kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
خاص لیکھ
September 25, 2020
ایس انعامی مقابلے واتے پورے پنجاب چوں پی ایح ڈی، ایم فل سکالراں، پروفیسراں تے پنجابی لکھاریاں ولوں 44 کتاباں وصول ہوئیاں۔ ایہناں کتاباں دی مختلف کھیتراں وچ ونڈ ویتر کر کے ایہناں نوں چار مختلف ججاں دے حوالے کیتا گیا۔کسے اک جج نوں وی پتا نہیں سی کہ دوجا جج کون اے۔ اوہناں نے اپنی اپنی رائے دتی۔ ججاں دی رائے نوں جوڑن توں بعد انعام نوں فائنل کیتا گیا۔ انتظامیا نوں ایس گل تے بڑی حیرانی ہوئی کہ زیادہ تر کتاباں تے سارے ججاں دی رائے اک ای سی۔
میں ایتھے ایس گل دی وضاحت کرنا بہوں ضروری سمجھناں واں کہ ایہ44 دیاں 44 کتاباں اپنے ون سونے، سوہنے، فکری تے نچوڑویں خیالاں والیاں سن۔ ساریاں ای ایس قابل سن کہ اوہناں نو ں انعام دا حقدارسمجھیا جاوے۔ فیر اوہناں وچوں چار چار کتاباں وکھ کرنیاں اوس توں وی وڈا تے مشکل کم سی۔ جہڑیاں کتاباں پہلیاں چار انعامی کتاباں وچ شامل نہیں ایہدا مطلب ایہ نہیں کہ اوہ کسے توں گھٹ نیں۔اوہناں دا مواد تے فکری خوبصورتی اپنی جگھا موجود اے۔ اوہ وی ایس گل تے مبارکباد دے مستحق نیں کہ اوہناں نے اپنے نویکلے خیالات نوں اکٹھا کر کے کتاب چھپوائی۔ اوہناں دے وچاراں توں ساڈی موجودہ تے آون والی نسل بھرپور فیض حاصل کرسکے گی۔
تقریب دا مڈھ بن دیاں ہویاں تقریب دے مجمان افضل راز نے سارے رلت کرن والیاں دا شکریا ادا کیتا۔ اگے ودھن توں پہلاں اوہناں اے اعلان کیتا کہ اگلے ورھے 2021 ء وچ ہون والی انعامی بیٹھک وچ نقد انعامی رقم وچ وادھا کیتا جاوے گا۔ ایہ سبھ کجھ علم نال محبت کرن والیاں دوستاں دے تعاون نال ای اے۔ اوہناں ایس گل دا افسوس وی کیتا کہ بال کھیتر وچ کوئی کتاب وصول نہیں ہوئی۔ پنجابی لکھاریاں نوں بال کھیتر ول وی توجا دینی چاہی دی اے۔ اوہناں نے ایہ وی کہیا کہ اصل وچ انعام پہلے دوجے تے تیجے نمبر تے آون والیاں کتاباں تے ای سن۔ پر فیر اساں سوچیا کہ اک ہور لکھاری دی حوصلا افزائی کیتی جائے۔ ایس لئی چوتھا حوصلا افزائی دا انعام وی رکھ لیاگیا۔ دوجا اعلان کردیاں اوہناں نے دسیا کہ جگت پنجابی سبھ ھا دی اگلے سال 2021 ء وچ عالمی پنجابی کانفرنس ہو رہئی اے۔ جہڑے سوجھوان ایس وچ شرکت کرنا چاہن اوہ براہ راست جگت پنجابی سبھا دی ویب سائٹ تے موجود فارم پُر کراپنی رجسٹریشن کروا سکدے نیں۔ تیجا اعلان اوہناں ایہ کیتا کہ جگت پنجابی سبھ ھا101 نامور(پُراثرپنجابیاں) دی فہرست جاری کررہی اے۔ اوہ لوک وی اس وچ اپنا ناں شامل کرا سکدے نیں جہناں پنجابی تے انسانیت لئی بھرواں کم کیتا ہووے۔اس دا پنجابی ہونا وی ضروری اے۔
ایس توں بعد گجرات چیمبر آف کامرس اینڈ انڈسٹری دے صدر ثوبان ظہیر بٹ نے اپنے صدارتی خطاب وچ انعامی بیٹھک وچ رلت کرن والے دانشوراں، لکھاریاں تے پنجابی نال محبت کرن والیاں نوں جی آیاں نوں آکھیا۔اوہناں نیں کہیا کہ میرے لئے ایہ انتہائی خوشی دا مقام اے کہ ساڈے چیمبر وچ دانشور تے پڑھے لکھے لوک مل بیٹھے نیں۔ اوہناں نال چیمبر وچ علم دا نور پھیل گیا اے۔ میں اینہاں سارے لکھاریاں دا شکریا ادا کرناں واں، جہناں نے اپنے قیمتی وقت وچوں ساڈے لئے وقت کڈھیا۔ اوہناں نے کہیا کہ انعام چھوٹا ہووے یاں وڈا، ایس دی بڑی اہمیت ہوندی اے۔ ایس نال لکھاری دی حوصلا افزائی ہوندی اے تے دوسرے لوکاں نوں اپنی مادری زبان وچ لکھن دی تحریک ملدی اے۔ میں تمام انعام حاصل کرن والیاں لکھاریاں نوں مبارکباد پیش کرناں واں۔ا سی امید رکھنے آں کہ ساڈی لٹریری سٹینڈنگ کمیٹی دے چئیرمین افضل رازایس طرحاں دیاں ادبی محفلاں سجاندے رہن گے۔
گجرات چیمبر آف کامرس اینڈ انڈسٹری دے نائب صدر گجرات چیمبر آف کامرس خرم بھٹی نے اپنے خطاب وچ کہیا کہ گجرات چیمبر آف کامرس اینڈ انڈسٹری صرف کاروباری تے تجارت پیشہ لوکاں دا ای فورم نہیں۔سگوں اساں اپنے دروازے پڑھے لکھے، دانشوراں تے لکھاریاں لئی کھلے رکھے نیں۔ ایس مقصد لئی اساں اپنے چیمبر وچ دوجے شعبیاں دے نال لٹریری سٹینڈنگ کمیٹی قائم کیتی۔ تاں جے ایتھے دی خشک فضا وچ ادب دیاں خشگوار ہواواں چلن۔ اوہناں نے آکھیا کہ اساں افضل راز نوں بہوں سوچ سمجھ کے سٹینڈنگ کمیٹی دا چئیرمین بنایا کیوں جے ایہناں دیاں ادب بالخصوص پنجابی ادب لئی خدمات دا دائرہ نہ صرف اپنے ملک سگوں بیرون ملک تک پھیلیا ہویا اے۔ اوہناں کہیا کہ چیمیردے دروازے سوجھواناں، دانشوراں تے لکھاریاں لئی ہر ویلے کھلے نیں۔ اوہناں دی خدمت تے حوصلا افزائی لئی جو کجھ ہو سکیا اسیں چیمبر دے فورم توں کر دے رہواں گے۔
چیمبردے سیکرٹری محمد مظفر عثمان نے انعامی بیٹھک وچ آکھیا کہ ساڈے دل وچ ادیباں، شاعراں تے دانشوراں لئی بہوں عزت اے۔ دل چاہندا اے کہ ادب تخلیق کرنے والی شخصیات دے ہتھ چم لئے جاون۔ ایہو لوکی ساڈا سرمایہ نیں۔ افضل راز پنجابی ادب تے پنجابی زبان لئی جہڑیاں کوششاں کر رہئے نیں، اوہناں دی محنت دا پھل میں چیمبر دے ایس ہال وچ ویکھ رہیا واں۔ مینوں بہوں خشی محسوس ہو رہی اے۔ ساڈا سگواں تعاون اینہاں نوں حاصل رہئے گا۔ چیمبروچ اجہی خوبصورت تقریب نال ایہ ثابت ہوندا اے کہ ایہ ادارہ کاروباری ضرورتاں دے نال نال اک ادب پرور ادارہ وی اے۔
ایس توں بعد افضل راز نے ادبی بیٹھک وچ رلت کرن والے سوجھواناں تے لکھاریاں اگے بنتی کیتی کہ اوہ اج دی محفل تے پنجابی زبان دے ودھا تے بچا بارے اپنے وچار سانجھے کرن۔
پروفیسر کلیان سنگھ کلیان، شعبا پنجابی گورنمنٹ کالج لاہور ، نے اپنے وچاراں وچ افضل رازدی پنجابی زبان دے ودھا تے بچا لئی کیتی جان والیاں کوششاں دی تعریف کیتی۔ اوہناں نے آکھیا کہ بنگلا دیش وچ اپنی مادری زبان لاگو کرن لئی جہڑی تحریک اٹھی اوس دا نتیجہ ہے کہ بہت سارے ملکاں وچ اوہناں دی مادری زبان وچ تعلیم دتی جارہی اے۔ ساڈے اپنے ملک پاکستان دے تن صوبیاں سندھ، بلوچستان، خیبر پختونخوا وچ بچیاں نوں اوہناں دی مادری زبان وچ تعلیم دتی جا رہی اے۔ ہن لوکائی دیاں نظراں پنجاب دے حکمراناں ول نیں۔ سارا ملک پنجاب ول ویکھ رہیا اے کہ پنجاب وچ پنجابی کدوں پڑھائی جائے گی۔ ایتھے پنجابی وچ کیوں نہیں تعلیم دتی جاندی۔ حالانکہ پنجاب وچ بہت سوہنا ادب لکھیا جا رہیا اے۔ ایس ویلے جہڑا ساڈا اجوکا ادب لکھیا جا رہیا اے۔ اوس وچ سماج دے مسئلے، تے او گلاں لکھیاں جا رہیاں نیں جہڑیاں اجوکے ادب نال جڑیاں ہوندیاں نیں۔ ایہدے نال جہڑا دینی ادب تے ترجما لکھیا جا رہیا اے اوس نال وی زبان دی ودھوتری ہوندی اے۔ اج ضرورت ایس گل دی ہے کہ ساڈے اجوکے رائٹراں نوں یونیورسٹی لیول تک پڑھایا جاوے۔ اج دی جہڑی زبان اے او س نوں پڑھایا جاوے۔ اج دا لٹریچر پڑھایا جاوے۔او وی اک ورلڈ لیول دا لٹریچر اے۔ میرا خیال اے کہ ساہنوں اایہو کمی نظر آ رہی اے۔ ساڈے لٹریچر تے باہر دیاں ملکاں خاص طور تے کینیڈا دے لکھاریاں دی بہوں نظر اے۔ او وی چاہندے نیں کہ ایس لٹریچر نوں وڈیاں کلاساں وچ پڑھایا جاوے۔ پنجابی لکھاریاں دی کوششاں نال پنجابی دنیا دی تیرھویں زبان توں ناویں نمبر تے آ گئی اے۔ کینیڈا وچ ایہ دوجی سرکاری زبان اے تے برطانیہ تے آسٹریلیا وچ ایہ تیجی وڈی زبان اے۔ ساڈا المیہ ایہ وی اے کہ اساں کلاسیکل ادب نوں ای سبھ کجھ سمجھ لیا اے۔ حالانکہ کلاسیکل ادب دی اہمیت اپنی جگہ پر ساڈی ایس ویلے دے لکھاری جو کجھ لکھ رہئے نیں او کلاسیکل ادب توں گھٹ نہیں۔ ساہنوں ایس تے غور کرناں چاہی دا اے۔ میں اک واری فیر افضل راز دا ایہ خوبصورت محفل سجان تے شکریا ادا کرناں واں۔
لاہور کالج فار وومین یونیورسٹی، لاہور دی ڈاکٹر صائمہ بتول نے اپنے وچار سانجھے کردیاں آکھیا کہ میں ایس محفل وچ آ کے بڑا اچھا محسوس پئی کرنی آں۔ کوئی انعام وڈا یا چھوٹا نہیں ہوندا۔ ایہدی اپنی اہمیت ہوندی اے۔ میں ایتھے صرف انعام لین نہیں آئی۔ ایتھے ایہنے سوجھواناں تے دانشوراں نال مل کے بہوں خشی ہوئی۔ تے بہت کجھ سکھن دا موقع ملیا۔ میں افضل راز دا شکریا ادا کرنی آں۔ افضل راز دا پنجابی زبان دے کھلار تے بڑھوتی وچ بہت وڈا حصہ اے۔جے اسیں گھراں وچ چپ کر کے بیٹھے رہئے کہ لوک آپے ای پنجابی بولن لگ پین، پنجابی آپے ای ترقی کرے تے ایہ ممکن نہیں۔لیکن میرا خیال اے کہ ایہو جہی جہڑیاں محفلاں نیں تے ایہو جہی جہڑیاں بیٹھکاں نیں ایہو ای ثابت کرن گیاں کہ زبان ودھ رہی اے۔ پنجابی دا مستقبل اوہدوں روشن ہوئے گا جدوں ساڈے بچے وی پنجابی بولن گے۔ اسیں اوہناں نوں انج دا ماحول دیاں گے۔ ایس مقصد لئی ساہنوں اپنے پیغام دی پبلسٹی کرن دی لوڑ اے اپنا پیغام لوکائی تک پہنچان دی لوڑ اے۔ جس طرحاں دا پلیٹ فارم افضل راز دتا اے، ایس طرحاں دے پلیٹ فارم ملدے رہنے چاہی دے نیں۔ تاکہ اسیں اپنے پیغام نوں، اپنی گل نوں، اپنے سنیہے نوں دوجیاں تک پہنچائیے۔ تے اپنے بچیاں نوں وی ایہ پیغام دئیے کہ پنجابی ساڈی اپنی زبان اے۔ ایس زبان وچ گل بات کرنا کوئی معناں نہیں۔ جس طرحاں اسیں اپنے وڈیاں نال محبت کرنے آں ساہنوں اپنی ماں بولی نال وی انج دی محبت کرنی چاہی دی اے۔ اسیں ایس بولی نوں وڈیاں دی وراثت سمجھ کے سنبھالیئے تے اپنے اگلے آن والیاں نوں ایہ وراثت دیئے۔ تاں جے صدیاں توں چلی آن والی ساڈی پنجابی زبان اگے ودھ سکے تے زندہ رہ سکے۔
فیصل آباد توں تشریف لیائے پروفیسرریاض قادری دا تعارف کراندیاں افضل راز نے دسیا کہ قادری صاحب اُنج تے انگریزی دے پروفیسر نیں پر ایہناں نے پنجابی نعت دے حوالے نال بہت کم کیتا اے۔ قادری صاحب نے سبھ توں پہلاں افضل راز تے اوہناں دے پنجابی فورماں دا شکریا ادا کیتا۔ جہناں راہیں پنجابی زبان اگے ودھ رہی اے۔ ایہ بہت وڈا کم اے کہ اینہاں دے راہیں پنجابی وچ لکھن والے لکھاریاں دے کم نوں سراہیا گیا اے۔ اوہناں نوں انعام دتے گئے نیں تاکہ او ہ ہور وی محنت تے شوق نال پنجابی زبان واتے لکھ سکن تے زبان دے ودھا واتے کم کرن۔ پنجابی ساڈی مادری زبان اے۔ اسیں ایس واتے جہناں وی کم کراں گے گھٹ اے۔ ایس زبان نوں اگے ودھان واتے سکولاں کالجاں تے یونیورسٹیاں وچ پنجابی زبان دی تعلیم دتی جانی چاہی دی اے تاں جے ساڈی آن والی نسل پنجابی زبان نال محبت کرے۔ جہناں بزرگاں نے پاکستان بنایا اوہناں پنجابی زبان دے ذریعے ای پاکستان بنایا۔
پنجابی زبان دے محقق تے سوجھوان سپیشل ایجوکیشن گوجرانوالہ دے ماہرڈاکٹر انوار احمداعجاز نے اپنے وچاراں وچ آکھیا کہ اللہ تعالیٰ افضل راز نوں حیاتی ویوے اینہاں دے شوق تے کم بڑے سوہنے تے نویکلے نیں۔ دنیادے ہر کونے وچ پنجابی جانن تے پنجابی وچ لکھن والا موجود اے، اوہ افضل راز دے کم، کوششاں تے کماں دی تعریف کردا نظر آئے گا۔ ایہناں دا کم صرف پاکستان تک ای نہیں سگوں پوری دنیا وچ پھیلیا ہویا اے۔ افضل راز ہوری پنجابی زبان دے کھلار تے پنجابی لکھاریاں دی حوصلا افزائی لئی جہڑے کم کررہئے نیں اوہناں دی جنی وی تعریف کیتی جائے گھٹ اے۔ انج دیاں سوہنیاں بیٹھکاں ہر جگہ ہونیاں چاہی دیاں نیں۔ افضل راز ایہناں محفلاں تے بیٹھکاں راہیں پنجابی لکھاریاں نوں جوڑیا ہویا اے۔ ایہ بہوں وڈا کم اے۔ جہڑا ہر کسے دا کم نہیں۔
گوجرانوالہ توں تشریف لیائے شاعر تے تماہی قرطاس ادب دے ایڈیٹر جان کاشمیری نے اپنے وچار سانجھے کردیاں آکھیا کہ میں افضل راز نوں اج دا نہیں سگوں بہت عرصے توں جانناں واں۔ پنجابی زبان دے ودھا تے ترقی لئی جہڑیاں ایہناں دیاں کوششاں نیں اوہناں دی جنی وے تعریف کیتی جائے گھٹ اے۔ اوہناں آکھیا کہ شاعراں دے ادیباں نوں ہمیشا ایہ گلہ رہندا اے کہ اوہناں دی پذیرائی نہیں ہوندی۔ افضل راز نے اج ایس وہم نوں دور وی کیتا تے اے ثابت وی کیتا کہ پنجابی لکھاریاں دی پذیرائی اوہناں دے اعزاز وچ انج دے خوبصورت ہال وچ انعامی بیٹھک سجا کے کیتی جاندی اے۔ایس ویلے ایہ سبھ توں وڈا مسئلا اے کہ پنجابی زبان نوں کس طرحاں اگے ودھایا جائے تے بالاں تک پنجابی دا پیغام پہنچایا جائے۔ سبھ توں پہلاں اسیں پنجابی نوں اپنی ماں بولی کہندے آں پر جدوں ایس بولی نوں گھر وچ ماں ای نہیں بولے گی اسیں اوس نوں ماں بولی کس طرحاں آکھ سکنے آں۔ گھراں وچ ماواں اردو تے انگریزی بول رہیاں نیں پر ہن تے اردو توں وی بہت دور ہوندے جا رہئے نیں۔ایس دا اکو ای حل اے کہ پرائمری توں لے کے میٹرک تک سکولاں وچ لازمی پنجابی پڑھائی جاوے۔ ساہنوں چاہی دا اے کہ اسیں دامے درمے قدمے سخنے افضل راز دا ساتھ دئیے۔ تاں جے اوہ جہڑا پنجابی زبان دی ترقی تے ودھا لئی کم کر رہیا اے اوس وچ اسیں اوہدا ہتھ ونڈھائیے۔
فیصل آباد توں تشریف لیائے پروفیسرڈاکٹرمحمد ایوب نے آکھیا کہ ایہ میری حیاتی دی اک سوہنی ترین تقریب اے۔ جہدے وچ پنجابی دے سوجھواناں، دانشوراں تے وڈے لکھاریاں نوں ملن تے اوہناں دے وچار سنن دا موقع ملیا۔ میں افضل راز دیاں محنتاں تے خلوص تے اوہناں دا شکریا ادا کرناں واں۔ اوہناں نیں اپنے وچاراں وچ تجویز پیش کیتی کہ ایس ویلے انعام واتے پنج کھیتراں تے غور کیتا جاندے اے۔ جد کہ بہت سارے ہو روی کھیتر ہے نیں جہناں وچ کتاباں لکھیاں جا رہیاں نیں۔ ایس لئی کھیتراں دی تعداد وچ وادھا کر کے زیادہ توں زیادہ لکھاریاں دی حوصلا افزائی کردیاں اوہناں نوں انعام دتا جاوے اوہناں دی حوصلا افزائی کیتے جاوے۔
پنجابی شعری کھیتر وچ کتاب”راٹھ بانی“ تے اول انعام حاصل کرن والے احسان باجوہ نے اپنے وچار انج سانجھے کیتے کہ جہناں تیکر کسے شئے نال پیار نہ کیتا جاوے اوہدوں تیک اوہ لبھدی نہیں۔ ساڈا قصور ایہ وے کہ اسیں اپنی ہوند نوں، اپنی زبان نوں، اپنی وراثت نوں، اپنی ثقافت نوں بھل گئے تے منگے لیڑے پان دی گیج ساہنوں پے گئی۔ پنجابی نال ساڈی محبت تے پیار ایناں کو اے کہ اسیں پنجابی واتے ریلی کڈ نیں آں تے ریلی وچ دو سو توں ودھ بندا نہیں ہوندا جد کہ پنجاب دی آبادی باراں کروڑ توں ودھ اے۔ پچھلے دناں اسلام آباد وچ ساڈے وفاقی وزیر تعلیم نے صوبیاں دے وزرائے تعلیم نال میٹنگ وچ آکھیا کہ سکولاں وچ اردو پڑھائی جائے گی تے سندھ دے وزیر اٹھ کے ٹر گئے کہ میرا بائیکاٹ اے تسی اردو پڑھاؤ اساں سندھی ہی پڑھاواں گے۔ تے اوہناں دے گل فیر منی گئی۔ ایتھے کمزور دی گل ول دھیان نہیں دتا جاندا زورآوراں دی گل منی جاندی اے۔ جنی دیر اسیں اپنا حق لینا نہیں سکھاں گے اسیں کویں پنجابی دی بڑھوتری دی گل کر سکنے آں۔
لکھاریاں، دانشوراں تے پنجابی سوجھواناں دے وچار سانجھے کرن توں بعد انعامی تقریب ہوئی تے انعام حاصل کرن والے ہر لکھاری نوں نقد انعامی رقم، سرٹیفیکیٹ تے یادگاری شیلڈ نال نوازیا گیا۔دو تن انعامی لکھاری اپنی سرکاری تے نجی رُجھ پاروں تقریب وچ رلت نہ کر سکے تے اوہناں دا انعام، سرٹیفیکیٹ تے یادگاری شیلڈ اوہناں دے مقرر کیتے ہوئے نمائندیاں نوں دتے گئے۔ خاص گل ایہ وے کہ کھیتر”شعری ادب“ وچ دوجا انعام محترمی ڈاکٹرعادل صدیقی دی کتاب”رُتاں بدلن والیاں نیں“ دتا گیا سی۔ جہڑے فوت ہو گئے سن، تے ڈاکٹرعادل صدیقی مرحوم دا انعام اوہناں دے پتر انعام الحق صدیقی نے وصول کیتا۔میرا خیال اے کہ پورے پنجاب وچ اے پہلی مثال اے کہ کسے لکھاری دے فوت ہون توں بعد اوس دی لکھت تے انعام دتا گیا ہووے۔چھ سوجھواناں احسان باجوہ،ڈاکٹرصائمہ بتول،جان کاشمیری،محمداصغررحمانی،چودھری اسماعیل چیچی تے انعام الحق صدیقی (اپنے والد دا انعام وصول کیتا)نے اپنی اپنی انعامی رقم ورلڈپنجابی فورم،روزن ادبی فورم تے جگت پنجابی سبھ ھا نوں دان کر دتی۔افضل راز نے سبھ سوجھواناں دا شکریا ادا کیتا۔ باقی انعاماں دی تفصیل کجھ انج اے:
پہلا کھیتر”دینی ادب“
۱۔ پہلا انعام محترمی محبوب سرمد جی۔ اونہاں دی کتاب”اکھر اکھر حمداں“
۲۔دوجا انعام محترمی خان منیراحمد خاور۔ اونہاں دی کتاب”محمد ﷺ نام ایں سوہنا“
۳۔ تیجا انعام محترمی محسن اعجاز جی۔ اونہاں دی کتاب ”نعت دے دیوے“
۴۔چوتھا انعام(حوصلا افزائی) محترمی اصغر پہلوان رحمانی۔ اونہاں دی کتاب”صفتاں رب رسول ﷺ دیاں“
دوجا کھیتر ”نثری ادب“
۵۔پہلا انعام محترمہ صغراصدف دی کتاب ”برہا مچ مچایا“
۶۔دوجا انعام محترمی توقیرچغتائی دی کتاب ”لانگھا“
۷۔تیجا انعام محترمی شاہد شیدائی دی کتاب ”پہلی نیندر مگروں“
۸۔چوتھا انعام(حوصلا افزائی) محترمی میاں ظفر مقبول دی کتاب”بی وی(انشائیے)“
تیجاکھیتر”شعری ادب“
۹۔ پہلا انعام محترمی احسان باجوہ دی کتاب”راٹھ بانی“ تے
۰۱۔دوجا انعام محترمی ڈاکٹرعادل صدیقی دی کتاب”رُتاں بدلن والیاں نیں“
۱۱۔ تیجا انعام محترمی مسعود چودھری دی کتاب ”عمروں لمے دکھ“
۲۱۔چوتھا انعام(حوصلا افزائی)محترمی جان کاشمیری دی کتاب”شالا خیر ہووے“
چوتھا کھیتر ”ترجما،التھا،لپی انتر،جوڑنہار ادب“
۳۱۔پہلا انعام محترمی عبیداللہ توحیدی دی کتاب”منظوم القرآن(پنجابی ترجما)“
۴۱۔ دوجا انعام محترمی کلیان سنگھ کلیان دی کتاب ”نانک ہوسی بھی سچ“
۵۱۔تیجا انعام محترمہ ستونت کوردی کتاب”پنجابی قصہ کاوِ دیاں کتھانک روڑھیاں“
۶۱۔چوتھے انعام(حوصلا افزائی) محترمی حمیدرازی دی کتاب ”رنگروٹ دا قتل“
پنجواں کھیتر ”کھوج پرکھ ادب“
۷۱۔ پہلا انعام چودھری اسماعیل چیچی دی کتاب”دلفریب قصہ(سیف الملوک)“
۸۱۔دوجا انعام ڈاکٹرصائمہ بتول دی کتاب ”پنجابی کلاسیکل قصیاں وچ بوٹیاں دا سائنسی تے سماجی ویروا“
۹۱۔ تیجا انعام ڈاکٹرحفیظ احمددی کتاب ”معراج نامے“
۰۲۔ چوتھا انعام(حوصلا افزائی)ڈاکٹرمحمد ایوب دی کتاب”ورثے دی چھاں“
تقریب دے آخر وچ مہماناں دی حسب روایت تواضع کیتی گئی۔
٭٭٭
