میلا ــــــ٭رویل کہانی٭

اَج بڈھا نہیں آیا۔
شکر اے مزار والے پیر دا۔ نہیں تاں اوہنے چِیک اٹھنا سی۔
“اوئے، سُور دیا پُترا! دھیان کتھے اے تیرا؟”
اوہ ہمیشا انج ای بولدا۔
میرا دھیان اج واروار مزار ول جا رہیا ۔ مزار نوں سجایا جا رہیا ۔ دو بندے مزار نوں رنگ برنگیاں لایٹاں لگا رہے نیں۔ نواں رنگ وی کیتا گیا اے۔
ساہمنی دُکان ’تے جان دے بہانے، میں مزار دے اندر وی جھاتی مار آیاں۔ اندروں وی سارا کجھ نواں نکور لگ رہیا ۔
پرسوں مزار ’تے میلا اے۔
بھاپا آکھدا سی، آپاں دونوں میلا ویکھن چلانگے پر مینوں پتا بڈھے نے چھٹی نہیں کرن دینی۔ میں بھاپے نوں کہا ں گا اوہی آ کے چھٹی منگے۔
میں روز مزار والے پِیر نوں ارداس کردا ساں-
“ہے سچے پاتشاہ! ایہ بڈھا مر جائے۔”
اک دن میں ایہی گل اپنی بی بی نوں دسی۔ اوہنے جھڑکیا کہن لگی-
“وے للوآ! پت انج نہیں آکھی دا کسے نوں۔ توں کہیا کر ہے سچے پیر ساڈا گھر روپئیاں نال بھر دے۔”
“پر بی بی ! پھیر کیہ ہو جاؤ؟ بڈھے نے تاں فیروی گالھاں دیندے رہنا۔”
“وے سدھریا! سچا ای نام رکھیا تیرا تاں للو۔”
مینوں بی بی دی گل سمجھ نہیں سی آئی۔
میں بہت کجھ ہور وی پچھنا چاہندا سی۔ پر چپّ کر گیا۔ ڈر گیا ساں۔ بی بی نے جھڑک کے بٹھا دینا سی۔ اوہ تاں پہلاں ہی آکھدی اے -
“آہ کپوت دھرتی ’چوں نکلیا نہیں گلاں ایوں پچھدا جویں باپو ہندا۔”
بی بی میری بہتے سوال پچھن دی عادت توں تنگ آ جاندی اے ۔
پر میں کس نوں پچھاں؟
اک دن میرا بہت دل کیتا۔ بڈھا سارا دن کھیسیاں ’چ پیسے پاؤندا رہندا۔
اوہنوں پچھاں بئی اوہ انے پیسیاں دا کیہ کردا اے پر اسدیاں گالاں توں ڈردیاں چپّ رہیا ۔ فیر تکالیں پئی جدوں مزار دیاں بتیاں جگیاں میں پیر اگے اوہی ارداس کیتی ، جہڑی میری بی بی نے دسی سی۔ پرسوں اوسے پیر دا میلا اے ۔
کالو آکھدا سی جالندھر توں گاؤن والی آؤنی اے۔ میرا بہت دل کردا گاؤن والی دیکھن نوں۔ میں بھاگی نوں وی دسیا سی۔ پر اوہ تاں سکول جاندا۔ کہندا میری مَمی چھٹی نہیں کرن دیندی ۔
بہت چندری اے اوسدی مَمی ۔
اک دن میں اوہناں دے گھر گیا۔ بھاگی نال بیٹھ کے اسدا بستا ویکھن لگیا اتوں اوہدی مَمی آ گئی اوہنے مینوں جھڑک کے بھجا دتا۔
میں باہر آ کے پنج چھے گالھاں کڈھیاں اوہنوں۔
میرا سکول جان نوں بڑا دل کردا۔میں اپنی بی بی نوں وی آکھیا سی۔
“تیرا پیو آؤندا تاں پچھ لئیں اوہنوں۔”
میں بھاپے دے کم توں مڑن دی اڈیک کرن لگا۔ پھر میرے من وچ کئی گلاں آؤن لگیاں۔ میں بی بی کول جا بیٹھا۔
“بی بی پڑھکے کیہ ہندا؟”
“پڑھکے بندہ وڈا بندہ بن جاندا۔” اوہنے بے دھیانی نال جواب دتا۔
“بندے تاں سارے ہی وڈے ہندے نے۔ بھاپا وی تاں وڈا ای آں۔” میں ہور سوال پچھ لیا۔
“جھاٹا تیری ماں دا۔ دماغ کھائی جاندے۔ جا کے بھین نال گڈی والیاں دے گھروں گوہا لے کے آ۔”
جدوں تکّ میں تے میری بھین بالٹا چک کے گھروں باہر نہ ہو گئے بی بی بولدی رہی۔ مینوں سمجھ نہیں سی آئی کہ بی بی نوں غصہ میرے ’تے سی جاں بھاپے ’تے۔
****
میں اک دم تربھکیا۔
وید منی کسے ’تے کھجھیا لگدا۔جس دن بڈھا نہیں آؤندا۔ اس دن وید منی سبھ دا باپ بن بیٹھدا۔ مینوں ایہ دھرمے ٹھیکے دار ورگا لگدا، جس دی گل بھاپا گھرے کریا کردا سی۔
"دھرماں تاں دس منٹ دا وی حساب کردا۔ بندا کتِے موتن گیا وی دو منٹ ودھ لگا آئے نہ پچھے دیکھن آ جاندا اگلے دے۔” باپو بہت کھجھدا ہوندا سی

"میں تاں کوئی ہور دھندا کر لینا۔"
پر ہور دھندا کرن دی واری ہی نہ آئی۔
دوجی منزل توں ڈگّ کے بھاپے دی لت ٹٹ گئی۔ کئی مہینے بھاپا منجے ’تے پیا رہیا ۔ جدوں ٹھیک ہو کے اوہ دھرمے ٹھیکے دار کول گیا اوہنے سر پھیر دتا۔
بھاپا لنگ ماردا حکمے دی ہٹی ’تے جا بیٹھدا تے ساراسارا دن بیڑیاں پھوکدا رہندا۔
بی بی آنڈھو-گوانڈھو ادھار لیا کے ڈنگ ساردی۔ کجھ کہندی تاں بھاپا اگیوں ٹٹ کے پے جاندا۔
“ہینی میں ہن کاسے جوگا۔ بسّ! کیہ کراں؟ ڈپٹی لگّ جاواں کتے۔ اوہدے خانہ بدوش دے کم توں ڈگّ کے لتّ ٹٹی سی۔ سوچیا سی کوئی ماڑا موٹا کم دے دؤ۔”
مینوں دھرماں ٹھیکے دار ہور بھیڑا لگن لگ جاندا۔
میں سارا دن گلیاں کچھدا رہندا۔ منڈیاں نال رل کے چھپڑ تے مرغابیاں پھڑدا رہندا۔بی بی سارا دن ہاکاں ماردی رہندی۔ اک دن شامی جد میں گھر مڑیا اوہنے پھڑ کے میری چنگی چھترول کیتی۔
“لورلور پھردا سارا دن۔ گھر دا تاں کوئی فکر نہیں۔ کم ’تے کڈھ ایہنوں کتِے۔”
بھاپے نے بڈھے نال گل کیتی تے مینوں ایتھے چھڈّ گیا۔ میرے ورگے ہور بتھیرے نے اتھے۔ کالو، پنڈت تے لہری۔
اسیں چارے رلکے بڈھے دیاں ریساں لاؤندے۔ ساڈے ساریاں ’چوں لہری وڈا۔ اسیں سارے اوہدی گل مندے آں اوہ سانوں سیانیاں سیانیاں گلاں دسدا۔
اک دن بڈھے دی پوتی دا جنم دن سی۔ اوہنے سانوں کیک کھوایا۔ دو گھنٹے پہلاں ڈھابا بند کر دتا۔
لہری سانوں ’ٹیشن ’تے لے گیا کہندا اج آپاں اپنیاں گلاں کراں گے۔
“توں دس بئی کالو توں کویں پھسیا اتھے؟” اوہ واری-واری ساریاں نوں پچھن لگا۔
“میرے باپو نوں پولیس لے گئی سی پھڑ کے۔ انے میری ماں نوں مار دتا سی۔”
“کیوں؟” سارے اکو وار بولے۔
“پتا نہیں! میرا چاچا مینوں اتھے چھڈّ گیا۔” کالو دی کہانی مکی تاں پنڈت نے شروع ہو گئی۔
“میرا باپ ہینی۔ میری ماں نے دوجا ویاہ کروا لیا۔ پر ساڈا نواں باپ سانوں پسند نہیں سی کردا۔ اسیں دونوں بھین-بھرا سکول جاندے ساں۔ اوہنے سانوں پڑنوں ہٹا لیا تے…۔”
پنڈت چپّ کر گیا۔ لہری بولن لگا۔
سبھ دی کہانی ملدی جلدی سی۔
“دیکھ لؤ بُڑھا پوتی دا جنم دن مناؤندا۔ ساڈا تاں جمیاں دا وار وی نہیں چیتے ہونا کسے نوں۔”
لہری نے ساری کہانی دا سٹا کڈھ دتا۔
اوہی لہری ساہمنے بیٹھا مٹر کڈھ رہیا ۔ کالو سارا دن بھانڈے مانجدا۔ پنڈت سارا دن روٹی پھڑاؤندا۔
سبھ دی ایہی کہانی سی۔
مینوں میری دادی دی کہانی یاد آ جاندی۔ راج کمار والی کہانی۔
میری دادی نے میرا نام وی راج کمار رکھیا سی۔ راج کمار سبھ نوں بھل گیا، للو یاد رہِ گیا۔
****
اج میرا من کم وچ نہیں لگ رہیا ۔
کدی سرت گلاں ول چلی جاندی اے ۔ کدے مزار ول۔ کل حلوائیاں دیاں ہٹیاں وی لگن گیاں۔ مینوں جلیبیاں بڑیاں چنگیاں لگدیاں نیں۔ جلیبیاں دے نام توں میرے منہ وچ پانی آ جاندا۔ کالو جلیبیاں والا اک گیت وی گاؤندا ہوندا۔
“تتیاں جلیبیاں دا دے کے چسکا…۔”
منے کالو نال ضدّ کے کم کردا ہندا۔ اوہ پہلے بھانڈے مانجھدا نہیں جد نوں میں ہور اوہدے اگے لیجا دھردا۔ میرا کم جُوٹھے بھانڈے چکنا۔
بڈھے نے ساریا دے کم ونڈے ہوئے نے۔ گاہک بھانڈے ویلھے کردا، میں کالھی نال چک کے دوڑدا۔ اک دن میں کالھی کالھی تردا، کرسی وچ جا وجیا بھانڈے ہتھوں ڈگّ گئے۔ کچ دا گلاس ٹٹ گیا۔ بڈھے نے اُٹھ کے تاڑ کردی چپیڑ میرے منہ ’تے ماری۔
“ کتیڑ وادھا۔اگ لگی کتِے….”
میں سارا دن سر سٹی چپ چاپ کم کردا رہیا ۔ اگلے دن میں ڈھابے ’تے آؤن توں نانہ کر دتی۔ بی بی نے بتھیرا آکھیا۔ گھوریا وی پر میں نہیں منیا۔
آخر بھاپا چپیڑاں ماردا ، دھوہ کے مینوں ڈھابے ’تے چھڈ گیا۔
“جہڑی روکڑ لئی اے اگلے توں اوہ تیری ماں نے موڑنی۔”
مہینا مکن توں پہلاں ہی بھاپا بڈھے کولوں پیسے پھڑ لیجاندا۔
میں بھاگی ول ویکھدا۔ اوہ رنگ-برنگیاں پینٹاں پاؤندا جو منگدا اوہدی ماں اوہنوں لیا کے دیندی۔
میں پاٹا پجاما پا کے ڈھابے ’تے جاندا۔
“بی بی ئے مینوں فٹ بال لے دے۔”
میں چھے مہینے منگدا رہیا پر بی بی دی پہنچ نہ پئی۔ جدھر بی بی کم کرن جاندی۔ اک دن اس ماسٹرنی نے اپنے منڈے دا پاٹا جہیا فٹ بال بی بی نوں دے دتا۔ میں ایسے نال کھیڈدا رہندا جدوں اوہ وی پھٹ گیا بی بی نے چھان بورے والے نوں پھڑا دتا۔
“اوئے ہتھ ٹُٹے تیرے۔ آٹا باہر کھلاری جاندا۔
وید منی پنڈت نوں ٹُٹ کے پیا۔
دُپہر دی روٹی لئی آٹا گنیا جانا۔ اس ویلے بہت لوک روٹی کھان آؤندے۔
دپہرے تاں سبھ دی ریل بن جاندی۔
روٹی توں تاں ساڈے گھر وی بہت گاہ پیندا سی۔ میں تے میری بھین روٹی توں لڑ پیندے۔
اوہ میری شکایت کرن لگدی۔
“بی بیئے! للو میری روٹی کھا گیا ای۔” اوہ رون لگدی۔
“مرجانا بگھیاڑ جہیا۔ ڈھڈّ آ کہ ٹوآ تیرا۔” بی بی گالھا ں کڈھدی اپنی روٹی اسنوں دے دیندی۔ پچھے روٹی جوگا آٹا نہ بچدا۔
میں جدوں دا ڈھابے تے لگیاں ڈھڈّ بھر کے کھان نوں روٹی ملدی ۔کدی کسے روٹی کھان توں نہیں روکیا۔
کئی وار جدوں رات نوں کوئی چیز بچ جاندی بڈھا سانوں ساریاں نوں ونڈ کے دے دیندا گھر لیجان نوں۔ جدوں بڈھا انج کردا مینوں اوہ بہت چنگا لگدا۔ پچھلے ہفتے دیوالی ’تے سارا دن ڈھابے تے حلوائی لگا رہیا ۔ جلیب پکوڑے نکلدے رہے۔ شام نوں میں گھر وی لے کے گیا۔ میری بھین بہت خش ہوئی۔
“للو چیتا ای شاہاں دی بڑی دے بھوگ ’تے کھاندے سی آپاں پکوڑے۔” اوہدی گل سن کے مینوں اوہ بھوگ چیتے آ گیا۔
وڈا ٹینٹ لگا سی شاہاں دے ویڑھے ’چ۔
میں بھنڈال ’چ وڑن لگا۔ گیٹ اگے بیٹھے بندے نے مینوں جھڑک کے بھجا دتا۔ میں دوجی وار پھیر کوشش کیتی۔ اوہ بندا مینوں مارن نوں دوڑیا۔ پھیر جدوں اوہ پاسے ہویا، میں دھسّ دینی ٹینٹ ’چ وڑ گیا۔ ٹینٹ بھریا پیا سی۔ میں جیباں پکوڑیاں نال بھر لئیاں۔ بی بی توں ڈردیاں میں تے میری بھین نے کوٹھے ’تے لکّ کے پکوڑے کھادھے۔
شامیں شاہاں نے سپیکر ’چ بول کے راشن ونڈیا۔ محلے دے کئی گھر روٹی سبزی لے کے آئے۔ بچیا ہویا راشن شاہاں نے نالی وچ روڑ دتا۔

میں تے میری بھین ڈھابے توں لیاندے پکوڑے بڑے سواداں نال کھاندے رہے۔ رات نوں چھت ’تے چڑ ھ کے ویکھیا، لوکاں دے گھراں ’چ رنگ برنگیاں لائٹاں جگدیاں پئیاں سن۔ اسے طرحاں دیاں لائٹاں مزار نوں لگدیاں پئیاں۔ میرا دل کردا، اج وی اتھے جا بیٹھاں۔ ترلے-منتاں کرکے وید منی نوں منا لواں پر اوہ تاں بڈھے دا وی پیو اے ۔
میں ہنے کالو اگے بھانڈے رکھ کے آیا۔
“کیہ گل بڑی بوتھی چکی پھردا باہر نوں۔ بڑا آ گیا نہ پنڈا سیک دین اوہنے۔” کالو نے مینوں چھیڑیا۔
پر پھر وی میرا دھیان واروار باہر نوں جائی جاندا۔
ڈھابے دے ساہمنے نیویں تھاں ’تے بوٹی کچ چُگی جاندا۔ اج اوہنے ادھر ویکھیا وی نہیں۔ اک دن بوٹی اپنا بورا رکھ کے ساڈے کول آن کھڑیا سی۔
ڈھابے ’تے نہ بڑا سی نہ وید منی۔ کوئی ہڑتال سی اس دن۔ کہندے سی پنجاب بند اے ۔ دس-پندرھاں جانیاں نے آ کے بازار بند کروا دتا۔ڈھابے دا شٹر سٹّ کے بڑا باقی دوکان والیاں کول جا کھڑیا۔
لہری نے چاہ دی گلاسی بوٹی نوں پھڑا دتی۔ کسے نے ساڈے کول کھڑے بوٹی دی شکایت اسدے مالک کول کر دتی۔ اوہنے ٹھڈیاں نال کٹیا سی بوٹی نوں۔ اسے لئی ہن اوہ کسے پاسے نہیں دیکھدا۔
“تسیں تاں چنگے آ یار ساڈے ورگیاں دے نہ کوئی اگے نہ پچھے۔ سارا دن روڑیاں پھول-پھول کچ چگی دا۔ مالک پھیر وی چھتر ماردا۔”
میں دیکھیا بوٹی دیاں اکھاں وچ پانی آ گیا سی۔
بوٹی ورگیاں دی وی اپنی ای کہانی اے ۔
چوکاں ’چ کھڑ کے بھیکھ منگدے نیں۔ روڑیاں توں کچ چگدے نیں۔ پر کمائی کسے ہور دی جیب ’چ پیندی۔ لہری دسدا سی۔ بھیکھ منگن والیاں دے وی گروپ نے۔ چھوٹے-چھوٹے بچے بھیکھ منگن لئی تیار کیتے جاندے۔ شام نوں اگلے جیباں خالی کروا لیندے نیں۔ مینوں بھیلے دا چیتا آ گیا۔ اوہ ساڈے محلے دے ساہمنے والے بازار ’چ بھیکھ منگدا سی۔ کدے کدے ساڈے نال آ کے گلاں کرن لگدا۔ بیٹھا-بیٹھا کنیاں ہی بیڑیاں پھوک دیندا۔ اوہدیاں جیباں ’چ ٹن ٹن کردے کنِے ای سکے ہوندے۔
“بس چنبڑ جاؤ چچڑ وانگوں اگلے نوں۔ ترلے کرو۔ رونی شکل بنا-بنا دکھاؤ۔ پھیر اگلا روپیہ-دو پئیا روپیا دیندا۔”
اوہ سانوں بھیکھ منگن دی کلا سکھاؤندا۔ نقلاں لگا-لگا دسدا۔ پھر پتا نہیں اوہ کدھر چلا گیا۔ میں اوسنوں اس بازار ’چ کدی نہیں دیکھیا۔
“ایہ اکو تھاں بہتی دیر بھیکھ نہیں منگدے۔
لہری اگلی گل دسن لگدا۔ پھر اوہ کتیوں سنیا-سنایا شعر سناؤن لگدا۔
“جو چھوٹے ہوتے ہیں اپنے گھر کے بڑے ہوتے ہیں۔”
لہری دا شعر سن کے مینوں میری بی بی دی گل چیتے آ جاندی۔
“تیراں دا ہو گیا للو۔ ہور دو سالاں نوں میں ایہدا ویاہ کر دینا۔”
بی بی جدوں وی ایہ گل آکھدی مینوں سنگ آ جاندی۔
ڈھابے توں گیا تاں رات ساڈے مہلے دے ساہمنے گھراں ’چ پنڈتاں دا ویاہ سی۔ برات آئی تاں بینڈ-واجے وجن لگے۔ اسیں تنّ-چارن جانے رل کے پیسے لٹن لئی چلے گئے۔ پنڈتاں نے بہت روپیئے سٹے۔ دساں-دساں دے نوٹ وارے۔ گھر آ کے میں پیسے گنے تاں چونتی روپیئے بنے۔
“بی بی ئے آہ پیسے لے-لے۔ ہور پا کے مینوں بیٹ لیا دے۔ سانوں منڈے کھڈاؤندے نہیں اپنے نال۔”
میں خش ہو کے بی بی نوں آکھیا۔
“بیٹ سر ’چ مارنا توں۔ سارا دن تاں کم ’تے ہندا۔ کھیڈنا کد ای۔” بی بی نے پیسے کھیسے ’چ پا لئے۔
اگلے دن اوہناں پیسیاں دا چکی توں آٹا آ گیا۔
“وے للوآ۔ منہ کدھر چکیا توں۔ روٹی تاں انج ای پئی۔ اج رج وی گیا توں ہیں؟”
“اج بھکھ ہےنہیں۔”
میں بی بی نوں آکھ ڈھابے ’تے آ گیا۔
پھیر کدے کھیڈن نوں من نہ کیتا۔ جے کدے ڈھابا بند ہندا۔ میں تد وی کھیڈن نہ جاندا
کدےکدے بھاگی میرے کول آ جاندا۔ اپنے سکول دیاں گلاں سناؤندا۔ میرا دل سکول جان نوں وی نہ کردا۔ اوہ بولدا رہندا۔ میں سندا رہندا۔
“اوئے اج بڑا گن وٹا بنیا بیٹھا۔ کیہ گل ہو گئی؟”
لہری نے میری سرتی توڑی۔
“کجھ نہیں یار! اوئیں بسّ۔”
لہری پتیلا چک کے اندر آ وڑیا۔
لہری جویں میری شکل توں پڑ لیندا کہ میری سرتی اتھے ہینی۔ اج وی میرا دل کیتا سی لہری نوں میلے والی گل دساں۔
پر میں چپ رہیا ۔
شام نوں چھٹی ویلے لہری مینوں اپنے نال لے گیا۔
“اج ساڈے وی.سی.آر. لگنا۔ آجا فلماں دیکھیئے۔ نالے تیری بوتھی ٹھیک کردے۔”
ادھی رات تک وی.سی آر چلدا رہیا ۔لہری مینوں ساڈے بوہے تکّ چھڈّ کے گیا۔
گھر پہنچدیاں تاں انھیرا ہون کرکے بی بی نے پھیر مینوں کٹیا۔ ساری رات مینوں ڈراؤنے سپنے آؤندے رہے۔
“نہ دیویا کیہ ہو گیا سی رات۔ توں تاں ایوں دوڑیا جویں پونچھ نوں اگ لگی ہندی۔”
اگلے دن ڈھابے ’تے لہری وار-وار پچھدا رہیا پر میں کجھ نہ بولیا۔
“اوئیں ڈنّ وٹا جیہا۔”
اوہ کھجھّ کے پرانہ چلا گیا
****
مزار ’تے سپیکر وجن لگیا۔
میرے کنّ اودھر نیں۔ پر گاہکاں اگیوں بھانڈے چکنے نیں۔ نُکر وچ کھڑا میں دیکھ رہیا ۔ کدوں اگلا کھا پی کے ویلھا ہوئے تے میں بھانڈے چک کے ویلھا ہوواں۔ کدے کوئی بہتا بھلا بندہ آؤندا۔ روٹی کھا کے ساڈے ورگیاں نوں پنجاں دساں دا نوٹ پھڑا جاندا۔
جدوں کوئی انج پیسے دے کے جاندا۔ میں بی بی نوں نہیں دیندا۔ لکا کے رکھدا۔ پیسے جوڑ کے میں بیٹ لینا۔
ساڈے ورگیاں نوں کوئی نال نہیں کھڈاؤندا۔ نہ ہی کوئی سانوں اپنے گھر ٹی.وی.دیکھن دیندا۔ ساڈے ساہمنے محلے دے ساہمنے جنِے وی گھر نے پڑے-لکھے لوکاں دے کوئی وی سانوں پسند نہیں کردا۔ ساڈی بستی ’چ دس گھر نے ساڈے۔ اُچےنیویں، کچےپکے۔ ساڈے گھراں کولوں لنگھن ویلے اگلا منہ تے رُمال رکھ کے لنگھدا۔
“تیرے کولوں وی بو آؤن لگّ جانی ۔ پا لیا کر پنڈے ’تے پانی۔”
وید منی کالو نوں آکھ کے خچرا جہیا ہس رہیا اے ۔
اوسدا ہاسا اینا اُچی سی میرا دھیان اک دم کھنڈ گیا۔
بھاگی دے لشکدے کپڑے ’تے صاف-ستھری شکل دیکھ کے میرا وی من کردا ہندا۔ اوہدے ورگا بنن نوں۔ میں رات نوں منجے ’تے پیا بھاگی بارے سوچدا۔ کنی سوہنی زندگی اوہدی۔ سوچاں وچ گواچا میں سوں جاندا۔ مینوں سُپنیاں وچ وی ڈھابا دسن لگدا۔
“تینوں کیہ دس نہیں نہایا تاں۔ کم توں جان چھٹے تاں پٹیاں نوں تیل لگے۔ ویلھے لوک لاؤندے نیں شوقینیاں…۔”
وید منی نوں گالھاں کڈھدا کالو پراں نوں چلا گیا۔
مینوں فلماں ’چ دیکھے ہیرو یاد آ جاندے۔ کالیاں عینکاں لا کے، والاں نوں جَیل لگائی۔ پہاڑاں ’تے گانے گاؤندے۔”
اسیں جدوں سارے جانے اکٹھے ہندے، اپنے ای گیت گاؤن لگدے۔
اُتے ربّ تے تھلے یب
سٹ رُپیئے بھر کے ٹب،
کھیر بداماں والی کھائیے،
گن تیرے اسیں ربا گائیے۔
جس دے من وچ جو آؤندا اوہی تکاں جوڑی جاندا۔ پر گل کھان پین توں باہر نہ جاندی۔
“ کتیڑ وادھا۔ کھان پین توں بناں ہور کوئی گل نہیں سجھدی ایہناں نوں۔”
کوئی جانا مذاق کرن لگدا۔
مینوں گلی محلے دے لنگر یاد آ جاندے۔ بی بی سانوں ڈبا پھڑا کے تور دیندی۔میں تے میری بھین لنگر ورتاؤن والے دے مگر-مگر پھردے۔
“سنگت بھکھی پھردی تسیں بھانڈے چُک کے وی آ گئے۔”
اگلا جِھڑک دیندا۔
پر اسیں پلا نہ چھڈدے۔ لنگر لے کے مُڑدے۔ روٹیاں دیکھ کے بی بی خش ہو جاندی۔
“اوئے دیویا! بھانڈے وی چک لے۔”
وید منی دی ہاک سن کے، میں دوڑ اٹھیا۔
جوٹھے بھانڈے چکن والے پئے نے۔ گاہک تاں روٹی کھا کے گھر وی پہنچ گیا ہونا۔
میں اجے تیک لنگر ’چ گواچیا ہویا۔ میرا دھیان انج ای کسے نہ کسے پاسے چلیا جاندا۔ جویں اج سویر توں میلے ول جا رہیا ۔
میرے من وچ پھر توں میلے دی تصویر بنن لگی۔
“کل جے بڈھے چھُٹی نہ دتی۔” میں من وچ سوچدا۔
“اپنے آہی میلے نیں۔ شام نوں روٹی کھانی کہ نہیں۔ چھڈّ دیو دنے ہی سپنے لینے۔”
لہری دی گل یاد آ رہی۔
مینوں ہن کدی چنگا سپنا نہیں آیا۔
میرا دھیان سُپنیاں ول چلا گیا۔
مینوں سُپنیاں وچ اک محل دِسیا کردا سی۔ میں محل وچ جھولے جھولدا۔ پر ہن سُپنیاں وچ وی ڈھابا دِسن لگدا۔
“میرے سُپنے کتھے گئے۔” میں کئی وار اِکلا بیٹھا سوچدا۔
“اوئے ! منہ کدھر چکیا توں۔ جا کے کڑاہی صاف کروا۔”
وید منی ٹُٹ کے پیا۔
میلے دا دھیان من وچوں نکل گیا۔
مینوں لگیا جویں کسے نے سُپنا توڑ دتا ہووے۔
٭٭٭٭٭