اناطولیہ دی کہانی"شاہ مران ۔ سپاں دا باتشا"لکھاری: گلتین اژدیر(ترجما: عدیل محمود کاشر)ــــ رویل
عدیل بٹ
December 12, 2019
روایتاے کہ شاہ مران تارسوس وچ رہن والا اِک سُورما سی جس دا سر عورت وانگ اتے دھڑ سپ ورگا سی۔ اِک غریب گھردے منڈے جام صاب نوں معلوم ہون تک اوہ زمین دے تھلے ایک ایسی تھاں تے رہندا ہوندا جس بارے کوئی وی نہیں جاندا سی۔ اوس دے باغ وچ کشش بھریاں دُنیا جہان دیاں نعمتاں اتے زیورات موجود سن۔ جام صاب نوں اِک دیہاڑ جنگل وچ شہد نال بھریا کھوہ ملیا۔ کھوہ وچوں شہد کڈھن واسطے اوس نے اپنے یار بیلیاں نوں مدد لئی سدّیا۔ دوستاں دی مدد نال سارا شہد باہر کڈھ لیا لیکن اوس دے دوستاں نے لالچ پاروں جام صاب نوں کھوہ وچ ای چھڈ دتا تے اپنی راہ ناپی۔ جام صاب نوں مایوسی گھیرای رہی سہی کہ اوس نوں کھوہ وچوں سوئی دے نکے برابر اِک سوراخ وچوں روشنی آندی نظر آئی۔ اوس نے اپنی جیب وچوں چاقو کڈھیا تے اوس سوراخ نوں وڈا کر دِتا جتھوں روشنی آ رہی سی۔ اوہ اک سوہنے باغ وچ داخل ہو جاندا اے جہڑا اوس نے اپنی پوری حیاتی وچ کدے وی نہیں ویکھیا سی۔ ایس باغ وچ اک تالاب سی جہڑا دُنیا وچ نہ لبھن والے بے مثل پھُلاں نال سجیا ہویا سی تے اوس دے وچکار کئی سپ ر ینگدے پئے سن۔ تالاب دے اک کنارے دے تخت اتے اک سپ جس دا سر انساناں وانگ اتے دھڑ بلکل ای دودھیا چٹا سی۔ جام صاب نوں اپنی زبان وچ آکھیا:
"جی آیاں نوں انسانا! ایتھے توں گھابر نہ، توں تے ساڈا مہمان ایں۔"
سپ شاہ مران نے جام صاب نوں ون سونے کھانے کھوائے تے پچھیا کہ ساڈے وطناں ول کویں پھیرا پایا جے؟ جام صاب نیں اپنی کہانی واہوا لمّی کر کے سنائی۔ شاہ مران نے جام صاب دی کہانی سُن کے سر ہلایا تے آکھیا:
"انسان نمک حرام اے، دھوکھے باز اے۔ تھوڑے جہے فائدے واسطے وڈا نقصان کر بیٹھد ا اے۔"
شاہ مران دا اعتما دجت کے جام صاب نے ایس باغ وچ کئی ورھےانج ای کڈھ دتے۔ کئی ورھیاں بعد جام صاب نے شاہ مران نوں آکھیا کہ مینوں اپنے گھر والیاں دی یاد پئی ستاندی اے۔ ہو سکے تے مینوں میرے گھر والیاں نال ملا دیو۔
شاہ مران نے جام صاب کولوں اے وعدا لیا کہ" اوہ ایس تھاں بارے کسے نوں وی نہیں دسے گا۔ نہ ای حمام وچ جا کے نہائے گا۔" ایہ وعدا لے کے اوہنوں جان دتا۔ کیوں جے جہڑا وی اک واری شاہ مران نال ملدا تے حمام وچ نہا لیندا سی اوس دا دھڑ وی سپ وانگ بن جاندا سی۔ وعدے دے مطابق جام صاب نے ایہ بھیت کسے نال وی سانجھا نہیں کیتا تے نہ ای حمام وچ نہایا سی۔
کہندے نیں ایک دن جام صاب دے ملک دا حکمران کیخسرو بیمار ہو گیا سی۔ باتشاہ دے وزیر نے دسیا کہ ایس مرض دا علاج شاہ مران دا گوشت کھان دے نال ہووے گا۔ سارے مجمعے نوں حمام دے کول جمع ہون دا حکم دتا گیا۔ جام صاب نوں زبردستی حمام دے کول لیجایا گیا ، ایس گل تے اوس نے بڑا اعتراض کیتا سی۔ چوں چراں کردیا ں ہوئیاں جویں ای جام صاب حمام وچ داخل ہویا تے اوس دا جسم سپ وانگ گیا سی۔ اپنے اتے ہون والے ایس تشدد نوں نہ سہندیاں ہوئیاں تے اپنی جان بچان آسطے اوس نے او س کھوہ بارے دس دتا سی۔ شاہ مران نوں اوس کھوہ وچوں چھیتی ہی کڈھ لیا گیا سی۔ شاہ مران، جام صاب نوں ویکھدیاں ای آکھیا:
"جام صاب میرا خون تیرے اتے اے۔ میں چنگی طرحاں جاندا سی کہ انسان اتے اعتماد نہیں کیتا جا سکدا۔ فیر وی میں دھوکھا کھا لیا۔"
شاہ مران مرن توں پہلاں جام صاب نوں مخاطب ہو کہ آکھدا اے کہ: "مینوں مٹی دے پیالے وچ ابالیا جائے گا تے اوس دا پہلا پانی تینوں پلایا جائے گا۔ توں اوہ پانی نہیں پینا اوہ پانی زہریلا ہووے گا۔ پر توں دوجا پانی پی لویں اتے میرا گوشت حکمران نوں کھوا دیویں۔"
جام صاب نے شاہ مران دی گل اویں ای منی جویں اوس نے دسی سی۔ اوس نے پہلا پانی وزیر نوں پیا دتا اتے دوجاآپ پی لیا سی۔ اوس دا گوشت باتشاہ نوں کھوا دتا سی۔ وزیر مر گیا سی تے تھوڑے دناں بعد باتشاہ وی ٹھیک ہو گیا سی۔ فیر اوس نے جام صاب نوں اپنا وزیر بنا لیا۔