عالمی سیاست تے امریکی انتخاب ـــــ٭رویل کالم٭

عالمی سیاست تے امریکی انتخاب ـــــ٭رویل کالم٭

الیاس عباسی

قومانتری سیاست نوں سمجھن والے اک مشہورآگولارڈ پامرسٹن دامننا اے کہ بین الاقوامی سیاسی کھیتر وچ کوئی وی دوست نہیں ہوسکدا سگوں ایہ قومی مفاد ہی ہوندے نیں جہڑے دووکھریاں قوماں درمیان دوستی دا کارن ہوندے نیں جیویں اسیں اپنے پاکستانی سماج ول جھات پائیے تاں پتا لگدا اے کہ چین نال ساڈی دوستی اینی ڈونگھی اے کہ جہناں شاید ہی ساڈا بحیرہ عرب ہووے تے اک کہاوت وی مشہور ہے کہ پاکستان چین وچکار دوستی شہد توں زیادامِٹھی تے فولاد توں زیاداسخت ہے جے اسیں زیادا گوہ کریے تاں اک گل صاف اے کہ ساڈے دوناں مُلکاں وچکار دوستی تے امن مجبوری اے کیوں جے ساڈیاں دشمنیاں تے دوستیاں سانجھیاں نیں مطلب ساڈے مفاد اک دوجے نال جُڑے ہوئے نیں ایسے لئی تے کہیا جاندا اے کہ دشمن دا دشمن ، اپنا دوست ہوندا اے تے چین ، پاکستان درمیان ایہ سانجھ دا وڈا کارن اے۔

پاکستان بنن توں بعد ساڈے قومی آگوواں نے امریکی بلاک وچ رلت کرن دا اصولی فیصلا کیتا تے ساڈے پہلے وزیراعظم لیاقت علی خاں ہوراں اپنے روسی دورے دی قربانی دیندیاں امریکا دی یاترا تے مہینا ٹپا چھڈیا تے فیر امریکی چھتری اندر پاکستان نے ایوب دور وچ صنعتی ترقی دا روشن دور وی ویکھیا پر اوس توںبعدشروع ہوئی غیر ملکاں دی جانب دار تحریک توں فایدا ناں چُک سکیا اسیں بحیثیتِ قوم جذباتی آں جد کہ عالمی کھیتر وچ دوستیاں اپنی قوماں دے فائیدیاں نوں ساہمنے رکھ کے کیتیا جاندیاں نیں خارجی معاملات نوں سمجھن والے کہندے نیں کہ اج دے دوست ، کل نوں تہاڈے خلاف ہوسکدے نیں تے کل دے جانی دشمن تہاڈے نال سنبندھ رکھن تے مجبور ہوجاندے نیں جہدی سبھ توں وڈی مثال عرب اسرائیل وچکار ہون والی دوستی وی اے اج امارات تے اسرائیل وچکار تجارتی سنبدھ ہوچکے نیں تے اسرائیلی ایئر لائن نوں دوبئی تے ابوظہبی نال تل ابیب توں فلائٹاں چلان دی اجازت مل چکی اے اجوکی صدی دا نعرا سانجھا مستقبل اے ناں چاہوندیاں وی اسیں اک دوجے توں بغیر اگے نہیں نکل سکدے دنیا گلوبل ویلیج توں نکل آرٹی فیشیل انٹیلی جنس دے دور وچ شامل ہوچکی اے جتھے اوہوای کامیاب رہ سکدا اے جہڑا اپنی جدت تے تخلیق لئی دُوجے دا محتاج ناں ہووے۔

ایس وڈی تبدیلی وچکار امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ دا ناں ، ناں لینا بوہت وڈی زیادتی ہووے گی کیوں جے اوہناں دی صدارت دوران پوری دنیا وچ ناں صرف امن ہویا بلکہ کئی نیوکلیر اسلحارکھن والے دشمن ملکاں وچکاردوستیویہوئی ایہدی جھلک شمالی کوریادے صدر،،کِم،، دی وی اے جہڑے ٹرمپ دی عالمی سیاست کاری پاروں ڈسکشن دی میز تے آئے ایسے طراں عرباں تے اسرائیلیاں وچکار امن معاہدا وی اوہناں دی وڈی مثال اے کئی ورھیاں توں سرد جنگ دا سبھ توں وڈا نقصان عرب ملکاں دا ہورہیا سی تجارت تے امن راہیں اسیں اگے ودھ سکنے آں تے اسرائیلیاں نے ایس گل نوں عملی طور تے پورا کرکے وکھایا اج تل ابیب اپنی ریسرچ تے ڈیویلپمنٹ وچ امریکا دی سیلی کون ویلی نوں وی پِچھے چھڈ رہیا اے ایہووجا اے کہ ہُن کئی وڈی کمپنیاں دی آر اینڈ ڈی اسرائیل وچ ہون لگ پئیاےجہدا مطلب اے طاقت مغرب توں نکل کے مشرق ول شفٹ ہورہی اے ایس حقیقت توں انکار ، اپنی ہوند توں انکار اے معاشی تے سائنسی حقیقت راہیں اسیں اپنے دشمن نال ٹکر لے سکدے آں۔ ٹرمپ انتظامیا دا اک ہور وڈا کارناما امریکی فوجاں نوں واپس بُلانا وی سمجھیا جاندا اے جہڑا کہ پینٹاگون نوں زرا وی چنگا نہیں لگیا کیوں جے ٹرمپ نے اقتدار پاندیاں ہی سبھ توں پہلا نعرا افغانستان وچ امریکی فوجاں دی گنتی گھٹان دا کیتا سی جہدے وچ کافی حد تیک عمل وی ہویا

کئی امریکیاں دا خیال اے کہ ٹرمپ نوں اوتھوں دی ملٹری اسٹیبلشمنٹ چنگا نہیں سمجھن لگ پئی سی ایسے لئی انٹرنیشنل میڈیاراہیں وی اوہناں دی کردار کُشی کیتی گئی جد کہ بائیڈن ورگے سیاست داناں دی پرائیویٹ زندگی بارے بوہت گھٹ لکھیا تے سُنیا گیا بلکہ سی این این ورگے ادارے تے کھُل کے ٹرمپ خلاف محاز بنائی بیٹھے رہے۔ ساڈے ورگے ترقی پزیر ملکاں لئی ضروری اے کہ اسیں شخصیت پرستی توں باہر نکل کے قومی مفاد نوں ساہمنے رکھدیاں خارجہ پالیسی بنائیے کیوں جے جوبائیڈن اک معتدل تے روشن خیال صدارتی امیدوار اے جہڑا کجھ دناں بعد دنیا دا سبھ توں ڈاڈھا بندا یعنی کہ امریکی صدر ہون والا اے جہدے بارے خیال کیتا جارہیا اے کہ اوہ دہشت گردی خلاف اوہی پالیسیاں بناوے گا جہڑیاں کے اوبامادور وچ سن۔ یاد رہووے کہ اوبامہ انتظامیا دوران پاکستان وچ بہت ڈرونز بمباری ہوئی تے کئی تھاواں تے خونی خد کش حملے وی ہوندے رہے جہدا نقصان اسیں اج وی پورا نہیں کرسکے۔

سانوں آس اے کہ بائیڈن اپنے منصب داخیال رکھدیاں پوری دنیا نوں نال لے کے چلن گئے تے عالمی امن وچ اپنا بھرواں کردارادا کرن گئے پیرس معاہدے وچ امریکا دی شمولیت بائیڈن لئی بوہت ضروری اے کیوں جے پوری دنیا تے بالخصوص ساڈے ورگے ملکاں وچکار ماحولیاتی تبدیلی نال بہت نقصان ہورہیا اے تے اج ایہ نقصان ایس سطح تے پہنچ چکیا اے جتھے انسانیت دی بقا نوں خطرا اے جے اسیں گنتی تے جھات پائیے تاں امریکا اج وی ماحولیاتی آلودگی پھیلان وچ نمبرون اےاوتھوں دی صنعتی ترقی دا خمیازا اسیں وی بھگت رہے آں تے چین ، امریکا وچ ہورہی سرد جنگ دا ایندھن نِکے ملکاں دے وسنیک بن رہے نیں طاقت نال ذمےداری وی آوندی اے جہدا وکھالا جوبائیڈن ورگے منجھے ہوئے سیاستدان توں اے جہنوں پوری دنیا اک چنگی آس تے اُمید نال ویکھ رہی اے ایہ آون والا ویلا ای ثابت کرے گا کہ پوری دنیا لئی ایہ ڈاڈھا انسان کِنا کُو چنگا ثابت ہویا۔

٭٭٭٭٭