kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
پرگٹ سنگھ ستوج/لِپی انتر:اعجاز
December 02, 2020
پرگٹ سنگھ ستوج دا ناول “ناچ فروش”۔۔۔۔۔٭رویل ناول٭
(پرگٹ سنگھ ستوج دا ناؤں پنجابی پاٹھکاں لئی نواں نہیں اے۔’رویل‘ ایس توں پہلاں اوہناں دا لکھیا جگت دُھمیا ناول “خبر اِک پنڈ دی” اپنے چاہن والیاں نال کتابی روپ وِچ سانجھا کرچُکیا اے۔پنجابی دے ایس ڈاھاں ایوارڈجیتو لکھاری دا تعلق سنگرور چڑھدے پنجاب نال اے۔اوہ اِک ادھیاپک(استاد) دے طور تے اپنے فرائض منصبی سرانجام دے رہے نیں۔ ایس دے نال نال اوہ ہُن تک پنجابی ساہت نوں اپنا اِک شعری پراگا “تیرا پنڈ” چار ناول “بھاگو،تیویاں،خبر اِک پنڈ دی،ناچ فروش” اَتے اِک پنجابی کہانیاں دا مجموعا”غلط ملط زندگی” بھینٹ کرچُکے نیں۔ چڑھدے وَنے اوہ سبھ توں زیادا پڑھے جاون والے لکھاری نیں۔ اوہناں دیاں تقریبن سبھناں لکھتاں دے اِک توں ودھ ایڈیشن چھپ چُکے نیں۔ ایس توں وَکھ اوہناں نے کہانیاں دے کُجھ سنگریہ وِی ایڈٹ کیتے نیں جدوں کہ اوہناں دیاں مختلف رچناواں تے فلماں وِی بن چُکیاں نیں۔اوہناں دیاں کئی کہانیاں ہندی، انگریزی، اُردو، بنگالی تے راجستھانی وِچ وِی ترجما ہوچُکیاں نیں۔
پرگٹ سنگھ ستوج دے سجرے ناول”ناچ فروش” دا گُرمُکھی توں اُلتھا پنجابی ناول کار، کہانیکار، شاعر ’اعجاز‘ہوراں دا کیتا ہویا اے۔ ادارا لکھاری دے نال نال اُلتھاکار دا وِی دھنوادی اے کہ اوہناں نے ایس اُچیچ لکھت نوں ’رویل‘ دے لیکھے لایا۔ اسیں ایہ ناول ایتھے قسط وار ورتان دا آہر کر رہے آں۔)
(پہلی لڑی)
سیال دِی سُنّ کرن والی رات سی۔ پنڈ دے آوارا کُتّے اَتے سنے ڈنگر اوس جما دین والی رات دے قہر توں ڈردے، کدوں دے آپو اپنے ٹکانے مَلّ کے بیٹھ گئے سن۔ گاڑھی دُھند نے سارا پنڈ اپنی بُکل وِچ لے لیا سی۔ انھیرے چ لِپٹیا پنڈ اِینّا شانت لگدا سی جویں نکا بچا ماؤں توں ڈردا ماں دِی گود وِچ چھاپل کے(لُک کے) سوں گیا ہووے پر سندیپ نوں ایس بھیانک تے ڈراؤنی رات وِچ وِی ٹیک نہیں سی۔ اوہ رزائی وِچوں مونہ باہر کڈھیں بِڑکاں لے رہی سی۔ اوس دی ماں نیڑلے منجے تے گھوک سُتّی پئی سی۔ ماں نے دن چڑھدے تک اُٹھنا وِی نہیں سی، اوس دا پربندھ سندیپ نے پہلاں ہی کر دِتا سی۔ اوہ ماں دے دُدّھ وِچ نیند دِیاں گولیاں پا کے ایس فکر وَلوں پہلاں ہی نشچنت ہو گئی سی۔
اوہنوں کُجھ کھڑکا سُنیا۔ اوہ چھیتی چھیتی بُوٹ پا کے، کاہلی نال پلانگھاں بھردِی کندھ کول آئی پر موٹرسائیکل دِی آواز پنڈ دِی فرنی توں ہی اِک پاسیوں آئی اَتے دوسرے پاسے الوپ ہو گئی۔ اوہ مڑ منجے اُپر آ بیٹھی۔
کُجھ دیر اوہ ایسے طرحاں بیٹھی اُڈیکدی رہی۔ فیر اوہ اُٹھی اَتے نال والی بیٹھک وِچ چلی گئی۔ اوہنے الماری کھولھی۔ کتاباں پچھے ہتھ مار کے موبائل چُک لیا۔ بے صبریاں ورگی کاہلی نال نمبر ڈائل کیتا۔ اَگوں آواز آئی: “بس آؤنے آں۔”
“چھیتی آجاؤ!” مِٹھے جہے احساس نال اوہدا اندر بھر گیا۔
“آگئے بس۔” اَگوں فون کٹ گیا۔
اوہ اوسے کمرے وِچ ہی بیٹھ گئی۔ شال دِی گُھٹ کے بُکل مار لئی۔ کوئی چاء اوہدے اندر نچ رہیا سی۔ سندیپ نے اَج فیر سرب تے بوٹے نال کھیت جان دا وعدا کیتا ہویا سی۔ پہلاں وِی اوہ دو وار جا چکی ہے۔ چاہے کِنّاوِی رِسکی ہووے پر ایس طرحاں جیونا اوس نوں چنگا لگدا ہے۔ ایہی کارن ہے کہ کاہل اوس اندر چھڑپے مار رہی ہے۔ موٹرسائیکل دِی فیر گونج آئی تاں اوہ چوکنی ہو گئی۔ آواز اوہناں دی بیہی دے ساہمنے آ کے بند ہو گئی۔ اوہنوں یقین ہو گیا، ایہ بوٹا تے سرب ہی ہون گے۔
چڑھدے وَل پنڈ دِی فرنی۔ فرنی توں اُپرلا موڑ مڑن توں پہلاں اِک بیہی پنڈ وِچ وَڑدِی ہے۔ اوس بیہی وِچ سجے ہتھ تِن گھر چھڈ کے، چوتھا سندیپ کا گھر ہے۔ اوہناں نے موٹرسائیکل بند کر کے اوسے بیہی ریڑھ لیا۔ سارے پنڈ وِچ سناٹا پسریا سی۔ بیہی وِچ وِی دُھند کارن بہتی دُور تک دِکھائی نہیں دیندا سی۔ ایہ گل اوہناں لئی ’سونے تے سہاگے‘ وانگ سی۔ اوہناں نے پولے پیریں ٹُردِیاں موٹرسائیکل سندیپ کی کندھ نال لا لیا۔ سرب پہلاں موٹرسائیکل اُتے چڑھ آیا اَتے فیر اوتھوں دبوکا(چھڑپا) مار کے کندھ تے چڑھ گیا۔ دوسرے پاسیوں کوئی زنانا آکار بیٹھک وِچوں نکل کے کندھ وَل آ رہیا سی۔ ایہ سندیپ ہی سی۔ سرب نے دوویں باہاں پھڑ کے سندیپ نوں کندھ اُپر چاڑھ لیا اَتے فیر دوسرے پاسے موٹرسائیکل اُپر اُتار دِتا۔ اوہ اوویں ہی موٹرسائیکل فرنی تک ریڑھ کے لے آئے۔ فرنی تے آ کے اوہناں نے سندیپ نوں وِچکار بٹھا لیا۔ سرب نے کک ماری تے موٹرسائیکل دُھند نوں چیردا، پنڈ نوں ’ہٹّ پچھے‘ کہندا کھیتاں وَل چل پیا۔
بور والے توں دولا سنگھ وَل جاندی سڑک توں تھوڑا ہٹواں سرب کا کھیت ہے۔ سرب نے سڑک توں لاہ کے موٹرسائیکل پتلی جہی پہی پا لیا۔ کوٹھے توں ادھے کِلّے دِی باہی دُور ہی موٹرسائیکل بند کر دِتا۔ اوہ ریڑھدا کوٹھے کول جا کھڑیا۔ تِنوں کوٹھے اندر جا وڑے۔ بوٹے نے موبائل دی لائیٹ لا(جلا) کے اِک پاسے رکھ دِتا۔ کوٹھا مدھم چانن نال بھر گیا۔ کوٹھے وِچ دو منجے ڈٹھے ہوئے سن۔ اک اُتے بسترا پیا سی۔ سرب نے بسترا منجے اُپر وِچھا لیا۔
“ہائے ماں! ٹھنڈ۔” سندیپ نے باہاں دِی کرنگڑی پا کے دھڑدھڑی لئی۔
“کوئی نہ…… ہُنے لاہ دینا۔” بوٹے نے بوتل دا ڈَٹّ کھولھ کے تِن پیگ بنا لئے۔ اک اک سندیپ تے سرب نوں پھڑا دِتا۔ اوہ تِنوں وِچھے ہوئے منجے اُپر بیٹھ گئے اَتے رزائی لتاں اُپر لے لئی۔
“تہاڈی اوہ بوتل تاں فِنش ہو گئی۔” سندیپ دا بھاؤگھر چوری دِی رکھی ہوئی شراب دی بوتل توں سی۔
“کوئی نہ، ہور لے لیں۔ گھاٹے ساڈی جان نوں۔” بوٹے نے اوہدے لک دوآلے بانہ وَل کے گُھٹ لیا۔
“اوئیں اُتوں اُتوں موہ دِکھاؤنے او۔” سندیپ نے نخرے چ نک چڑھایا۔
“ساڈا اندر چیر کے دیکھ، توں ہی توں بولدی ایں۔”سرب نے گردن اُپر دِی بانہ وَل کے سندیپ نوں چُم لیا۔
“اے گندا! میرامونہ جُوٹھا کردِتا۔” سندیپ نے پولا جہیادھکا مار کے سرب نوں پرانہ ہٹایا۔
“اوں کِہڑا بھین دِی توں دُدّھ دھوتی اے۔” سرب نے پولی جہی چوبھ لائی۔
“چنگا میں تاں جماں چھڑی ہوئی آں۔ تسیں بنے رہو دُدّھ دھوتے۔” اوہ اُٹھ کے کھڑی ہو گئی۔
“اوہ بَہ جا یار! میں تاں مذاق کرداں۔ دو منٹ ہس کھیڈ لینے آں۔” سرب نے باہوں پھڑ کے فیر اوتھے ہی بٹھا لئی۔
“مذاق ترداں ……” سندیپ نے چِڑبناؤندیاں سرب وَل جیبھ کڈھی۔ سرب نے اوہدی وَکھی وِچ کتکتاڑیاں کر دِتیاں تاں اوہ چھن چھن کر کے ہس پئی۔
“تیری مومMom) (دے فرینڈ دا کیہ حال اے؟” بوٹے نے پچھیا۔
“ٹھیک اے۔”
“آؤندا ہوندااے ملن؟”
“ہاں پرسوں آیا سی۔ مینوں آہ گھڑی گفٹ دے کے گیا۔” سندیپ نے گُٹ تے بنّھی گھڑی اَگے کر دِتی۔
“تیری ممی اِک نال اِی ساری جاندی اے یاں اوہدے وِی دو دو نے تیرے وانگوں؟” سرب نے فر چھیڑیا۔
“تیری اوئے ماں دی……” سندیپ سرب دے مُکّیاں ورھاؤن لگی آپ وِی ہس پئی۔
“اوئے……اوئے…… پیگ ڈُلھ جاؤ۔” سرب نے سندیپ دے وار اپنی بانہ اُپر روک لئے۔
باہر ٹٹیہریاں دی ’ٹریں ٹریں‘ نے ٹِکی رات دِی شانتی بھنگ کر دِتی۔ کوٹھے چ بیٹھے اوہ تِنّے چوکنے ہو گئے۔
“کون ہوؤ؟” سندیپ دے چہرے تے چنتا دِیاں ریکھاواں پھیل گئیاں۔
“اپنیاں ماواں ہونیاں۔” سرب بولیا۔
“ماواں کون؟” سندیپ نوں اجے گل سمجھ نہیں لگی سی۔
“سُنیا گائیاں جہڑیاں اَج کل اپنیاں سکیاں ماواں بنیاں ہوئیاں نیں۔ میں دیکھداں۔” بوٹا بار کھولھ کے کوٹھے توں باہر آ گیا۔ چارے پاسے دُھند اَتے انھیرے دا قبضا سی۔ اوہ آواز والے پاسے تھوڑا اَگے ودھیا۔ پہی وِچ ٹُرے آؤندے کُتّے اُتے ٹٹیہریاں منڈرا رہیاں سن۔ کُتّا، بوٹے نوں ساہمنے کھڑا ویکھ کے پٹھا ہی بھج گیا۔ ٹٹیہریاں دِی ’ٹریں ٹریں‘دِی آواز وِی کُتّے دے پچھے ہی دُھند وِچ گواچ گئی۔ بوٹا واپس کوٹھے وِچ آ گیا۔
“کیہ سی؟” سندیپ نے بوٹے دے اندر پرویش کردیاں ہی کاہلی چ پچھیا۔
“تیرا باپ سی۔ تینوں لین آؤندا سی۔ میں بھجادِ تا۔”
“میرے مرے ڈیڈی دا نام نہ لے، میں تینوں پہلاں کہنی آں۔” سندیپ دے چہرے تے سچ مچ غصا بھکھ پیا سی۔
“سوری سوری مالکو! غلطی نال مونہ چوں نکل گیا سی۔ سوری سوری۔” بوٹے نے دوویں کن پھڑ لئے۔ اوہ وِی اجہی گل بولن تے سچ مچ پچھتا رہیا سی۔
“پرانہ ہوجا ایتھوں! سالا کُتّا۔” سرب، سندیپ دا غصا ڈِھلا کرن لئی چلاکی نال سندیپ دا پکھ لے گیا۔
“چنگا ہُن تاں معاف کردو۔ ہُن تاں غلطی من لئی۔” بوٹے نے ترلا لیا۔
“ٹھیک اے، ٹھیک اے۔ پرانہ ہو کے بیٹھ۔” سرب نے اُنگلی نال دُور دا اشارا کیتا۔ بوٹا ڈِھلا جہیا ہو کے پینداں والے پاسے رزائی وِچ بیٹھ گیا۔
تِناں نے ادھی بوتل ختم کر دِتی سی اَتے کھٹ مِٹھی بھُجیادے دو پیکٹاں نوں پھوک مار دِتی سی۔ سرب نے بوٹے نوں اکھ ماری اَتے اوہ لوئی دِی بکل مار کے باہر چلا گیا۔ سرب نے اُٹھ کے اندروں کوٹھے دا کُنڈا لا لیا۔
“ہائے میری جان……! اُتار دے ٹھنڈ۔” سرب نے سندیپ نوں جپھی وِچ گھٹ کے منجے اُتے لٹا لیا۔ اوہ دوویں رزائی چ اِک مِک ہو گئے۔
باہر دُھند مینہ وانگ ورھ رہی سی۔ آلے دوآلے انھیرے توں بِنا کُجھ وِی نظر نہیں آ رہیا سی۔ درختاں توں پانی اِنج ڈِگ رہیا سی جویں بِنا نچوڑے کپڑے سُکنے پا دِتے ہون۔ بوٹے نے چاہے لوئی دِی بُکل گُھٹ کے ماری ہوئی سی پر ٹھنڈ دِیاں دھڑدھڑیاں اوہنوں فیر وِی چڑھ رہیاں سن۔ اوہ سپّ وانگ کُنڈلی ماری، نچڑدے درختاں توں ہٹواں، کوٹھے دِی کندھ نال لگیا بیٹھا سی۔ اوس دا من کاہلا پے رہیاسی، کدوں سرب باہر آوے تے اوہ اندر جاوے۔ اوہدے ایہ حسین پل پتا نہیں اجے کِنّی کُو وِتھ تے کھڑے سن؟ اوہ اپنا موبائل وِی اندر ہی چھڈآیا سی۔ موبائل ہوندا تاں اوہ فیس بُک یاں انٹر نیٹ تے اپنا ٹایم پاس کر لیندا۔ اوہنے کِنّا ہی سماں بار کھلھن دے انتظار وِچ گزار دِتا پربار اجے وِی ماڑی قسمت وانگ کھلھن دا نام ہی نہیں سی لے رہیا۔ اوہنے اندازا لایا، سماں تاں سچ مچ کافی بیت گیا سی۔ ہُن اوس دا صبر ہور انتظار کرن توں باغی ہو گیا سی۔ اوہ اُٹھیا۔ بار کول جا کے تختیاں اُپر پولے پولے دھپھے ماردِیاں دَبویں آواز ماری:”سرب، او…… سرب۔”
“ہاں۔”
“آجا ہُن یرررر۔ میں تاں ٹھنڈ چ مر گیا۔”
“اِک منٹ۔” سرب تھوڑی دیر بعد کُنڈا کھولھ کے آپ باہر آ گیا۔
ڈھائی وجے اوہ واپس چل پئے۔ بیئر دِیاں خالی بوتلاں اَتے خالی لفافے راہ وِچ آؤندے سیم نالے وِچ سٹن لئی نال چک لئے۔
موٹرسائیکل دِی آوازفیر گونج پئی۔ فرنی تے آ کے اوہناں نے موٹرسائیکل بند کر دِتا۔ پہلاں وانگ سندیپ نوں گھر دے اندر اُتار دِتا۔ سندیپ نے دیکھیا، ماں اجے وِی اوویں گھوک سُتّی پئی سی۔ سندیپ نے اپنے بسترے اُتے اوہدے پئے ہون دا بھلیکھا پاؤن لئی رکھے سرہانے چک دِتے۔ اوہ سپّ وانگ ٹھنڈی رزائی وِچ سرک گئی۔ فرنی توں مڑ کھیتاں وَل جا رہے موٹرسائیکل دی آواز مدھم ہوندی ہوندی بِلکُل گواچ گئی۔ پنڈ اُتے مڑ سناٹا چھا گیا۔
( جاری اے۔۔۔۔)
