بیلی

بیلی

علی انور احمد

پروہنے دا ناں فرزند علی سی۔

کوئی وقت سی میں اوہناں دے پِنڈ اپنے اِک بیلی اکمل نوں ملن جاندا ہوندا ساں۔

اوہ…… مَلک سداوندے۔

اوہناں دناں وچ مَلک اکمل نال میرا بڑا گُوڑھا یارانا سی۔

کِنّا چِر ہو گیا ہووے گا ایس گل نوں؟ ہاں ایہ وِیہ بائی سال پہلے دی گل اے۔

کجھ سال ساڈا واہوا پیچ رہیا۔ فیر ہولی ہولی پہلے والی گرم جوشی مُکدی لگی گئی۔

فرزند میرے بیلی ملک اکمل دا گوانڈھی سی۔ ایہ اوہدا بھرا بنیا ہویا سی۔

اوہ اِک دُوجے دے بڑے نیڑے سن۔

اوتھے‘ ملک اکمل دے گھر‘ میری فرزند نال سلاماں علیکی ہوئی سی۔

گل واقفیت توں زیادا اگے نہ ودھی۔ ہوندا اے کدے کدے انج وی۔ اِک بندے نال تہاڈا گوڑھا یارانا ہو جاندا اے تے اوتھے ای اوہدے ای کسے ڈھیر نیڑے بندے نال تہاڈا دل نہیں پِجھدا۔

اج اینے چِر بعد جد میں اوہدا ناں وی بھُل گیا ساں‘ اوہنے مینوں آ سلام بُلایا۔

اوہنوں سیہانن لئی مینوں واہوا ذہن اُتے زور دینا پیا۔ اوہدا مُونہ پہلے نالوں وڈا‘ مُچھاں زیادا سنگھنیاں‘ چوڑیاں تے وڈِیاں ہو گئیاں سن۔ مَتھے توں وال اُڈ گئے سن۔ اوہ پہلے نالوں زیاد اٹھُلھا ہو گیا سی۔ پتا لگا اوہ ساڈے پِنڈ کسے بندے کول کم آیا اے۔ اوس بندے نوں نال لَے کے اوہنے علاقے دے ایم پی اے نوں ملنا اے۔

اپنے پِنڈ دے کسے بندے نوں نوکری دوان لئی بھَج دوڑ کردا پھردا سی اوہ۔

فون اُتے کسے وجھا تَوں رابطا نہ ہویا۔ جد اوہ ساڈے پِنڈ آیا تاں اگوں اوہ بندا گھر کوئی نہیں سی۔

شام ہون والی سی۔ اوہ تیہ مِیل پچھانہ اپنے پِنڈ جاندا‘ سویرے اوہنوں دُبارا آنا پَیندا۔ اوہنے پروگرام بنایا کہ اوہ ایتھے ساڈے پِنڈ ای ٹِک جائے۔

میں اوہنوں اپنی بیٹھک وچ لَے آیا۔

رات دے روٹی ٹکر توں پہلوں اوہ میرے کولوں میرا حال احوال پُچھدا رہیا۔ اوہنوں سوال کرن دا ڈھنگ آوندا سی۔ میرے نہ چاہندیاں وی اوہنے کافی کجھ معلوم کر لیا۔

رات دا کھانا کھا کے اسیں بیٹھے۔ اوہنے سگرٹ لا لئی۔

“تسیں تاں سگرٹ نہیں پِیندے ناں؟”

میں اوہنوں دَسیا مینوں سگرٹ دے دُھوں تَوں وی نفرت اے۔

"اوہ!" اوہنے کَہ کے ایدھر اودھر ویکھیا‘ جویں سگرٹ بُجھا کے سُٹنا چاہندا ہووے۔

"تسیں پیوو" میں دل اُتے پتھر رکھ کے آکھیا۔

ساڈیاں گلاں وچ مَلک اکمل دا ذکر نہ آوے ایہ ممکن نہیں سی۔ اوہ ساڈا سانجھا دوست سی۔ آخر ملک انور دی گل چھِڑ ای پئی۔

"مَلک تاں بھرا وا بڑا وڈّا بندا ہو گیا اے" اوہنے دَسیا۔

مینوں پتا سی اوہ اِک سکول وچ انچارج ہیڈ ماسٹر اے۔ ایہ کوئی اینی وڈی گل نہیں سی۔

کِنّے ای لوک ہیڈماسٹر نیں۔

"اچھااوہ کسراں؟"میں پُچھیا۔

"ٹھیک ٹھاک تنخاہ سُو۔ گھر وچ ادھے پِنڈ دے کُڑیاں مُنڈے اوہدے کول ٹیوشن پڑھدے نیں۔ وڈا پُتر پُلس وچ اے۔ ہر پاسے مَلک مَلک ہوندی پئی اے۔"

"چلو چنگی گل اے۔"

"ہاں مَلک اپنا یار اے۔ اپنا بھرا اے‘ سانوں خُشی اے۔"

"مینوں پتا اے تیرا اوہدے نال بڑا بلپّا سی"

"ہاں پر ہُن پہلے والی گل نہیں۔ ساڈا تاں ہُن ہما دعوا ای کوئی نہیں رہیا۔"

"وہ کیوں بھئی؟"

"وڈی دھی دی سس نال ناراض سی ایہ۔ اوہ کوئی اوبھڑ نہیں ایہدی اپنی وڈی سَکّی بھین اے۔ دھی حُرمت نے مینوں آکھیا ’چاچا فرزندا! میر ے پیو دی تے میری پھُپھی دی صلح کروا دے‘۔ میں بتھیرا آکھیا‘ ایہنے گل ای نہیں گولی۔"

"اچھا؟ ایہو جہیا پتھر دل تے نہیں سی اوہ۔"

"ہُن ہو گیا اے بھراوا۔ میں کہڑا اوہنوں آکھیا سی بئی پَیلی میرے ناں لوا دے۔ اوہدی اپنی سَکّی بھین نال صلح کرن لئی ای آکھیا سی ناں۔ اوہ مَنیا ای نہیں۔"

"ایہ اوہنے چنگا نہیں کیتا۔ تہادی گل تاں اوہ دوویں جی کدے نہیں سن موڑدے۔"

“بس یار تینوں پتا ای ہووے گا اسیں لمبردار آں تے اوہ کمّی۔ فیر وی اسیں کدے فرق نہ رکھیا۔ اوہدے سَکّے بھراواں نالوں ودھ کے دید کیتی۔

"مینوں یاد اے ایہ اینے غریب سن کہ ایہناں کول اپنا جدّی پُشتی قسائیاں والا کم کرن لئی پیسے نہیں سن ہوندے۔ ایہدا ابا چاچا شوکا‘ منڈی جاندا‘ گوشت ویچن والے قسائیاں نال کم کردا۔ اوہ ایہنوں کجھ پیسے یاں صرف ذبح کیتے ڈنگر دا سر دیندے۔

"اوس سر نوں کُٹ بھن کے‘ گوشت بنا کے ماسی حمیداں ساڈے گھراں وچ ویچدی۔

"ہُن جد رب نے ایہدی بانہ پھڑ لئی اے۔ ایہ سبھ کجھ بھُل گیا اے۔"

"بندے نوں اپنے سجن نہیں بھُلنے چاہیدے۔ بھاویں بندا کِنّا وی سوکھا ہو جاوے۔" میں آکھیا۔

"سوکھے دی کیہ پُچھدے او۔ مَلک نوں ہر طرحاں خیراں نیں۔ تعلیم نے اوہنوں بڑے رنگ بھاگ لائے نیں۔

"اوہنے اپنے گھر وچ ای گورنمنٹ سکول کھولیا ہویا اے۔ جہدے وچ اوہدیاں اپنیاں دوویں نِکیاں دھیاں پڑھاندیاں نیں۔ میں اوہنوں آکھیا سی‘ اپنی بھتیجی‘ میری دھی نوں‘ جہنے دس پاس کیتیاں ہوئیاں نیں‘ وی اوسے سکول وچ استانی لوا دے۔ پر کوئی نہ۔

"ٹھیک اے لوکی اپنے ڈِھڈ اُتے ای ہتھ پھیردے نیں۔ مَلک وی انج ای کرے گا‘ مینوں ایہ توقع نہیں سی"

"میرا گیڑا لگا تاں میں آواں گا اودھر تہاڈے کول” مینوں ہور کوئی گل نہ آئی۔

"تُوں وی یار چھڈ پٹ ای گیا ایں۔ کدی آویں تاں مینوں ضرور ملیں۔"

……………………

کجھ دناں بعد دی گل اے میں وڈے شہروں پرتدا پیا ساں۔

موٹر سایکل سوار‘ کنڈ مگر سکولی مُنڈیاں وانگوں بیگ پایا ہویا۔

راہ وچ اوہ سکول سی جتھے میر ابیلی مَلک اکمل ہیڈماسٹر وجوں کم کردا سی۔ پہلے وی کئی واری میرا اوتھوں لنگھن ہویا سی۔ بس دل ای نہیں سی کیتا اوہدے ول جاون نوں۔

اج دل نے آکھیا بڑا ای چِر ہو گیا اے ملاقات کیتی نوں۔ لگا لگا جاندا سلاماں علیکم آکھی جا۔

گیٹ اگے سکیورٹی گارڈ اٹن شن کھلوتا سی۔

جدوں دی سکولاں وچ دہشت گردی شروع ہوئی اے تے دہشت گرداں معصوم سکولی بالاں نوں وی مارنا شروع کیتا اے۔ سکول وچ سکیورٹی ودھا دتی گئی اے۔

کِہنے سوچیا سی کہ کدے نِکے نِکے بالاں نوں وی کوئی مسلمان قتل کرے گا۔

میری پُرانی موٹرسایکل‘ کنڈ پِچھے بیگ‘ بے تحاشا ودھائی ہوئی داڑھی پاروں سکیورٹی گارڈ نے مینوں دہشت گرد ای سمجھیا ہووے گا۔

“میں ہیڈماسٹر صاحب نوں ملنا اے۔”

"کیہ ناں اے تے کتھوں آئے جے؟ اپنا شناختی کارڈ وکھاؤ" اوہ اِکو وار حدوں بالھا چوکنّا تے تھوڑا جہیا ڈریا ہویا نظرآون لگ پیا۔

اوہنے میٹل ڈِٹیکٹر دو تِن واری میرے پِنڈ ے اُتے پھیریا تے میرا بیگ لہوا لیا۔

میر اناں سُن کے مَلک اکمل گیٹ تے ای آ گیا۔

اوہ مینوں جپھا پا کے اپنے دفتر لَے گیا۔

میری روکدیاں روکدیاں اوہنے جاندی رُت دے میوے کِنّو منگوا لئے۔

گلاں باتاں ہون لگ پئیاں۔

گِلے شکوے وی ہوئے۔

"اوہ میرے کول فرزند آیا سی" میں دَسیا۔

اوہنے کوئی خاص دلچسپی نہ لئی۔

"او ہ میرے کول رات رہیا۔ تیرا ذکر پیا کردا سی" میں دُبار اآکھیا۔

"کیہ آکھدا سی؟"

"کہند اسی مَلک بہت بدل گیا اے۔ پہلے والا مَلک نہیں رہیا۔"

"اوہدی مرضی ا ے جو پیا آکھے۔ اصل گل انج اے کہ اوہ ہُن خُد بہت بدل گیا اے۔ حسد کرن لگ پیا اے میرے نال۔ ساڈے گھر دی ماڑی موٹی ترقی اوہنوں چنگی نہیں لگی۔ نالے ہُن اوہ پہلے والا فرزند وی نہیں رہیا۔ اوہ فرزند جہڑا میرا بیلی سی۔"

"کیہ مطلب؟"

"باہر دے ٹورے پھیرے تے زیاد اوقت گزاردا اے۔ سنیا اے ماڑی موٹی ٹھگی وی لا لیندا اے۔ ناواقف لوکاں نوں دَسدا اے اسیں پِنڈ دے لمبردار آں۔ جد کہ لمبردار ایہدا دُور دا تایا اے۔ کم کار کوئی نہیں کردا۔ دس دس دن گھر نہیں آوندا۔"

"مینوں تاں کہند اسی میں ویگن مُل لؤ آں۔"

"ویگن‘ اوہدے کول سایکل لین جوگے پیسے کوئی نہیں۔ جتھے داء لگے اُدھار پیسے پھڑدا اے تے فیر واپس کوئی نہیں کردا۔ خُد میرے کولوں سو واری اوہنے اُدھارے پیسے پھڑے نیں۔ میں تاں ہُن آکھیا اے‘ بھراوا! ہُن اُدھار کوئی نہیں۔زکات دے پیسے ہے نیں۔ آکھدا اے زکات ای دے دے۔ خُد باہر چودھری بنیا پھردا اے‘ بیوی اوہدی تے دھیاں کھیتاں وچ دیہاڑیاں کردیاں پھردیاں نیں۔"

"تیرا اوہدا واہوا سُر نہیں سی؟"

"ہاں واہوا تعلق واسطا سی۔ اسیں اوہ تعلق نبھایا وی۔ پر یار بھائی چارا ای سی ناں۔ بھائی چارا ہوندا اے چارے نال۔ چارا تاں اوہنے کیہ کرنا سی‘ اوہ تاں ساڈے خلاف ای ہو گیا۔"

"اچھا‘ اوہ کسراں؟"

"گلاں تاں نِکیاں نِکیاں بہت ساریاں نیں۔ وڈی گل ایہ اے…… میر اابّا تُوں ویکھیا ای اے۔ ہُن اوہ پچاسی سال دا بُڈھابابا اے۔ اِک دن دُپہریں مسیتے بیٹھا سی۔ دو تِن کُڑیاں مسیتے آ وڑیاں۔ ابے میرے اوہناں نوں دبکایا بئی تہاڈا بالڑیاں دا مسیتے کیہ کم؟ بھج جاؤ۔ کُڑیاں روندیاں روندیاں گھراں نوں چلیاں گئیاں۔ گھر اوہناں پتا نہیں کیہ آکھیا۔ فرزند تے اوہدے پیو نے آکھ دتا “بابے شوکت نے کُڑیاں نوں …… چھیڑیا اے۔ ایہ سجنائی کیتی اے اوہنے ساڈے نال۔"

"اوہناں انج کیوں کیتا؟ آخر کوئی گل تاں ہووے گی۔"

“مسیت دے اگے اِک نِکی دُکان پائی ہوئی اے اوہدے پیو نے۔اوہ جگھا مسیت دی اے۔ مسجد کمیٹی اوہ جگھا یاں اوہدا کرایا لیناچاہندی اے۔ ایہدا ابّا دھونس نال قبضا کیتی بیٹھا اے۔ کرایا وی نہیں دیندا۔

پیو میرے حق دی گل کیتی۔ اوہدا غصا کڈھیا ایہناں۔ ایہ تہمت لائی میرے بڈھے تے کمزور پیو اُتے۔ شرم وی نہیں آئی ایہناں نوں۔ ہُن اوہ کہڑے مُونہ نال میرے بدلن دیاں گلاں کردا اے۔ ایہ بیلیاں والا کم کیتا اے اوہنے؟"

''ایہو جہے بیل پنے نوں اساں اگ لانی اے۔"

"اچھا یار ہُن تُوں وی مصروف ایں‘ میں وی کالھی وچ آں۔ کسے دن گھر آواں گا۔"

"آہو یار ضرور آوِیں۔ پُرانیاں یاداں تازا کراں گے۔"

"ضرور" میں اوہدے نال جپھی پائی تے رُخصت ہو گیا۔

٭٭٭٭٭