kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
پرگٹ سنگھ ستوج
December 30, 2021
3
ستمبر دا آخری ہفتا چل پیا سی۔ دن چھوٹے ہو گئے سن۔ پہلاں والے ٹائم اٹھنا ہن اوکھا لگن لگ پیا سی۔ ترن ہوراں نوں رات نوں پیندیاں گیارھاں وج جاندے۔ سویرے پنج وجے لگایا موبائیل دا الارم انجھ لگدا جویں گھنٹے بعد ہی بول پیا ہووے۔ الارم ہمیشہ ترن بند کردا۔ سکیمی گھیسل وٹیں پیا رہوندا۔ ترن پھریشّ ہون توں بعد سکیمی نوں اٹھاؤندا۔ پنج چالھی ’تے سبھ ایکٹیوٹی لئی تیار ہو جاندے۔ سکیمی تے لالی گھر دے ویڑھے وچ کھڑ کے اُچی اُچی وسلاں ماردے۔ چُبارے وچوں گریوال وی وسل دا موڑواں جواب دیندا ہیٹھ اتر آؤندا۔ پھر چاروں موٹرسائیکل لے کے گراؤنڈ وچ آ جاندے۔
اج وی چھ وجے توں پہلاں ہی سارے منڈے-کڑیاں ایکٹیوٹی لئی گراؤنڈ وچ اکٹھے ہو گئے سن۔ اج ایکٹیوٹی کرواؤن دی بی. پی. ایڈ. وچوں لالی دی واری سی۔ اس نے چھ وجدیاں ہی لمبی وسل ماری تاں سارے منڈے-کڑیاں گراؤنڈ وچ لائن-اپن ہو گئے۔ اسمبلی توں بعد ساریاں کلاساں دے سی. آرز نے اپنی-اپنی کلاس نوں گراؤنڈ دے چکر لگواؤن لئی دوڑا لیا۔ وارم-اپم ہون توں بعد ساریاں کلاساں الگّ-الگّ لائن-اپن ہو گئیاں۔ بی. پی. ایڈ. دا اج ہاکیہ دی ڈرولنگ دا پیریئڈ سی پر اج ہاکیہ والی میڈم آئی نہیں سی۔ لالی نے دوسرے ٹیچر نوں جا کے اس بارے سوچت کر دتا۔
“بی. پی. ایڈ. کلاس اس طرحاں کرو۔ منڈے-کڑیاں ادھے-ادھے ہو کے آپس وچ ہاکیہ دا میچ لگاؤ۔” ادھیاپک نے لالی نوں حکم سنا دتا۔ لالی دو منڈیاں نوں نال لے کے سٹور وچوں ہاکیاں چکّ لیایا۔
ادھےادھے منڈےکڑیاں ونڈ کے میچ شروع ہو گیا۔ اپر اٹھ آئے سورج دیاں کرناں نال گھاہ اپر پئی تریل موتیاں وانگ چمکن لگی سی۔ جتھوں جتھوں دی ودیارتھی گیند دے نال-نال دوڑ رہے سن، ایتھوں ہی گھاہ توں تریل صاف ہوندی جا رہی سی۔ اس طرحاں سارا گراؤنڈ ڈبّ-کھڑبا جہیا بن گیا سی جویں للاری نے اپنی پرتبھا نال چنی نوں ہرے فکے تے گوڑھے رنگ دی رنگ دتا ہووے۔ تریل، گھاہ اتے مٹی نال ساریاں دے بوٹ لبڑ گئے سن۔
ترن دی ٹیم وچ گریوال، سکیمی، پرِیت ، سمن آدی کل دس منڈے-کڑیاں سن۔ دوسرے پاسے لالی تے مہک ہوریں وی کل دس جنے سن۔ لالی ہوراں نے دو گول کر دتے سن تے ترن ہوراں توں مساں اک گول ہی ہویا سی۔ ہن بال دوسری ٹیم دی مہک کول سی۔ سکیمی مہک ول دوڑیا۔ مہک نے بال دوسری کڑی نوں پاس کر کے پھر آپ لے لئی۔ مہک توں بال کھوہن لئی گریوال تے سکیمی اگے ودھے تاں سکیمی دی ہاکیہ مہک دی لتّ وچ اڑ گئی تاں اوہ مُودھے منہ ڈگّ پئی۔ بھجے آؤندے گریوال دا گلے گھاہ ’تے سنتلن وگڑ گیا۔ اوہ مہک اپر جا ڈگیا۔
“تیری اوئے بھین..... سکیمیا۔” مہک نے سکیمی نوں قراری جہی گالھ کڈھ دتی۔
“سوری.... سوری.... سوری.... یار.....۔” سکیمی ہسدا سوری منگ رہیا سی۔
“تیرے وی ایڈے ایڈے ڈیلے لائے نے ربّ نیں۔ تینوں دسیا نی؟” مہک سکیمی توں بعد گریوال نوں پے گئی۔ گریوال نے مہک دا ہتھ پھڑ کے کھڑی کر لیا۔
“مینوں پتے، ایہ جان کے تیرے ’تے ڈگئ۔ توں ایہنوں نظراں ’چوں ڈیگ دے ہن۔” سکیمی نوں مذاق سجھّ رہے سن۔
“انج ڈگدی تاں چکّ لیندے..... نظراں ’چوں گر گی کیہ کریئے....۔” سمن ہسدی گیت گاؤن لگّ پئی۔
“اوئے.... رکنا نہیں۔ چلو کھیڈو۔” دُوروں سر دا بول گونجیا تاں میچ پھر شروع ہو گیا۔
اٹھ وجے ایکٹیوٹی دی سماپتی دی وسل وجع گئی۔ سارے منڈے-کڑیاں پھر لائیناں وچ آ کھڑے۔ پتنگا سر نے ساریاں نوں بیٹھن دا حکم دے دتا، “ہاں بئی، پرسوں نوں اپنا انٹر کالج اے ۔ کبڈی والے منڈےکڑیاں، جہڑا وی تہاڈا کوئی ٹیم ’چ کھیڈن والا دوست متر نہیں آیا، اوہنوں وی سنیہا لا دیو۔ آپاں پرسوں نوں ساڈھے اٹھ وجے ایتھوں چلنے۔”
“سر ٹورنامنٹ کتھے ہونے نے جی؟” وچوں اک نے پچھیا۔
“لدھیانے ہونے نے، آریہ کالج ’چ۔ اپنی پروپر ڈریسّ ’چ آؤنے۔ اینی ڈاؤٹ؟”
“نو سر۔” سارے اک سایتھ بولے۔
“سٹینڈ اپّ۔” لالی دی کمانڈ ’تے سارے ودیارتھی کھڑے ہو گئے۔ “اؤن دی ورڈ آف کمانڈ، گروپ ڈسمس، ٹرن یوئر رائیٹ سائیڈ اینڈ سے لاؤڈلی جےَ ہوند۔ کلیئر؟”
ییسّ سر۔” ساریاں نے اُچی آواز وچ بولیا۔
لالی نے ساریاں نوں رائیٹ ٹرن کر کے لائیناں توڑ دتیاں۔ منڈے-کڑیاں تیار ہون لئی آپو-اپنے کمریاں نوں چل پئے۔ ترن ہوریں کجھ منڈیاں نال کاہلی- کالھی کنٹین ول تر پئے۔ ہوسٹلاں ’چ رہندے زیادہ تر منڈے تیار ہو کے ہی روٹی کھان لئی آؤندے۔ کجھ منڈے اس سمیں زیادہ اکٹھ ہون کرکے اسمبلی توں ترنت بعد ہی روٹی کھا لیندے تے پھر دس وجدے نوں آرام نال تیار ہو کے کالج آؤندے۔ پنڈ وچ کرائے ’تے رہندے منڈیاں نوں مجبوری وس روٹی اسمبلی توں ترنت بعد ہی کھانی پیندی کیونکہ جیکر اوہ کالج دے سمیں تیار ہو کے روٹی کھان آؤندے اودوں تک روٹی بند ہو جاندی۔ جے پہلاں آؤندے تاں اینی دوروں دو گیڑے لاؤنے پیندے۔ اس کرکے ترن ہوریں روٹی دا پہلاں ہی کم نبیڑ جاندے۔ اج وی اوہ ساڈھے اٹھ وجدے نوں روٹی کھا کے تیار ہون لئی گھر آ گئے۔
...........
انٹر کالج لئی کھیڈن جان والا دن آ گیا سی۔ کالج دی بسّ ہارن ماردی منڈے-کڑیاں نوں تیاری کھچ کے آ جان دے سدے دے رہی سی۔ منڈےکڑیاں ٹوہراں کڈھیں، آپو-اپنیاں کٹاں، بیگ لئی ہسدے چہریاں نال بسّ دوآلے اکٹھے ہو رہے سن۔ اک-دوجے دی نظر باقی سایتھیاں ’تے پھردی ایہ پرکھ رہی سی کہ باقی کہڑا اجے وی رہِ گیا اے ؟ جدوں سارے منڈے-کڑیاں بسّ وچ بیٹھ گئے تاں ہرمیت سر نے بس دی اگلی طاقی کول کھڑ کے سبھ نوں مخاطب کیتا، “کوئی رہیا تاں نہیں بئی؟”
“آ گئیاں جی سنگتاں ساریاں۔” لالی نے پچھلی طاقی چڑھدیاں کہیا ۔
“چلیئے پھیر؟” سر نے سبھ توں اجازت منگی۔
“ییسّ سر۔” سارے اک سر بولے۔
“چھڈو پھیر جیکارا۔”
“بو.... لے سو.... نہال او.....۔” پچھوں اک منڈا اچی آواز وچ بولیا۔
“ست سری اکال….... او....۔” ساریاں دے دتے جیکارے دے جواب نال ہی بس تُر پئی۔
لالی، مہک نال آ کے بیٹھ گیا۔ مہک شیشے والے پاسے بیٹھی سی۔ اس نے لالی ول ویکھ کے مسکرایا تے پھر باہر کھلھی فجا ول ویکھن لگّ پئی۔ نسر رہے جھونے دی مہک ٹھنڈی ہوا وچ گھل کے شیشے راہیں اندر آ رہی سی۔ مہک نوں ہوا زیادہ لگی تاں اس نے ادھا شیشا بند کر دتا۔
“مہک۔” لالی نے اس نوں بلایا۔
“ہاں؟” مہک دیاں سوالیاں نظراں لالی دے چہرے ’تے ٹک گئیاں۔
“یار میری اک ہیلپ ای کر دے۔”
“بول۔”
“پہلاں پرومس کر وی کرینگی۔” لالی نہیں چاہندا سی کہ اس نوں بھجن دا کوئی راہ بچ جاوے۔
“کیوں؟ میں پرومس کر لواں، توں چھتر پواؤن والا کم کہہ دیویں۔ اس طرحاں نی چلنا کاکا۔ پہلاں کم دسّ۔”
“اوہ میری ذمہ واری اے۔”
“چل دس پھیر۔”
“بی. اے. ’چ اک کڑی پڑھدی اے مولیوال دی...۔”
“اوہ پتلی جہی؟ گوری جہی؟ جہدے پچھے توں گیڑیاں لاؤنے؟” لالی دی رہندی گل مہک نے پوری کر دتی۔
“ہاں ہاں.... تینوں کویں پتے؟” لالی نے حیرانی نال مہک ول ویکھیا۔
“سانوں سبھ پتا اے پترا کہ ڈڈاں کہڑے ویلے پانی پیندیاں نے۔” مہک کھچری ہاسی ہسی۔
“چنگا سنت بابا جانی جانی جی، اوس کڑی نوں میرا نمبر پھڑا دیں۔”
“جے میرے گل پے گئی؟”
“اوئے نہیں پیندی یار! میری ذمے واری اے۔ اوہدے ولوں وی سو پرسینٹ اے۔ بسّ بول ای نی سانجھے ہوئے۔ تیرے اشیرواد دی لوڑ اے بابا جی۔”
“چل ٹھیک اے پھیر۔ توں وی کیہ یاد رکھینگا۔ پارٹی پھیر وڈی دینی پؤُ۔”
“پارٹی تاں توں چاہے آہ واٹربکس جڈی لے لیں۔” لالی نے شیشے وچوں باہر دکھائی دیندی ڈگی ول اشاراکیتا۔
“تیری اوئے بھین....۔” مہک نے اس دے موڈھے اتے مکیہ ماری۔ دوواں دا ہاسا گونجیا تے پھر گلاں وچ رجھّ گئے۔
ساری بسّ وچ ہی گلاں دی کچ کچ ہو رہی سی۔ ڈرائیور نے گیت لا کے آواز اچی چکّ دتی تاں ادھیاں دا دھیان گلاں ولوں ہٹ کے گیت ول ہو گیا۔ گلاں ماردیاں، گیت دے بولاں نال بول ملاؤندیاں پتا ہی نہیں لگیا کہ کدوں لدھیانے دا کالج آ گیا۔ سارے اتر کے گراؤنڈ کول لائے بینچاں اتے بیٹھ گئے۔
ہور کالجاں توں وی منڈے-کڑیاں آ گئے سن تے کجھ آ رہے سن۔ کالج وچ چڑھدی جوانی دا میلا لگّ گیا سی۔ منڈے-کڑیاں وکھ-وکھ ڈریساں وچ ادھر-ادھر پھردے وکھ-وکھ رنگاں دیاں تتلیاں وانگ جاپدے سن۔ جدوں میچ سٹارٹ ہوئے تاں سارے منڈے-کڑیاں آپو-اپنی ٹیم دی حوصلاافزائی لئی گراؤڈاں دوآلے اکٹھے ہو گئے۔ جس کالج دی وی ٹیم کوئی انک پراپت کر لیندی اسے ٹیم دے منڈے-کڑیاں تاڑیاں اتے چیکاں نال اسمان چکّ دیندے۔ ریفری نے اک دو وار کہیا وی کہ پچھوں شور نہ پایا جاوے پر میلے دے چیک-چہاڑے ’چ اسدا ہوکا کس نے سننا سی؟ جوش اگے بنھ کون لا سکدا سی۔ سبھ اویں ہی چل رہیا سی۔
اج پھمنوال دیاں دوویں کبڈی ٹیماں اک-اک میچ جت گئیاں۔ سیمی پھائنل اتے پھائنل کل ہونے سی۔ سارے میچ سماپت ہون توں بعد جت دی خشی وچ ترن ہوراں نے اپنی کالج بسّ ’چوں وڈا بکسا چکّ کے بسّ دی طاقی وچ رکھ لیا تے وڈی آواز وچ گیت لا کے نچن لگّ پئے۔ کالج دے سارے منڈےکڑیاں، جسنوں وی پٹُھیاںسدھیاں لتاں مارنیاں آؤندیاں سن، اوہ آپو-اپنے ڈانس نوں مہان سمجھدے وچ شامل ہو گئے سن۔ جدوں جوش اتے تھکیواں بھارو پین لگیا پھر سارے کنٹین جا کے روٹی کھا آئے۔ روٹی توں بعد منڈے-کڑیاں نے آپواپنے کمریاں وچ محفلاں لگا لئیاں۔
اگلے دن باقی میچ ہو گئے۔ پھمنوال کالج دیاں کڑیاں فسٹ آ گئیاں۔ منڈے دو نمبراں دے فرق نال دوسرے ستھان ’تے رہِ گئے۔ شام تِن وجدے نوں ساری سماپتی ہو گئی۔ سارے کھڈاریاں نوں کالج پہنچاؤن دی ڈیوٹی ڈرائیور اتے کنڈکٹر نوں سنبھال کے پتنگا اتے ہرمیت سر آپ سرخرو ہوئے، جت دی خشی مناؤن لئی ریسٹورینٹ وچ جا بیٹھے۔
کالج گراؤنڈ وچ شام دی ایکٹیوٹی توں بعد اسمبلی چل رہی سی جدوں پتنگا تے ہرمیت سر چھاپا مارن والیاں وانگ گڈی لے کے گراؤنڈ وچ آ پہنچے۔ ایم. پی. ایڈ. دا منڈا رائیٹ ڈریسّ کروا رہیا سی۔ اوہ دوویں، نیتا دے باڈیگارڈاں وانگ اس دے پچھے آ کھڑے۔
“اؤن دی ورڈ آف کمانڈ۔ گروپ ڈسمس، ٹرن یوئر رائیٹ سائیڈ اینڈ سے لاؤڈلی جےَ ہند۔” منڈے نے سارے گروپاں نوں کمانڈ دتی تے پھر پچھیا، “کلیئر؟”
“ییس سر۔”
“اٹینشن! رائیٹ ٹرن۔”
“جےَ ہند۔” سبھ نے سجے مڑدیاں سیلوٹ ماریا۔
“رکو اوئے رکو۔” ودیارتھی لائیناں توڑدے اس توں پہلاں ہی ہرمیت سر نے حکم سنا دتا، “توں بولنے، ٹنگ-لنگ، ٹؤں-ٹؤں، ٹرن-ٹرن۔ باقی ساریاں نے بولنے، بُ....ر....ر....ا۔” اسدی زبان نشے کارن تلک رہی سی۔
سارے ودیارتھیاں دا ہاسا نکل گیا۔
“نہ نہ نو.... ہسنا نہیں۔ صحیح بولنے۔” پتنگا سر نے اک انگل کھڑی کر کے ہوا وچ نانہہ دی مدرا وچ نچائی، “چل بول۔”
“ٹنگ-لنگ، ٹؤں.... اوں....۔” لیڈر منڈے دا پورا واک بولن توں پہلاں ہی ہاسا چھٹّ گیا۔ باقی ودیارتھی وی اس دے پچھے ہی ہسّ پئے۔
“بول بول۔” پچھے کھڑے ہرمیت سر پھر بول پئے۔
“چلو ہن سیریئس ہو کے بولنے۔ ٹنگ-لنگ، ٹرن-ٹرن، ٹؤں-ٹؤں۔” منڈے نے کمانڈ دتی۔
“اوئے....! غلط بولدیں۔ صحیح بول۔ دیکھ ادھر۔ ایویں بولنے، ٹنگ-لنگ، ٹؤں-ٹؤں، ٹرن-ٹرن۔” ہرمیت سر نے ایس نوں اوس طرحاں سمجھایا جویں پیپراں وچ آؤن والا کوئی خاص سوال سمجھا رہیا ہووے۔
لیڈر منڈا جدوں کمانڈ دیندا جاں باقی ودیارتھیاں دے ‘بُ....ر....ر....ا’ بولن وچ، دوویں اُستاداں دی نظر وچ کوئی نہ کوئی غلطی رہِ جاندی۔ اوہ دوبارہ پھر بولن دا حکم دے دیندے۔ ایہ سلسلا کنی دیر چلدا رہیا ۔ پہلاں تاں ودیارتھی اس وچوں انجوائے کردے رہے پر جدوں ایہ واروار دہرایا جان لگیا تاں سارے ودیارتھیاں نوں ادھیاپکاں ’تے غصا آؤنا شروع ہو گیا۔ اوہ آپو-اپنے من وچ دوواں نوں گالھاں کڈھن لگ پئے۔ شاید ادھیاپک وی سمجھ گئے سی یاں آپ وی ہن اس توں اکّ گئے سن، اوہناں نے لیڈر منڈے نوں اسمبلی ختم کرن دا اشارہ کر دتا۔
“ٹنگ-لنگ، ٹؤں-ٹؤں، ٹرن-ٹرن۔” منڈے نے اچی آواز وچ کمانڈ دتی۔
“بو....ر....ر....ا۔” سارے منڈے-کڑیاں نے للکارا مار کے لائیناں توڑ دتیاں۔
ساریاں دے چہریاں ’تے بچڑ ادھیاپکاں توں جان چھٹّ جان کرکے ہاسا آ گیا۔ اوہ خش ہوئے گلاں کردے، کجھ ادھیاپکاں دی بے وقوفی ’تے اوکھے-بھارے ہوندے شام دے گھسمسے وچ گراؤنڈ توں باہر آ گئے۔
4
موسم وچ پیاری پیاری ٹھنڈ گھلن لگی سی۔ تیوہاراں تے میلیاں دا موسم دستک دین لئی تیار کھڑا سی۔ سارے پنجاب وچ یوک میلے شروع ہو گئے سن۔ اس وار زونل یوک میلے دی میزبانی پھمنوال کالج دے حصے آئی سی۔ سارے کالج نوں ہی اس دا گھر رکھے ویاہ جنا چاء سی۔ منڈے-کڑیاں کنے ہی سمیں توں تیاری وچ جٹے سن۔ کدھروں بھنگڑے والیاں دا ڈھول کھڑکدا رہیا سی تے کالج دے کسے ہور کونے وچوں گدھے دی تال نال ڈھولکیہ وجدی سنائی دیندی رہی سی۔ اینے سمیں دی کیتی محنت دا ہن پرکھ سماں آ گیا سی۔ سارے فزیکل ڈیپارٹمنٹ نوں پربندھکیہ کمیٹیاں دی ڈیوٹی سنبھال دتی سی۔ ترن، سکیمی، گریوال نال دو سی. پی. ایڈ. والے منڈے اتے تنّ ہور کڑیاں دی ڈیوٹی مہماناں نوں چاہ، کوفی اتے پانی دین اپر لگا دتی سی۔ اس چاہ کمیٹی دا پردھان ترن نوں تھاپیا گیا سی۔ اس پوری ٹیم نوں چار ویٹر وی دے دتے سن۔
ترن اپنی ٹیم نوں لے کے سویر توں ہی چاہ-پانی دے پربندھ وچ جٹ گیا سی۔ چاہ-پانی دا پربندھ فجیؤتھیریپی ڈپارٹمینٹ وچ رکھیا گیا سی۔ ہن دو دناں لئی اس ڈپارٹمینٹ دی چابی دی مالک ایہ چاہ کمیٹی سی۔ ترن ہوراں نے ویٹراں نال رل کے چاہ اتے کوفی دی سٹال ڈپارٹمینٹ دے ویہڑے وچ لگا لئی اتے کھان-پین دا سامان اک روم وچ رکھ دتا۔ چاہ والے کپ میزاں اپر سجا دتے۔
دو کڑیاں اتے دو منڈیاں دی ڈیوٹی آ رہے مہماناں نوں ویکھن اتے لا دتی تاں کہ اوہ ویٹراں نوں دسّ سکن کہ کس نوں کیہ پہنچاؤنا اے ۔ اک منڈے، کڑی دی ڈیوٹی ڈپارٹمینٹ دے گیٹ اپر وادھو بندیاں نوں اندر آؤن توں روکن لئی لگا دتی۔ باقی نے اپنی اندرلی ڈیوٹی سنبھال لئی۔ ترن سارا پربندھ سچجے ڈھنگ نال چلاؤن لئی تورے-پھیرے اپر ہو گیا۔
ہن باہرلے کالجاں توں مہمان آؤنے شروع ہو گئے سن۔ چاہ-پانی پنڈال وچ پہنچایا جان لگا سی۔ گراؤنڈ دے گیٹ کول وہیکل آ-آ لائیناں وچ لگّ رہے سن۔ وہیکل کمیٹی وچ لالی نال ہور منڈیاں دی ڈیوٹی لگائی گئی سی۔ بساں، کاراں وچوں اتر کے منڈے-کڑیاں جدوں پنڈال ول آؤندے تاں ادھر-ادھر کماں وچ لگے منڈے-کڑیاں دیاں نظراں اوہناں نویں آئے مہماناں ول اٹھ جاندیاں۔ گریوال بسّ وچوں اتر کے ادھر نوں آ رہیاں کڑیاں ول للچائیاں نظراں نال ویکھن لگّ پیا۔
“گریوال کم کر لے ادھر آ کے۔” ترن اس نوں تاڑ گیا سی۔
“اوئے ترن، ایتھے آ کے دیکھ توں وی۔” گریوال نے ترن نوں وی بول مار لیا۔ ترن، گریوال نوں اینا ایکسائیٹڈ ویکھ کے اس کول گیٹ وچ جا کھڑھیا۔
“اوہ دیکھ اوئے! کنی سوہنی اے۔” گریوال نے کڑیاں دے جھنڈ پچھے آ رہی نیلی پجامی والی کڑی ول اشارہ کیتا۔
“ہاں اوئے!” ترن وی گریوال دے موڈھے ’تے کوہنی رکھ کے اس ول ویکھن لگّ پیا۔
“کڑیاں نی دیکھیاں کدے؟” جہناں کڑیاں دی پنڈال وچ ڈیوٹی لائی سی اوہناں وچوں اک نے آ کے ترن ہوراں دا دھیان توڑیا۔
“لبڑیاں-تبڑیاں جیاں تاں بتھیریاں دیکھیاں نے پر اینیاں سوہنیاں نی دیکھیاں۔” ترن نے اوہناں نوں چھیڑیا۔
“تیرے ورگے رانجھے ایہناں نوں وی نی کتے ملے ہونے۔” کڑی نے برابر کمینٹ کیتا پھر اوہ اگے اصل گل ’تے آ گئی، “کاکا ایویں ٹائم پاس نی ہونا۔ ویٹراں نوں پانی تے چاہ لے کے بھیجو، تنّ-چارن مہمان آئے نیں۔”
“جاہ گریوال، نال جاہ بائیاں دے۔” ترن نے چاہ تے بسکٹّ لے کے جا رہے ویٹراں نال گریوال نوں بھیج دتا۔
ہولی-ہولی مہماناں دی گنتی ودھنی شروع ہو گئی سی۔ ترن ہوریں سارے منڈے-کڑیاں کم وچ کھبھّ گئے۔ مکھ مہمان دے آؤن توں بعد میلے دا ادگھاٹن ہویا تے پھر اس دی میزبانی ہیٹھ مقابلے شروع ہو گئے۔ وچوں-وچوں سارے چاہ کمیٹی والے واری-واری پنڈال وچ جا کے اپنا منورنجن کر آؤندے۔ ہن چاہ اتے پانی لئی باہرلے وی فجیؤتھیریپی ڈپارٹمینٹ وچ آؤن لگّ پئے سن۔ جان-پچھان والیاں نوں کوفی جاں چاہ دا کپ پیا کے ترن ہوریں مان رکھ لیندے۔ انجان نوں مجبوری دسّ کے، پیڈ کنٹین ول اشارہ کر کے واپس بھیج دیندے۔
ویٹراں نوں پنڈال وچ چاہ اتے پانی دے کے بھیجن توں بعد ترن تے گریوال ڈپارٹمینٹ دے بار وچ آ کھڑے۔ کالج دی بلڈنگ ولوں دو کڑیاں ترن ہوراں ول آ رہیاں سن۔ ترن تے گریوال نے آپسی گلاں چھڈ کے اوہناں ول دھیان ٹکا لیا۔ دوواں وچوں اک زین اتے ٹاپ والی موٹی جہی سدھارن شکل-صورت والی سی۔ دوسری پتلی اتے گورے رنگ دی سی۔ اس نے سگی پھل اتے ٹکے سمیت پوری پنجابی ڈریسّ پائی ہوئی سی۔ گل وچ گلابی پھلکاری فب رہی سی۔
“کوفی دا کپ ملےگا جی اک؟” پھلکاری والی کڑی نے ترلا لین وانگ کہیا ۔
“سوری مجبوری اے۔ اس طرحاں دے نی سکدے۔” ترن نے منع کر دتا۔
“دے دیو یار اک۔ تھوڑھی جہی اینرجی آ جائیگی۔ میری واری آؤن والی اے، میں گیت گاؤنے۔ پلیز۔” کڑی نے پھر عرض کیتی۔
ترن تے گریوال نے اک دوجے ول ویکھیا۔ دوواں دیاں ہی اکھاں وچ سہمتی سی۔
“آؤ جی۔” ترن نے اوہناں نوں اندر آؤن دا اشارہ کر دتا۔
“تھینئک یو....۔” اوہ دوویں اندر آ گئیاں۔
“پانی ملےگا؟” زین والی کڑی نے پانی دیاں بوتلاں ول ویکھدیاں پچھیا۔
“ہاں ہاں لؤ۔” گریوال نے دوواں نوں اک-اک چھوٹی بوتل پھڑا دتی۔
“اک کپ نال سار لؤں گے جی؟” ترن نے پھلکاری والی کڑی نوں کافی دا کپ پھڑاؤن توں بعد دوسرا زین والی نوں پھڑاؤندیاں مذاق کیتا۔
“چاہے چار پیا دے۔” زین والی نے وی نہلے تے دہلا ٹھوک دتا۔
“تہاڈا کالج کہڑے جی؟” ترن وی کوفی دا کپ لے کے اوہناں کول آ کھڑھیا۔
“موگا۔” پھلکاری والی نے کوفی دا سواد لیندیاں اتر دتا۔
“کہڑا گیت سناؤنے اج؟”
“سرجیت پاتر جی دا۔ کچ دا گلاس۔” کڑی دے دینداں ’تے لگائی تار چمکی۔
“واہ! پھیر تاں ضرور سناں گے۔ جے کوئی پوزیشن لے کے گئے تاں کوفی دے کپ نال بسکٹّ میرے ولوں پکے۔” ترن نے اپنے ولوں انعام وی گھوشت کر دتا۔
“تیری کافی تاں ضرور پیواں گے۔ سواد بہت بنی اے۔” اس نے تعریف کیتی۔
“دھنواد۔ تہاڈی واری کدوں ک آویگی؟ سانوں کویں پتا لگے گا؟”
“میرا نمبر بولن گے۔ اٹھ نمبر اے میرا۔”
“اچھا جی! جے برا نہ مناؤں تاں نام پچھ سکداں؟” ترن نے چلاکیہ نال اس نوں نام دسن لئی اکسایا۔
“نہیں نہیں، برا کیوں مناؤنا۔ میرا نام رِیت اے۔ ایہ میری سہیلی اے سمن۔” کڑی نے کوفی دا کپ خالی کر دتا۔
“واہ ویری نائیس! میرا ترن۔” ترن نے دھڑکدے دل نال اپنا ہتھ اگے ودھایا۔ کڑی نے اس دے ہتھ وچ ہتھ دے دتا۔ اک عجیب جہی جھرناہٹ ترن دے سارے سریر وچ پھر گئی۔
“اوکے۔” بول کے اوہ کدوں ہوا دے بلہے وانگ تر گئیاں، ہتھ ملا کے نشیا گئے ترن نوں پتا ہی نہیں لگیا۔ جدوں اس دی سرت پرتی، گیٹوں باہر نکلدی رِیت دی پھلکاری دا پلا ‘بائے’ کردا ہی دسیا۔
ترن تے گریوال دے کنّ سٹیج سنچالک دے بولاں ول ہی رہے۔ جدوں اس نے رِیت دا نمبر بولیا تاں اوہ دوڑ کے پنڈال وچ جا کھڑے۔ لگر ورگی رِیت سٹیج اپر بڑے آتم وشواس نال آئی۔ اس نے آؤندیاں مائیک چیکّ کیتا۔ اس نوں اپنے قد انوسار سیٹ کیتا۔ میوجیشناں نوں پرکھیا۔ کالج پربندھکاں تے مہماناں دا دھنواد کر کے گیت چھوہ لیا۔
اس دے کوئل ورگے گلے وچوں نشیا دین والی مادھر آواز نکلی تاں ترن اک طرحاں نال لٹیا ہی گیا۔ اوہ اگمی نور وچ گاچیا رِیت دے بول سن رہیا سی۔
“اج میرے کولوں کچ دا گلاس ٹٹیا
تے مینوں امڑی نے۔”
اس نے ڈفلی پٹّ نال مار کے تال پیدا کیتی پھر دوسرے ہتھ ’تے ڈفلی نوں وجایا۔
“مینوں امڑی نے دتیاں نے لکھ جھڑکاں
تے میرے نیناں وچوں.....۔”
رِیت دی گوارے دی پھلی ورگی پتلی انگل بولاں دے نال-نال ہوا وچ نچی۔ اس دے چہرے دا نور بدلیا تے اوہ خود گیت نال اک-مکّ ہو گئی۔ سارے پنڈال والیاں دا دھیان سٹیج ’تے پوری روح نال گا رہی رِیت ول کیندرت ہو گیا۔ ادھر-دھر پھردے منڈے-کڑیاں وی کرسیاں دے دوآلے کھڑے-کھڑے ای سنن لگّ پئے۔ اس دی جادومئی آواز نے ساریاں نوں انجھ کیل لیا سی جویں زہری سپّ نوں استاد سپیرے نے بین اتے نچن لا لیا ہووے۔
“مائی نی سن میریئے مائی کرم اینا ہی کردے
نہ دے نی مینوں سونے دا ٹکا، سر اتے ہتھ دھردے
مائی نی کجھ ہور نہ منگاں رانجھا مینوں وردے....۔”
رِیت وچ گواچے ترن نوں جاپیا جویں اوہ اپنی ماں توں اسے دا ہتھ منگ رہی ہووے۔ ترن محسوس کر رہیا سی کہ رِیت دا ایہ گیت کدی نہ مکے تے اوہ ایتھے ہی کھڑا ساری عمر اس نوں انجھ ہی سندا رہے۔ کجھ منڈے-کڑیاں اسدے گیت دی تال ’تے بجھے نچن لگّ پئے سن۔
“مینوں امڑی نے دتیاں نے لکھ جھڑکاں
تے میرے نیناں وچوں........۔” ایہناں بولاں ’تے توڑا جھاڑدیاں جد ڈھولکیہ دی آخری تھاپ نال گیت ختم ہو گیا تاں سارے پنڈال وچوں تاڑیاں ہی تاڑیاں گونج پئیاں۔ ترن نے اپر ہتھ چکّ کے زور-زور دی تاڑیاں ماریاں۔ گیت گا کے رِیت سٹیج دے پچھلے پاسے چلی گئی۔ ترن تے گریوال فزیؤتھیریپی ڈپارٹمنٹ ول آ گئے۔
ترن دیاں نظراں توں رِیت دا چہرہ اک پل لئی وی اہلے نہیں ہو رہیا سی۔ جویں اوہ پنڈال ول گیا تاں پورے دا پورا سی پر ایتھوں اوہ ادھا-ادھورا ہو کے مڑ آیا سی۔ اس دا ادھ اوہ مرگ نینی لٹّ کے لے گئی سی۔ اس دے من دی چاہت حد-بنے توڑ رہی سی کہ اوہ ہن دوبارہ رِیت نوں کدوں مل لوے۔
تھوڑھی دیر بعد رِیت ہوراں دا رزلٹ بولیا گیا۔ رِیت دوسری پزیسن ’تے آئی سی پر ترن نوں ایہ نتیجہ پسند نہیں سی۔ اوہ ججاں نوں من ہی من گالھاں کڈھ رہیا سی۔ ‘اینا خوبصورت گاؤن والی پچھے کویں رہِ سکدی اے ؟ ضرور کوئی پکھ-پات ہویا اے ۔’ اوہ، گریوال نوں خیال رکھن لئی کہہ کے رِیت نوں لبھن تر گیا۔ پنڈال ’چ نگاہ ماری، رِیت کتے نظر نہیں آئی۔ اوہ سٹیج ’تے گیا، ایتھے وی اوہ دکھائی نہ دتی۔ اوہ ادھر ول تر پیا جس پاسے ہور کالجاں دے ودیارتھی ٹھہرے سن۔ اودھروں وی اوہ خالی ہتھ پرت آیا۔ اس نے ٹوکنا والی عارضی کنٹین ول ویکھیا۔ اس نوں کجھ بھلیکھا جہیا پیا۔ اس نے تھوڑھا اگے ودھ کے ویکھیا تاں اوہ سچ-مچ ہی رِیت سی۔ رِیت نوں ویکھ کے اس دا چہرہ انجھ کھڑ گیا جویں کملا رہے پھلاں اتے اچانک برسات ہو گئی ہووے۔ اوہ کالھی نال اوہناں کول جا کھڑیا۔ اوہ کنٹین توں کجھ کھان دی صلاحَ کر رہیاں سن۔ شاید اجے ‘کیہ کھانا اے ؟’ اس اتے سہمتی نہیں بنی سی۔
“ہیلو رِیت ۔” اس نے کول جا کے رِیت نوں بلایا۔
“اوہ....۔” رِیت نے پاسا پرت کے ویکھیا تاں ترن نوں کول کھڑا ویکھ کے مسکرا پئی۔
“کمال کرتی جی تسیں تاں! سارا میلہ لٹّ لیا۔ واہ....! تعریف کرن لئی مینوں تاں.... مینوں تاں کوئی شبد وی نیں لبھّ رہے۔” ترن سچ-مچ الجھیا پیا سی۔ اس نوں رِیت دی تعریف دے میچ دے کوئی شبد ہی نہیں لبھّ رہے سن۔
“تھینک یو، تھینک یو ویری مچ۔” رِیت نے وی اسدا شکریاں ادا کیتا۔
“سچ پچھوں، مینوں تاں ججاں ’تے بہت غصا آ رہے۔ تہاڈی فسٹ پزیشن پکیہ بندی سی پر ججاں نوں پتا نہیں کہڑی مجبوری مار گئی؟ اوہ تہاڈا حق مار گے۔ سارے کہہ رہے سی کہ تسیں ای فسٹ آؤنے۔” ترن دے چہرے اپر ججاں پرتی غصا جھلک رہیا سی۔
“نو اشو۔ جو اوہناں نوں چنگا لگیا، کر دتا۔” رِیت نے اینی بے پرواہی نال کہیا جویں ترن اسدی نہیں سگوں کسے ہور دی گل کر رہیا ہووے۔
“چلو، ہن ایہ دسو کہ کوفی نال کیہ کھانے؟” ترن اپنا کیتا وعدہ نبھاؤن اتے آ گیا۔
“نئیں نئیں، اسیں لے رہے سی۔” رِیت نے منع کرنا چاہیا کیوں جے اوہ ہور کھیچل نہیں دینا چاہندی سی۔
“میں اپنا وعدہ نبھاؤن آیاں۔ ججاں دا جو مرضی فیصلا ہووے۔” ترن نے یاد کروایا۔
“ایز یو وش!” رِیت وی منّ گئی۔
“کوفی نال کیہ لے کے آواں؟” ترن نے پچھیا۔
“جو تہانوں ٹھیک لگے۔ پر کوفی تیرے والی پینی اے۔” رِیت نے پیار بھری شرط رکھ دتی۔
“اوکے اوکے....۔” ترن جا کے تنّ کپ کوفی لے آیا اتے کنٹین توں گوبھی دے پکوڑے پوا لیایا، “ایہ تہاڈے گیت توں خُش ہو کے میرے ولوں چھوٹی جہی پارٹی اے۔” ترن نے پکوڑے اوہناں کول کرسی اتے رکھ دتے۔
اوہ تنوں کوفی پیندے گلاں کردے رہے۔ ترن نے کوفی دی آخری گھٹّ بھردیاں، جھجکدیاں-جھجکدیاں کہہ دتا، “جے برا نہ منوں تاں آپاں وٹس-اپّ ’تے گلاں کر سکدے آں؟”
“ہاں ہاں شوئر۔”
“میرا نمبر نوٹ کرو۔” ترن نے اپنا نمبر نوٹ کروا دتا تے ادھروں مس کال لے کے رِیت دا نمبر نوٹ کر لیا۔ اوہناں نے اک دوجے توں اجازت لئی۔ رِیت پنڈال ول چلی گئی تے ترن اپنی چاہ ڈیوٹی ’تے آ گیا۔
کم وچ پھسے ترن نوں رِیت شام تک دکھائی نہ دتی۔ جدوں پروگرام ختم ہو گیا تاں خالی پئی سٹیج اپر پھمنوال کالج دیاں کڑیاں گدھے دی رہرسل کرن لگّ پئیاں۔ لالی، گریوال، ترن ہوریں سبھ اکٹھے ہو کے رہرسل دا آنند مانن لئی پنڈال وچ جا بیٹھے۔ جدوں اوہ پنڈال وچوں اٹھے تاں ہنیرا ہو گیا سی۔ اوہ روٹی کھان کنٹین چلے گئے۔ روٹی کھاندیاں ترن دا دھیان ہر آ جا رہے منڈے-کڑیے ول سی پر رِیت اس نوں ایتھے وی دکھائی نہیں دتی۔
اوہ موٹرسائیکل لے کے گھر نوں چل پئے۔ کالج دے ساہمنے والے کھیت انھیرے وچ ڈبّ چکے سن۔ ڈیہلوں-پکھووال روڈ اپر واہناں دی روشنی ادھر-ادھر دوڑی جا رہی سی۔ اوہناں نے وڈی روڈ ول جان دی بجائ منڈیاں دے ہوسٹل ول دی موٹرسائیکل تور لئے۔ ساہمنے بابا موہن داس دے گورو گھر وچلے اچے درکھتاں دا جھنڈ انھیرے وچ کسے پہاڑ وانگ جاپ رہیا سی۔ منڈیاں دے کسے-کسے کمرے وچوں روشنی چمکن کرکے ہوسٹل دی بلڈنگ ڈبّ-کھڑبی جہی دکھائی دے رہی سی۔ ہوسٹل دے اگوں دی لنگھدیاں اوہناں نے موٹرسائیکل گورو گھر والی پکیہ سڑک چاڑھ لئے تے پھر اگوں جودھاں والی روڈ پے گئے۔
گھر آ کے ساریاں نے منجیاں وچ ڈگن دی کیتی۔ اوہ سارا دن بھج-نٹھ کردے تھکیویں نال چور ہو گئے سن۔ ترن دے دماغ وچ رِیت ہی گھم رہی سی۔ اوہ کنی ہی دیر وٹس-اپّ توں اسدی ڈی. پی. دیکھدا رہیا پھر اس نے رِیت نوں پہلا میسیج کیتا، “ست سری اکال جی۔”
“ست سری اکال جی۔” دس ویہہ منٹ اڈیکن توں بعد رِیت دا میسیج آیا۔ شاید اوہ پہلاں آن-لائن نہیں سی۔
“روٹی کھا لئی سی تسیں؟” ترن نے گل اگے ودھائی۔
“ییسّ۔”
“ساڈے کالج دا کھانا پسند آیا؟” نال اس نے ہاسے والے اموجی بھیج دتے۔
“ہاں ہاں، بہت ٹیسٹی سی۔”
“تہاڈی ڈی. پی. بہت سوہنی اے۔”
“تھینکس جی۔”
“ہن کتھے اوں؟”
“ہن کمرے ’چ آں سارے۔ روٹی کھا کے آئے سی۔”
“ٹھیک اے جی پھیر۔ کل ضرور ملنا۔”
“پکا۔”
“اوکے! گڈّ نائیٹ۔”
“گڈّ نائیٹ۔ سویٹ ڈریمز۔”
اگوں ترن نے پھلاں دے گلدستے بھیج دتے۔
اگلے دن دُپہر توں بعد رِیت اپنی کسے ہور سہیلی نال فزیؤتھیریپی ڈپارٹمینٹ وچ آ گئی۔ کوفی پیندیاں اس نے ترن نوں دسیا کہ اوہ ادھے کُو گھنٹے بعد ترں گے۔ سن کے ترن دا دل بیٹھ گیا۔ دل کردا سی رِیت نوں ایتھے ہی روک لوے۔ کدی جان ہی نہ دیوے۔ پر ایہ اسدی بچیاں والی سوچ سی۔ اس نے تاں تر ہی جانا سی۔
ترن دا سماں وی آ گیا۔ رِیت ہور کڑیاں نال بیگ چکیں آ رہی سی۔ اس نے کمرے وچوں چلن توں پہلاں ترن نوں میسیج کر دتا سی جس کرکے اوہ ساہمنے کھڑا اوہناں نوں ہی اڈیک رہیا سی۔
“اوکے بائے! پھر ملدے آں کدی۔” نیڑے آ کے رِیت نے ترن توں اجازت منگی۔
“اوکے جی! ضرور ملاں گے۔ وٹس اپّ ’تے ان ٹچ رہنا۔ فیس بک ’تے میں تہانوں رکوئیسٹ بھیجی سی ‘ترن مرجانا’ نام توں۔ اوہ ایکسیپٹ کر لینا۔”
“ہاں ہاں پکا! اوکے بائے۔” اوہ ہتھ ہلا کے گراؤنڈ وچ کھڑھیاں بساں ول نوں تر پئی۔ ترن وی مرے جہے قدماں نال اوہناں توں کجھ دوری ’تے پچھے-پچھے تر پیا۔ کجھ دیر بعد اوہناں دی بسّ سٹارٹ ہوئی تے پکھووال روڈ اپر جا چڑھی۔ ترن کھڑا ویکھدا رہیا ۔ بسّ کالج دے کھونجے تک دکھائی دیندی رہی تے پھر چونک والیاں دُکاناں اولھے الوپ ہو گئی۔ ترن نوں جاپیا جویں سارے میلے دا رنگ اڈّ گیا ہووے۔ مہک مکّ گئی ہووے۔ سارا کجھ تھوڑے جہے پلاں وچ ہی پھکا-پھکا، بے رونقا جہیا ہو گیا۔ اوہ سر اپر اداسی دی پنڈ رکھیں، تھکے-تھکے قدماں نال واپس تر پیا۔
5
پنجاب دیاں منڈیاں وچ جھونے دے ڈھیر لگّ گئے سن۔ موڑاں، کھنڈاں ’تے بیٹھن والے بڈھے-ٹھیریاں دیاں منجیاں ہن جھونے دے ڈھیراں کول جا ڈٹھیاں سن۔ پنڈ دی رونق سوئے توں پار، پکیہ منڈی وچ جا لگی سی۔ جھونے دے کرچے اگّ لاؤن لئی وڈھے جا رہے سن۔ کسے ٹاویں-ٹاویں بہتے کاہلے نے تاں اگ لا وی دتی سی۔ اس سیزن وچ پاڑھیاں نے کجھ دناں لئی پڑھائیاں چھڈ کے، کم وچ ہتھ وٹاؤن لئی گھردیاں دے موڈھیاں نال موڈھے جوڑ لئے سن۔ ترن تے سکیمی وی کئی دناں دے پنڈ آئے ہوئے سن۔ آصف کا جھونا وی کل دا منڈی پیا سی۔
کم دے سیزن وچ ہی اج دیوالی دا تیوہار آ گیا سی۔ شہر وچ کئی دناں توں دوکاناں سجیاں ہوئیاں سن۔ پنڈاں وچ مہاجناں اتے حلوائیاں دیاں دوکاناں ’تے رونقاں ودھ گئیاں سن۔ ٹھیکیاں اتے بھیڑ جڑ گئی سی۔ اج آصف دا ابا وی ٹھیکے توں بوتل لے کے گھر آ گیا سی۔ شاید کسے یار بیلی نال اکٹھیاں پین دا پروگرام بنا لیا سی۔ اس نے اج منڈی وچ پین دی ڈیوٹی آصف دی لگا دتی سی۔ آصف اج منڈی جانا نہیں چاہندا سی پر ابا دی گل موڑ وی نہیں سکدا سی۔ اوہ مسوسے جہے من نال روٹی کھا کے منڈی آ گیا سی۔
منڈی وچ کامیاں نے جلدی ہی چھٹی کر لئی سی۔ باہرلے صوبیاں توں آئے مزدوراں نے اپنے تنبوآں کول دیوے بال لئے سن۔ حلوائی دے تنبو کول جلیبیاں اتے پکوڑے لین والیاں دا اکٹھ اجے وی کافی سی۔ سوئے توں پار سارا پنڈ روشنی نال نہا رہیا سی۔ ساہمنے پنڈ والے پاسے گروگھر اپر کیتی دی پمالا پٹی جنیاں وانگ ٹمٹما رہی سی۔ ہولی-ہولی منڈی وچلا اکٹھ گھٹن لگ پیا۔ لوک گھراں نوں ترن لگے سن۔ ہن صرف جھونے دی راکھی والا اکادکا بندا ای رہِ جانا سی۔ کئی تاں نیڑے دے ڈھیر والے نوں ‘نگاہ رکھن’ دا کہہ کے آپ گھراں نوں تر گئے سن۔
آصف پہلاں تاں فیس بک کھولھی بیٹھا، نال-نال منڈی دی رونق ویکھدا رہیا پھر فیس بک بند کر کے سہج دے خیالاں وچ غوطے کھان لگ پیا۔ ہولی-ہولی منڈی وچلا وادھو شور-شرابا گھٹدا-گھٹدا شانت ہو گیا۔ ہن صرف دیوالی منا رہے مزدوراں دا ہی رولا رہِ گیا سی۔ منڈی وچ پٹاکے وجنے شروع ہو گئے۔ ساہمنے پنڈ وچ وی نکے-وڈے پٹاکیاں دی ‘ٹھاہ-ٹھاہ’ ہو رہی سی۔ کدےکدے کوئی آتشبازی ‘سو....’ کردی اسمانی چڑھدی تے پھر پھٹدی۔ چنگیاڑیاں دا بکّ اسمان دی ہکّ ’تے کھلاردی چپ ہو جاندی۔
آصف نے سماں ویکھیا۔ نوں وجع گئے سن۔ اس نے پلی کھولھ کے بسترا کڈھیا تے منجے اتے وچھا لیا۔ رات نوں پیندی تریل توں بچن لئی رزائی اپروں دی پلی پا لئی۔ پلی دے دو لڑ پینداں ول منجے دے پاویاں نال بنھ لئے اتے سر والے پاسے دے کھلھے چھڈ لئے۔ جد اوہ منجے وچ پیا تاں دوبارہ پھر اس دیاں اکھاں اگے سہج دا چہرہ گھم گیا۔ اس دے چہرے ’تے ہلکیہ جہی مسکان آ گئی اتے دل دی دھڑکن انج تیز ہو گئی جویں اس نے ہنے سہج دا ہتھ پھڑ لیا ہوویے۔
سہج لاگلے پنڈ برجگڑھوں زمیداراں دی کڑی سی۔ سہج تے سردیپ دوویں بھیناں سن، بھرا کوئی نہیں سی۔ آصف نے اس نوں اج توں دو سال پہلاں اودوں ویکھیا سی جد اوہ نیال کالج ’چ بی. اے. فسٹ وچ پڑھدی اسدی وڈی بھین ثانیہ نال اوہناں دے گھر آئی سی۔ اس نے ثانیہ توں ہسٹری دے نوٹس لینے سن۔ ثانیہ نے اس نوں کہیا سی کہ اوہ، اسدے گھر چلے۔ شام نوں اسدا بھرا اوہنوں چھڈ آوے۔ جدوں ثانیہ تے سہج بسّ توں اتر کے گھر آئیاں سن تاں آصف گھر ہی سی۔ ثانیہ نال اینی سوہنی کڑی ویکھ کے اوہ حیران رہِ گیا سی۔ آصف دیاں اکھاں وچ لٹکدا سوال ویکھ کے ثانیہ نے آپ ہی دس دتا سی، “بھائی جان، ایہ میری پھرینڈ سہج اے۔ میرے نال ای پڑھدی اے۔”
“ست سری اکال۔” کڑی نے ہتھ جوڑ کے ست سری اکال بلائی۔
“ست سری اکال۔” آصف نے وی انے ہی ستکار نال جواب دتا۔ اسدی نظر سہج دے چہرے توں ہٹ نہیں رہی سی۔ اوہ سہج ہون دی کوشش کر رہیا سی پر سہج دا حسن اسنوں سہج نہیں ہون دے رہیا سی۔ آصف نے اگے پچھیا، “پنڈ کہڑے؟”
“آہ برجگڑھ۔” اس نوں سہج دی آواز وچ مصری گھلی لگی۔
“اچھا! پھیر تاں ساڈے گوانڈھی ای اوں۔” دوواں دے بلھاں ’تے مسکان بکھر گئی۔
ثانیہ پانی لے آئی۔ آصف مجھاں نوں سنی کرن لئی اُٹھ کے باہر باگل ول چلا گیا۔ سہج نے کمرے وچ آلےدوآلے ویکھیا۔ سارا کمرہ نکیاں-وڈیاں ٹرافیاں نال بھریا پیا سی۔ اس دی نظر فوٹواں ول گئی۔ آصف دیاں انعام لیندے اتے کبڈی کھیڈدے دیاں کنیاں ہی فوٹواں کندھ اپر ٹنگیاں سن۔ اک بناں طاقی والی الماری وچ کافی ساریاں ساہتک کتاباں پئیاں سن۔ اوہ الماری کول جا کے کتاباں پھرولن لگّ پئی۔
“ایہ کتاباں کون پڑھدے؟” چاہ لے کے آئی ثانیہ نوں اس نے پچھیا۔
“ایہ تاں بھائی جان دیاں نے۔ آجا چاہ پی لے۔” اس نے چاہ نال بسکٹ اتے بھجیا ٹیبل اپر رکھ دتا۔
“میں لے لاں پڑھن خاطر اک۔ پڑھ کے موڑ جوں۔”
“بھائی جان نوں پچھ لے۔ کتاباں دین دے معاملے ’چ اوہ بہت کنجوسی اے۔” ثانیہ نے باہر ول نگاہ ماری۔
“تیرا بھائی جان کہڑی کلاس ’چ پڑھدے؟”
“ہن تاں میساں ’تے پیئیچ. ڈی. کر رہے۔” ثانیہ نے مذاق کیتا۔
“کیوں؟ پڑھدا کاہتوں نی؟” سہج ایہ سن کے حیران ہو گئی۔
“پہلاں چھوٹا ہندا بتھیرا انٹیلیجینٹ ہندا سی۔ پھیر جدوں آہ کبڈی ’چ پے گیا، پھیر پڑھائی اعلیٰ تاں بسملا پڑھیا گیا۔ پلس ٹو توں بعد پڑھائی نوں اوکے بائے کر کے کبڈی کھیڈن ’تے ای ہو گیا۔”
سنھی کرن توں بعد کپڑے بدل کے آصف وی آ گیا۔ ثانیہ نے آصف نوں پچھ لیا، “بھائی جان، سہج پڑھن خاطر کتاباں لے کے جان نوں کہندی سی۔ کہندی پڑھ کے موڑ دوں۔”
“لے جے جہڑی جہڑی لے کے جانی اے۔” آصف دی اج والی اس کھلھ دلی ’تے ثانیہ حیران سی کہ جہڑا کسے نوں دھیلا دے کے راضی نہیں، اوہ ہن پورا خزانہ لٹاؤن لئی تیار ہو گیا؟
آصف شام نوں سہج نوں چھڈ آیا سی۔ اوہ کنول دا ‘ہانی’ ناول پڑھن لئی لے گئی سی۔ راہ جاندیاں آصف نے اس نوں کھلھ دلی نال کہیا سی کہ اوہ جو وی کتاب پڑھنا چاہے، اوہ ثانیہ دے ہتھ بھیج دیا کریگا۔
کجھ کتاباں سہج نے ثانیہ دے ہتھ منگوا کے پڑھ لئیاں سن۔ ہور کتاباں منگواؤن لئی اوہ ثانیہ نوں پچھدی رہندی، “تیرے بھائی کول ہور کہڑیاں-کہڑیاں کتاباں نیں؟”
اگوں آصف ثانیہ نوں پچھ لیندا، “اوہنے پہلاں کہڑی کتاب پڑھی ہوئی اے؟ ہن اوہ نوں کہڑی کتاب چاہیدی اے؟” ثانیہ نے ایہناں سوال جواباں توں کھہڑا چھڈاؤن لئی سہج نوں ہی آصف دا نمبر دے دتا۔ ہن آصف اس نوں فون اتے ہی دس دیندا کہ، “میرے کول ایہ -ایہ کتاب رہِ گئی جہڑی توں نہیں لے کے گئی۔ کہڑی بھیجاں؟”
پہلاں کتاباں لین بارے گل ہوندی رہی پھر کتاباں وچلے میٹر بارے چرچا ہون لگی۔ وٹس ایپ ’تے حال چال پچھیا جان لگیا۔ ایہ محبت دا بیج ہی سی جہڑا ہولی ہولی دوواں دے دلاں وچ پنگر رہیا سی۔ پھر اک دن دوواں نے اپنی-اپنی محبت دا اظہار کر دتا۔ ہن تاں ایہناں گلاں نوں دو سال بیت گئے سن۔ ایہناں دو سالاں وچ اوہ محبت دے راہ ’تے کافی دور لنگھ آئے سن۔
اج وی سہج نے آصف نوں ملن لئی بلایا سی۔ اسے کرکے اوہ منڈی ’چ جھونے دی راکھی آؤنوں نانہہ-نکر کر رہیا سی پر باپو دے سنائے جان والے سلوکاں توں ڈردا اوہ بسترا چکّ کے منڈی دے راہ پے گیا سی۔ چاہے اوہ ایتھے آ گیا سی پر اس نے ملن دا وچار تیاگیا نہیں سی۔ ہن اسنوں محسوس ہون لگیا سی کہ منڈی ’چوں اٹھ کے جانا تاں سگوں ہور وی سوکھا سی۔
آصف نے سماں ویکھیا۔ گیارھاں وج گئے سن۔ اجے تاں پہاڑ جڈے ساڈھے تنّ گھنٹے پئے سن۔ اس دیاں اکھاں وچ نیند بھارو ہو رہی سی۔ پہلاں اس نے سوچیا سی کہ اوہ دو وجے تک جاگدا ہی رہے گا پر ہن اوہ نیند اگے بے بس ہو رہیا سی۔ اس نے پونے دو وجے اتے موبائیل دی گھنٹی لگا لئی اتے آپ رزائی دب کے سوں گیا۔
جدوں موبائیل دی گھنٹی وجی تاں اس نے اینی پھرتی نال اوہ بند کر دتی جویں پھٹن جا رہے بمب نوں جلدی-جلدی نقارہ کرنا ہووے۔ اس نوں ایہ گھنٹی بمب ہی تاں جاپی سی کہ جیکر ایہ سن کے کوئی جاگ گیا تاں اس دے جان بارے پتا لگّ جاوے گا۔ اس نے رزائی دا لڑ چکّ کے آلےدوآلے ویکھیا۔ ساری منڈی گھوک ستی پئی سی۔ منڈی دیاں وڈیاں لائیٹاں دے ددھیا چانن ہیٹھ جھونے دیاں پئیاں ڈھیریاں بڑیاں رہس مئی لگّ رہیاں سن۔ انجھ لگدا سی جویں اس پکیہ منڈی دی ہکّ اتے بھوری رِیت دے نکے-نکے ٹبے اگّ آئے ہون۔ اوہ رزائی وچوں باہر سرکیا۔ منجی دی باہی ’تے بیٹھ کے اک وار پھر آلادوالا پڑتالیا۔ خطرے والی کوئی گل نہیں سی۔ اس نے بوٹ پا کے فیتے کسے۔ آصف نے ہشیاری ورتدیاں اس پاسیوں دی نکلنا ٹھیک سمجھیا جس پاسے بوریاں زیادہ سن۔ بوریاں دی کوئی راکھی نہیں سی۔
اوہ منڈی ’چوں نکل کے سوئے دی پٹڑی چڑھ گیا۔ اس مہینے سوئے وچوں پانی سکیا ہویا سی۔ پانی دی کلھ کلھ دی تھاں ہن بینڈیاں دی ‘ٹریں ٹریں’ ہی سنائی دے رہی سی۔ سوئے دی پٹڑی اپر کھڑے اچے درخت انھیرے نال اک-مکّ ہوئے پئے سن۔ ایہناں درکھتاں ہیٹھوں سوئے دی پٹڑی ترے جاندے آصف نوں لگّ رہیا سی جویں اوہ کسے لمبی کھڈّ وچ وڑ رہیا ہووے۔ اس نے مڑ کے پچھے ویکھیا، وڈیاں لائیٹاں دا دھندلا جہیا چانن منڈی پچھے رہِ جان دا ثبوت سی۔ ہانیپر توں برجگڑھ سوئے دی پٹڑی-پٹڑی صرف ڈیڈھ کلومیٹر پیندا ہے۔ ادھا رستہ اوہ لنگھ آیا سی۔ ایہ سوآ دوویں پنڈاں نوں جوڑدا ہانیپر دے چھپدے ولوں اتے برجگڑھ دے چڑھدے ولوں لنگھدا اے ۔ سہج دا گھر اس سوئے دی پٹڑی اپر ہی اے ۔ سوآ پنڈ دے نال کھہواں لنگھدا ہون کرکے ہور وی بہت سارے گھر سوئے دی پٹڑی اپر پائے ہوئے سن۔
آصف برجگڑھ پہنچ کے چکنا ہو گیا۔ اج پنڈ وچ عامَ نالوں زیادہ روشنی سی۔ بہتے گھراں اپر دیپمالاواں ٹم-ٹما رہیاں سن۔ کدے-کدے کسے دور پنڈ توں ٹاویں-ٹاویں پٹاکے دی مدھم جہی آواز سندی سی۔ اس پاسیوں پٹڑی اپر سہج دا دوسرا گھر ہی اے ۔ سہج نے پٹڑی توں تھوڑا ہٹویں وڈی ٹالھی ہیٹھ رکن لئی کہیا سی۔ اس نے دھیان نال پرکھ کیتی۔ ٹالھی اوہی سی۔ اوہ دھڑکدے دل نال ایتھے کھڑ کے سہج نوں اڈیکن لگّ پیا۔ تھوڑھی-تھوڑھی ہوا چل رہی سی۔ جدوں ہوا دا بلھا ٹالھی دے پتیاں وچوں دی لنگھدا تاں اوہ چھن-چھن کردے ہلدے۔ آصف پتیاں دا کھڑاک سن کے اک وار تربک جاندا تے پھر آلے-دوآلے ڈری نظر ماردا پہلاں وانگ شانت ہو جاندا۔ موبائیل ’تے نوٹیفکیشن آئی۔ سہج دا میسیج سی، “میں آ رہی ہاں۔”
دس کُو منٹاں بعد اس نوں کوئی پرچھاواں پٹڑی آؤندا دسیا۔ اوہ ٹالھی دی اوٹ ’چ ہو کے دھیان نال ویکھن لگیا۔ ہور نیڑے آؤن ’تے اس نے اندازہ لا لیا، ایہ کوئی کڑی سی۔ اوہ ٹالھی دے اوہلیوں ہٹ کے پرچھاویں ول تر پیا۔ اوہ پرچھاواں تھانئے رک گیا۔
“سہج!” نیڑے جان ’تے آصف نے کہیا ۔
“ہاں آں....۔” سہج دی ڈری جہی آواز آئی تے اوہ دوجے ہی پل آصف نوں چِنبڑ گئی۔ آصف اسنوں کلاوے وچ لے کے ٹالھی کولوں ہندا ہویا پٹڑی دے نزدیک والی موٹر اپر لے گیا۔
“ڈر تاں نی لگیا؟” کھیل ’تے بیٹھدیاں آصف نے پچھیا۔
“پیار سارے ڈر بھلا دیندے۔” سہج نے آصف دا ہتھ پھڑ کے سہلایا۔
“میں وی اج منڈی ’چ سی۔ ایتھوں سدھا آیاں۔” آصف نے دسیا۔
“رات باقی اے ناول ’چ چرن تے راج وی اک وار اپنے مانگوں رات نوں ملدے نیں۔” سہج دے کجھ دن پہلاں پڑھے ناول دی کہانی یاد آ گئی۔
“ہاں....۔” آصف نے اس نوں کلاوے وچ گھٹیا، “آئی لوَ یو سہج۔”
“آئی لوَ یو میری جان۔” سہج نے پیار نال اسدے چہرے ’تے ہتھ پھیریا۔
آصف نے اس دا ہتھ پھڑ لیا تے اس دے چہرے نوں نیڑے کر کے پیار بھریا چمن دتا۔ پھر اوہناں نوں پتا ہی نہیں لگیا کہ کدوں اوہ اک-دوسرے وچ گواچ گئے۔
آصف نے موبائیل اتے سماں ویکھیا، تنّ توں اپر ہو گیا سی۔ اوہ دوویں کوٹھے کولوں اٹھ کے پٹڑی اپر آ گئے۔
“توں جاہ! اینے میں ایتھے کھڑ کے ویکھداں۔ توں جدوں گھر پہنچ گی پھیر ایتھوں چلوں گا۔”
“چنگا جی فیر۔ میرے پنڈ آیا سی تینوں کجھ کھوا وی نی سکی۔”
“کوئی نہ جدوں برات لے کے آیا اودوں سیوا کر لیؤں۔” آصف دی گل ’تے سہج اسدی وکھی وچ پیار نال مکا مار کے مسکرا پئی تے ‘بائے’ کہہ کے تر پئی۔
آصف ایتھے ہی کھڑا اس نوں ویکھدا رہیا ۔ دوروں اس نوں نظر آیا، سہج بار کھول کے گھر دے اندر ہو گئی۔ آصف تسلی بھریا مسکرا کے واپس چل پیا۔ جدوں اوہ منڈی پہنچیا، اس سمیں وی کوئی نہیں جاگیا سی۔ اوہ چپکے جا کے رزائی وچ وڑ گیا۔ سہج دے خیالاں ’چ گواچیاں ہی اس نوں نیند آ گئی۔
آصف نوں جاگ آئی۔ اس نے رزائی دا لڑ چکّ کے ویکھیا۔ سورج سر اتے آیا کھڑا سی۔ منڈی وچ پئے لوک کدوں دے گھراں نوں چلے گئے سن۔ مزدوراں نے اپنا کم آرنبھ دتا سی۔ سماں ویکھیا، اَٹھ وج گئے سن۔
“اوہ تیری!” اوہ چھال مار کے منجے وچوں اٹھیا۔ اس نے آلےدوالے ویکھیا کہ کوئی ویکھ تاں نہیں رہیا ؟ اس توں پہلاں کہ کوئی اس نوں اینا لیٹ اُٹھن دا کارن پچھے، اس نے بسترا اکٹھا کیتا تے بوٹ پا کے گھر ول شُوٹ وٹّ لئی۔
(جاری اے)