وڈے انسانی دکھانت دا خوف،افغانستان دے بہتر مستقبل لئی سارے جگ نوں اگے ودھنا چاہیدا اے،او آئی سی دا اجلاس……٭رویل خبر٭

اسلام آباد (نمایندا رویل) اسلامی ملکاں دی تعاون تنظیم (او آئی سی) دے رکن ملکاں نے مسلم امت سنے عالمی برادری اُتے زور دیندیاں ہویاں کہیا اے کہ افغانستان دے بہتر مستقبل لئی عالمی برادری نُوں اگے ودھنا پوے گا‘ او آئی سی وزرائے خارجا نُوں رَل کے کابل دا دورا کرنا پوے گا‘ او آئی سی دی چھتری ہیٹھ اسیں رَل کے سانجھا اقدام کر سکدے آں‘ افغان بھین بھراواں دے نال اکسُرتا دا اظہار ساڈا فرض اے‘ طے کریے کہ افغانستان دُبارا دہشتگرداں دے ہتھ جاوے گا یاں اوتھوں دی لوکائی نُوں عزت ملے گی، افغاناں دی مدد کرنا سبھ دی ذمے داری اے‘ فلسطین دے معاملے دے حل دے بغیر امن نہیں ہو سکدا۔ اسلامی تعاون تنظیم دا وزرائے خارجا دا غیر معمولی اجلاس وزیر خارجا شاہ محمود قریشی دی صدارت وچ اسلام آباد وچ ہویا‘ اجلاس دا اغاز تلاوت کلام پاک نال ہویا‘ تلاوت کلام پاک دی سعادت قاری سید صداقت علی نے حاصل کیتی‘ تلاوت کلام پاک دے بعد وزیر خارجا شاہ محمود قریشی نے اجلاس نال افتتاحی خطاب کردیاں ہویاں کہیا کہ پاکستان نے 1980 وچ 40 ورھے پہلے وی افغانستان اُتے او آئی سی وزرائے خارجا اجلاس سدیا سی‘ غیر معمولی اجلاس لئی پاکستان دا انتخاب چنگی گل اے‘ عالمی ادارا خوراک نے تنبیہ کیتی اے کہ افغانستان وچ دنیا دا وڈا انسانی المیا رونما ہو سکدا اے‘ ایہ ایہو جہیا لمحا اے جہدے وچ ساریاں نُوں رَل کے مددگار ہتھ ودھانا چاہیدا اے‘ افغانستان دی ا دھی ابادی نُوں خوراک دی کمی دا ساہمنا اے‘ دنیا نُوں ساریاں شیواں توں اُچا ہو کے اگے ودھنا چاہیدا اے اِک چنگے اشارے دے طور اُتے پاکستان نے بھارت نُوں افغانستان نُوں 50 ہزار میٹرک ٹن کنک تے جان بچان والیاں دوائیاں گھلن دی اجازت دِتی اے۔ ایہ اجلاس دنیا نُوں افغانستا ن دی سنجیدا صورتحال توں اگاہی فراہم کرن لئی اے‘ موجودا صورتحال وچ افغان معیشت دی مکمل تباہی خارج از امکان نہیں اے‘ افغانستان دے بحران دے نتیجے ابادی دے انخلاء تے دہشتگردی دے ودھا وچ نکل سکد ے نیں‘ پاکستان ہُن تک 70 ہزار میٹرک ٹن امدادی شیواں افغانستان نُوں فراہم کر چکیا اے۔ اوہناں نے کہیا کہ ایہ غیر معمولی اجلاس اِک واضح تبدیلی دا اشارا ہونا چاہیدا اے‘ میں او آئی سی نُوں چھے نکاتی تجویزاں پیش کردا آں‘ سانوں فوری طور اُتے افغانستان سرمائے دی آوا جائی لئی نظام بنانا چاہیدا اے‘ افغانستان وچ سرمایا کاری نُوں ودھانا پوے گا‘ اِک ایہو جہیا گرُپ بنانا پوے گا جہڑا کہ افغانستان نُوں درپیش مالی چیلنجز تے بنکاتی نظام دی عدم موجودگی دا حل لبھے‘ افغان انتظامیا نال رابطیاں راہیں اوہناں توں بین الاقوامی برادری دیاں توقعات پوریاں کروان دیاں کوششاں کیتیاں جان‘ اج ساڈے کول موجاں نُوں پلٹان دا اِک سنہری موقع اے۔ سعودی وزیر خارجا فیصل بن فرحان السعود نے کانفرنس نال خطاب کردیاں ہویاں کہیا کہ ایہ بے شک اِک غیر معمولی اجلاس اے جو کہ افغانستان دی لوکائی دیاں تکلیفاں دے حل لئی سدیا گیا اے‘ اقتصادی حالات نے افغانستان وچ نہ صرف اِک انسانی المیے نُوں جنم دِتا اے سگوں اوہ مکمل تباہی ول وی جا سکدے نیں‘ او آئی سی دی چھتری ہیٹھ اسیں رَل کے سانجھے اقدامات کر سکدے آں‘ پاکستان نے گھٹ مدت وچ اجلاس نُوں یقینی بنایا‘ افغان لوکائی دا ایکا ای اوہناں دے سلامتی تے بیرونی مداخلت دے خاتمے دا حل اے۔ اوہناں نے کہیا کہ ساڈی تنظیم نُوں ایس حوالے توں مرکزی کردار ادا کرنا چاہیدا اے‘ سعودی سلطنت نے مختلف طریقیاں نال افغانستان دی امداد کیتی اے اسیں افغانستان لئی 1 ارب ڈالر ز دا فنڈ فراہم کر رہے آں‘ افغانستان دے بہتر مستقبل لئی عالمی برادری نُوں اگے ودھنا پوے گا‘ سعودی عرب افغانستان وچ اقلیتاں نُوں نشانا بنان دی نندیا کردا اے۔ او آئی سی دے سیکرٹری جنرل حصین ابراہیم طحہ نے خطاب کردیاں ہویاں کہیا کہ ایہ اجلاس اسلام دے ایکے تے اکسُرتا دے عالمی پیغام دا عکاس اے‘ او آئی سی نے ہمیشا افغانستان دی بھرویں سپورٹ کیتی اے‘ او آئی سی نے ہمیشا افغانستان دے ایکے تے علاقائی سلامتی دی حمایت کیتی اے‘ افغانستان وچ امن تے استحکام لئی او آئی سی نُوں رابطے قایم کرنے چاہید ے نیں‘ کرونا وائرس دے کھلار نُوں روکن لئی او آئی سی نُوں کابل وچ مشن قایم کرنا چاہیدا اے‘ مختلف ملکاں خاص طور اُتے سعودی عرب ولوں امدادی شیواں دا افغانستان پہنچانا ایس کانفرنس دا پہلا قدم اے‘ بین الاقوامی برادری کہندی اے کہ ہُن کدی افغانستان دہشتگرداں دی آماجگاہ نہ بنے‘ ایہدے لئی عالمی برادری نُوں افغانستان دی بھرویں حمایت راہیں افغانستان نُوں مین اسٹریم ملکاں وچ لیانا پوے گا‘ میری خاہش اے کہ ایہ اجلاس کامیاب ثابت ہووے۔ ترک وزیر خارجا میلولت چاوش اولو نے او آئی سی ایشیا‘ عرب تے افریقی گرُپاں ولوں کانفرنس نال خطاب کردیاں ہویاں کہیا کہ افغانستان دی 60 فیصد ابادی بھُکھ دا شکار اے‘ اسیں پاکستان دی افغانستان نُوں انسانی امداد دی فراہمی وچ سہولت کاری اُتے شکریا ادا کردے آں‘ انسانی تے اقتصادی بحران مہاجرین دی نیڑلے ملکاں ول ہجرت نُوں تیز کردا اے اسیں سوانیا دی تعلیم تے حقاں دے حوالے توں بیاناں دا خیر مقدم کردے آں۔ اسیں افغانستان دے معاملے اُتے ایران‘ پاکستان‘ تاجکستان‘ ازبکستان دے فعال رابطیاں نُوں سلاہندے آں‘ ساڈے افغان بھین بھراواں دا بہتر مستقبل ہونا چاہیدا اے ایہدا فیصلا ایتھے ہونا اے۔ اوہناں نے کہیا کہ افغان بھین بھراواں د ینال اکسُرتا دا اظہار ساڈا فرض اے‘ افغانستان دی ابادی دا 60 فیصد ڈاڈھی غذائی تھوڑ دا شکار اے‘ اج جہڑے فیصلے ہون اوہناں دا حقیقی اطلاق یقینی بنانا پوے گا۔ اسلامی ترقیاتی بینک دا ”ٹرسٹ فنڈ دا قیام“ درست سمت وچ بہترین اقدام اے‘ افغانستان دے بینکنگ نظام نُوں بہتر بنان لئی اقدامات کرنے پین گے‘ مہاجراں دی بہبود یقینی بنانی پوے گی‘ طالبان عبوری حکومت نُوں استحکام‘ بالڑیاں دی تعلیم سنے حقاں دا تحفظ کرنا پوے گا‘ طالبان عبوری حکومت نُوں وعدیاں اُتے عملدرآمد یقینی بنانا پوے گا‘ او آئی سی وزرائے خارجا نُوں رَل کے کابل دا دورا کرنا پوے گا تاں جے افغان لوکائی نُوں حقیقی اکسُرتا دا پیغام دِتا جا سکے‘ ازاد فلسطین تے دارالحکومت القدس الشریف دے نال ازاد فلسطینی ریاست لئی کم کرنا پوے گا۔ اردن دے وزیر خارجا نے کانفرنس نال خطاب کردیاں ہویاں کہیا کہ افغانستان وچ پچھلے کئی دہاکیاں توں سلامتی دی صورتحال نے ایہدی لوکائی دیاں اوکڑاں وچ وادھا کیتا اے‘ اج ویلا اے کہ طے کریے کہ افغانستان دُبارا دہشتگرداں دے ہتھ جاوے گا یاں اوتھوں دی لوکائی نُوں عزت ملے گی‘ اج عرب تے مسلمان بھراواں نُوں رَل کے افغانستان دے بھراواں دی مدد کرنی پوے گی‘ اسیں اوس تھاں اپڑ چُکے آں جتھے اسیں صحیح فیصلے کر سکیے افغاناں دی مدد کرنا سبھ دی ذمے داری اے‘ افغان لوکائی دے تحفظ لئی اردن ولوں اِک اعلا سطح دی کمیٹی بنائی اے‘ فلسطین دے معاملے دے حل دے بغیر امن نہیں ہو سکدا۔ اسلامی ترقیاتی بینک دے چیئرمین نے اجلاس نال خطاب کردیاں ہویاں کہیا کہ افغانستان دی 76 فیصد ابادی پینڈو علاقیاں وچ رہندی اے ایہ ضروری اے کہ افغانستان وچ نوجواناں تے سوانیاں دی مدد کیتی جاوے‘ 46 ورھیاں تک اسلامی ترقیاتی بنک نے اپنے اراکین دی سو شو انکامک ترقی لئی کوششاں کیتیاں۔ بینک نے القدس فنڈ‘ اسلامی سولیڈیریٹی فنڈ سنے کئی اقدامات اختیار کیتے‘ ساڈے کم دی اہمیت ساڈے قابل اعتماد شراکت داراں دی وجھا توں اے‘ اسلامی ترقیاتی بینک گوانڈھی تے علاقائی ملکاں نُوں ترقی لئی فنڈ فراہم کردا اے‘ اسیں افغانستان وچ مقامی روزگار دے موقعے پیدا کرن دی حمایت کردے آں‘ حکومت پاکستان دی فراغدلی اُتے شکریا ادا کردا آں۔اجلاس دے اخیر وچ وزیراعظم عمران خان نے خطاب کردیاں ہویاں کہیا کہ افغانستان بدقسمتی نال جتھے 40 ورھے پہلے کھلوتا سی اج وی اوتھے کھلوتا اے‘ ساڈے ساہمنے موجود بحران انسان دا بنایا ہویا بحران اے‘ ایہ ساڈی مذہبی ذمے داری وی اے کہ اسیں افغاناں دی مدد کریے‘ افغانستان دیاں سردیاں سخت ہوندیاں نیں‘ طالبان وزیر نے واضح کہیا کہ اوہ تِناں شرطاں اُتے عملدرآمد نُوں تیار نیں‘ طالبان اِک پشتوناں دی تحریک اے‘ افغانستان دے نال سرحدی علاقیاں وچ ثقافت مختلف اے‘ جدوں تک فوری کارروائی نہیں کیتی جاندی افغانستان اِک غیر یقینی صورتحال وچ جار ہیا اے ہور ترقی پذیر ملکاں وانگوں افغانستان وی کرونا وباء نال شدید متاثر اے۔ اوہناں نے کہیا کہ افغانستان وچ غیر یقینی صورتحال دا ساہمنا صرف ایران تے پاکستان نُوں ای نہیں ہووے گا ہور ملک وی ایہد ے توں متاثر ہون گے‘ اسلامی ترقیاتی بنک دیاں افغانستان لئی قلیل المدت تے طویل المدت ترقی دیاں تجویزاں متاثر کن نیں سانوں اِک سانجھا موقف اختیار کرنا پوے گا۔ انتہا پسندی تے دہشتگردی دا تعلق اسلام نال جوڑیا جا رہیا اے‘ اسلامو فوبیا اُتے او آئی سی نُوں اپنا کردار ادا کرنا پوے گا‘ مغرب نُوں دَسنا پوے گا اسلام تے دہشتگردی دا کوئی تعلق نہیں اے‘ اسیں پاکستان وچ رحمت اللعالمین اتھارٹی قایم کیتی اے‘ پیغمبر اکرمؐ نے انساناں نُوں متحد کیتا اسیں سمجھد ے آں کہ سیر ت النبیؐ راہیں اسیں اپنے معاشرے دیاں قدراں نُوں بہتر بنا سکدے آں۔یاد رہوے کہ پاکستان وچ 41 سال بعد او آئی سی کانفرنس دے انعقاد دے موقع اُتے اسلام آباد پوری دنیا دی توجا دا مرکز بن گیا‘ او آئی سی وزرائے خارجا کونسل دے غیر معمولی اجلا س وچ 20 ملکاں دے وزرائے خارجا تے 10 ملکاں دے نائب وزیر خارجا سنے مجموعی طور اُتے 70 وفداں نے رلت کیتی۔