kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
Arvinder Kaur Dhaliwal/اروندر کور دھالیوال
July 14, 2021
دوجے ویاہ توں بعد اَج تیسری رات اے۔
سیج سُکھ مان کے ستی گینا دے چہرے 'تے اسیم شانتی دا بھاوَ اے ۔ ہے تاں ایہ سبھ میرے لئی وی حیرانی بھریا کہ اجے میں اپنی عمر دے تیہویں سال وچ ہاں تے میرا دوجی وار ویاہ ہو گیا اے۔ پر ہن میں خُش ہاں۔
گینا دے شانت چہرے تے نِسل پئی دیہ ول ویکھ کے اندروں کتِے موہ دی چنگاری جہی جاگی اے۔ اوہنے گورے تے چمکدے ہوئے متھے 'تے ڈھلکی والاں دی لٹ نوں پرے کرن نوں جی کر آیا اے۔
مہینا کُو پہلاں اس بیڈ اتے بھولی پئی سی۔
''شکریا! بھولیئے تیرا بہت-بہت شکریا!! توں نہ جاندی تاں میری زندگی وچ گینا کویں آؤندی!'' اک واری تاں بھولی دے پیکیاں دے پیسے تے پراپرٹی دا رعب میرے من-مستک 'تے چنگی طرحاں حاوی ہو گیا سی پر چھیتی ہی سبھّ ریت دے محلّ وانگ کر گیا سی۔ جس قسم دی شالینتا دی اک پتنی توں آس ہوندی اے بھولی اس سبھ توں کوہاں دور سی۔ اسدی پرکرتی ہمیشا دوجیاں 'تے حاوی ہون دی رہندی۔
پچھلے دو-تنّ مہینیاں وچ زندگی وچ ہوئی اتھل-پتھل نے کنج دن-رات دا چین حرام کر چھڈیا سی۔ رات نوں بسترے 'تے پیندیاں ہی جویں نیند اُڈپڈّ جاندی۔
تے اج ...، جویں کسے انکیاسی چیز دے مل جان 'تے کسے بچے نوں خُشی ملدی اے اس طرحاں دے احساس سون نہیں دے رہے۔
''کِنا انتر اے گینا تے بھولی وچ ......!''
کویں اک سال وچ ہیٹھلی اُتے ہو گئی سی۔
بھولی دی دسّ پئی تاں بیبی نے جھٹپٹ ہی ہاں کر دتی۔ چنگے کھاندے-پیندے زمیندار بھراواں دی بھین۔ اٹھ پڑی ہوئی دسدے۔ اوہناں نوں بھولی لئی میرے ورگا غریب گھر دا رشتا ای چاہیدا سی جس دا منہ اک ٹوٹا پیلی دے ڈکے نال بند کیتا جا سکے۔
بیبی تے میں کرائے دے مکان وچ جویں تویں زندگی دی گڈی ریڑھ رہے سی۔ جہناں دے گھر اک کمرے وچ اسیں رہندے سی، اوہی باپو جی نے بھولی دی دسّ پائی سی۔ میں وی کدی کسے دُکان 'تے یاں کدی کسے دفتر وچ عارضی نوکریاں کردا رہندا، جتھوں کدی سال، کدی چھے مہینیاں پچھوں جواب مل جاندا۔ کوئی پکی نوکری نہ ہون کرکے زندگی اوکھی گزر رہی سی۔ رشتہ ہون توں پہلاں ہی دسّ دتا گیا سی کہ بھولی تھوڑی جہی سدھری سی۔ سی پر ہندڑ-ہیلڑ۔ بھولی دے نال داج وچ چار مرلیاں دا پکا مکان وی آیا جہڑا میرے سہریاں نے میرے ناں 'تے لکھ دتا۔ نال ہی آئی تنّ کلے پیلی جو بھولی دے بھراواں نے بھولی دے ناں کرا کے دتی سی۔
نکے ہندیاں توں ہی میں ہڈاں-پیراں دا کھلا رہیا ہاں جس کرکے مینوں کسرتی سریر رکھن دا شوق رہیا اے ۔ میں نہیں سی جاندا سی کہ میرا ایہ شوق کدے میرا روزگار وی بن سکیگا۔ ادوں مینوں میرے کسرتی سریر کرکے ہی شہر دے مال وچ گارڈ دی نوکری ملی ہوئی سی، جدوں میرا بھولی نال ویاہ ہویا سی۔
اتھے ہی میں بلکار بھاجی دی نظر وچ آیا سی۔ بلکار بھاجی بڑے وڈے تے مشہور گائک ہن۔ اوہناں نے میری سکیورٹی کمپنی توں چنگےتگڑے سریر والے گارڈ دی منگ کیتی سی۔ میری اوہناں دے جم، جتھے لوک کسرت کرن جاندے ہن وچ گارڈ دی نوکری لگّ گئی۔ شہر دے کہندے کہاؤندے امیراں دی سڑک 'تے اے اوہناں دا جم۔ اس جم وچ شہر دے امیر تے رسوخدار لوک کسرت کرن آؤندے ہن۔ اتھے چھٹی سمیں میں وی ٹریننگ کر لیندا۔ کدی-کدی میں بلکار بھاجی نال گائکی دے اکھاڑے 'تے وی چلیا جاندا۔
جدوں بلکار بھاجی دا اکھاڑا مگھدا، لوک تاں بسّ پیسے دی ورکھا کر دندے۔ کئی ہابڑے ہوئے شرابی جدوں سٹیج 'تے چڑھن دی کوشش کردے، ادوں میرے ورگیاں باؤنسراں دا کم شروع ہوندا۔ میرے ورگے ہٹےکٹے بندے نوں ویکھ کے کدی بھوترے ہوئے ہلڑباز وی اوہنیں پیریں پچھانہ مڑ جاندے۔ کدی دھکا وی کرنا پیندا۔
پر جہڑا دھکا قدرت نے میرے نال کیتا سی، اس نال مینوں نجٹھنا نہیں آ رہیاسی۔
بھولی نیک کڑی سی، شکتی تے اتشاہ نال بھری ہوئی۔ بھج بھج کے گھر دا کم مکا لیندی۔ بیبی نوں رسوئی وچ جان تک دا موقعا نہ دیندی۔ پر سبھاء دی بڑی ضدی۔ کدے تاں وڈی توں وڈی گل ہؤ پرے کر دیندی تے جیکر وہر جاندی تاں نکی جہی گلّ توں ہی اڑ جاندی۔
موبائل وی اسنے اڑی کرکے لیا سی۔ جدوں میں نہ لے کے دتا تاں اوہ دو دن پیکے رہن گئی، لے کے مڑی سی۔
ہن سارا دن جاں فون اتے اپنیاں بھابیاں نال گلاں کردی رہندی جاں ٹی. وی. ویکھدی رہندی۔ اسدے سبھاء وچ بدلاء وکھائی دین لگا۔ ایہ تبدیلی سدھارن نہیں سی۔
اوہ ٹی. وی. سیریئلاں 'تے ساس-بہو دے کلیش نوں لے کے اپنی خیالی دنیا وچ وچردی رہندی۔ بیبی ولوں کسے دن اسدا کوئی الاہما ہوندا، کدے کوئی۔ کدے تاں گھر وچ کجھ خرید کے لیاندے لفافے اتے چھپے نمبر 'تے فون کر دندی تے گھنٹہ-گھنٹا ایہناں اوپرے لوکاں نال گلاں کردی رہندی۔ بیبی جاں میرے مناں کرن 'تے لڑ پیندی جاں رسّ جاندی تے کئی دن گھر دے کم نوں ہتھ نہ لاوندی۔ پیلی دی دھونس تے اس دے پیکیاں دا میرے نال آرتھک پاڑا جویں کسے احسان وانگ رڑکدا۔ پر میں اس پاڑے نوں پار نہ کر سکدا۔
جیکر میں اسنوں کسے گلوں ورجدا تاں نیانیاں وانگ اوہ اچی-اچی رون لگدی۔
پھر کئی-کئی دن وہری رہندی۔ گھر وچ ہر ویلے کلیش رہن لگا سی۔
میں محسوس کردا سی کہ بھولی دا سبھاء شروع توں ہی مالکانہ تے رعب جماؤن والا سی۔ پتی-پتنی دے روپ وچ نبھدیاں وی بہتی وار جویں میں ہی ہار جاندا پر اوہ کدے نہ ہاردی۔ نہ ہاردی نہ تھکدی۔ بل کہ کئی وار اس اندرلا ویگ اتنا آپمہارا ہوندا جو مینوں تناؤگرست کر دندا تے میں ہتھیار سٹّ بیٹھدا۔
کام دا جنونّ وی جویں اسدے سر چڑ بولدا۔ گلّ کی ... اسدے تے میرے وچکار کجھ وی سہج نہ ہندا۔ سبھ کجھ جویں جانگلی جہیا۔
ایہ کیفیت اس 'تے ہر سمیں بھاری رہندی جس کرکے کم 'تے گیاں دوران وی کئی کھدشے میرے من مستک 'تے کھورو پاؤندے رہندے۔
تے اک دن ، ایہی خدشے سچ ہو گئے۔
اس دن بلکار بھاجی دا شہر دے وڈے ہوٹل وچ اکھاڑا لگیا ہویا سی جدوں گھروں فون آیا سی۔ شور-شرابے وچ ہور کجھ تاں سنیاں نانہ، بسّ بیبی دے رولا پاؤن تے لڑن دیاں آوازاں آ رہیاں سن۔ لگدا سی جویں بیبی دا بھولی نال جھگڑا ہو رہیا ہووے۔
میں کالھی نال اوتھوں نکل کے گھر پہنچیا سی۔
گھر دے ساہمنے موبائلاں دی دُکان دے مالک لالے نال بیبی دی لڑائی ہو رہی سی۔ بیبی اسنوں گالھاں دے رہی سی۔ مینوں ویکھدیاں ہی لالا جویں سمبھلیا تے بیبی نوں اتھے چھڈّ میرے ولّ نوں اہلیا۔
''بھراوا! اپنا گھر سانبھ کے رکھ ... میری تھاں 'تے کوئی ہور ہوندا تاں ہن تکّ اڈا کے رفوچکر ہو گیا ہوندا ...، '' میرے چہرے 'تے سوالاں دے بھاوَ آؤندے ویکھ اوہ مینوں باہوں پھڑ کے پاسے لے گیا۔
میں جاندا ساں کہ سبھاء پکھوں بھاویں لالا اگّ دی ناڑ سی پر ایمان دا بڑا پکا آدمی سی۔ پر اس سترے-بہترے لالے نے مینوں جو دسیا سی اس نال تاں مینوں مرن نوں تھاں نہیں سی لبھّ رہی۔
بھولی نے اج لالے دی دُکان اتے لکھے اسدے سمپرک نمبر 'تے فون کرکے کیہا سی، ''سارا دن موبائل ہی ویچدا رہندا ایں، کدے ساہمنے نگاہ چکّ کے ویکھیا کر۔ شیرا کہڑا سارا دن گھر ہندے ... کدے ساڈے نال آ کے چاہ ہی پی لے۔'' لالا بے روک بولدا جا رہیا سی۔ مینوں کجھ سنائی نہیں سی دے رہیا ۔ لالے دی گلّ سن کے میں جس تھاں کھڑا سی اتھے ہی جویں گڈیا گیا۔ سر 'تے کئی گھڑے پانی پے گیا سی۔ اینا شرمنداتاں میں اپنے-اپنے نال ادوں وی نہیں سی ہویا جدوں اوہ گھٹنا واپری سی۔
ادوں میں شاید دوجی جاں تیسری وچ پڑدا سی۔ جس گلی وچ میرا بچپن بیتیا اس گلی وچ چنو بھابی رہندی سی۔ اسدا پتی یعنی جسنوں اسیں شاید بھاجی کہندے ہندے سی، اوہ دبئی گیا ہویا سی۔
چنو دے گھر وچ کریانے دی دُکان اتے سرکاری راشن دا ڈپو سی جتھوں اسیں وی کھنڈ، تیل توں علاوہ کدےکدے کھان نوں کھٹیاںمٹھیآں گولیاں تے چوسن والا چورن لے لیندے سی۔
چنو دا سوہرا ایہ دُکان چلاؤندا سی تے سس گھر وچ ہی وڑی رہندی سی، اسنوں گھٹ ہی باہر ویکھیا سی۔ اسنوں سارے 'اڈی چکّ' کہندے سن۔ شاید اسدی تور وچ اک پیر چھوٹا ہون کرکے فرق سی، اجہیا اسیں وڈیاں توں سندے آئے سی۔
جدوں چنو دا سہرا شہر گیا ہندا تاں کدے-کدے اوہ اوہدی تھاں 'تے دُکان وچ آ بیٹھدی۔
اک وار میں اوہدی دُکان 'تے سنترے والیاں گولیاں لین گیا سی۔ اوہنے میریاں گول-مٹول گلاں اتے لاڈ نال چونڈھی وڈھی سی۔ میں شرما کے لال سرخ ہو گیا ساں۔ اسنے میری گلاں 'تے منہ لا کے کہیاکہ توں کلّ وی آویں، میں تینوں ٹافی وی دیؤں گی۔
اگلے دن میں سکولوں آؤندا ہویا اناں دی ہٹی اگیوں لنگھیا تاں دُکان 'تے چنو سی۔
اسنوں ویکھ کے میں ملوملی دُکان وچ چیجی لین دے بہانے وڑ گیا۔
چنو نے لال رنگ دا سوٹ تے سرخ لال سرخی لگائی ہوئی سی۔
اوسنے مینوں ٹافی وکھائی تے کول آؤن لئی کہیا۔
میں اوسدے کول گیا تاں پہلاں اسنے میریاں گلاں پٹیاں پھر اوہناں 'تے اپنی سرخی دی نشانی لا دتی۔ میں شرما کے اوتھوں دوڑیا سی پر گھر آ کے وی مینوں اپنی سرخی لگی گل نوں شیشے وچ ویکھ کے کنا چر چنگاچنگا لگدا رہیا۔
چنو ہولی-ہولی میرے نیڑے آ رہی سی پر اس بھولیپن دی عمر وچ میں اس احساس توں بلکل کورا ساں۔
گولیاںٹافیاں دے لالچ وچ میرے پیر آپ مہارے اوہنناں دی ہٹی ولّ تُر پیندے۔
اک گرمی دی سخر دُپہرے میں اوہناں دی ہٹی وچ چنو دیاں باہواں وچ سی۔ اوہ کدےکدے اپنے ہتھاں دی کرنگڑی میریاں لتاں دے وچالیوں پا دیندی تے مینوں اپنی چھاتی نال لا لیندی۔ مینوں اسدا انج کرنا چنگا لگدا۔ اودوں وی اوسنے انج کرکے مینوں اپنے نال لایا ہی سی کہ پتا نہیں کتھوں 'اڈی چکّ' پرگٹ ہو گئی۔
اسنے مینوں چنو توں جھٹک کے وکھ کیتا تے اسدے والاں توں پھڑ لیا۔
مینوں نہیں پتا کہ اس سمیں میرے چہرے 'تے کنی کو شرمندگی ہووےگی۔ بسّ اینا یاد اے کہ میں جیوں اکھاں نیویاں کر اوتھوں دوڑیا سی، مڑ کدے چنو دے گھر اگیوں وی نہیں سی لنگھیا۔
اج بھولی کرکے مینوں زندگی وچ دوسری وار شرمندگی دا اوہی احساس ہویا سی۔
اگلے ہی دن بھولی دے پیکیاں نوں سدیا گیا سی۔ توڑ-وچھوڑا تاں ہن طے ہی سی، پر اوہ ایہ وی منے سن کہ اوہناں بھولی دا اسے دُکھوں ہی ویاہ کیتا سی کہ ایہ سمبھل جائے گی۔ جس ڈاکٹر توں بھولی دی ویاہ توں پہلاں دوائی چلدی سی اوسنے ہی ایہناں نوں ویاہ دی صلاحَ دتی سی۔ پرے وچ بیٹھ کے سمجھوتہ ہویا تے بناں عدالت جایاں چھڈچھڈا ہو گیا۔ اپنے ولوں رکھے اہلے دی شرمندگی نوں محسوس کردیاں اوہناں ویاہ وچ دتا گھر میرے ناں ہی رہن دتا سی۔ پیلی بھولی دے ناں سی اس لئی اسدے نال ہی واپس چلی گئی سی۔
0---------0 ---------0
پرتما اج وی نہیں سی آئی۔ اسدے بناں مینوں باقی گاہکاں نوں کسرت وچ مدد کرن دا کوئی آنند نہیں آؤندا۔ اسدے بناں بڑی بے رونقی بنی رہندی اے۔
متھے وچ بھولی دے کرکے جویں تناؤ دی گنڈھ بجھّ گئی ہووے۔ متھا کسے پھوڑے وانگ ٹس ٹس کردا رہندا اے۔
میں پرتما نوں کئی وار فون کر چکاں پر اوہ چکدی ہی نہیں۔ جو میرے نال ایہنی دنیں واپر رہیا سی اوہ میں پرتما نوں دسن لئی بے چین ہو رہیا ساں، پر اسدا کوئی تھہو-پتا نہیں لگّ رہیا ۔ اسنوں ملن دی اِچھا کرکے پچھلے تنّ چار دناں توں اوہناں دی کوٹھی اگوں ہی لنگھ کے کم 'تے آ رہیاں اتے گھر واپس جا رہیا ں۔ پر اوہ کتِے دکھائی نہیں سی دتی۔
اس نال میرا کوئی میل نہیں اے پر اوہ میری چنگی دوست بن گئی اے۔ اوسنے اپنے آپ اتے دھارن کیتے سارے پردے تے شوخی اتار کے سٹّ دتی ہوئی اے۔ ہن اوہ بالکل سپشٹ اے -سچی تے سپشٹ، ملاوٹ رہت۔
ایہ سبھ کوئی اک دن وچ ہی نہیں ہویا۔
اس نال میری پہلی واری ملاقات اسدے ویاہ دی پنجھیویں ورھےگنڈھ 'تے ہوئی سی جتھے بلراج بھا جی دا پروگرام سی۔
سلور رنگ دے گاؤن نال سلور گہنے، سلور نونہ پالش تے چمکدے ہونٹھ۔ سر 'تے چاندی رنگا ہیریاں دا مکٹ جویں کوئی شہزادی جاں رانی ہووے۔ اسدے گھروالے مسٹر کپور دی کالی قمیض 'تے ہیریاں جڑی ٹائی پائی ہوئی سی۔ ایتھے ہی پارٹی ختم ہون 'تے بلراج بھاجی نے اسنوں اپنے جم وچ ابھیاس دی آفر دتی سی۔
واپس آؤندیاں بھاجی نے مینوں تاکید کیتی سی کہ ایہ وڈے بندے نیں۔ ایہناں دے تعلق نال اگوں ہور گاہک آؤنگے۔ اس لئی اجہے گاہکاں نوں ہر حالت وچ صحت مند کرنا اے بٹ پلے سیف۔
بلراج بھاجی دی اس گلّ نوں بسّ پلے ہی بنّ لیا ہویا سی۔ گاہک نوں سنتشٹ رکھن دے چکر وچ پرتما میرے نیڑے آ گئی سی۔
مینوں یاد آیا کہ جدوں پہلی واری میرا ہتھ اوسنوں چھوہ گیا سی تاں اوہ میرے نال کنی اوکھی ہوئی سی پر ہولی ہولی عادی ہو گئی سی۔ ہن اوہ میری دوست سی۔
تے جس دن اوہنے میرے نال ہر حد اُلنگھی سی اس دن ...
اس دن جدوں اوہ جم آئی، اوہ جویں اپنے-اپنے وچ نہیں سی۔ لگدا سی روئی کہ روئی۔ اس وقت رات شام دی جگھا لے رہی سی۔ اودن کپور نال اسدا جھگڑا ہویا سی۔ میں ویٹ کراؤندیاں جدوں اوہدے چہرے 'تے راڈ ڈگنوں مسیں بچائی تاں اوہدے تیز چلدے ساہاں وچ میرے ساہ جا ٹکرائے سن۔ اوہ بھڑک پئی سی۔ میں کچا جہیا ہو گیا سی۔ اوسنوں دفتر بٹھا کے پانی پیایا تے شانت کرکے معافی منگی سی۔ بس اودوں ہی اوہ پھس پئی سی۔
کپور نے اوسنوں بہت ماریا سی ... کیوں جو اسنے کپور دیاں ہور ترقیاں خاطر اپنےاپنے نوں کسے ہور دی بُرکی بناؤن توں انکار کر دتا سی۔ اسدے ہتھاں، باہواں تے چہرے 'تے نیل پئے ہوئے سن۔
اسنے مار کھا لئی سی پر کپور دے کہے 'تے کسے وزیر نال جان لئی نانہہ 'تے اڑ گئی سی۔
اگلی رات جدوں کپور اس کول آیا تاں اوہ بپھری ہوئی شیرنی وانگ اوس نوں پئی۔ اسنے اپنے ہی پتی نال سنبندھ بناؤن توں وی انکار کر دتا۔
گلّ ایتھے ہی ختم نہیں ہوئی سی۔
کپور نے اسنوں والاں توں پھڑ لیا تے ماردے ہوئے اتھوں تکّ کہہ دتا کہ پرتما نوں ہن بھانت بھانت دے سواداں دا بھس پے گیا اے۔ اس لئی توں ہن میرے نال سونا نہیں چاہندی۔
ایہ سبھّ پرتما رورو کے مینوں سناؤندی رہی سی۔ میں اسنوں حوصلا دیندا رہیا سی۔
ایہ اوہی شام سی جس دن اسیں دوستی نوں اُلنگھے ساں ...
میں حیران تے پریشان وی ہاں کہ اس دن توں بعد پرتما جم کیوں نہیں آئی میں اسنوں دسنا چاہندا کہ ایہناں دناں وچ میرے نال کیہ کیہ بیتی اے ۔ میں اس توں پچھنا چاہندا کہ اہنا دناں وچ اس نال کی کجھ ہویا اے ۔
میں اس کشمکش وچوں باہر نکلنا چاہندا ہاں۔
میری نظر کارڈیؤ کر رہی ڈمپل 'تے پیندی اے۔ اوسنے کناں 'تے ہیڈ فون لگائے ہوئے ہن۔ شکر اے کہ اوہ اپنے آپ وچ مست اے۔
ٹریننگ کرن والے اتے ٹرینر، سبھّ اپنے-اپنے وچ لگے ہوئے ہن۔ میں سوچدا ہاں کہ سریر بناؤن والے، کسرتاں کرن والے، فٹنیسّ چاہن والے کنے بھانت بھانت دے لوک نیں۔ کوئی سویر ویلے آؤندے، کوئی شام نوں۔ عورتاں زیادہ تر شام نوں آؤندیاں ہن پر نوکری کرن والیاں دے اتے گھریلو عورتاں دے وی ٹائم وکھووکھرے ہوندے ہن۔
کئی طرحاں دیاں عورتاں؛ کئی پوریاں شوٕ-آفّ۔ کئی بڑیاں سادیاں، کئی شوخ-چنچل تے کئی میکئپّ نال لبڑیاں ہوئیاں جم وچ آؤندیاں جویں کوئی ویاہ پارٹی وچ آئیاں ہون۔ کئی اینے چپکے ہوئے جم سوٹ پہن کے آؤندیاں جہناں نوں ویکھ ٹرینر منڈے ایہناں دیاں ہِکاں دی باریک لکیر وچ ڈگّ ڈگّ پیندے ہن۔ کئی بڑیاں شانت چپ چاپ اتے کئی بڑیاں کھلدلیاں۔ کئی ملنسار تے کئی اپنے کم نال واسطا رکھن والیاں۔
بے شکّ ایہ جم وی کسے سراں وانگ ہندے ہن جتھے روز کئی گاہک آؤندے، رکدے تے چلے جاندے ہن۔ ایتھے کسرتاں دے نال کئی وپارک ڈیلاں ہندیاں تے کئی رشتے روز برباد ہندے ویکھیدے ہن۔
میں گھڑی ولّ ویکھداں۔ اٹھ وج چکے ہن۔ اج وی پرتما نہیں آؤندی دسدی۔
انے چر نوں پرتما اچانک ظاہر ہوندی اے۔
اسنے ہتھاں وچ سجرے پھلاں دا گلدستہ پھڑیا ہویا اے۔
اسدے دوسرے ہتھ وچ تازے کیک دا ڈبا اے۔
اج اوہ پورے اتشاہ وچ اے۔
اسنے کیک دا ٹکڑا میرے منہ وچ پاؤندیاں دسیا کہ اوہ کل لندن جا رہی سی۔ اسدی بیٹی اتھے پڑدی اے۔
پرتما نے انے دن نہ آؤن دا کارن دسیا کہ کپور نے اسدا باہر نکلنا بند کر دتا سی۔ پرتما نے طلاق لین دا فیصلا کیتا تاں اسدی بیٹی نے کیہا کہ ''مَما! تسیں ساری زندگی اس گھر، اس پتی دے لیکھے لا دتی۔ تسیں سدا ایہناں دے کم آئے تاں ہن طلاق لے کے اکلے بھٹکن دی کیہ ضرورت اے۔ جویں اس آدمی نے تہانوں ورتیا اے اسے طرحاں تسیں اسدے پیسے نوں ورتو۔ تہاڈا اس پیسے، اس گھر 'تے برابر دا حق اے۔''
پرتما دی بیٹی ہی اسنوں اپنے نال لندن لے کے جا رہی سی۔
پرتما نے کاہلی وچ اپنا بیغ چکیا۔ پھلّ میرے ہتھاں وچ دے کے میری گلّ 'تے چُمن دتا تاں مینوں چنو بھابی یاد آ گئی۔
میرا ہتھ میری گلّ 'تے لگی سرخی 'تے چلا گیا۔
0---------0 ---------0
''بھاء .... ا .... جی.... ای....۔ میرا بیلی پھیٹ ذرا نہیں گھٹدا پیا ہیگا .... تسیں کجھ دسو نہ .... آ،'' ڈمپل لمی ہیک جہی نال جدوں چیکو دے بیاں ورگیاں اکھاں نال ساہمنے والے دے اندر جھاکدی اے تاں اسدے لمکاء دے کہے شبد 'بھا جی' نال لشکدا ہیٹھلا ہونٹھ ہور وی ٹیڈھا ہو جاندا اے۔ ٹھوڈی وچ ڈونگھ پے جاندا اے ۔ لگدا اے جویں جھوٹھ بول رہی ہووے۔
''جھوٹھی کسے تھاں دی،'' من وچوں موٹی جہی گالھ نکلدی اے۔
ڈمپل نے جدوں جم آؤنا شروع کیتا ، اوہنیں دنیں بلکار بھا جی یورپ دے ٹور 'تے سن۔ واپس آ کے جدوں اوہناں مینوں ڈمپل نوں ابھیاس کراؤندیاں ویکھیا سی تاں اوہ میرے نال سخت ناراض ہوئے سن۔
''ایہو جہیاں سالیاں جنیاں سفسٹی کیٹڈ بنن دا وکھاوا کردیاں، اینا ای ہرانبڑاں ہندیاں،'' بھاجی نے آکھ کے نکرے پئے ڈسٹبن وچ تھکیا سی۔
میں اودوں توں ہی اسنوں ان دیکھیا کرن لگیا سی۔
عمر دے پینتی توں ودھ ساون پار کر چکی ڈمپل دے چہرے 'تے شاید اک ادھ حسن دی چپر باقی سی، پر اداواں وچلی شوخی اجے وی سولاں وریاں دی کڑی والی سی۔ اکھاں اجے وی بولدیاں۔ ہونٹھ اجے وی آکرشک۔ بنن-سنورن دا چاء پورا۔ بیٹھن-اٹھن وی قابلے-تاریفے۔
جدوں لمکا کے 'شیرا جی' کہہ آواز ماردی تاں جم وچ آئے سارے گاہکاں تے سارے ٹرینراں دے کن کھڑے ہو جاندے ہن۔ جے میں اوسنوں انگولیاں کردا تاں ابھیاس روک کے اوہ سر 'تے آن کھلوندی۔ قبضا جماؤن دی خاصی شوقین جویں ہر کسے پراپتی لئی فتور چڑھیا رہندا ہووے۔ بلکل کسے چھوٹے بچے وانگ جو کسے وی کھڈونے نوں حاصل کرن لئی اڑ جاندا اے۔
میں کئی وار اجہیاں عورتاں دی تُلنا اپنی بیبی نال کرن لگدا ہاں۔ اک پاسے ایہ عورتاں جو پتانہیں کہڑیاں ترشناواں دی پورتی کرن لئی انج تریاں پھردیاں تے دوجے پاسے بیبی ورگیاں جس نے اس آس 'تے بھر جوانی وچ رنڈیپا کٹّ لیا کہ اسدا پتّ اج وی جوان ہویا تے کلّ وی۔ سوچداں .... کنا انتر اے میری ماں تے اناں وچ۔ مہاننگر دی چکاچوندھ وچ گواچیاں ایہ پتا نہیں کیہ تلاش رہیاں ہن .... تے بیبی .... کجھ وی نہ ہون دے باو جود اوہ کنی سہج .... کنی سمپورن .... کنی شانت اے۔
جدوں بندے دی اپنی جیون گڈی لیہوں اُتر رہی ہووے تاں ڈمپل ورگے ساتھ وی کئی وار بندے نوں چنگے لگن لگدے ہن۔ حالانکہ میں اپنی 'پلے سیف' دی نیتی 'تے قایم رہندا ہاں پر کیوں جو ڈمپل بھولی بارے جان چکی اے اس کرکے اسدی میرے نال ہمدردی دنوں دنوں ودھ رہی اے۔
ڈمپل شہر دے اک ہوٹل وچ گاؤن دا کم کردی اے ۔ اکو اک بھرا نشیاں دے ڈھے چڑھیا ہویا اے۔ ماپے ہے نہیں اس لئی کماؤن دا سادھن کیول ڈمپل اے۔ کالج پڑدیاں اسدی سکھی ہوئی کلاسیکل گائکی دا ہنر اسدا روزگار بنیا ہویا اے۔
بھاویں اوہ کنی وی چنگی کیوں نہ ہووے پر مینوں اوہ ویاہ مٹیریئل کدے نہیں لگی۔ اس لئی اسدا میرے نال پورا-پورا خدغرضی دا سنبندھ اے ۔ بسّ دوویں اک دوجے لئی دوست دی کمی پوری کردے ہاں۔ میں ایہ وی کدے نہیں چاہیا کہ اسدا میرے نال سنبندھ جگّ-ظاہر ہووے۔
ڈمپل ورگیاں بارے سوچداں کہ اکلیاں رہندیاں عورتاں کس طرحاں زدگی دا بھار ڈھوء رہیاں ہن۔ سچیاں-سچیاں، پاک-پوتر، کواریاں-ویاہیاں، ودھاواں ..... سنسار دی بے رخی نے جویں اناں عورتاں دی معصومیت نوں نگل لیا ہووے۔
برانڈیڈ کپڑے، چشمے، سلکی وال تے چمکدے ہونٹھ!! ایہناں چمکدے ہوٹھاں اتے جویں برانڈیڈ مسکراہٹ ، انج لگدے ایہ وی جویں مل دی ہی ہووے۔ تے اس مسکان پچھے کنا ہنیر، کنی کرلاہٹ چکی فردیاں۔
جم ورگیاں تھاواں 'تے سریرک زور کرکے، محنت-مشقت کرکے، ویٹ کرکے مانوں زندگی دا بھار ہولا کر رہیاں ہون۔ میں آپ ایہناں سبھّ عورتاں دا بھار ہولا کر دینا چاہندا۔ کاش! میں ربّ ہوندا۔
شاید اسے لئی ہن کدے-کدے میں ڈمپل بارے سیریئسلی فیصلا کرن دا وچار کردا ہاں۔
ڈمپل بارے میں اجے صرف اپنے دوست جتندر نوں ہی دسیا سی۔ میرے کہن 'تے اوہ پچھلی شام جم آیا سی۔ ڈمپل کارڈیؤ کر رہی سی۔ اوہ دوروں ہی ڈمپل نوں ویکھ کے گھبرا گیا تے بلکار بھاجی دے دفتر وچ جا لکیا۔
''فٹے منہ یار تیرے! ایہ چول تاں کل راتیں میرے نال سی۔ سالی ٹیکسی....'' ڈمپل دے جان توں بعد جدوں جتندر نے ایہ دسیا تاں جاپیا جویں میں اک واری پھر ٹھگیا چلیا سی۔
''ٹے...ک ... سی...' شبد جس دیاں لوہے دیاں مشیناں نال جویں ٹکرا کے میرے کناں وچ بار-بار گونج رہیا سی۔
0---------0 ---------0
بلکار بھاجی نے ہی گینا دا رشتہ میرے نال کرایا اے۔
جم وچوں چھٹی لے کے سادے جہے ویاہ توں بعد اسیں گینا دی ڈولی گھر لے آئے سی۔
''غریب گھر دیاں دِھیاں نوں لا کے کھان دی جاچ ہندی ...، سینا پرونا جاندی آ ...، پارلر سکھیا ہویا ... شیریا! چنگی طرحاں گھر وسا لئےگی،'' بلکار بھاجی دے بیجی نے گینا بارے ٹھرمے نال کیہا سی جدوں اناں دے گھر ویکھاوکھائی ہو رہی سی۔
میں دو دناں وچ جان لیا اے کہ گینا اک چنگی کڑی اے۔ اپنے آپ وچ مست، ماں دے اگے-پچھے پھردی دوہاں دناں وچ اس گھر نوں اپنا گھر سمجھن لگی اے ۔ پچھلیاں دو راتاں وچ جو پیار تے وشواس اسدے سبھاء وچ نظر آیا اے۔ اس توں اندازہ لگا سکدا ہاں کہ آؤن والی زندگی خوبصورت ہووےگی۔ ستی پئی گینا دے چہرے توں والاں دی لٹ پرے کرکے اسدا متھا چُمدا ہاں۔
پھر میں حسین سُپنیاں دی کُکھّ وچ اُتر جاندا ہاں۔
کوئی میری نیند دی دُنیا وچوں اچن چیت ہی دھکے مارن لگدا اے جویں میری بانہ نوں ہلون رہیا ہووے۔
میں ابڑواہے اُٹھ بیٹھدا ہاں۔
اٹھدیاں اٹھدیاں میرا ہتھ منجے دی ڈھوء 'تے پئے خالی کچّ دے گلاس 'تے جا لگدا اے۔ گلاس فرش 'تے ڈگّ کے ٹُٹّ جاندا اے۔
ایہ گینا اے جو میری بانہہ نوں ہلون رہی اے۔
''شیریا! چل اُٹھ ... مینوں پیار کر ...، توں اتھے سون آئییں ... اُٹھ... اُٹھدا کیوں نہیں...؟'' گینا دے سر 'تے کام سوار اے۔
اوسدے چہرے دے بھاوَ بلکل سہج ہن۔
میں اواک رہِ گیا ہاں۔ اکھاں اڈیاں ہوئیاں، منہ کھلا ہویا اے۔ کجھ وی سمجھ نہیں آ رہیا۔ اک توں بعد اک اوشواس دے بھاوَ جاگ رہے ہن۔ سرہانے پیا فون پھر وائیبریٹ ہو رہیا اے ۔ کال ڈمپل دی اے۔ میں پچھلے کئی دناں توں اسدا فون سننا بند کر دتا ہویا اے۔ سکرین اتے نمبر نال فلیش ہو رہی ڈمپل دی تصویر جویں میرا منہ چڑا رہی اے۔
اسدا ہیٹھلا ہونٹھ جویں ہور ٹیڈھا ہو گیا ہووے۔
فرش 'تے ٹُٹے ہوئے گلاس دے کچّ دے ٹکڑے کھلرے ہوئے ہن۔ میں سوچ رہیا ہاں کہ کتھوں دی باہر نکلاں!!
٭٭٭٭٭