ایس نقصان توں بچ سکدا اے۔ تہاڈے کول پرنا تاں نظر نہیں آوندا پر تسیں اوہدی تھاں دھوتی دی اک چُوک نک تے رکھ سکدے او۔

شیت میرا بلڈ پریشر ہائی ہو رہیا سی، شوگر ودھ گئی سی، جاں غصّے نال میرا جُسا کنبن ڈیا سی پر میں ایہ گل ضرورسمجھ گیا ساں کہ ایس بندے نوں برداشت کرنا ہن میرے وس توں باہر ہوندا جا رہیا اے۔ میں غصّے نال کنبدا ہویا سیٹ توں اٹھیا تے کنڈیکٹر نوں آکھیا ”مینوں تلے لاہ دے!“

”پر تساں تے مُنگی آلی جانا ایں، ہالی گھٹو گھٹ ادھا گھنٹا لگے گا لاری نوں مُنگی آلی دے اسٹاپ تے اپڑن تیکر، نالے تسیں جتھے بس توں لہن دا کہندے پئے او اوتھے تاں لمیاں لمیاں پیلیاں نیں تے لاگے بیلے توں بناں ہور کجھ وی نہیں، کیہ کرو گے ایتھے لہہ کے؟

”توں چھڈ ایس گل نوں۔ بس مینوں لاہ دے ایتھے ای" کہندا ہویا میں بس دے بوہے کول آگیا۔

نال بیٹھی اک سواری نے اوہنوں آکھیا لاہ چھڈ کیوں ضد کر دا ایں ہو سکدا اے ایہناں نوں پیشاب آیا ہووے جاں کوئی ہور گل ہووے تینوں کیہ؟ توں تاں کرایہ لے لتا اے نا!ہور کیہ چاہیدا اے تینوں؟

کنڈیکٹر نے سیٹی وجائی تے ڈرائیور نے اک اجاڑ جہی تھاں تے بس نوں بریک لا دتی۔ میں حالی وی غصّے نال کمب رہیا ساں۔ لہندے سار ای سڑک دے لاگے ٹھلی دے بوٹے ہیٹھاں بیٹھ کے دو چار لمے لمے ساہ لتے بوجے وچ ہتھ ماریا تاں دھی لئی خریدیاں ٹافیاں ہتھ چے آ گیاں۔ دو ٹافیاں منہ وچ پائیاں تاں میری حالت پہلے نالوں تھوڑی جہی چنگی ہو گئی، پر ادھ کھڑ بندا حالی وی میرے چیتے چوں نہیں سی نکلیا۔ میں سوچیا اوہ کون ہوندا سی مینوں نک تے دھوتی دی چوک رکھن دا کہن آلاتے بھری بس وچ سگریٹ پین آلا؟ کیوں آکھ رہیا سی کہ تساں ”فضول گفت گو“ آلا بورڈ نہیں پڑھیا؟ سبھ کچھ سوچ کے میری اکھاں ہنجواں نال بھر گیاں تے جدوں ایس گل دا پورا یقین ہویا کہ مینوں کوئی وی نہیں ویکھ رہیاتاں دل ہولا کرن لئی اوہ ساریاں گلاں یاد کر کے گھڑی گھڑی ر ویا جہناں تے چوکھے چر دا نہیں سی رویا۔

چراں تیکر نہ رون دے وی چوکھے کارن سن۔اک تاں ورھیاں توں سنی ایہ گل سی کہ بھانویں کچھ وی ہو جائے مرد نہیں روندے۔ دوجا کارن ایہہ سی کہ میری بیوی میرے بھیڑے سبھا توں تنگ آکے پنج ورھے پہلاں پیکے تر گئی سی۔ ویاہ دے کجھ چر مگروں جے کوئی ماڑی چنگی گل ہوندی تاں اوہدے گل لگ کے رولیندا ساں، پر اک ورھے مگروں رونا کیہ ہسنا وی مک گیا۔نکے ہوندیاں جے کوئی ماڑا چنگا کہندا تاں ماں دی گودی چ وڑ کے رولیندا ساں۔ ہن نہ تیویں سی تے نہ ما پے۔ پتر وی وڈے ہو گئے سن،بس اکو ای دھی سی جہدامنہ مہاندار اپنی دادی ورگا سی تے اوہ حالی مساں پنج کو ورھیاں دی ہوئی سی۔

مسیت چے کسے دے مرن دا اعلان ہو رہیا سی۔ میں گوہ نال سنیا تاں پتا لگیا بشیرا نائی مرگیااے۔پر اوہدا جنازہ رات نوں ہونا سی کیوں جو اوہدے بھرا نے شیخوپورے توں آنا سی۔ اودوں پنڈ چ بتی تاں آگئی سی پر گلی دے کھمیاں تے بلب نہیں سی لگے تے گستان پنڈ تو ں فرلانگ کو پرانہ سی۔کالا شاہ انھیرا سی تے مینہ وی پئے رہیا سی، پر جانا وی ضروری سی۔ بشیرا میرے نالوں دو تن ورھے نکا سی پر اوہدے نال واہ واہ اٹھنا بہنا سی۔پچھلے دساں ورھیاں توں میں اوہدے کولوں ای حجامت کراندا ساں۔اوہ ہارٹ اٹیک نال مریا سی تے پچھے تن بچّے چھڈ گیا سی۔ نکا پتر دو کوورھیاں دا تے دھیاں اوہدے کولوں اٹھ نو ورھے وڈیاں سن۔

میں ٹکر کھا کے جنازے نال رلن لئی مسیت ول تر پیا۔ جاندے جاندے ایہ سوچ کے چھتری وی لے لتی کہ مینہ تیز ہویا تاں بھِجن توں بچ جاواں گا، پر ہالی اپنی گلی وچوں لنگھ کے دوجی گلی پار کرن ای لگیا ساں کہ چکڑ توں تلکیا تے کنڈ بھرنے گلی وچکار جا ڈِگیا۔ پرنالے ہیٹھاں پئے وڈے سارے وٹے نال گوڈا وجیا تاں اِنج جاپیا جویں لت بھج گئی ہووے، پر ایہ میرا وہم سی۔ نہ ای لت بانہ دی کوئی ہڈی بھجی سی تے نہ ای پنڈے تے کوئی جھریٹ پئی سی پر گوڈا بہت درد کر رہیا سی۔

جنازے تے جان آلے اک دو بندیاں مینوں ویکھ لتا سی اوہ بھج کے آئے تے مینوں سہارا دے کے گھر چھڈ گئے۔ میں چکڑ نال لبڑے لیڑے بدل کے اپنے کمرے وچ لیٹ گیا۔ دوجے کمریاں چ میرے پتر تے نوہاں سوندیاں سن۔ دھی میرے آلے کمرے چ سوندی سی پر جدوں میں جنازے لئی گیا تاں اوہ وڈے پتر تے بھابی کول اوہناں دے کمرے چِ تُر گئی سی۔

مینہ رُک گیا سی تے ٹھنڈ پہلے نالوں ودھ گئی سی۔ ایس موسم وچ بندے نوں گوڑھی نیندر آندی اے، پر میرا پنڈا درد کر رہیا سی۔ سوچیا نونہ نوں چاہ بنان دا آکھ کے درد گھٹ کرن آلی کوئی گولی کھا لواں جاں پتر نوں سد کے آکھاں میرے گوڈے جھس دے۔ فیر سوچیا اوہناں نوں جگان دی کیہ لوڑ اے پانی نال گولی لے لینداں تے گوڈے اُتے بام لا کے سوجانداں۔

کمرے دا بلب آن کر کے میں پہلاں گولی لتی تے فیر بام لے کے گوڈے تے لان لگ پیا۔اینے چر نوں دروازا کھلھیا تے میری دھی اندر آگئی۔ اوہ بھابی دے کہن تے اپنے کمرے دا بوہا بند کرن لئی اُٹھی تاں اوہنوں میرے کمرے چ بلدی بتی نظر آ ئی سی۔

"توں جاگدی سیں؟ میں تاں سمجھیا ساں تسیں سارے سو ں گئے او؟“

"ہاں ہور تاں سو ں گئے سن، میں تے بھابی جا گدیاں ساں۔ میں ٹی وی تے کارٹون ویکھ رہی ساں تے بھابی کپڑے استری کر رہی سی، پر تہانوں کیہ ہویا۔ گوڈے تے بام کیوں لا رہے او؟“آکھدی اوہ میری منجی تے چڑھ بیٹھی۔

اوہدی گل سن کے میرا سر نیواں ہو گیا تے اکھاں وچ ہنجوآگئے۔ لاگے بیٹھی اُس گڈی جہی نے میرے اتھرو ویکھے تاں ہتھ پھڑ کے اک وار فیر پچھیا ”کیہ ہویاتہانوں ابّا؟ کِتے ڈِگ پئے سو جاں لت تے کجھ وج گیا سی ؟

میں روندے ہوئے نے سر چک کے اوہدے منہ ول ویکھیا تاں انج لگیا جویں میری دھی نہیں سگوں ورھیاں پہلے موئی ماں میتھوں رون دا کارن پچھ رہی ہووے۔ میں اوہنوں گل نال لا کے ڈُسکن لگ پیا تے خورے کنے چر تیکر روندا رہیا۔

٭٭٭٭٭