"چڑھدے پنجاب توں منموہن کور دی کہانی "لال بتی"

لال بتی /من موہن کور

کِنا کڑوا سچ اے کہ لگدا اے کہ لاک ڈاؤن وچ کوئی سڑک تے نہیں آیا ۔
اصلیت وچ بہت سارے نکا نکا دھندا کرن والے گھر بیٹھیاں ای سڑک تے آ گئے۔
رضیہ ممبئی دے ہائی وے دی سڑک لیمپ پوسٹ دے ہیٹھاں خڑی روز ہر رات وانگوں گاہک دا انتظار کردی ۔
کجھ دن پہلاں اسدے آلے دوآلے محبتاں دا دریا وگدا سی ۔ اس دے چاہن والے گاہک ہر رشتا رکھ کے اوس نوں اپناؤنا چاہندے سن۔ کمال ہے جانو جان کہن والے لوک انجان بن گئے سن ۔
اج اوہ جدوں بھکھ دے کگار تے کھڑی سی اس نے اپنی نتھ اُتارن والے سیٹھ نوں وی کئی وار فون کردی تاں اوہ اس دا فون کٹ دیندا ۔ اسدے ہر رات تلوے چٹن والا اوہ وی ہر رشتے توں انجان بن گیا سی ۔
اوہ جتھے وی اپنے پیارے گاہکاں نوں فون کردی ، کوئی وی اس دے فون دا جواب نہ دیندے ۔ ایس وقت اوہ نفرت نال سڑک تے تھکدی ہوئی بولدی، دلے !!جویں فون تے ای ایہنا ں نوں کرونا ہو جاوے گا۔ منہ 'چ سپاری چباؤندیاں اوس نوں کوٹھے دی اماں دا غصے بھریا چہرا نظر آؤندا ۔ جدوں ساریاں کڑیاں رات بناہ کمائے واپس کوٹھے تے واپس آؤندیاں تاں پان سپاری نال منہ چوں لال پیک پیکدان وچ سٹدی گندیاں گالھاں کڈھدیاں ، کب تک نٹھلیاں بیٹھیاں نوں میں کھواواں گی ۔ تاں رضیہ دا بدن چیساں مارن لگ جاندا ۔ اوس دیاں نیلیاں جھیل ورگی اکھاں وچوں ہنجوواں دی برسات ہون لگ جاندی ۔
کڑیاں وی کیہ کرن ، کورونا دے ڈر نال اوہناں نوں انگ لاؤن دی گل تاں دُور اوہناں دے نیڑیوں وی کوئی نہیں لنگھدا سی ..
کوٹھے کھولھیاں اُپر بھکھ دا قہر سی ۔ جسم دی منڈیوچ رونقاں گواچ گئیاں سن ... گھنگرو خموش سن ، طبلے دی تھاپ گم سی ۔ سبھ پاسے موت دا سناٹا سی ۔
کورونا کارن سڑکاں نوں سپ سونگھ گیا سی ۔ پُل توں نیچے دیکھیا ممبئی جو رات بھر جاگدا سی ، ہن .. جویں چراں دے جگراتے دی نیند پوری کر رہا سی ۔ جہاز، گڈیاں ، ٹرک ہور واہن جویں پتال وچ الوپ ہو گئے سن ۔ ربّ وی تاں مندراںوچ بند سی ۔
...رضیہ دی کھڑی کھڑی دیاں لتاںوچ کھلھیاں پے گئیاں سن ۔
بھور پھٹن والی سی ،اوہ بھکھی بھانی اتے انیندری لتاں گھسیڑدی ہوئی ہائی وےتوں نیچے والی سڑک ول تُر پئی ... اوہ سوچ رہی سی اوہ ہر کسے دی نظروچ خاص سی پر نظر اتے سماں دا تقاضا بدلن تے دیر نہیں لگدی ۔
رضیہ نوں اپنے آپ نال بول رہی سی اے زندگی سانوں جدوں دا تیرا اعتبار نہ رہا،ساہ تاں چل رہے ہن پر جیون دا خمار ہی نہ رہیا۔
سوچاںوچ گواچی دا پیر اپنی ساڑیوچ اٹکیا تاں اوہ دھڑم کردی گری اتے سڑک تے سر ٹکراؤن نال اس دیاں اکھاں اگے انھیرا جہیا آ گیا ،تے بے سُدھ ہو گئی ۔
ہوش آئی تاں اَدھ کھڑ عمر دے سردار نے اسدا سر اپنی گودوچ رکھیا ہویا سی ، اپنی پگ نال کپڑا پھاڑ کے ایس دے سر وچوں وگدے خون نوں بند کرن لئی کپڑا گھٹ کے بنھ دتا سی ۔
دوجا نوجوان سردار ایسدے منہ تے ٹھنڈے پانی دے چھٹے مار رہا سی ۔
رضیہ تربھک کے اُٹھ بیٹھی تے اپنے ساڑی دے پلے نوں سنبھالن لگی ۔
بچی توں کون ہے ؟ سڑک تے اکلی کیوں گھم رہی ہے؟کتھے جانا ہے ؟ اسیں تینوں چھڈّ آوانگے ۔
جی ، میرا نام رضیہ ہے، میں کئی دناں توں بھکھن بھانی ہاں ۔
گل سن نوجوان نے تیزی نال کار دا دروازاکھولھیا ۔ درجن کیلے ، مٹھے بند دے دو پیکٹ اتے کچے دُدھ دے دو پیکٹ اوس دے اگے رکھ دتے ، اوہ تیزی نال ہابڑ کے سبھ کجھ کھان لگی ۔ دنداں نال کچے دُدھ دا پیکٹ کھولھ دُدھ گٹاگٹ پین لگ گئی۔
پیٹ بھرن نال اس دیاں چہرے تے اکھاںوچ چمک واپس آ گئی ۔
اوہ بولی، سردار! میرے کول تہاڈے کھانے لئی دین لئی کوئی پیسا نہیں ، اپنی ساڑی دا پلا کھسکاؤندی ہوئی بولی ، صرف جسم ہی ہے ، جسم دا دھندا کرکے ہی پیٹ بھردی ہاں ۔کورونا کرکے ساڈا دھندا وی چوپٹ ہو گیا ہے۔ لال بتی دا ایریا ویران ہو گیا ہے ۔
...
گل سن دوویں سرداراں دیاں اکھاں گلیاں ہو گئیاں ۔
دِھیے! بھین ! نانک دے سیوک دھیاں بھیناں دیاں عزتاں دی راکھی کردے نیں ، لٹدے نہیں ۔ بھکھیاں نوں رجاؤندے نیں دردمنداں دے ہر دکھ دی دوا اتے دعا بندے نیں۔ جدوں دا لاک ڈاؤن ہویا اسیں دوویں پیو پت ہائی وے تے چلدے مزدوراں نوں راشن ونڈدے ہاں ۔
اُٹھو ، اپنے کپڑے اتے سرتی سنبھالو ...تہانوں تہاڈے ٹھکانے چھڈّ آئیے ۔
گورو نانک دے دوویں وزیر رضیہ نوں لال بتی دے ایریاوچ رضیہ نوں چھڈّ کے ہی نہیں آئے بلکہ اوتھوں دے سارے بھکھے لوکاں نوں مہینے مہینے دا راشن ونڈ آئے ۔
کدی غم اتے کدی سرگم ایہ قدرت دے نظارے نیں، پیاسے تاں اوہ وی رہ جاندے ہن ،جہناں دے گھر ساگر کنارے ہن ۔

٭٭٭٭٭