ناول " کمہیل " دا ہک باب ــــ٭رویل٭

ہِک گٹھ تِن انگلاں

اقتدار جاوید

کردار

سچل۔۔۔۔۔ دھاڑاں پان آلیاں دی اولاد

کڑی۔۔۔۔۔ جس نوں اپنے وڈ وڈیریاں دا کوٸی پتا نہیں

مورتی۔۔۔۔۔ جس نوں اپنے وڈ وڈیریاں دا کوئی پتا نہیں

اوہناں دے چار بندے۔۔۔۔پربتوں لتھے گنی لوک

رین گھین۔۔۔۔۔ناہر کھٹن آلا مزدور

سُچّل نیں چوراں ہار گھر آلی دی شکل تکی اوہ خُش دِسی جویں رات آلی ساری گل، سارا رولا اس ناہرے وچ رُڑھ گیا ہووے جہڑا لاٹی کین پیا کھٹواندا تے رین گھین ہوری پٸے کھٹدے سن۔دھمیوں دھمی فوج دی فوج ناہرے ول نکلدی تے ہنیرے پٸے ہاری ہوٸی واپس پرتدی۔اوتھے جنگ ای ہوندی ہک دوجے نال جنگ مٹی نال جنگ اپنے آپے نال جنگ ناہر کھٹن آلی جنگ۔ہر فوج نوں اپنے اپنے علاقے دا وی پتا سی اپنے مورچے دا وی تے اپنے اسلحے دا وی۔جگہ ماپی ہوٸی سی لمے چیڑے تے ڈوہنگھے دا ماپی ہوٸی۔ دریا آلا پاسا رین گھین کول سی رین گھین ہوراں دا کم چنگا ٹر پیا سی مٹی کھٹدیاں رین گھین ہسدا کہ چنگی موج بن گٸی اے ادھی کھیچل آپے مک گٸی اے کیوں جے اس پاسے دریا زمین نرم کر چھڈی سی اوتھے اِنّے زور نال کھداٸی نہیں کرنی پیندی سی جنی دوجے پاسے۔ اس پاسے جا پکی تے تھلے روڑ پتھر سن۔ہک پڑی اینی وڈی سی کہ سارے رل کے وی اس نوں نہ پٹ سکے نہ بھن تروڑ سکے۔کسے آکھیا ایڈی وڈی پڑی ایہ تھلیوں لونے آلے پہاڑاں نال رلدی ہونی اے ایہ پہاڑ دی کوٸی جڑ ای لگدی اے۔ تھلیوں اس پڑی دا انا وڈا گھیر اے جناں اتوں دریا دا اے۔پڑی کوٸی پہاڑ سی اچی نیویں ڈنگی چٹی کالی چتکبری کالی لالو لال شکل آلی کالی انج جیوں کولا تے لالو لال انج جویں تپیا ہویا تانبا۔سارے ناہر کھٹن آلے اوتھے اکٹھے ہوگٸے پر رین گھین تے اس دی موٸی مکی فوج اپنے کم نال کم رکھیا اوہناں نوں پتا سی اوہناں نوں کسے بلانا جے نہیں دوجی گل ایہ اہناں مویاں مکیاں اپنا کم مکا کے جاناں ہوندا سی دوجے ہک دوجے نوں وی چکر دے لیندے سن۔جدوں ناہر کھٹن آلیاں ساریاں مزدور فوجاں اکٹھیاں ہویاں کوٸی چٹے کوٸی کالے کوٸی تانبے ورگے رنگ نوں ٹھکورن لگ پیا۔اخیری اوہناں رین گھین نوں پہلاں اشارا کر کے فیر واج مار کے بلایا تے ساریاں دی واج رل مل کے وأ دا جھولا ای بن گٸی جہڑی سدھی رین گھین نوں چچردی اگے لنگھ گٸی اس سر چکیا تے جتھے سارے اکٹھے اس پاسے تکیا کوٸی تماشا جہیا بنیا ہویا سی اوہ مٹی کھوبے چوں نکلیا تے جھرمٹ کول پہنچ کے اوہناں پیراں تے واپس پرت پیا اندروں کھج جیہی کھا کے آکھن لگا ایہ پڑی لونے آلے پہاڑاں دی ماں لگدی اے سارے ہس پٸے اوہ اپنی جا تے آ کے ہولی جہیا بولیا کنجر نہ ہون۔

اوہ سبھ کجھ بھل بھلا کے اپنے کم لگ پیا تھلیوں ذرا جہیا پانی دا منہ شیشے ہار چمکیا اس دا دل کیتا اوہ وی اوہناں ساریاں نوں بلاوے تے دسے ویکھو ایتھے پانی نکلیا اے کہ شیشا نکل آیا اے فیر دلے وچ سوچیا اوہ وی مینوں کنجر ای نہ آکھن لگ پین اس اپنا غصا تے بے ملومی جہی کوڑ انج ای کڈھی تے ٹھڈا ہو گیا جویں کجھ ہویا ای نہ ہووے اس سوچیا جے ایتھے مٹی تھلیوں پڑی نکل سکدی اے لونے پہاڑاں تھلیوں پانی نکل سکدا اے سوچاں سن کہ قطاراں بنھیاں کھڑیاں سن اس گِلّی مٹی نوں کیہی تے بھریا تے سوچیا تھلیوں پڑی نکلے یاں پڑی ساڈے بخت دبے رہنے نیں اس پربت لونے پہاڑاں ولوں تکیا کہ ایہ پانی دیاں چھلاں جمیاں پیاں نیں کہ پڑیاں سدھیاں کھلو گیاں نیں۔ اس جمیاں پانی دیاں چھلاں ول تکیا تے اپنی موٸی مکی فوج نوں دسیا کہ تسی اپنا سامان سنبھال کے اپنا کم مکا کے اپنے ویلے تے آ جاناں میں ذرا جلدی جانا اے مینوں سچل سدیا ہویا اے۔

سچل گھر آلی نوں کول بہایا تے اوہ ان گھجے آٹے ہار اس دے نال ای لِت گٸی جے چل اس نوں پچھانہ نہ کردا اس نال ای چمبڑیاں رہنا سی پر سچل اس نوں پچھانہ ہٹاندا کیوں اوتھے صرف اوہ تے سچل سن۔سچل سوچدا پیا سی کہ رین گھین نوں کیہ آکھنا اے باقیاں نال کنج مُکناں اے پر مورتی صبح دی خوش سی اوہ سچل نال انج لگی ہوٸی سی جویں تندورے وچ روٹی لگدی اے۔

رین گھین اوناں سی اس ہتھ مورتی دی کنڈ تے رکھدیاں ہویاں آکھیا

آیا نہیں اجے اس دوجی واری آکھیا تے مورتی نوں رات آلی بے سوادی گھیر لیا۔

رین گھین اپنی جاٸی فکراں وچ ڈُبیا سی کہ سچل نوں کیہ مصیبت بنی اے کہ مینوں سد بلایا اے اوہ مینوں کس واسطے بلا سکدا اے ایس دا میرے نال کیہ کم ہو سکدا اے میں اس دے کیہ کسے دے وی کم نہیں آ سکدا۔

راہ وچ حالے مٹی روڑیاں دے وڈے وڈے ڈھگ لگے ہوٸے سن اوہناں وچ ای نکا جہیا راہ سی اوتھوں ای لنگھنا سی اوہ جگھا جتھے لاٹی کین دا چمڑے دا جھولا ڈگا سی تے عین اس جا تے اس دا پیر پٹھا پیا اوہ اس جا تے انج بہ گیا جویں اس دی موہ نکل گٸی ہووے اوہ ای ہویا اس اٹھن دی کوشش کیتی پر پیر بھار نہ چک سکیا اوہ اوتھے ای چولے بھار بہ گیا اوہ وی انج کہ چولا جُسّے دا پورا بھار نہیں چک سکدا سی اس اپنا سارا بھار ہک پاسے چُوکنے تے پا لیا۔

اس نوں فکراں گھیر لیا جیوں مورتی نوں بے سوادی گھیریا سی اس دی فکر ہک تے موہ لہہ جان دی سی دوجا اس دی فوج وی نال نہیں سی اصل وچ اوہ خود نوں فوج تے اپنے نال کم کرن آلیاں ناہر کھٹن آلیاں نوں اسلحا آکھدا سی ہن وی اوہ اسلحا ای آکھنا چاہندا سی چھیتی وچ یاں اندرلے رولے گولے وچ اوہناں نوں فوج آکھ چھڈیا۔

اس سوچیا سچل تے ان بھوندا ای بڑا اے کسے نال اس دی سلام دعا نہیں آکڑ وکھری اتوں مورتی نوں گھر لے آیا اے بندا ویاہ توں بعد مِٹھا ہو جاندا تے مَٹھا پے جاندا اے اس ہور ات چک لٸی اے مورتی آپ وی چواتی اے نہ کسے دا لحاظ نہ دانت عزت دا خیال اوہناں کسے دا خیال کر کے لیناں وی کیہ اے رنگ محل امباں دے باغ نوکر چاکر پوری بادشاہی اے بادشاہ وی اہناں توں گھٹ ہوسن بادشاہواں نوں کسے پاسیوں دھاڑ یاں یدھ دا خطرا ہوندا اے ایہ دھاڑاں مارن دی آل اولاد اے پورا لوکڑا قابو کیتا بیٹھا اے اہناں نوں اوہ فکر وی کوٸی نہیں اوہناں دے سامنے کوٸی اچا نہیں بول سکدا جویں مورتی دے سامنے سچل نہیں بولدا۔اس تھوڑا چُولا جہیا چکیا تھلے ول اُڑ کے موہ آلا گٹہ تکیا اس سمجھ لیا جدوں تک پچھوں اسلحا نہیں اوہناں میں ایتھے ای بیٹھیا رہناں اے اوہ آ گٸے تے اوہناں سنگ پیر دھریکدا پوہنچ ای جاواں دا سچل کول کہ خطاطیے کول اس اپنے آپے کولوں پچھیا۔

جدوں پچھوں اسلحا نہ رلیا تے موٸی مکی فوج پوری نہ ہوٸی اوہ سارا زور لا کے اٹھ بیٹھا تھوڑا بھار اس مٹی دے ڈھگ تے پایا تے جھٹ ہک کھلو کے پیر دھریکدا ٹُر پیا۔

مورتی نوں پتا لگ گیا سی صرف رین گھین نہیں وڈی، تلی تلینگن،کڑی تے اوہناں نوں وی سچل سدا گھلیا ہویا اے اوہ فیر اوسے طراں بھکھ گٸی جویں جویں گِلیّ چواتی بھخدی اے جہڑی بلدی وی اے تے دخدی وی پر مورتی تے بل کے گلی لکڑی ہار پانی وی پٸی چھڈدی سی گوند ہار پانی تتاّ تے کلیجی رنگا شُر شُر کردا پانی۔ مورتی نوں وچلی ساری گل دا پتا سی پتا نہیں تے صرف اوہناں نوں پتا نہیں سی سبھ ھ توں پہلاں کڑی آٸی اس دا اوناں بن دا وی سی اوہ کہڑی مورتی توں گھٹ سی۔سچل اپنی جاٸی تے نہ رہیا اس اکھیں اکھیں وچ مورتی تے کڑی نوں تولیا ہک برابر نہ رتی مورتی گھٹ نہ ماسا کڑی ودھ دوویں ہکو جہیا ں ہکو نین نقش ہک قد ہک رنگ کڑی سچلتے مورتی توں ذرا ہٹویں بہ گٸی جویں ہن اس نوں پتا سی اس دی بہن دی جا کہڑی اے اک حد اک لکیر جس توں اگے جان دا حکم نہیں سی اس توں اگے اے ایتھے ای بہناں سی سچل تے مورتی توں توں گز دے فاصلے تے جنی قبر ہوندی اے اونے فاصلے تے۔سچل وڈی دا پچھیا اوہ نہیں آٸی نال ای سچل ہن کڑی دا مورتی دا لک تولیا۔ برو برابر نہ ہک رتی گھٹ نہ ہک ماسہ اتے۔وڈی تے اوہناں دے چار بندے وی آ گٸے ہن رین گھین رہ گیا سی۔کڑی، وڈی تے اوہناں دے چار بندے ہک دوجے نال جڑ کے بہ گٸے ایہ سارے چپ بلکل چپ نہ ہوں نہ ہاں۔وڈی تھوڑی جیہی پچھے ہو کے کڑی دے پچھے بہ گٸی جویں اس دا خیال ہووے جے کوٸی گل کرنی پوے تے کڑی کرے اس نوں نہ گلاں اوندیاں نیں نہ اس کرنیاں نیں فیر اگے ودھ ودھ کے کیہ بہناں۔وڈی دے کنیں کوٸی گل پٸی ایہ گل ہولی جیہی کڑی کیتی سی وڈی ڈر جیہی گٸی اوہ تھوڑا جہیا سرک کے ہور پچھے ہو گٸی کڑی توں ہور پچھے۔کڑی دی گل تے اس نوں سمجھ نہ آٸی انج سی جویں اسمانیں بدل گجے پر وس نہ سَکّے۔کڑی دے سامنے مورتی سی ہن اس نوں سچل نہیں کڑی تولیا مورتی دا لک پتلا پتنگ جس تے ماس بالکل نہیں سی اس اکھیں اکھیں وچ اس دے لک دی پیماٸش کیتی ہک گٹھ تن انگلاں فیر اس نوں دروگھڑاں آلے کوٹھے وچ اپنا کنبدا پچھاواں نظری آیا ہک تن انگلاں۔

جدوں رین گھین دا اسلحا نہ رلیا تے موٸی مکی فوج پوری نہ ہو سکی اوہ اوکھا ہو کے اٹھیا ڈھیر وقت لنگھ گیا سی سچل دے گھر اگوں لنگھدا اوہ خطاطیے ول ٹر پیا جے سچل دے گھروں کوٸی آواز اوندی تے اوہ رک وی جاندا پر اوتھے تے سارے چپ سن جدوں سچل دا گھر پچھے رہ گیا اس سوچیا چنگا ای ہویا اے مصیبت تے رولا جناں وقت ٹلیا رہوے چنگا ہوندا اے سچل کوٸی مصیبت کوٸی رولا ای بناناں اسی اس کہڑی میری اچاپت کرنی سی کوٸی کھیچل ای ہونی سی۔جویں کڑی، وڈی تے اوہناں دے چارے بندے اندر چپ سن انج ای اوہ چپ چیتا پیر دھریکدا اوتھوں لنگھ گیا۔خطاطیے کول اپڑیا تے اوہ ہکا بکا رہ گیا اس نوں موہ نکلنے دی پیڑ وی بھل گٸی اوہ ایہ وی بھل گیا کہ کوٸی کاہراں دی پیڑ اٹھی وی سی کہ نہیں۔

سچل دی اکھ اندر کڑی دا ہک گٹھ تن انگلاں آلا لک انج لہہ گیا سی کہ اس نوں یاد وی نہ رہیا اس رین گھین نوں بلایا وی سی کہ نہیں۔

٭٭٭٭٭