kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
علی انور احمد
September 10, 2020
”ہائے نی عابیے‘ تُوں اپنے خاوند نوں ”پُچھدی دَسدی“ کیوں نہیں؟“
”کیہ آکھیا ای؟“ حیران ہوئی عابی دے مُوہوں بس ایہ اکھر ای نکل سکے۔
جہڑی مائی نے اوہنوں ایہ گل آکھی سی‘ اوہنے بھر جوانی وچ اپنے خاوند کولوں طلاق لَے لئی سی تے دُبارا فیر کدھرے اوہدا ویاہ نہیں سی ہویا۔
اوہدا حال چِڑی دے اوس بَوٹ ورگا ہویا سی جہڑا اِک واری آلھنے وچوں ڈِگ پوے تاں فیر لکھ کوشش کریے‘ دُبارا آلھنے وچ ٹِکنا اوہدے نصیب وچ نہیں ہوندا۔
دَسیا جاند ااے اِک واری اپنے اتھرے پن پاروں ڈِگیا ہویا بَوٹ دُبارا خُد نہیں ڈِگدا‘ ایہ تاں اوہدے دُوجے بھین بھرا ہوندے نیں جہڑے اوہنوں فیر آلھنے وچ ٹِکن نہیں دیندے۔
اوس مائی نوں وی شاید اوہدے لگدے لانیاں دُوجی واری ڈولی وچ نہیں سی پَین دتا۔ اوہنے کدے ایس گل نوں مَنّیا نہیں سی۔ ”میں آپ ای دُوجا ویاہ نہیں کروایا۔ رشتے تاں بڑے آئے سن۔ دل نے شاہدی ای نہ دتی۔ اِک وار ای رج لیا سی۔ وار وار دھوکھا فریب کون کھاوے۔“
اوہ بڑے دھڑلّے نال جھُوٹھ بولدی۔
”میں سُنیااے تُوں اپنے سائیں نوں ”پُچھدی دَسدی“ نہیں ایں“ مائی نے عابی دے سر وچ دُبارا سٹ ماری۔
”اُونہ‘ آپ نہ وسّی ساہورے تے لوکاں نوں متّاں دے“ عابی نے دل ای دل وچ آکھیا۔ فیر ذرا حوصلا کر کے آکھن لگی ”تُوں کِہدے کولوں سُنیا اے بئی میں اپنے خاوند نوں پُچھدی دَسدی نہیں آں؟ میں اوہدے لیڑے دھونی آں۔ ویلے سر روٹی پکا کے کھوانی آں۔ گھر دے سارے معاملے اسیں دوویں جِی اِک دُوجے نال صلاح مشورا کر کے طے کردے آں۔ اوہدے آکھن تَوں بغیر گھر دا کوئی اِک کم وی نہیں ہوندا۔ ہور کویں پُچھاں دَساں؟“
”ہُن تُوں اینی بھولی وی نہیں جو میری گل دا مطلب نہ سمجھ سکیں۔“ مائی کھچرا ہاسا ہسیا۔
”میں تیری گل سمجھ گئی آں۔ میں پچھنی آں ساڈے گھر دی ایہ گل کہڑی گشتی نے کیتی اے۔ کدے میں وی کسے دے گھر دی گل کیتی اے؟“
”تُوں تاں ایویں غُصا پئی کرنی ایں۔ مارن والے دا ہتھ پھڑیا جا سکدا اے۔ گل کرن والے دا مُونہ بند نہیں کیتا جا سکدا۔“
”گل کرن والے دا مُونہ نہیں پھڑیا جا سکدا‘ اوہدا مُونہ بھَنیا تاں جا سکدا اے“ عابی نے کھِجھ کے آکھیا۔
”لوکی گلاں کردے ای ہوندے نیں۔ گل حوصلے نال سُنی دی اے۔ دھیرج نال جواب دئی دا اے۔ اسیں تیرے دشمن نہیں آں۔ تیرے بھلے دی ای سوچاں گے“ مائی تھوڑی جہی ڈِھلی پَے کے آکھیا۔
عابی نے اوہدی گل سُنی تے سوچیا‘ مائی آکھدی تاں ٹھیک اے۔ خاہ مخاہ غصا کرن دا فایدا۔ پر مائی سوال ایہو جہیا کیتا سی بئی اوہ سوچدی پئی سی کہ اوہ کیہ جواب دیوے۔ مائی اوہدے چُپ رہن توں پتا نہیں کیہ گویڑ لایا اوہ خُد ای دُبارا آکھن لگی:
”مینوں پتا لگا تاں میں یقین ای نہ کیتا بئی عابی انج دی اے۔ میں ایہ ای آکھیا جو عابی بڑی بی بی دھی اے۔ اوہ بھلا کویں اپنے خاوند دی نافرمانی کر سکدی اے۔“
”تے ہور کیہ‘ خاوند تاں سر دا سائیں ہوندا اے۔ اوہدے بڑے حق حقوق ہوندے نیں۔ اللہ نے خاوند نوں بڑا اُچارُتبا دتا اے۔ مولوی آکھد ااے جے کسے ہستی نوں خدا توں بعد سجدا کرنا جایز ہوندا تاں اوہ ہستی خاوند ہوندا“ اِک دُوجی مائی نے پہلی مائی دا ساتھ دتا۔
عابی اوس دُوجی مائی نوں وی چنگی طرحاں جاندی سی۔ اوہدا خاوند واہوا ورھے پہلاں مر گیا سی۔ اوہ راتیں چنگا بھلا سُتّا‘ سرگھی ویلے ویکھیا تاں مریا پیا سی۔
اوہ گھر ٹِک کے نہیں سی بہندا۔ اِک دھی تے دو پُتر‘ تِنّاں بالاں دا پیو بن گیا‘ اوہنوں گھر بیٹھنا تے کم کرنا نہ آیا۔ اپنے دُور دے رشتے داراں کول چلا جاندا تے دو دو مہینے گھر ول مُونہ نہ کردا۔ اوہ رشتے دار بدمعاشڑے تے دشمن دا رلوک سن۔ اوہنوں بندوق چُکن دا بڑا شوق سی۔نِکے قد دا ہون پاروں‘ بندوق ہتھ وچ ہوون نال اوہ خُد نوں وڈا وڈا محسوسدا۔ اوہناں دی بندوق چُکی پھردا۔ اوہ وی مفت دا‘ صرف روٹی ٹکر تے گن مین ملن تے اوہنوں برداشت کردے۔
دشمن داراں نوں بندیاں دی تھوڑ تاں ہمیشا رہندی اے۔
اوہ کدی گھر پرتدا تاں ایویں گل گل تے لڑدا۔ بیوی اُتے الزام لاوندا۔ اوہنوں ماردا کُٹدا۔ کوئی نشا پانی وی کرن لگ پیا سی اوہ۔
جہڑے دو چار دن گھر رہندا‘ اپنی بیوی واسطے عذاب بنیا رہندا۔
باہروں سِکھی ہوئی بدمعاشی‘ بیوی اُتے ازماندا۔
پتا نہیں سچ کیہ سی‘ لوک آکھدے سن۔ اکّی ستی بیوی نے روز روز دی کِل کِل تے جھیڑا مُکاون لئی راتیں سُتے پئے دی سنگھی گھُٹ دِتی۔
اوہو مائی اج عابی نوں خاوند دے حق حقوقاں بارے دَسدی پئی سی۔
”اللہ دی شان اے۔ ایہ دوویں مائیاں جہڑیاں خُدداگی نیں‘میرے اُتے چڑھائی کیتی کھلوتیاں نیں۔ کِنّی چھیتی ایہ اپنیاں کرتوتاں بھُل گئیاں نیں“ عابی نوں دُبارا کوڑ چڑھ گئی۔
دوویں مائیاں اوہد ے متھے دے وٹ ویکھ کے سمجھ گئیاں تے نرمی نال سمجھان لگیاں ”ویکھ دِھیے‘ اسیں تاں کراں گِیاں مت دی گل۔ تینوں غُصّا لگدا اے تاں سو واری لگے۔ حقی تے خدائی گل نوں وٹا نہیں۔ جہڑی زنانی‘ خاوند دے بُلایاں اوہدے کول نہیں جاندی‘ فرشتے ساری رات اوہدے اُتے لعنتاں پاندے نیں۔ سانوں آپ ملوانی نے دَسیا تے اوہنوں مولوی نے کتاب وچوں پڑھ کے سنایا سی۔“ اِک مائی نے آکھیا۔
”تیری جے ایہ گل مشہور ہوئی اے‘ ایہدے وچ کجھ نہ کجھ تاں سچ ہووے گا۔ ویکھ ناں دُھوں اوتھوں ای نکلدا اے جتھے اگ ہووے۔ غصا کر کے تُوں کِہدا کِہدا مُونہ بند کریں گی“ دُوجی مائی نے لقما دتا۔
عابی سمجھ گئی‘اوہناں مائیاں نوں ایہ گل کِہنے دَسی ہووے گی۔ تماکو مہنگا سی تے اگ دھر کے حُقا تیار کرنا اوکھا۔ اوہدا خاوند دُکان چلاندا سی۔ اوتھے ایہناں مائیاں نوں دھریا دھرایا حُقا چھِکن نوں ملدا۔
سارا دن اوتھے اوہ حُقا پِیندیاں تے نالے سارے جہان دا گِلا کٹدیاں۔
عابی نوں پک سی بئی اوہناں اگے اوہدا پنا خاوند ای کُرلایا ہووے گا۔بغیر اوہدے جھَورا کیتیاں ایہ راز دی گل مائیاں نوں معلوم نہیں ہو سکدی۔
ہن مائیاں بڑیاں سیانیاں بن کے سواد پئیاں لیندیاں سن۔
عابی نوں تپ چڑھ گئی۔ اوہ اپنے دل وچ سوچن لگ پئی……
”ہُن پتا نہیں اوہنے ایہناں مائیاں نوں سفارشی بنا کے گھلیا اے یاں اوہدا جھرانا سُن کے ایہ خُد ای اوہدی پنچایت بن کے آ گئیاں نیں۔ ایہ مائیاں وی پوریاں یابھاں نیں۔ بدمعاشاں کسے تھاں دیاں۔ سبھ کجھ جاندیاں ہویاں وی اوہدیاں حمایتناں بن کے آ گئیاں نیں۔ ہُن میں ایہناں نوں آکھاں تے کیہ آکھاں؟ دل تاں کردا اے ایہناں نوں کَہ دیواں‘ جے تہانوں بُڈھے دا اینا ای دریغ اے تے تسیں آپ ایہدے کول…… ایہناں دا تاں ہان وی اے۔ ہان نوں ہان پیارا ہوندا اے۔
”فیر ایہناں نوں پتا لگے گا میں اپنے خاوند نوں کیو ں نہیں ”پُچھدی دَسدی۔“
مائیاں نے جویں اوہدا ذہن پڑھ لیا ہووے۔ آکھن لگیاں:
”کیہ ہویا جے تیرا خاوند بُڈھا اے۔ مرد تے گھوڑا کدے بُڈھے نہیں ہوندے۔ آخر اوہدے وچ کوئی چنگیاڑی ہے تاں تینوں سد ماردا اے ناں۔“
”ہاں اوہ تاں مینوں اِک لت اُتے کھلھاری رکھدا اے“ عابی نے کوڑی ہو کے سوچیا۔
مائیاں بڑیاں پھپھے کُٹنیاں سن۔ اوہناں نال مجپھا لا کے عابی نوں فایدا کوئی نہیں سی ہونا۔ حال دی گھڑی اوہناں نال آڈھا لا کے اوہ بہت زیادا گھاٹے وچ جا سکدی سی۔ مائیاں اوہنوں تھاں تھاں اینا بھنڈدیاں بئی اوہ کدھرے مُونہ وکھان جوگی نہ رہندی۔
اوہ پہلے ای بڑی دُکھی سی۔ کوئی ہور فساد تے پواڑا اوہنوں ہور پریشان کردا تے زیادا دُکھ دیت ہوندا۔
اوہ سوچن لگی ”جے اوہدے خاوند حیا نہیں کیتا تاں اوہ اوہدا پردا کیوں رکھے۔ ٹھیک اے جے اوہنوں نہیں تاں مینوں کیہ۔ اج میں ایہدی اصل حقیقت توں پردا چُک دیاں گی۔ بندا پُچھے ایہنوں لوکاں اگے جھورا کردیاں تے میری شکایت کردیاں شرم نہیں آئی۔“
ایہ سوچدیاں اوہنے نہ چاہندیاں ہویاں وی مائیاں نوں اصل حقیقت دَسن دا فیصلا کر لیا۔ اوہ کہن لگی ”تسیں دوویں میریاں ماواں بجا او۔ اج میں تہاڈے نال کجھ کھریاں کھریاں گلاں کراں گی۔ تسیں وی مُونہ ملاحظا رکھے بغیر سچیاں تے کھریاں گلاں کرنا۔“
دوویں مائیاں اِک دُوجی دے مُونہ ول تکن لگ پئیاں۔
فیر عابی نے جھَکدیاں جھَکدیاں دَسیا کہ اوہدے خاوند دے دانے اصلوں ای…… اوہدے کھنبھ ای کوئی نہیں بئی اوہ اُڈاری مار سکے۔ ایہ تاں اوہدا حوصلا اے اوہ ماپیاں دے نک نموج لئی نبھاہ کری جاندی اے۔ اوہ اپنے دل نوں ایہ کَہ کے تسلی دے لیندی اے بئی اوہدا ویاہ ہویا ای کوئی نہیں۔
بُڈھڑاں نے اپنے نکاں اُتے اُنگلاں دھر لئیاں۔
”آ‘ ہاء معصوم بھورے جِنی بالڑی نال اینا ظلم“
اوہ جھٹ چنگا چُپ رہیاں۔
”تیرے ماپے انھے سن۔ اوہناں نوں نظر نہیں سی آیا کہ ایہ پہلوں ای اِک ووہٹی ہنڈائی بیٹھا اے تے عمر وچ وی تیرے پیو نالوں وڈا نہ سہی تاں ہانی تاں ضروراے“ ہُن مائیاں دی ہمدردی اوہدے نال سی۔
”اوہ تاں کھائی ہنڈائی بیٹھا اے۔ تیرے وچاری دے تاں بڑے ارمان نیں۔“
عابی سر نیواں کرکے چُپ بیٹھی رہی۔
”نی کوئی تیرے پیسے تاں نہیں وٹے تیر ے پیو نے اندر خانے؟“
”نہیں نہیں‘ میر اپیو انج دا نہیں اے۔ اوہ تاں بڑا بھلامانس تے ڈاڈھا ساؤ اے۔ اوہ تاں میری ماں دے آکھے توں بغیر اِک پَیر وی نہیں پُٹدا۔“
”فیر کس نکھاپھنے ایہ ظلم کیتا؟“
”مینوں پتا اے تسیں پُچھے بِنا کھلوونا کوئی نہیں۔ دس میں تہانوں دتا اے پر تہانوں سمجھ نہیں آئی۔“
”اڑیے سانوں واقعی سمجھ نہیں آئی۔“
”ایہ کسے ہور دا نہیں میری اپنی ماں دا فیصلا سی۔“
”تیری ماں نے تیریاں بیڑیاں وچ وٹے پائے نیں؟“
عابی چُپ رہی۔
”نی اوہ تیری سَکّی ماں اے کہ مترئی؟“
عابی دُکھی دل نال مُسکائی۔
”سَکّی ماں نوں کیہ لوبھ سی؟“
عابی چُپ۔
”جِہو جہی میری کُبری‘ اوہو جہی تُوں۔ مینوں یقین نہیں آوندا کوئی سَکّی ماں اینی ظالم ہو سکدی اے۔ جے ایہ کارا اوہنے ای کیتا اے تاں کیوں؟“
”مُونہ جِنّا چِر بند رہوے چنگا اے۔ اِک واری جد مُونہ پٹیا جاوے فیر……سچ آکھیاں بھانبڑ مچدا اے“ عابی رمز وچ بولدی پئی سی۔
”ایہ سچ تینوں دَسنا پوے گا۔ ایہ بولنا تیرا حق اے۔“
”تے فیر سُنو…… واہوا سال پہلوں دی گل اے۔ ایہ جہڑا میرا سائیں اے‘ ایہدا نِکا بھرا ساڈے گھر آوندا سی۔ ابے میرے دا بیلی سی اوہ۔ واہوا گُوڑھا…… بھائی چارا سی اوہناں دا“ عابی چُپ کر گئی۔
”فیر؟“ دوواں مائیاں پُچھیا۔
”فیر اوہنے اپنے وڈے رنڈے بھرا لئی میرا رشتا منگیا۔ آپ تاں اوہ ویاہیا ورہیا سی۔ نہیں تاں شاید اوہ اپنے لئی میرا رشتا منگدا۔“
”اوہنوں شرم نہ آئی؟“
”پتا نہیں اوہنوں شرم آئی یاں نہیں۔ ماں میری نے ہاں کر دتی۔“
”ماں تیری نے انکار کیوں نہ کیتا۔ اوہدیاں ا کھاں وچ پھولے پئے ہوئے سن؟“
”بس اوہدی مرضی۔ اوہنے انکار نہیں کیتا۔“
”تیرا ابّا وی نہ بولیا؟“
”ساڈے گھر وچ میری ماں دی چلدی اے۔“ عابی نے ٹھنڈا ساہ بھریا۔
دوویں بُڈھڑاں کجھ چر گل نوں چِتھدیاں رہیاں تے جدوں گل وچ لُکی رمز دی اوہناں نوں سمجھ آئی تاں اوہ ہکیاں بکیاں رہ گئیاں۔
فیر اوہناں دوہاں دے مُوہوں بس ایہ ای نکلیا:
”کیہ زمانا آیا اے۔ ماں اپنے ڈِھڈوں جمی دھی لئی ڈاین توں وی ودھ بھَیڑی ہو گئی اے۔“
٭٭٭٭٭
