سدّرہ سوزانہ دی کہانی "میرا گھر "ــــــ رویل

رات دیر تک ڈھولکی دی واج آوندی رہی۔میں امی توں پُچھیا کہ امی جی ایہ اَواز کتھوں آؤندی پئی اے؟امی آکھیا!"پنڈ دے شُروع وچ چودھریاں دا جہڑا گھر اے۔ایہ اَواز اوتھوں آ رہی ہونی اے کیوں جے سال وچ کئی وار اوہ لوک سالگرھامناؤندے نیں تے اوتھے دیر تک ناچ گانا چلدا اے۔جدے کارن ایہ ڈھولکی دی اَواز دیر تک آؤندی اے۔

میں حیرانی نال امی نوں پُچھیا "امی جی ایہ سالگرھا کیہ ہوندی اے؟“میرا ایہ سوال سُن کے امی نے چُپ وَٹ لئی تے ڈونگھی سوچ پے گئی خورے اوہ میرے سوال دا جواب لبھ رہی سیِ۔میرے دُباراپُچھن تے وی امی چُپ رہی فیر مینوں اپنے سینے نال لا کے تھپکن لگی تے میں پتا نہیں کدوں نیندر دی وادیاں وچ گواچ کے سوں گئی۔

سویرے جدوں میری اکھ کھُلی تے ڈاڈھی بھکھ لگی ہوئی سیِ۔ میں امی نوں آکھیا ”امی جی مینوں بھکھ لگی اے“ امی نے میرے ول غور نال ویکھیا۔تے فیر مینوں بکری دے دُدھ دا پیالا بھر کے تے روٹی دی بُرکی میرے ساہمنے رکھ دتی۔میں سوالیا نظراں نال امی ول ویکھیا تے امی نے پیار نال میرے سر تے ہتھ رکھ دتا.میں سمجھ گیا. امی کہنا چاہ رہی سی کہ"کھا لے پُت تیرے ابا جی دے پیسے آؤن والے نیں"کئی دناں توں امی پریشان سی ِ۔ تے میں ایس گل نوں خوب سمجھ رہیا سی.بھلا اک پیالی دُدھ تے باسی روٹی دے بھرکی نال بھکھ مردی اے۔مینوں ایس گل دا احساس تک نہیں ہویا سی کے امی نے کجھ وی نہیں سی کھادا ہویا۔

ہن دُپہر ہو گئی سی تے میری بھکھ ودھدی جا رہی سی۔پر امی بس اِک ای کم کردی مینوں اپنے سینے نال لا کے میرے سر تے ہتھ پھیردی رہندی۔اچانک امی دے مُکھ تے خشی دی لہر دوڑ گئی۔جویں کوئی بھلی ہوئی رقم یاد آگئی ہووے۔تے مینوں آکھن لگی کہ پُت گھر دے سامان نوں پھرول کے ویکھنے آں کیہ پتا کوئی رقم مِل جائے۔ کیوں جے میں اکثر پیسے رکھ کے بھل جانی آں۔“فیر میں تے امی نے مل کے گھر دے سامان نوں پھرولنا شروع کیتا۔ سارا سامان پھرولن توں بعد وی سانوں کجھ وی نہیں ملیا.ملدا تے تاں ہی نا جے کوئی رقم رکھی ہوندی ۔میں تے امی مایوس ہو کے اِک دوجے ول ویکھن لگے۔ امی نے اپنے ذہن تے زور دتا تے چولہے کول پئی اک پرانی جہی ڈولی ول دوڑی تے اوہدے وچ پئے سامان نوں پھرولن لگی۔آخر کار امی دے ہتھ کجھ رقم لگ ہی گئی۔

امی نے میرے ول ویکھیا.اوس ویلے اوہناں دی مُٹھی بند سی تے مینوں پُچھیا:”بُجھ میری مٹھی وچ کیہ اے؟''

میں آکھیا:"اک روپیاہونا."امی آکھدی "نہیں اک روپیا نہیں اے."

فیر میں آکھیا:"اک آنہ''

امی کہندی:”نہیں“ میں مایوس جہیا ہو گیا.فیر امی نے اپنی مٹھی کھولی تے اوہدے وچ اک اٹھنی سی ِ۔ میں خشی نال اُچھل پیا۔جویں سانوں اٹھنی نہیں کوئی خزانا مل گیا ہووے.فیر امی نے اَٹھنی نوں پٹھا سدھا کر کے ویکھیا تے مینوں امی دے مُکھ دے تاثرات بدلدے نظری آئے.اٹھنی نوں زنگ لگا ہویا سی۔ میں اَٹھنی امی توں لے کے گِلی سواہ تے رگڑن لگا۔ ایس کارن اٹھنی کافی صاف ہو گئی سی.پر زنگ دے کجھ نشان رہ گئے سن.پر میں امی نوں تسلی دتی کے میں ایہ اَٹھنی چلا لاں گا تُسیں فکر نہ کرو۔پرچون والی تائی اماں نوں بہت گھٹ دِسدا اے. یاں فیر اوہ نُکر والا بابا "رحمت" اوہ بنا ویکھے ہی پیسے لے لیندا اے.

'نہیں پُت! کسے نال دھوکا نہیں کری دا اللہ ناراض ہوندا اے ۱"

ویلا لنگھن لگا. اچانک گلی چوں کباڑئیے دی واج آئی تے امی جھٹ اندر ول دوڑی تے اندروں پر چھتی توں تانبے دا اک کولا لے آئی۔ امی مینوں آ کھیا کے توں جا کے کباڑئیے نوں ڈک. میں کباڑئیے والے نوں واج مار کے بُلایا. امی نے بوہے چوں ہتھ باہر کڈھ کے کولا کباڑئیے نوں دتا۔اوہنے بڑی بے رُکھی نال اوس کولے دا وزن کیتا تے آکھیا! ”اٹھ آنے ملن گے“ امی حیرانی نال اوہنوں آکھن لگی۔"بس اٹھ آنے؟نہیں بھائی" حالے ایہ الفاظ امی دے مُونہ وچ ہی سن کہ کباڑیا اوہ کولا مینوں پھڑا کے جاندی کیتی۔ امی اوہدا مونہ ہی ویکھدی رہ گئی۔

سورج وی ہن جان دی تیاری وچ سیِ. گلی وچ فیر اک ہور کباڑئیے دی آواز آئی. امی نے کولا چُکیا تے فیر بوہے ول بھجی۔ اوس کباڑئیے نے وی اٹھ آنے ہی آکھے۔امی نے کجھ کہے بغیر ہی کولا ویچ دتا. ساڈی خشی دا کوئی انت نہیں سی۔ امی نے اوہناں پیسیاں چوں اک اَٹھنی مینوں دے کے آکھیا!"جا... جا کے نورے دی ہٹی توں دال تے چاول لے کے آ" میں خشی دے مارے ننگے پیر ای نورے دی ہٹی ول دوڑ لا دتی.میں نورے دی دُکان تے اپڑدیاں ہی اٹھنی نورے نوں پھڑا دتی۔نورے نے اوہ اٹھنی بڑے غور نال ویکھی تے مینوں پُچھیا!”کیہ لینا اے؟“ میں آکھیا!"دا ل چاول دے دیو چاچا"

نورے نے اپنی موٹے شیشیاں والی عینک چوں مینوں گھور کے ویکھیا تے پُچھیا!"آگئے نیں تیرے ابا دے پیسے"میں نورے نوں نہیں دسنا چاہندا سی کے اسیں کولا ویچیا اے ایس لئی میرے مونہوں نکل گیا کہ "ہاں آ گئے نیں." نورے نے ایہ سُندیاں ہی اوہ اٹھنی سنبھال لتی۔تے حُقے دا کش لا کے مینوں آکھیا "جا اپنی امی کولوں ہور پیسے لے کے آ۔ایہ پچھلا اُدھار واپس ہو گیا جا کے پیسے لے کے آ جے دال چاول لینے نیں تے."

میں مایوس جہیا ہو کے گھر واپس آ گیا۔مینوں خالی ہتھ ویکھ کے امی حیران ہو پچھن لگی ”دال چاول کتھے نیں لے کے کیوں نہیں آیا؟“ امی نورے نے اوہ اَٹھنی رکھ لتی اے تے آکھیا اے کے پچھلا اُدھار پورا ہو گیا جے دال چاول لینے نیں تے ہور پیسے لے کے آ. میرے مونہوں نکل گیا سی کہ ابا دے پیسے آ گئے نیں۔امی نے ایہ سن کے اک ٹھنڈا ہوکا بھریا تے آکھن لگی۔"کوئی گل نہیں چل ایسے بہانے کجھ قرض تال گھٹ ہویا۔"

رات ہو گئی سیِ۔امی نے منجی وچھا کے بستر کیتا تے میں تے امی لیٹ گئے۔امی مینوں کہانیاں سُنا رہی سی ِ. فیر میں ماں ول ویکھ کے بولیا ”امی مینوں بھکھ لگی اے.“ ماں نے مینوں اَن سُنیا کر کہانی سنائی جائے۔ میں فیر تڑپ کے بولیا "امی ایہناں کہانیاں نال میری بھکھ نہیں مرنی۔"امی دا چہرا اُداس جہیا ہو گیا۔میں امی نوں آکھیا کہ "تہانوں بھکھ نہیں لگدی."

امی آکھن لگی "مینوں جدوں ہی بھکھ لگدی اے میں تینوں اپنے سینے نال کے اپنی بھکھ مار لینی آں." ایس گل نوں سوچ کے میں وی امی نوں گھُٹ کے انپے نال لا لیا۔

امی آسمان ول ویکھن لگی. امی نوں ویکھ کے میں وی اَسمان ول ویکھنا شروع کر دتا۔امی مینوں پچھن لگی ”اج چن کتھے گیا اے؟“ میں امی دا سوال سن منجی تے کھلو کے چن لبھنا شروع کر دتا۔دُور دُور تک ویکھیا چن نظر نہ آیا. "امی چن تاں اج ہے ہی نہیں."ایہ سن کے امی نِما جیہا ہس پئی تے کہن لگی.”پُت ساڈے غریباں دی دا تعلق چن نال ہی ہوندا اے۔جویں چن ودھدا تے گھٹدا اے تے کدی کدی چن ادھا ہوندا اے کدی پورا تے کدی ہوندا ہی نہیں ایسے طرحاں ساڈے غریباں دی روٹی وی ہوندی اے.کدی ادھی کدی پوری کدی ہوندی ہی نہیں."امی دی ایہ گل سن کے میں تھوڑا نچنت ہو گیا تے میں ٹھنڈا ساہ بھر کے امی نوں پچھیا”امی کل چن نکلے گا کے نہیں."امی”ہاں'' کہہ کے مینوں سوا دتا۔

اگلی سویر امی نے مینوں دیر تک سون دتا.فیر جد میں اُٹھیا تے بھکھ نال جان نکل رہی سی۔ امی نے مینوں بکری دے دُدھ دا پیالا دتا تے میں پی کے سوں گیا. دُپہر ہون لگی تے اک دم بوہا وجیا۔امی نے بوہا کھولیا تے سامنے خاکی وردی والا ڈاکیا کھڑا سی ِ۔اوہنوں ویکھ کے امی دے اُداس تے مرجھائے چہرے تے خشی دی اک لہر دوڑ گئی.میں امی دے کول ای کھڑا سیِ۔ڈاکیے نے اپنا تھیلا کھول کے کجھ روپے گن کے امی دے ہتھ تے رکھ دتے تے اک کاغذ تے امی دا انگوٹھا وی لوا لیتا. امی نے آکھیا ”بڑی مہربانی بھائی میں تاں روز ای تہاڈی راہ ویکھنی ساں." ڈاکیے نے سائیکل دے پیڈل تے پیر رکھدے آکھیا"ایہ تاں میرا فرض سیِ." ایہ کہہ کے اوہ چلا گیا۔

میرے خشی دا کوئی ٹھکانانہیں سی۔ میں منجی تے کھلو کے چن نوں لبھنا شروع کر دتا۔ پر چن لبھدا کتھوں سُورج جو نکلیا سی۔فیرمیں امی نوں آکھیا"امی کیہ ساڈے غریباں دی روٹی ایس سورج وانگ نہیں ہو سکدی؟ ایہ تے روز اکو ورگا ہوندا اے نہ کدی زیادہ تے کدی گھٹ۔“ میری ایہ گل سن کے امی مینوں سینے نال لا کے آکھیا کے سبھ کجھ ہو سکدا اے. اللہ تری واج سنے گا۔''