لکیراں اتے ماواں

میں سوچدا ہاں

کہ دھرتی میری ماں ہے

تے مینوں سنایا جاندا ہے

میرا وطن ہی میری ماں ہے

میں جدوں وی

دھرتی ماں دا نقشاویکھدا ہاں

اس نقشے 'تے کئی لکیراں

کندھاں وانگ اُسریاں ہوئیاں نیں

تے چھوٹا جہیا کر دتا ہے

میری ماں نوں

لگدا ہے جویں ماں قید ہے

اس کاغذ دے نقشے اتے

کھچیاں لکیراں اندر۔

اس لکیراں دے پار

کہندے نیں آدمی ہی رہندا ہے

اسدا خون وی لال ہے

اسدا وی ٹبر ہے

اسدا وی کوئی وطن ہے

پر اوہ دشمن ہے

کیوں کہ اوہ لکیراں دے

پارلے پاسے رہندا ہے۔

ایہ لکیراں

ماواں نوں بونیاں کر رہیاں نیں

تے بونیاں ماواں

بونے منکھ سرج رہیاں نیں

تے منکھتا

جیوں جیوں گھٹ رہی ہے

نقشیاں اتے لکیراں

ودھدیاں جا رہیاں نیں

تے اسیں ہور بونے ہو رہے ہاں۔

تے ایہ لکیراں

ماں دے پِنڈے توں ہوندیاں ہوئیاں

ساڈے دلاں 'چ اتر گئیاں نیں

ساڈے بولاں 'چ گھل گئیاں نیں

ساڈیاں سوچاں 'چ اُکریاں گئیاں نیں

لگدا ہے

اسیں لکیراں لکیراں ہو گئے ہاں

اسیں کیوں نہیں چاہندے

اپنا اوہ قد ویکھنا

جو اپنے گھر دیاں کندھاں 'تے

لکیراں رہتاں نقشا ٹنگ کے

دسدا ہے

تے اسیں چاہندے وی کیوں ہاں

کہ بونی ماں دی اولاد اکھوائیے

ماں دا انگ انگ وڈھّ کے

اسیں انگ انگ ونڈ لیا ہے

تے پھر اسیں انگاں اتے

پہرے لاؤندے ہاں

بارود وچھاؤندے ہاں

کنڈے تاراں لاؤندے ہاں

کہ ماں کِتے ثابت نہ ہو جائے

تے جِنا چر

ماں ہی ثابت نہ ہوئی

اوہ کویں جمے گی

کوئی سمپورن منکھ۔

٭سمپورن منکھ:مکمل انسان

---*---*---*---*---

سرحداں

سرحداں نوں سیاستدان

پہلاں دلاں 'چ اکردے نیں

پھر ہتھاں 'چ

تے پھر دھرتی اتے

ہر سرحد کول

اک بھیانک اتہاس ہندا ہے

تے ہر سرحد منکھتا دی

قبر اتے اسری ہندی ہے !

سرحداں کدے

پنچھیاں، دریاواں

ہواواں، بدلاں نوں

نہیں پچھدیاں

کہ اوہ کہڑے پاسے رہن گے ؟

گھروں بچیاں دے منہ چمّ کے

تے ماواں دے پیر چھوہ کے ترے جوان

اک وردی پا کے

کجھ برجیاں دی

نشاندہی کول کھڑ کے

ہتھیار ہی تاں ہو جاندے نیں !

سرحد ہی تاں ہو جاندے نیں !!

سیاستی جدوں چاہندے نیں

دھرتی اتے اُسریاں سرحداں نوں

پچھانہ ولّ توردے

دلاں تک لے جاندے نیں

تے دلاں 'تے اُسریاں سرحداں

بہت بھیانک ہوندیاں نیں !

سرحداں توں ہزاراں میل دور

کرسیاں 'تے بیٹھی جیبھ

جدوں اگّ اگلدی ہے

تاں پہلاں سیک

سرحداں 'تے اپڑدا ہے

جتھوں پھر ایہ سیک

عامَ گھراں ولّ پرتدا ہے

تے بچیاں دیاں گلھاں نوں

جا لونہدا ہے

تے ماواں دے پیریں پتھر بنھدا ہے !

سرحداں دے دوویں پاسے

بھاشا الگ الگ ہو سکدی ہے

رنگ کجھ وکھرے ہو سکدے نیں

پر...

اکھاں 'چوں ہنجو

اکو طرحاں دے سِمدے نیں

ہاسے وی اکو طرحاں دے

کلکاریاں وی اکو طرحاں دیاں

لہو وی اکو طرحاں دے

تے ماں دے دُدھ دا سواد وی

اکو طرحاں دا ہوندا ہے !

سرحداں توں ماواں

بہت ڈردیاں نیں

پر تختاں دے بنن لئی

رکھ نہیں سرحداں چاہیدیاں نیں !

سرحداں تکڑیاں توں ڈردیاں

دور دور رہندیاں نیں

پر سرحداں سدا ماڑیاں ول نوں

سرکدیاں رہندیاں نیں!

دھرتی اتے ہر تھاں

کدے نہ کدے

سرحداں رہیاں نیں

تے کوئی سرحد سدیوی نہیں ہے،

دھرتی دے جائے

جدوں وی کسے سرحد دے

خلاف ہوئے نیں

اوہ سرحد ڈھیہ وی جاندی ہے

اوہ سرحد ڈھیہ وی جاندی ہے !!

-----*-----*------