محبت ویلا (قسط نمبر5)

10

شام دا سورج لیہندے ول نہر دے سفیدیاں اوہلے چھپ گیا سی۔ دور اتر آئی دھند ہولی-ہولی ودھ رہی سی۔ ہانیپر دے لوک اپنے شام دے کم-دھندے جلدی-جلدی نپٹا کے رزائی اں وچ وڑ جان دیاں تیاریاں کر رہے سن۔ موڑاں اپر لگدیاں دھونیاں تھوڑھے سمیں بعد تپ جانیاں سن۔ گروگھر دے سپیکر وچوں رہراس دے پاٹھ دی مٹھی-مٹھی دھن سنائی دے رہی سی۔ اوہ چارے برجگڑھ نوں جاندی سوئے دی پٹڑی اپر بیٹھے سن۔ سوئے دی پٹڑی توں لے کے نہر تک ہری بھاء ماردی کنک ہن انھیرے وچ ڈبن لگی سی۔ دھند اتے انھیرے نال گلوکڑی پاؤندیاں فصلاں ول تکدیاں ترن نے آصف نوں پچھیا، “اک بندا کہڑا پچھئ؟”
“دگال اعلیٰ ساگر۔”
“کیہ کچھ کرئ اوہدے نال؟” ترن دا بھاوَ ساگر نوں اپنی ٹیم وچ کھڈاؤن بدلے دین والے پیسیاں توں سی۔
“فسٹ ’تے ستّ، سیکنڈ ’تے تنّ جے ہار گئے پھیر کلا کرایہ۔”
“زیادہ نی کر لیا؟ ویہہ ہزار تاں سارا اے فسٹ نوں۔” سکیمی نوں ایہ رقم زیادہ لگی۔
“اوہدی گیم وی دیکھ۔ جپھا نی دھراؤندا اوہو۔” آصف نے اپنے کیتے فیصلے نوں صحیح ٹھہراؤن لئی دلیل دتی۔
“گیم تاں ٹھیک اے اوہدی پر پھیر وی پیسے زیادہ لگدے نے۔” سکیمی نے پھر کہیا ۔
“سالیو تھوڈی بھرزائی دے پنڈ کھیڈن جانے۔ اوہ وی میچ دیکھن آؤگی۔ کوئی ماڑا کھڈاری پا کے ایتھے بے عزتی تاں نی کراؤنی۔” آصف نے اصل کارن دسیا۔
“بھرزائی ساہمنے نمبر بنان لئی تاں بھامیں دوسری ٹیم نال میچ کرنا پے جے، کوئی پرواہ نی۔ اوہ وی کرلاں گے۔” پپی نے جیرا وکھایا۔
“میچ کرن دی کیہ لوڑ اے؟ جے بھرزائی میچ دیکھدی ہوئی پھیر تاں اوئیں دگنی طاقت آجو۔” سکیمی سیلی اپر چکدیاں مسکرا پیا۔
ترن نوں رِیت دا فون آ گیا۔ اوہ ‘اک منٹ’ کہہ کے اٹھ کھڑیا۔
“لے ہن ایہ نی مڑدا ادھا گھنٹہ۔” سکیمی نے وینگ دا تیر چھڈیا۔
“ہاں جی۔” ترن نے آصف ہوراں توں تھوڑھا فاصلہ بنا کے موبائیل آن کر لیا۔
“کتھے نے سرکاراں؟” رِیت دی مٹھی جہی آواز آئی۔
“سوئے دی پٹڑی ’تے بیٹھے سی۔ کل کھیڈن جانے آصف دے سہرے، اوہدی صلاحَ کرن لگّ رہے آں۔” ترن سوئے دے وگدے پانی ول منہ کر کے پٹڑی ’تے بیٹھ گیا۔ سوئے دے پانی وچوں اٹھدی بھاف انھیرے وچ اک-مکّ ہو رہی سی۔
“ایہ کہہ تاں پھیر، وی کٹّ کھان چلیاں۔” رِیت دی آواز وچ شرارت بھری سی۔
“ایہ نہ سمجھیں۔ ساڈی ٹیم پوری گھینٹ اے۔ جے میچ دیکھنے تاں آجیں کل نوں۔”
“لے جاویں۔”
“میں تاں لیجونگا، توں آؤن والی بنیں۔ پاتڑاں ماسی کول آؤن دا بہانہ لا کے آجیں۔” ترن نے اس نوں بہانہ وی سجھا دتا۔
“میں تاں مذاق کردی سی۔ مینوں پتے، میرا بیبی پورا گھینٹ اے۔” رِیت دی اس گل نال ترن دی چھاتی ہور چوڑی ہو گئی۔ اوہ رِیت نال ایتھے ہی بیٹھا اونی دیر گلاں کردا رہیا جنی دیر تک آصف ہوراں نے کراریاں جہیاں گالھاں کڈھ کے اس نوں آواز نہ مار لئی۔
اوہ چارے اٹھ کے پنڈ ول تر پئے۔ آصف گھر روٹی کھا کے باگل وچ آ گیا۔ مجھاں اسدے ابا نے اندر بنھ دتیاں سن۔ اس نے بیٹھک وچوں برانڈے وچ کھلھدی کھڑکیہ کھولھ کے برانڈے والی لائیٹ جگا کے ویکھیا۔ مجھاں شانت بیٹھیاں جگالی کر رہیاں سن۔ مجھاں دی تسلی کر کے اوہ بسترا وچھا کے رزائی وچ بیٹھ گیا۔ وٹس اپّ اپر اس نے سہج نوں میسیج چھڈ دتا،”کل آ رہے آں۔”
“ٹھیک اے ۔ میں ممی نوں کہہ دیوانگی پانی وار لؤ۔” ترنت ہی سہج دا مذاقیہ میسیج آ گیا۔
“آن لائن ای بیٹھی سی؟”
“تیری ہی اڈیک ’چ سجناں، اکھیاں وچھائی رکھدی۔” جواب وچ سہج نے گیت دا ٹوٹا بھیج دتا۔
“ساڈا میچ ویکھن ضرور آئیں۔”
“اوں ہوں.... میں نی آندی۔”
“پھیر نی اسیں کھیڈن آندے۔”
“آ جونگی بابا۔ اسیں تاں ہر سال دیکھدیاں۔ ڈیرے والے برانڈے ’تے بیٹھ کے۔”
“جے اسیں جت گئے پھیر پارٹی تیرے توں لینی اے۔”
“پارٹی پکی۔”
“جہڑی کہاں گے، اوہی دینی پؤُ۔”
“جو مرضی لؤ جی۔”
“کل نوں ملنا پؤگا۔”
“ہاں پکا، ساڈے گھر آجیں۔”
“کیوں چھتر کھانے نے۔”
“کوئی ڈر نی میرے ڈیڈی تاں بھوآ کولے جاں گے۔ پرسوں نوں آں گے۔”
“ٹھیک اے پھیر، کھوآ تیار رکھیں۔” اس دن کھادھا کھوآ یاد کر کے دوواں دی ہاسی نکل گئی۔
اوہ کافی دیر تک وٹس اپّ ’تے گلاں کردے رہے۔ جدوں گل ختم ہوئی تاں آصف نگھی رزائی وچوں نکل کے پیشاب کرن لئی باہر آیا۔ بنھاں کپڑا لئے باہر آؤندیاں اس نوں کنبنی چڑھ گئی۔ دھند باہر ویہڑے وچ وی اتر آئی سی۔ سارا پنڈ ہی سیال دی ٹھنڈی دھند وچ نہا رہیا سی۔ ٹوبھے ول دی فرنی اتے بھونکدے کتیاں دی مدھم جہی آواز ایتھے تک سنائی دے رہی سی۔ پیشاب کردیاں آصف دا دیندوڑکا وجن لگ پیا۔ اوہ کالھی نال رزائی وچ آ وڑیا۔ سہج دا مسکراؤندا چہرہ اس نوں بند اکھاں راہیں وی دکھائی دے رہیا سی۔ سہج نوں چیتے کردیاں اس دی اندرلی خُشی بلھاں اپر آ کے مسکان وچ بدل گئی۔ سہج دے خیالاں نوں گلوکڑی پا کے اوہ رزائی دے چارے لڑ دب کے سوں گیا۔
برجگڑھ بھوری والے سنتاں دی یاد وچ ہر سال میلہ لگدا، بھنڈارا ہندا۔ اس تنّ دناں میلے دے نال-نال کبڈی دے ٹورنامینٹ کروائے جاندے۔ ڈیرے دی بلڈنگ دے نال ہی کھلھا گراؤنڈ سی جتھے ٹیماں دے بھیڑ میلے دی رونق نوں چار چن لا دیندے۔ میلہ ہون کرکے ٹورنامینٹ وچ وی بھاری اکٹھ ہندا۔ بندے کبڈی دے میچ گراؤنڈ دے آلے-دوآلے کھڑ کے ویکھدے۔ عورتاں ڈیرے دے لمبے برانڈے اپر بیٹھ کے میچاں دا آنند ماندیاں۔ نیڑے ہون کرکے سارا ہانیپر ہی میلے وچ نظر آؤندا۔ آصف ہوریں وی چھوٹے ویٹاں توں ایہ ٹورنامینٹ کھیڈدے آئے سن۔ اج وی اوہ ہور ٹیماں نال بھڑدے پھائنل تک پہنچ گئے سن۔ ہن جد ہانیپر دا پھائنل میچ بولیا تاں میلے ’چ پھردی سہج دے کنّ کھڑے ہو گئے۔ اوہ اپنی چھوٹی بھین دی بانہہ پھڑ کے ڈیرے ول کھچ تری۔ جدوں اوہ برانڈے اپر چڑھیاں، ہور وی بہت ساریاں عورتاں ہون والے میچ دی اڈیک وچ چھت اپر بیٹھیاں سن۔ کھبے ہتھ میلے ’چ رنگ-برں گے کپڑیاں ’چ سجے لوک ادھر-ادھر گیڑے دے رہے سن۔ منیاری اتے ہور بھانت-بھانت دیاں عارضی دوکاناں دیاں لمبیاں قطاراں دے ساہمنے لوکاں دے اکٹھ جڑے سن۔ پچھلے پاسے جھڑی ’چ گھری وڈی مٹیل نظر آ رہی سی۔ ساہمنے گراؤنڈ وچ دوویں ٹیماں آ کے وارم-اپم ہون لگّ پئیاں سن۔ سہج دیاں اکھاں نے اپنا ہانی پہچان لیا سی۔ اس دی نظر ہن وارم-اپم ہو رہے آصف اپر کیندرت ہوئی، اس دے نال-نال گھم رہی سی۔ اس دا من لوچدا سی ایتھوں اڈاری مار کے گراؤنڈ وچ پھردے آصف نوں گلوکڑی پا لواں۔ اسدی ایہ لوچا سہج دے مسکراؤندے بلھاں اپر صاف نظر آ رہی سی۔
وسل وجن ’تے دوویں ٹیماں آپو-اپنے پاسیاں تے جا کے تیار-بر-تیار ہو گئیاں۔ پہلی ریڈ ہانیپر ٹیم دی سی۔ دگال والا ساگر پرماتما نوں دھیا کے پہلی ریڈ پاؤن گیا تے بڑے سوکھیاں ہی کنی والے کھڈاری نوں ٹچ کر کے اپنے پالے وچ پرت آیا۔ ورودھی ٹیم دا کھڈاری وی نمبر لے گیا۔ دوسری ریڈ آصف دی سی۔ آصف نوں پالے اپر متھا ٹیک کے ورودھی ٹیم ول جاندیاں ویکھ کے سہج دا دل دھکّ-دھکّ کرن لگّ پیا۔ تیہہ سیکنٹ وچ اس نے ہتھ لگا کے واپس اپنے پالے وچ جانا سی۔ سجی کنی والے منڈے نے للکارا مار کے آصف دا دھیان اپنے ول کھچیا تاں کھبی کنی والے منڈے نے پھرتی نال آصف دیاں بغلاں بھرن لئی حملہ کیتا۔ آصف دی ٹیڈھی نظر اس ول وی سی۔ آصف نے اس دی چھاتی وچ دھپھا مار کے ورودھی کھڈاری دی کوشش نہ-کامیاب کر دتی۔ پر اوہ وی ٹلن والا نہیں سی۔ اوہ آصف نوں گھیرن لئی دوڑیا۔ اوہ آصف دے نال-نال پالے ول دوڑ رہیا سی۔ آصف نے پالے کول اکو دم رک کے اس دی وگل وچ دھپھا ماریا۔ ورودھی کھڈاری دی اپنی سپیڈ اتے آصف دے دھپھے نال اس دی گتی ودھ گئی۔ اوہ اپنے-اپنے نوں سنبھال نہ پایا تے دو تنّ لوٹنیاں کھاندا لائن توں پار جا ڈگیا، “اوہ ماریا مکھن ’چوں وال وانگ کڈھ کے باہر۔ صدقے تیرے جواناں۔” کمینٹیٹر دے بولاں نال گراؤنڈ دے آلے-دوآلے کوکاں اتے تاڑیاں دا مینہورھ گیا۔ زوس وچ آئی سہج نے زور-زور دی تاڑی ماری۔ جھٹّ ہی اس نوں محسوس ہویا کہ میں تاں آپے توں باہر ہو گئی ہاں۔ اسنے چور اکھ نال آلے-دوآلے ویکھیا، اس ول کسے دا دھیان نہیں سی۔ سہج نے سکھ دا ساہ لیا۔ جیوں-جیوں میچ بھکھ رہیا سی، درشکاں وچلا زوس وی حداں-بنیں توڑ رہیا سی۔
دوویں ٹیماں اک-دوسری اپر بھارو پے رہیاں سن۔ پھسیا میچ ویکھ کے میلے ’چ پھردے گبھرو وی گراؤنڈ دوآلے آ جڑے سن۔ ہن میچ دا فیصلا آخری ریڈ اپر آ ٹکیا سی۔ دوواں ٹیماں وچوں جس ٹیم نے ایہ نمبر لے لیا اسے نے جیتو ہونا سی۔ ریڈ کنگن ٹیم دی سی۔ اوہناں دا سیکنڈ ریڈر ریڈ پاؤن آیا۔ اوہ پپی نوں جھکانی دے کے دوسری کنی اپر کھڑے سکیمی دے ہتھ لاؤن لگیا۔ سکیمی پھرتی نال کنی موڑ گیا اتے دو نمبر اپر کھڑے ترن نے ودھ کے اسدا پٹّ چکّ لیا۔ جدوں اوہ چھڈاؤن دی کوشش کرن لگیا تاں ترن نے قینچی لا کے لکّ نوں جپھا پا لیا۔ ریڈر نے چھڈاؤن دی بہت کوشش کیتی پر ترن نے آخری وسل تک اسدی پیش نہیں جان دتی۔ وسل وجدیاں ہی آلے-دوآلے للکارے پے گئے۔ ترن نوں اس دے سایتھیاں نے موڈھیاں اپر چکّ لیا۔ ساہمنے کوٹھے ’تے کھڑی سہج نے جوش وچ آ کے اپنی بھین نوں جپھی پا لئی۔
ترن ہوریں میچ توں بعد کھیتاں وچ چل رہی موٹر اپر نہاؤن چلے گئے۔ موٹر دا نگھا تازہ پانی بھافاں چھڈ رہیا سی۔ کھیتاں وچ دور-دور تک کنک دی ہری چادر نے دھرتی ڈھک رکھی سی۔ کوٹھے کول بیٹھے بندے نے ترن ہوراں دا پنڈ پچھیا۔ اپنے گوانڈھی پنڈ دا نام سن کے اس نے منڈیاں نوں ودھائی دتی۔ اوہ ایتھے بیٹھا ہی سپیکر دی آواز سندا کنک نوں پانی لاؤندا ہویا وی میچ دا آنند مان رہیا سی۔ سارے منڈیاں نے نہا کے کپڑے پا لئے۔
“چلو میلے ’چ دئیے دو گیڑے۔” سکیمی نوں جاپیا جویں میلے وچلیاں رنگ-برنگیاں چنیاں اسے نوں آوازاں مار رہیاں ہون۔ اوہ کاہلی- کالھی سبھ توں اگے تریا جا رہیا سی۔ شام ہون کرکے ہن میلہ وچھڑ گیا سی۔ ٹاویں-ٹاویں لوک ہی رہِ گئے سن۔
“بھرزائی لئی لے لے اوئے کوئی نشانی۔” اک منیاری دی دوکان اگے آ کے سکیمی نے آصف دے کوہنی ماری۔ آصف مسکرا کے اگے تر پیا۔ سکیمی دی کہی گل نے آصف دے چیتیاں وچ سہج دا مکھڑا پرگٹ کر دتا۔ آصف نے جھٹّ سہج نوں موبائیل لگا لیا۔
“مبارکاں جی!” سہج دے بلھاں چوں خُشی ڈلھ-ڈلھ پے رہی سی۔
“ہن تاں پارٹی پکیہ ہو گی؟”
“ہاں پکی۔ آؤ پھیر اج۔”
“ہنے رہِ جانا۔ آواں گھریں؟” آصف نے مذاق کیتا۔
“آجا۔” سہج ہسّ پئی۔
“چل دسّ پھیر کنے ک وجے عاماں رات نوں؟”
“ساڈھے ک دس آ جیں۔”
“ٹھیک اے پھیر اوکے۔ ہن اسیں پنڈ نوں جانیاں۔”
“اوکے بائے۔” سہج نے فون کٹّ دتا۔
اوہ اپنا انعام لے کے پنڈ آ گئے۔ دگال والا ساگر رات رکن لئی سکیمی نال اس دے گھر چلا گیا۔ آصف نے ترن نوں رات نوں جان دا دسّ کے اپنے کول پین لئی کہہ دتا۔ ترن روٹی کھا کے تے موٹرسائیکل لے کے آصف کول باگل وچ آ گیا۔ اوہ دوویں اکو منجے ’تے رزائی وچ بیٹھے گلاں کردے رہے۔ ہولی-ہولی رات ٹک گئی سی۔ دن دے کماں کاراں وچ تھکیا پنڈ گھوک سوں گیا سی۔ ایہو ویلا سی جگّ دیاں نظراں توں بچ کے اپنے سنسار وچ گواچ جان دا۔ آصف نے سماں ویکھ کے ترن نوں چلن لئی سینت ماری۔ دوواں نے بوٹ کس لئے۔ لوئیاں دیاں بکلاں مار لئیاں۔ آصف نے چلن توں پہلاں برانڈے دی لائیٹ جگہ کے مجھاں نوں ویکھیا۔ مجھاں ولوں تسلی کر کے اوہناں نے بیٹھک دا بار بھیڑ دتا۔ ترن نے موٹرسائیکل روڑھ کے باہر کڈھ لیا۔ آصف نے بڑی ساودھانی ورتدیاں باگل دا باہرلا گیٹ لا دتا۔ اوہ موٹرسائیکل نوں روڑھ کے پنڈ دی فرنی تک لے آئے۔ پنڈ توں باہر آ کے ترن نے موٹرسائیکل دی ککّ ماری۔ آصف لوئی دی گھٹّ کے بکل ماریں پچھے بیٹھ گیا۔
پنڈ وچ جگدی ٹاویں-ٹاویں لائیٹ ہن پچھے چھٹدی جا رہی سی۔ پچھے بیٹھے آصف دا دل چاء اتے عجیب جہے ڈر نال غوطے کھا رہیا سی۔ جتھے اس نوں سہج نال ملن دا چاء چڑھیا سی ایتھے ہی بیگانے پنڈ کوئی انہونی واپر جان دا ڈر وی دل نوں چمبڑیا ہویا سی۔ چلدے موٹرسائیکل اپر سیال دی ٹھنڈی ہوا دوواں نوں چاقو وانگ چیر رہی سی۔ ترن دے دوویں ہتھ سنّ ہو گئے سن پر پھر وی اوہ یار دی یاری خاطر ٹھنڈی رتّ ’چ ادھی راتی اٹھ کے تر پیا سی۔
شکر اے کہ اسمان وچ بدلوائی ہون کرکے اج دھند نہیں پئی سی۔ ساہمنے برجگڑھ پنڈ دیاں لائیٹاں نظر آؤن لگّ پئیاں سن۔ اوہناں نے موٹرسائیکل دی لائیٹ بند کر لئی۔ پنڈ دے باہر ہی سوئے دی پٹڑی اپر موٹرسائیکل روک لیا۔ کھیتاں والی لائیٹ دی دن دی واری ہون کرکے کھیتاں وچ سنّ پسری سی۔
“ترن توں ایں کر۔ موٹرسائیکل دا منہ اپنے پنڈ کنیں کر کے کھڑ جا۔ جے کوئی آ کے پچھ لے تاں کہہ دیں وی اج ایتھے ٹورنامینٹ ’تے کھیڈن آئے سی۔ کوئی دوست ملو-ملی گھریں لے گیا۔ ہنے آئے سی۔ ایتھے آ کے یاد آیا، نال دا منڈا موبائیل ایتھے ای بھل آیا۔ اوہ مینوں کھڑا کے موبائیل لین گیئے۔” آصف ترن نوں پوری کہانی سمجھا کے تر پیا۔
“چھیتی مڑ آئیں۔” ترن نوں لمبا سماں ایتھے اکلیاں کھڑھنا ٹھیک نہیں جاپیا سی۔
“اوکے اوکے۔” ترے جاندے آصف نے چاہے سہمتی وچ ہتھ کھڑا کر دتا سی پر اسدی خچری ہاسی کہندی سی کہ ایہ تاں ایویں کہن دیاں گلاں ہوندیاں نے۔
سہج کے گھر کول جا کے آصف نے آلے-دوآلے نظر پھیری۔ سوئے دی پٹڑی سنی پئی سی۔ اوہ چوراں وانگ بنھاں کھڑکا کیتے کندھ ’تے چڑھ گیا۔ کجھ پل کندھ اتے بیٹھ کے ویہڑے وچ پڑتال کیتی۔ خالی وہڑھا اس نوں جی آیاں آکھ رہیا سی۔ اوہ بلے وانگ لپھدا کندھ توں ہیٹھاں اتر گیا تے گلی نال لگدی بیٹھک دا بار کھولھ کے اندر وڑ گیا۔ اس نے گھر کول آ کے سہج نوں میسیج چھڈ دتا سی کہ میں آ گیا۔ تھوڑھی دیر بعد ہی سہج اس کول بیٹھک وچ آ گئی۔
ترن نوں پٹڑی ’تے کھڑھیاں اک گھنٹہ ہو گیا سی۔ اس نے آصف نوں وٹس-اپّ اپر میسیج کر دتا، “آجا ہن۔” پر اس طرفوں کوئی جواب نہ آیا۔ اس نے انھیرے نوں گھوردیاں پندراں ویہہ منٹ ہور بتا دتے۔ ترن نوں محسوس ہویا، ‘ہن سماں زیادہ ہو گیا اے ۔’ اس نے آصف نوں فون لا لیا، “آجا بائی، ہن بہت ٹینم ہو گیا۔”
“بسّ دس منٹ کھڑ جا ویر بن کے۔” آصف نے ترلا جہیا لیا تاں ترن نے اوکے کہہ کے موبائیل کٹّ دتا۔
پورے ڈیڈھ گھنٹے بعد آصف اس نوں آؤندا دس گیا۔ نیڑے آؤندیاں ترن اس نوں چارے پیر چکّ کے پے گیا، “سالیا رزائی -رجوئی ای پھڑا جاندا۔ آپ تاں گرم رزائی ’چ پیا رہیا ۔ میریاں ایتھے ٹھنڈ ’چ کوکڑاں ہو گئیاں۔”
“میں تاں تیرے مارا چھیتی آیاں۔” آصف نے لتّ اپر رکھی۔
“چل بیٹھ چھیتی۔ جا کے رزائی ’چ وڑیئے۔” ترن نے موٹرسائیکل دی ککّ ماری۔
“کوئی آیا تاں نی؟” آصف لوئی دی بکل ماردا پچھے بیٹھ گیا۔
“نہ، آیا تاں کوئی نی۔ ایہ تاں اپنے ای کرم ماڑے نے جہڑے ادھی رات نوں ٹھنڈ ’چ ٹکراں ماردے پھردے آں۔” ترن نے ہسدیاں موٹرسائیکل دی ریس مروڑ دتی۔ سوئے دی پٹڑی اپر انھیرے نال ڈھکے درکھتاں ہیٹھ موٹرسائیکل ہانیپر نوں دوڑیا جا رہیا سی۔ پچھے بیٹھے آصف دے من وچ سہج نوں مل لین دا رجّ سی اتے اگے بیٹھا ترن آؤن والے دناں ’چ رِیت نال اکٹھیاں امرتسر جان دے مٹھے-مٹھے خیالاں وچ گاچیا سی۔ دوڑدے موٹرسائیکل دے نال-نال اوہناں دوواں دے خیال وی اڈّ رہے سن۔


11

سیال الوداع آکھ گیا سی تے ہن گرمی دی رتّ پکے پیریں ہو گئی سی۔ کڑکدی دھپّ وچ تھوڑا جہیا ترنا وی مڑھکو-مڑھکیہ کر دیندا سی۔ ترن اس اگّ وراؤندی دُپہر ’چ پھاٹک توں قلعہ رائیپر دے سٹیشن تک تر کے آیا تاں اسدے سر ’چوں چویا مڑھکا، کناں کولوں ہندا ہویا گردن تک لہہ آیا سی۔ سٹیشن دے برانڈے وچ پہنچ کے اس نے انجھ بھروا ساہ لیا جویں گرمی نے اس دے ساہ گردن وچ ہی اٹکا دتے ہون۔ اس نے موڈھیو بیگ اتار کے بینچ اپر رکھ دتا تے رومال نال چہرے توں مڑھکا صاف کردا آپ وی اسے بینچ اپر بیٹھ گیا۔ موٹیاں کندھاں والی پرانی بلڈنگ اینی کڑکدی دھپّ وچ وی نہیں تپی سی۔ اس نوں پکھے دی ہوا ہیٹھ شانتی جہی آ گئی۔ سٹیشن اپر بیٹھیاں تنّ-چارن سواریاں آپس وچ گلیں رجھیاں سن۔ دو کتے پکھے دی ہوا ہیٹھ آرام نال ستے پئے سن۔ کتیاں نے ترن دے آؤن ’تے اک وار اکھاں پٹّ کے ویکھیا سی تے پھر لمبیاں تان کے سوں گئے سن جویں اوہناں نوں اس بندے نال کوئی لین-دین نہ ہووے۔ برانڈے دے ساہمنے دھپّ ’چ چمکدیاں ریل لائیناں انجھ لگّ رہیاں سن جویں کئی کالے ناگ برا-بروبر ستے پئے ہون۔ لائیناں توں پار دور تک کھیت پھیلے سن۔ کنکاں توں سر کڈھی کھڑھیاں سرواں ہن پکن لگیاں سن۔
سٹیشن دے پنڈ والے پاسے کافی کھلھی تھاں سی جتھے ہن لاک ٹائیلاں لگا کے سٹیشن دی خوبصورتی وچ بھورا-بھررا وادھا کر لیا سی۔ سٹیشن توں لے کے پنڈ دی فرنی والی سڑک تک دا رستہ وی پکا بنیا ہویا سی۔ سٹیشن توں جاندے اس رستے دے آلے-دوآلے کھتاناں ’چ کھڑھیاں پہاڑی ککراں دا اک طرحاں نال جنگل ہی بنیا پیا سی۔ پنڈ دی فرنی توں سٹیشن ول آؤندیاں چاہ والا کھوکھا سی۔ کھوکھے دی خستہ حالت دسدی سی کہ ایہ بہت سارے موسماں دیاں دھپاں-چھاوانں ویکھ چکیا اے ۔ کھوکھے اگے سرکڑیاں نال بنیا کافی وڈا چھتڑا پا رکھیا سی۔ کھوکھے توں تھوڑھے جہے ہٹویں تنّ چار وڈے-وڈے پپل سن۔ گرمیاں دے دناں وچ ایہناں پپلاں ہیٹھ اک-دوک ٹولیاں تاش کھیڈدیاں، ڈراؤنی دُپہر ’چ رونقاں لائی رکھدیاں۔ کھوکھے ول ویکھدیاں ترن دی بھکھ پھر چمک پئی۔ اس نے سماں ویکھیا۔ گڈی آؤن وچ اجے اک گھنٹہ پیا سی۔ اوہ بیگ چکّ کے کھوکھے ول تر پیا۔ پپل ہیٹھ تاش کھیڈدے بندیاں نے ترن ول سرسری جہی نظر ماری تے پھر اپنی باجی وچ رجھّ گئے۔ ترن نے ٹٹی جہی کرسی اپر بیگ رکھدیاں چاہ دے کپ نال اک بریڈّ دا آرڈر دے دتا۔ ترن، پھہڑی دے سہارے سارے کم کردے کھوکھے والے منڈے ول ویکھدیاں اس دے کم کرن دی جانچ ’تے حیران ہندا کنا کجھ سوچدا رہیا ۔ پھر اس نوں ‘اصلی انسان دی کہانی’ ناول وچلا پاتر یاد آ گیا۔ ترن دی نظر کم کردے منڈے دے نال-نال دوڑدی کنا ہی کجھ سوچدی رہی۔
اج بی. پی. ایڈ. دیاں کنڈیشناں دا آخری پیپر سی۔ سکیمی دے سٹّ لگّ جان کرکے اس نوں پہلا پیپر دے کے پنڈ جانا پے گیا سی۔ پہلے پیپر والے دن اوہ ساجھرے ہی موٹرسائیکل لے کے تر پئے سن۔ سکیمی موٹرسائیکل چلا رہیا سی۔ اہمدگڑھ منڈی ٹپے ہی سن کہ روجھاں دا جھنڈ دوڑدا ہویا سڑک پار کرن لگیا۔ اک روجھ ایہناں دے موٹرسائیکل نال ٹکرا گیا۔ چاہے سکیمی نے بریک لاؤن دی کوشش کیتی سی، پھر وی موٹرسائیکل دے رکدیاں-رکدیاں روجھ کاڑ کردا وچ آ وجیا۔ اک وار انجھ لگیا جویں دھرتی ’تے بھوچال آ گیا ہووے۔ اوہ سڑک اپر ڈگّ گئے۔ ترن پھرتی نال ڈگدے موٹرسائیکل توں دور ہو گیا سی۔ سڑک اپر ڈگدیاں سکیمی دا گٹہ مچ گیا۔ اک موٹرسائیکل والا ہور وی ڈگّ پیا سی۔ اس دا تاں موٹرسائیکل فٹّ ہی گیا سی۔ سکیمی نے آ کے پیپر تاں دے دتا سی پر پھر اس دے گٹے وچ درد ودھ گیا۔ پیپر توں بعد اوہناں نے اڈے ’تے جا کے درد دیاں گولیاں لے لئیاں۔ گٹہ سجّ گیا سی۔
“تینوں پنڈ چھڈ آؤنا۔ ایکسرا کرا کے دیکھلیں، سٹّ زیادہ نہ لگی ہووے۔” ترن نوں شکّ سی کتے ہڈی نہ نکسانی گئی ہووے۔
“نہ، پنڈ تک تاں میں لیجوں موٹرسائیکل۔ گیئر تاں کھبے نال ای پاؤنے نے۔”
“دیکھ لے اوکھا نہ ہوئیں۔”
“نہ عینی ٹینشن عالی گل نی۔ توں سراں نوں دسدیں بسّ۔” سکیمی نوں وی پنڈ جانا ٹھیک لگیا سی۔
“سراں نوں تاں میں کہہ دیوں۔” ترن نے حامی بھری۔
سکیمی اسے دن موٹرسائیکل لے کے پنڈ چلا گیا سی۔ کھنوری اس نے ڈاکٹر نوں دکھایا سی۔ گٹے دا صرف ماس پھٹیا سی۔ ڈاکٹر نے گرم پٹی لا دتی سی تے کجھ دن آرام کرن لئی کہیا سی۔ سکیمی نے سارا ویروا فون ’تے ترن نوں دے دتا سی۔ سکیمی دے اس دن موٹرسائیکل لے جان کرکے ہی اج ترن نوں ٹرین ’تے جانا پے رہیا سی۔
“لؤ جی۔” چاہ والے نے بریڈّ تے چاہ ترن اگے رکھدیاں اسدی سرتی توڑ دتی۔ اس نے چاہ پی کے دوکان توں کجھ ٹوپھیاں لے کے بیگ وچ پا لئیاں۔ اوہ واپس سٹیشن اپر آ بیٹھیا۔ ہن تک سٹیشن اپر چار-پنج سواریاں ہور آ بیٹھیاں سن۔
ترن نے جیب وچوں موبائیل کڈھ کے گیلری کھولھ لئی۔ امرتسر والیاں فوٹواں ’تے نظر پیندیاں اس دے اوہ سنہری دن یاد آ گیا۔ اوہ اسے سٹیشن توں امرتسر لئی گئے سن۔ اس دن والی گل یاد کر کے ترن دے بلھاں اپر مسکان تیر گئی جد اوہ بنائی سکیم انوسار ایتھوں منڈے-کڑیاں الگّ-الگّ ڈبیاں وچ چڑھے سن جویں اوہ اک-دوجے توں بلکل انجان ہون۔ اوہناں نوں ڈر سی کہ کتے کوئی جان-پچھان والا منڈے-کڑیاں نوں اکٹھے جاندیاں دیکھ نہ لئے۔ چاہے ترن، لالی اتے سکیمی دے پنڈ ایتھوں بہت دور ہون کرکے اوہناں دی جان-پچھان والا ٹکر جان دا کوئی بہتا ڈر نہیں سی پر روبل تے مہک دے پنڈ ایتھوں نیڑے ہی پیندے سن۔ روبل اتے مہک توں بنھاں دو کڑیاں اوہناں نال ہور سن۔ رِیت نے اپنیاں تنّ سہیلیاں نال سدھا امرتسر ہی ملنا سی۔
رِیت ہوراں نے وی روبل ہوراں والا بہانہ ہی لایا سی کہ اسیں اپنیاں سہیلیاں نال امرتسر ٹور ’تے جانا اے ۔ اوہ ترن ہوراں نال سمپرک کر کے جلھانوالا باغ وچ اکٹھے ہو گئے سن۔ سبھ توں پہلاں اوہناں نے باہر کمرے لے کے اپنے بیگ رکھ دتے تے پھر دربار صاحب متھا ٹیکیا۔ متھا ٹیکدیاں ہی اوہناں نوں دو گھنٹے لگّ گئے سن۔ دربار صاحب توں باہر آؤندیاں رِیت نے ترن دے کنّ کول منہ کر کے پچھیا، “کیہ منگئ گورو توں؟”
“میں تاں اکو چیز منگی اے۔”
“کی؟” رِیت سنن لئی کالھی پے گئی۔
“رِیت ۔” ترن نے محبت بھریاں اکھاں نال اس ول تکیا۔ ترن دے بول سندیاں رِیت دا چہرہ گلاب وانگ کھڑ گیا۔
“میں تینوں منگئ۔” رِیت اپنے من دی مراد دسدیاں مسکرا پئیے۔
اوہناں نے دو دناں وچ سارا امرتسر گھم لیا۔ درگیانا مندر، جلھانوالا باغ، کمپنی باغ، مہاراجہ رنجیت سنگھ میوزیم، سٹی سینٹر اتے حالَ بازار وچ اوہ اک-دوجے دا ہتھ پھڑ کے گھمدے رہے۔ واپسی ’تے اوہناں نے ٹرین دی تھاں بسّ راہیں آؤن دا من بنا لیا۔ رِیت اتے اسدیاں سہیلیاں نے ترن ہوراں نال جنڈیالا گورو تک اکٹھیاں آؤنا سی۔
امرتسر توں چڑھن لگیاں رِیت تے ترن اکو سیٹ اپر بیٹھے۔ لالی تے روبل نے اک سیٹ مل لئی۔ سکیمی، مہک تے رِیت دی سہیلی نال اک سیٹ ’تے بیٹھ گیا۔
“ترن ادھر دیکھ جٹّ دی چڑھائی۔” سکیمی نے ترن دی سیٹ ول الردیاں کہیا ۔ جد ترن نے سکیمی ول نظر گھمائی تاں اس نے ہکّ ’تے ہتھ ماردیاں کہیا ، “تھوڈے کولے اک-اک اے۔ ادھر جٹّ کول دو نے۔”
“تیری اوئے بھین دی.....۔” مہک نے اس دی وکھی وچ کوہنی جڑ دتی۔
“ایہو جہے جٹّ دے چھتر وی بہت پیندے نے۔” ترن اس نوں ہنے ملی بھگے دی مٹھی دا احساس کروا گیا۔
“جوڑی بنی رہے۔ پتاں دیاں داتاں ملن۔ کرو دان....۔” تاڑی ماردا خسرہ بسّ وچ چڑھ گیا۔ خسرے نے ترن ہوراں ول ہتھ ودھایا تاں رِیت نے اپنے پرس وچوں دس دا نوٹ کڈھ کے اسدی ہتھیلی اپر رکھ دتا۔ اگلے چونک توں اک منگتی ہور چڑھ گئی۔ رِیت نے اس نوں وی دس روپئے دے دتے۔
شہر توں باہر آ کے بسّ ہوا نوں گنڈھاں دین لگی۔ ترن تے رِیت اک-دوجے دا ہتھ پھڑ کے گلیں جٹ گئے۔ بسّ اگلے شہر رکیہ تاں اک خسرہ ہور چڑھ گیا۔
“ایہنوں نی پیسے دینے، ایہ تا چڑی جاں گے۔” ترن نے اگلی طاقی چڑھے خسرے نوں دیکھدیاں کہیا ۔
“ایہناں نوں منگن توں بنھاں ہور کوئی کم ای نی رہیا ۔” رِیت وی اوکھی ہو گئی سی۔
“لیاؤ کرو دان۔” خسرے نے اوہناں کول آ کے ہتھ ودھایا۔ رِیت تے ترن نے اس ول کوئی دھیان نہیں دتا۔
“کرو دان دس ویہہ روپئے۔” خسرہ اوہناں دے ہور نیڑے ہو گیا تاں ترن نے نانہہ وچ سر مار دتا۔
“دس روپئیاں نال تھونوں کیہ فرق پے جاندا۔” خسرہ غصا منّ گیا۔ اینے نوں کنڈکٹر نے وسل مار دتی۔
“چمبڑے دیکھ کویں بیٹھے نے اک-دوجے نال۔ جدوں ویاہ ہو گیا تھوڈا پھیر کیہ بنو؟” خسرہ دان نہ دین دے بدلے وچ اک نواں تیر چھڈدیاں پچھلی طاقی اتر گیا۔ نیڑے دیاں سیٹاں والیاں سواریاں نے عجیب جہیاں نظراں نال ترن ہوراں ول ویکھیا۔ ترن تے رِیت بے شرمی جہی مندے نیویں پا کے مسکرا پئے۔ سکیمی نے اوہناں ول سیلی چکّ کے اس طرحاں اشارہ کیتا جویں کہہ رہیا ہووے، ‘کیوں لے لیا سواد؟’
“پرانہ ایہدے وی متھے ماردے دس روپئے۔ لوک دیکھ کویں دیکھدے نے اکھاں پاڑ پاڑ۔” رِیت نے اس ہوئی گھٹنا دا سارا بھانڈا ترن سر بھنّ دتا۔
“ہن کیہ پتا سی اوہ ایں بھکائی مارو۔ چل کچھ نی ہندا۔ ہن تاں ہو گیا جہڑا ہونا سی۔” ترن وی ہن اندرے-اندرے پچھتا رہیا سی کہ ‘جیکر دس روپئے دے دیندے تاں ایہ تاں نہ سننا پیندا۔’
“چل اک گل تاں اوہ بہت ودھیا بول گئی۔” ہنے اداسی ’چ ڈبی رِیت دا چہرہ پھر چمک پیا۔
“کی؟” ترن سنن لئی اتاولا ہو گیا کہ اجیہی کہڑی گل ہوئی۔
“اپنے ویاہ والی۔” رِیت نے ترن دے ہتھ ’تے ہتھ رکھدیاں کہیا سی۔
ہن وی اوہ گھٹنا یاد کر کے ترن دی ہاسی نکل گئی۔ اس نے سماں ویکھیا۔ گڈی آؤن وچ پندراں کو منٹ رہِ گئے سن۔ اوہ اٹھ کے کاؤنٹر توں ٹکٹ لے آیا۔ ترن نے رِیت نوں میسیج چھڈیا پر اس دا کوئی جواب نہ آیا۔ رِیت نے نیٹّ آف کیتا ہویا سی۔ پندراں کو منٹاں بعد گڈی صحیح سمیں اتے سٹیشن ’تے آ لگی۔ اس نے اگلے ڈبے وچ سیٹ مل لئی۔ ہن تک اوہناں دا تجربہ ہو گیا سی کہ اگلے ڈبے جاں بلکل پچھلے ڈبے وچ بھیڑ گھٹّ ہوندی اے ۔ وچکارلے ڈبے سٹیشن دے بلکل ساہمنے لگن کرکے سواریاں ودھ چڑھدیاں ہن۔ اس نے سیٹ ’تے بیٹھدیاں ہی بیگ وچوں کنول دا ‘پورنماشی’ ناول کڈھ لیا۔ ایہ ناول اس نوں رِیت نے سجھایا سی۔ اوہ آلے-دوالیوں بے دھیانا ہو کے چھڈے ہوئے پیج توں ناول پڑھن وچ کھبھّ گیا۔
ناول دی کہانی دے نال-نال تردیاں اس نوں پتا ہی نہ لگیا کہ کدوں اینا سماں بیت گیا۔ گڈی پونے پنج سنگرور سٹیشن اپر آ لگی۔ سواریاں ’چ ہپھڑا-دپھڑی مچی ویکھ کے اس دے چیتے آیا کہ اس نے تاں ایتھے ہی اترنا سی۔ اوہ ہاپھلیاں وانگ چھیتی-چھیتی بیگ چکّ کے سٹیشن ’تے اتردیاں ریلوے چونک ول چل پیا۔ ایتھوں اس نوں سدھی کھنوری دی بسّ مل گئی۔ بسّ ’چ بیٹھیاں اس نے موبائیل آن کر کے ویکھیا۔ رِیت دا میسیج آیا پیا سی۔ رِیت نال چیٹ کردیاں ہن اس دا سوا گھنٹے دا رستہ پلاں وچ ہی بیت جانا سی۔
پنڈ پہنچ کے اوہ پہلاں سکیمی دا پتا لے کے آیا۔ دن کھڑے ہی اوہ شام دی روٹی کھا کے سوئے ول آ گیا۔ سورج دور نہر دے اچے سفیدیاں پچھے چھپ چکیا سی۔ کھیتاں ’چ گئے لوک گھراں نوں پرت رہے سن۔ سہاونی شام وچ اس دا رِیت نال گل کرن لئی من کیتا تاں اس نے رِیت دا نمبر ڈائل کر کے موبائیل کنّ نوں لا لیا۔
ہاں جی، پہنچ گئے جناب؟” رِیت دی مصری ورگی آواز اسدے کناں وچ رس گھول گئی۔
“ہاں، ہن تاں روٹی کھا کے باہر نوں آیا سی۔”
“اینی جلدی روٹی؟”
“تیری سسّ تاں سورج کھڑے ای لاہ کے دھر دیندی اے۔ پھیر امیں ہی سانوں کھان دا سبھاء پے گیا۔”
“میں کوئی نی اینی جلدی بنایا کرنی۔”
“پھیر تاں تیری تے سسّ دی روز کھڑکیا کرو۔”
“میں میری سسّ دی تاں اینی سیوا کرنی اے، اوہ تاں میری ہاں ’چ ہاں ملایا کریگی۔ پھیر تیری آوارہ گردی نوں اسیں پوری طرحاں ہینگ کر دینے۔”
“چل آ جا پھیر۔ دیکھیئے تیرا کنا کو جادو کم کردے۔”
“دیکھ لویں، تیرے ساہمنے ہی آ جاؤ سبھ کجھ۔”
“چل چھڈ اوہ تاں، کوئی گانا سنا رمانٹک جہیا ۔ میں تینوں اس سمیں بہت مس کر رہیا ں۔” ترن نے اگے-پچھے ویکھیا۔ سوئے دی پٹڑی سنی پئی سی۔ اوہ گلاں کردا کافی اگے لنگھ آیا سی۔
رِیت نے کھنگورا مار کے گلا صاف کیتا تے پھر گیت چھوہ لیا۔
جسم سے روح تک، ہیں تمہارے نشاں
بن گئے تم میری زندگی......
جب سے تم ہو ملے، جان او دل ہنے کھلے
تم سے واہ باوستا اے ہر خُشی .......
ترن اس دے بولاں وچ انجھ گواچ گیا جویں اوہ رِیت دی بکل وچ سر رکھیں، اکھاں میٹ کے اس دا گیت سن رہیا ہووے۔ رِیت دے بول اس دی روح نوں ٹھار گئے۔ جدوں رِیت نے گیت ختم کیتا تاں اس نوں انجھ لگیا جویں اوہ حسین سپنے وچوں ہنے-ہنے جاگیا ہووے۔
“یار مینوں تاں مل توں جلدی۔” رِیت دا پیار ترن دے اندر سمندری چھلاں بن-بن اٹھ رہیا سی۔
“میرا وی بہت من اے تینوں رجّ-رجّ ویکھاں۔” رِیت وی اوہی کجھ محسوس کر رہی سی جو ترن دے اندر وہِ رہیا سی۔
“آ جا پھیر پاتڑاں ملدے آں۔”
“چھٹیاں ’چ آؤں پکا۔” رِیت نے وعدہ کیتا۔
“میں انتظار کرونگا۔ ربّ کرے رہندے دن منٹاں ’چ ای لنگھ جان۔” ترن دا دل سکون نال بھر گیا۔ اوہ من ہی من ملن دے سپنے وی دیکھن لگّ پیا سی۔
“میرے سوہنے! کل گل کردے آں ہن۔ اوکے! گڈّ نائیٹ۔ آئی لوَ یو۔”
“اوکے ڈیئر۔ اج رات نوں تیرے بہت سارے سپنے دیکھونگا۔ اوکے بائے۔” ترن نے فون کٹّ دتا۔
ہن تک سرمئی شام نے رات نوں اپنا پلہ پھڑا دتا سی۔ پنڈ وچ ٹاواں-ٹاواں بلب چمک پیا سی۔ اس نے اسمان ول نگاہ ماری، ہولی-ہولی اسمان دے پنڈے اپر تاریاں دی گنتی ودھن لگی سی۔ نیڑے دا وڈا تارہ اس نوں رِیت دے حسین چہرے جہیا خوبصورت لگیا۔ اوہ ملن والی گل یاد کر کے خُشی نال بھریا، کاہلے قدمیں پنڈ ول تر پیا۔

12

گرمی سکھراں ’تے آ گئی سی۔ آلے-دوآلے جھونے دی فصل لئی واہن واہے جا چکے سن۔ ایہناں واہنا وچوں ہو کے وگدی تتی لوء اگّ وانگ سیک ماردی، پھوک-پھوک جاندی۔ ہن تاں درکھتاں دے چھاویں وی سیک مارن لگیا سی۔ سویرے گیاراں وجے توں بعد کوئی چھیتی-چھیتی باہر نکلن دی ہمت نہیں کردا سی۔ سکولاں، کالجاں وچ گرمیاں دیاں چھٹیاں ہو گئیاں سن۔ پھمنوال کالج سنا ہو گیا سی۔ منڈے، کڑیاں کپڑیاں نال بیگ بھر، ہوسٹلاں نوں مہینے لئی پکے جندے لا گئے سن۔ ترن لئی تاں ایہ جون دیاں چھٹیاں عید دے چند وانگ آئیاں سن۔ اپنے وعدے انوسار چھٹیاں توں پنج-ستّ دن بعد رِیت وی اپنی ماسی کول پاتڑاں آ گئی سی۔ رِیت دی ماسی اپنے گھر ہی بٹیک دا کم کردی سی۔ ماسڑ سدھارن جہیا راج مستری سی۔ اس دے ماسڑ کول ہورناں مستریاں وانگ کم دی بھرمار نہیں سی۔ جیکر کسے نوں کوئی چجّ دا مستری نہ ملدا جاں کم کرواؤن دی کالھی ہوندی ، اوہ رِیت دے ماسڑ نوں لے جاندا۔ کما کے لیاندی دہاڑی وچوں وی اوہ ادھے پیسے بھکیہ اتے نشے دیاں گولیاں ’تے اڈا دیندا۔ رِیت دی اپنی ماسی نال گوانڈھ ’چوں کم کردی بھابی نال بکل کھلھی ہوئی سی۔ دوواں نے اک-دوجی نوں آپو-اپنے گپت راج دسّ رکھے سن۔ ہن رِیت نے اپنی اسے بھابی نوں ہی بینتی کیتی سی کہ اوہ ماسی نوں کسے دن ٹال کے لے جاوے۔ اسدے ماسڑ دی ذمہ واری ترن ہوراں نے آپ اوٹی ہوئی سی۔
اج سویرے رِیت دا میسیج آ گیا سی کہ ماسڑ دا پربندھ کر لؤ۔ ماسی تاں کل نوں بھابی نوں سوٹ دواؤن لئی سمانے جاوے گی۔ رِیت دا سنیہا ملدیاں ہی ترن ہوراں دی بھوت-منڈلی آصف دے باگل وچ سر جوڑ کے بیٹھ گئی سی۔ بہانہ تاں اوہناں نے پہلاں ہی سوچ رکھیا سی۔ بسّ اوہ کویں تے کس-کس یودھے نے پور چاڑھنا اے اسے کم لئی اوہ منتری منڈل دی بیٹھک وانگ وچاراں کر رہے سن۔
“دیکھ، جے اوہ آپ ای کسے کم ’تے جاندا ہویا پھیر تاں کم بنیا ای پئی۔ جے نہ جاندا ہویا پھیر آپاں نندو دی دوکان دی چھت بدلوا ای دینی اے۔” سکیمی نے سبھ دی سوچی سکیم اپر موہر لا دتی۔
“نندو توں پچھ یار۔ نالے گل تاں اوہدے نال توں ای کرنی اے۔ تیرا نمبر ای اوہدے کول جانا چاہیدے۔ جے میں لا لیا تاں کتے پاتڑاں بیٹھے نوں مینوں ای فون کری جاوے۔” ترن دا ڈر وی اپنی جگہ صحیح سی۔
“نندو، مینوں پھڑا یار فون۔ میں کرداں۔” سکیمی نے حوصلا دکھایا۔ اس نے ترن توں نمبر لے کے ڈائل کر دتا تے سبھ نوں اشارہ کردیاں تاڑنا کیتی، “تسیں سارے چپّ رئیؤں۔”
“ہیلو....۔” اگوں فون چکّ لیا۔
“سرجیت مستری جی بولدے اوں؟” سکیمی نے اپنے-اپنے نوں ستھر کر کے پچھیا۔
“ہاں جی۔”
“میں کھنوری توں بولداں جی نندو۔ کھنوری اڈے ’چ میری دوکان اے، اوہدی چھت بدلواؤنی سی۔
“کم دہاڑی ’تے کرواؤنے جاں ٹھیکے ’تے؟” مستری نے پچھیا۔
“ٹھیکے ’تے ای کرواؤنے جی۔ تسیں کم دیکھ کے ٹھیکہ دسّ دو۔ جے کل نوں وہلے اوں تاں چاہے کل نوں ای آ جیؤں۔ میں منڈا بھیجدوں۔ اوہ آ کے تھونوں لے جو۔ نالے چھڈ جو۔”
“ہاں کل نوں ای دیکھ جوں۔ کل میں گھر دے اک دو کم کرن واسطے کم توں چھٹی لئی ہوئی اے پھیر اسیں اک کوٹھی دا کم شروع کرنی۔” مستری نے مرغی پھسی ویکھ کے جھوٹھ ماردیاں اپنے-اپنے نوں چوٹی دا مستری ثابت کرنا چاہیا۔
“ہاں جی سوڈا بہت ناں سنیٔے۔ پاتڑاں دے میرے دوست نے ای سوڈی دسّ پائی سی وی اوہ بندا بہت ودھیئ۔” سکیمی نے اکھ دب کے جیبھ کڈھدیاں اس نوں ہور ہوا دے دتی۔
“ہا ہا ہا ہا ہا۔” اپنی تعریف سندیاں مستری دی اپنی ہی ہاسی نکل گئی، “کل نوں فون کر کے آ جائیوں۔ مندر عالی گلی ’چ اے ساڈا گھر۔” اس نے گھر دی پوری لوکیشن سمجھا دتی۔
“اوکے جی، کل ملدیاں۔” سکیمی نے فون کٹدیاں مٹھی میچ کے زوس نال ‘جا....آ....آ....’ کہیا جویں ورودھی ٹیم دی آخری وکٹ وی پٹّ دتی ہووے، “لے بئی ترن۔ تارتا تینوں۔ ہن کل نوں تیرے توں بھرزائی ورگی خوبصورت پارٹی لینی اے۔” اس نے ترن دے موڈھے ’تے تھاپی دتی۔
“خاصہ سارا ٹینم لا دیوں۔ ٹھنڈا- ٹھنڈا، چاہ-چوہ پیا کے توریوں۔” ترن نے نندو نوں پکا کیتا۔
“توں پرواہ نہ کر بائی۔ جے کہیں تاں کڈنیپ کر کے دو دن موٹر آلے کوٹھے ’چ رکھ لینے آں مستری نوں۔” نندو نے کہوندیاں ہکّ تھاپڑی تاں ساریاں دی ہاسی نکل گئی۔
اوہ کنی ہی دیر کل والے ناٹک وچ رول ادا کرن نوں لے کے اک-دوجے نوں مذاق کردے رہے۔ جدوں محفل وچھڑی تاں ترن روٹی کھا کے کوٹھے چڑھ گیا۔ اس نے آصف دے باگل وچ بیٹھیاں ہی خُش خبری رِیت نوں بھیج دتی سی۔ ہن رِیت دا میسیج آیا پیا سی، “واؤ.... تہاڈے کول سکیماں بہت نے اوئے۔”
“دیکھ لے پھیر، تجربے بولدے نے تجربے۔”
“پٹھے کماں دے ہور کنے کو تجربے کیتے نے تسیں؟” رِیت نے ترن دے مذاق نوں پٹھی گھنڈی وچ پھسا لیا۔
“میں تاں مذاق کرداں۔ ایہ تاں تیرے لئی اینے پاپڑ ویلنے پے رہے نے۔”
“آہو۔ پٹھے کماں دے تاں تسیں جادوگر اوں۔” رِیت نے میسیج دے نال ہاسے والے اموجی بھیج دتے۔
“میری تاں اج رات مساں لنگھنی اے۔”
“اینا کاہلیں تاں ہن ای آجا۔”
“ہائے اوئے! جے سنبھوَ ہندا میں تاں ہنی آ جاندا۔”
“کل ملدے آں پھیر۔ اج رات نوں ملن دے سپنے لے۔” پنج ستّ میسیجاں توں بعد رِیت نے اجازت منگی۔
“اوکے بائے۔ آئی لوَ یو۔” ترن نے آخری میسیج بھیج کے وٹس-اپّ بند کر کے فیس بک کھولھ لئی۔ اس نے اپنے محبوب نوں ملن دی خُشی نال سنبندھت کسے کویتا دیاں دو لائناں نال اپنی فوٹو پا دتی۔ پھیر اوہ کنی ہی دیر اپنی پوسٹ ’تے آئے دوستاں متراں دے کمینٹاں ہیٹھ تھینکس لکھدا رہیا ۔ اوہ اڈیک کردا رہیا کہ رِیت دا وی کوئی پیارا جہیا کمینٹ آویگا پر رِیت تاں آف لائن سی۔ ترن موبائیل دا ڈاٹا آف کر کے، کل ملن دے سپنے لیندا سوں گیا۔
اگلے دن نوں کو وجے ترن تے سکیمی دو موٹرسائیکلاں اپر پاتڑاں نوں جا رہے سن۔ سکیمی نے مستری دی دسی گھر دی پوری لوکیشن ترن نوں سمجھا دتی۔ اوہ رِیت دا سنیہا ملدیاں ہی پاتڑاں نوں چل پئے سن۔ پاتڑاں آ کے ترن پرانے بسّ سٹینڈ وچ موٹرسائیکل سٹینڈ اپر لا کے کھڑ گیا۔ کھنوری روڈ اپر نواں بسّ سٹینڈ بنن کر کے ہن ایتھے چاہے پہلاں جہی رونق نہیں رہی سی پر اڈے وچلیاں دوکاناں دے گاہکاں دی چہل-پہل اجے وی کافی سی۔ بازار جان والے لوکاں دے واہن وی اڈے دی اس خالی ہوئی تھاں اپر کھڑے رہندے سن۔ ترن، اسے اڈے وچ بیٹھا رِیت دا آؤن والا سنیہا اڈیک رہیا سی۔ ساہمنے گرودوارہ صاحب دا بلڈنگاں توں اپر اٹھیا نشان صاحب نظر آ رہیا سی۔ ترن نے گروگھر ول سر جھکاؤندیاں رِیت نال ملنی ٹھیک-ٹھاک نیپڑے چڑھ جان دی دعا منگی۔
پندراں کو منٹاں بعد رِیت دا میسیج آ گیا، “ماسڑ جی چلے گئے۔” میسیج دیکھدیاں ترن خُشی نال اچھل پیا۔ اس نے جلدی نال موٹرسائیکل نوں ککّ ماری تے دسے ٹکانے ’تے پہنچ گیا۔ رِیت گیٹ وچ ہی کھڑی اس دا اتزار کر رہی سی۔ اس نے ہتھ دے اشارے نال موٹرسائیکل اندر لاؤن لئی کہیا ۔ ترن دا موٹرسائیکل گھر اندر ہوندیاں ہی رِیت نے باہرلا گیٹ لا دتا۔ رِیت ، ترن نوں پانی دے کے رسوٹی وچ چاہ بناؤن چلی گئی۔
“اج دا دن میرے لئی بہت لکیہ اے۔” چاہ بناؤندی رِیت نوں ترن نے پچھوں دی جپھی پا لئی۔
“چھڈو نہ۔ چاہ تاں بنا دیاں پاگل۔” رِیت نے چھڈاؤن دا وکھاوا جہیا کیتا پر اسدی پگھلدی جا رہی آواز دسّ رہی سی کہ ترن دی چھوہ نال اسدے روم-روم وچ ٹھنڈک جہی پے گئی سی۔
“میں تینوں ساری عمر نیں چھڈنا۔ آخری ساہ تک۔” پچھے کھڑے ترن نے رِیت دی گردن ’تے ٹھوڈی رکھدیاں رِیت دے کنّ کول کہیا ۔
“تیرے توں چھڈاؤنا کون چاہندے؟ میں تاں ساری عمر تیرے گل پئی رہنے۔ توں اپنے ممی-ڈیڈی نال گل کر کے مینوں لے جا بسّ۔ ہور نی میتھوں کٹیا جاندا۔”
“ہاں کرونگا گل۔”
“کدوں؟”
“جلدی ہی۔”
“کر لینا پکا۔” رِیت نے اس دے چہرے ’تے ہتھ پھیریا۔ اوہ چاہ بنا کے اندر بیڈاں اپر آ بیٹھے۔
سکیمی نے پاتڑاں توں کھنوری تک ویہہ منٹاں دے رستے ’تے پورے چالی منٹ لگا دتے۔ پہلاں اوہ تیل پواؤن لئی پیٹرول پمپ اپر رک گیا۔ تیل پوا کے اس نے موٹرسائیکل اک پاسے کھڑا کر دتا تے آپ باشروم وچ جا وڑیا۔ جے موٹرسائیکل توریا وی تاں کیڑی دی چالے۔ کھنوری نندو دی دوکان ’تے پہنچ کے اوہناں نے پہلاں مستری نوں ٹھنڈا پیایا تے پھر چھت بدلن بارے گلاں کرن لگے۔ جدوں مستری جان لئی تیار ہویا تاں نندو نے ملو-ملی پھر بٹھا لیا، “مستری جی چاہ تاں پی کے جانی پؤگی۔ تیرے بہانے نال اسیں پی لاں گے۔ منڈا تینوں آپے موٹرسائیکل ’تے چھڈ آؤ۔ بسّ دو منٹ لگنے نے چاہ نوں۔”
مستری وی اوہناں دی موڑ نہ سکیا، “اینی کھیچل کاہنوں کرنی سی۔” کہوندیاں اوہ بیٹھ گیا۔
پاتڑاں توں ترن توں لے کے پورے سوا گھنٹے بعد مستری ایتھوں واپس تریا۔ سکیمی اتے مستری دے تردیاں ہی نندو نے ترن نوں فون کر کے چکنا کر دتا۔ نندو دا فون آؤن توں دس کو منٹاں بعد ترن ایتھوں نکل گیا۔
...................
شام نے رات دا نقاب پہن لیا سی۔ شہر وچ لائیٹاں چمک پئیاں سن۔ بازاراں دی رونق مدھم پین لگی سی۔ ترن دی پارٹی دا آنند لین لئی اوہ چارے نندو دی اس دوکان وچ بیٹھے سن جس دی اج ہی سرکاری کماں وانگ کانگزاں ’چ چھت بدلی جانی سی۔ سکیمی اتے نندو پیگّ ٹکرا رہے سن۔ آصف تے ترن ٹھنڈے دے گلاس بھری بیٹھے سن۔ کولوں لنگھدے ہائیوے اپر بھجے جاندے واہناں دی گونج دوکان تک سنائی دے رہی سی۔
“مستری تاں سوچوگا اودوں تاں چھت بدلواؤن لئی پیراں تھلے بڑی اگّ مچائی سی۔ مڑ کے فون ای نی کریا۔” سکیمی نے دسدیاں میٹ دی بوٹی چکّ کے منہ وچ پا لئی۔
“جے مستری دا فون آ گیا پھیر؟” آصف نے سوال کھڑا کر دتا۔
“اوہنوں کہداں گے وی تیرے ٹھیکے دا ریٹ مہنگا لگیا۔ میرے بھائی نے ہور مستری پچھ لیا۔” نندو نے جھٹّ حل سجھا دتا۔
“یار ساڈے ویاہ دی وی کوئی سکیم لاؤ۔ ایں چوراں مانگو ہن کنا ک چر ملدے رہیا ں گے؟” ترن نے تری دا چمچہ منہ ’چ پایا تے اخبار دے ٹوٹے نال منہ پونجھدیاں ساریاں دے چہریاں ول امید نال تکیا۔
“تیرا باپو منجو؟” نندو نے الٹا ترن نوں سوال کر دتا۔
“سوڈا کیہ پھیر ’چار پاؤنے سالیو۔ تاں ہی تاں تھوڈے اگے پٹداں۔ اوں ممی تاں کچھ نی کہندی۔ بسّ باپو نوں مناؤنا پؤُ۔” ترن نوں اپنی ماں دے نرم سبھا اتے باپو دی اڑی دا پتا سی۔
“توں ایں کریں۔” آصف نے ترن دا موڈھا گھٹدیاں اسدا دھیان اپنے ول کھچدیاں اگے کہیا ، “ممی نوں پہلاں دسیں۔ ممی دی ڈیوٹی اگے ڈیڈی نوں دسن دی لا دیں۔ پھیر آپاں سارے ’کٹھے ہو کے ڈیڈی نوں آپیں منالاں گے۔”
“توں اک ہور پارٹی دی تیاری رکھیں بسّ۔” وچوں ہی کالھی نال بول پئے نندو دی گل سن کے سارے ہسّ پئے۔
“جے گھینٹ جی پارٹی اوٹدیں، گل تیرے باپو نال وی کرلاں گے۔” سکیمی نے آصف نوں کہیا ۔
“ساڈا تاں بائی بہت اؤکھے۔ پہلاں تاں میرے گھر دے مساں منں گے جے اوہ منّ گے پھیر کڑی آلیاں نے نی مننا۔ ایہ گل ہونی تاں سورج پورب دی تھاں پچھم ’چوں چڑھن مانگوں ایں۔ جے منّ لؤ ایہ چمتکار ہو وی گیا پھیر لوکاں نے لوَ-جہاد دا کہہ کے ڈانگاں چکّ لینیاں نے۔” آصف دے بولاں ’چ اداسی بھری سی۔
“ایہ سارا توں ساڈے ’تے چھڈ دے۔ اسیں جانیئے، ساڈا کم جانے۔” ترن نے دوستی لئی ہکّ تھاپڑی۔
“چل اوہنوں پڑھائی پوری کر لین دے، پھیر دیکھدیاں۔” آصف نوں امید دی کرن دکھائی دتی۔
اوہ گلاں کردے دوکان توں باہر آ گئے۔ ہن کوئی ٹاویں-ٹاویں دوکان ہی کھلھی رہِ گئی سی۔ نندو نے دوکان نوں زندہ لا دتا۔ دوویں موٹرسائیکل بازار وچوں کڈھ کے نہر دی پٹڑی چاڑھ لئے۔ اسمان وچ تارے نرمے دے فٹاں وانگ کھڑے کھڑے سن۔ نہر دے پانی نوں چمّ کے آؤندی ٹھنڈی ہوا گرمی دی رتے سکون دے رہی سی۔ جیوں-جیوں اوہ پنڈ ول نوں ودھ رہے سن، ہریانے نوں پاٹدی نہر دے پھلڈّ گیٹاں وچوں گونج نال ڈگدے پانی دی آواز ہولی ہولی مدھم پے رہی سی۔
13

شام نوں لدھیانے سومنگ دیاں کلاساں لگن کرکے شام دی ایکٹیوٹی بند کر دتی گئی سی۔ سارے منڈے-کڑیاں نوں سومنگ دا چاء چڑھیا ہویا سی۔ ایہناں دناں وچ ہی چھپار دا میلہ شروع ہو گیا سی۔ کئی تھاں لنگر شروع ہو گئے سن۔ ترن ہوریں جودھاں ٹیٹیاں خریدن گئے آؤندے ہوئے گروگھر دے لنگر وچوں جلیبیاں دے لفافے بھروا لیائے سن۔ “بائی ہن روز سویرے چاہ نال خایا کراںگے۔” سکیمی اینا خوش سی جویں نانکا میل ’چوں بھاجی لے کے آیا ہووے۔ اوہ لفافے کمرے وچ رکھ کے سکول دی بسّ وچ آ بیٹھے۔ کڑیاں دی بسّ پہلاں چلی گئی سی۔ جدوں منڈیاں دی بسّ لدھیانے سومنگ پول ’تے پہنچی تاں کڑیاں اجے پول وچوں باہر نکل رہیاں سن۔
“اوئے سکیمی! اوئے ببو دیاں دیکھ اوئے لتاں کنیاں گوریاں نے۔ مولیاں ورگیاں پئیاں نے چٹیاں چٹیاں۔ ہائے اوئے! جی کردے دیندی وڈھّ لاں۔” لالی نے للچاؤندیاں دھڑدھڑی لئی۔
“پرِیت دی بوڈی وی دیکھ، سنی لیون ورگی پئی اے۔” سکیمی دی نظر ببو توں ہٹ کے پرِیت ’تے چلی گئی۔
“سالیا، پٹّ دیکھ جماں توڑا قلفی ورگے لگدے نے۔” لالی دی لعلاں ڈیگدی نظر وی ببو توں ہٹ کے پرِیت تے جا ٹکی۔
کڑیاں کپڑے بدلن لئی بایتھروم ول چلیاں گئیاں۔ بعد ’چ آؤن والے منڈے ایہ نظارہ نہ ویکھ سکن کرکے اپنے-اپنے ’تے اس طرحاں پچھتا رہے سن جویں پانڈواں وانگ سارا راج بھاگ ہی ہار گئے ہون۔
پتنگا سر نے وسل ماری تاں سارے منڈیاں نے کپڑے اتار کے ٹیٹیاں پا لئیاں۔ کئی منڈے، کڑیاں وانگ شرماؤندے مینہ’چ بھجی بکری وانگ اکٹھے جہے ہو رہے سن۔ کبڈی کھیڈدے ہون کارن ترن ہوراں لئی تاں ایہ گل سدھارن ہی سی۔ اوہناں نے تاں جلدی-جلدی کپڑے انجھ لاہ کے مارے جویں گرمی آؤن ’تے رزائی پرانہ وگاہ ماری ہووے۔ شرماؤن والیاں نوں جدوں پتنگا سر نے تتیاں-تتیاں سنائیاں تاں اوہ کپڑے لاہ کے اکٹھے جہے ہندے پول وچ اتر گئے۔ جو منڈے پٹھا-سدھا تیرن جاندے سن اوہناں نوں چھوٹے پول وچوں وڈے وچ بھیج دتا تے جہڑے انجان سن اوہناں نوں تیرن دی کوچنگ دتی جان لگی۔ ترن، سکیمی، لالی اتے دو چار ہور منڈے اپنے-اپنے تیرن دا مقابلہ کرن لگّ پئے۔ کئی لتاں مار-مار اس طرحاں کدّ رہے سن جویں وساکھی نہاؤن آئے ہون۔ پول دا پانی انجھ رڑکیا جا رہیا سی جویں ٹوبھے ’چ جھوٹے بھڑ پئے ہون تے مجھاں ڈردیاں باہر ول دوڑ پئیاں ہون۔ کدے-کدے کوچ آپ-ہدریاں کردے ترن ہوراں نوں تیرن دا کوئی نقطہ سجھا جاندا۔ جدوں منڈیاں نے پانی وچ کددیاں اپنا-اپنا کھپا لیا پھر اوہ باہر نکل-نکل بیٹھن لگّ پئے۔ گھنٹے کو بعد پتنگا سر نے فوجاں دی واپسی دی وسل وجا دتی۔
سارے منڈے کپڑے بدل کے بسّ وچ بیٹھ گئے۔ سورج چھپن دی آخری کگار ’تے سی۔ جدوں اوہ کالج پہنچے تھوڑھا-تھوڑھا ہنیرا اترن لگیا سی۔ تھکے ہون کرکے ساریاں دی بھکھ چمک پئی سی۔ اوہ آؤن سار کنٹین ول ہو گئے۔ روٹی اجے بنی نہیں سی۔ اوہ باہرلیاں کرسیاں ’تے بیٹھ کے انتظار کرن لگّ پئے۔ گریوال فیس بک تے نویں بنی سہیلی نال چیٹ کرن لگّ پیا۔
اج اس نے ہور اگے ودھدیاں اس نوں ملن دا پچھ لیا۔ اگوں اس نے وی بنھاں جھجک لدھیانے آؤن دا منّ لیا۔ اوہ چیٹنگ کر ہی رہیا سی کہ اسدے فون ’تے مدھو دا فون آ گیا۔ چیٹنگ وچ بجی ہون کرکے پہلی وار اسنے فون چکیا نہیں۔ فون جدوں دوبارہ آیا تاں اس نے آن کر لیا۔
“ہیلو ڈیئر۔” اوہ زبان ’چ رس بھر کے بولیا۔
“مائی فٹّ۔” اگوں اوہ اس طرحاں بھڑک پئی جویں اگّ اپر ہی بیٹھی ہووے۔
“کیہ ہویا ڈیئر؟ اینا غصا کیوں میری جان؟” گریوال، مدھو دے اس طرحاں بولن ’تے حیران سی۔
“اچھا! کیہ ہویا؟ تینوں اجے پتا ای نی؟ توں بہت وڈا چیٹر ایں۔ میں ہی بہت وڈی سٹوپڈ سی جو تیرے ’تے ہوپ رکھدی رہی۔” مدھو دی آواز ہنجھوآں نال تر ہو گئی۔
“گل تاں دسّ یار۔” گریوال دی حیرانی ہور ودھ گئی سی۔
“کجھ نہیں۔ توں بسّ پنیت نال ہی ملیا کریں اج توں۔ اوہ آئڈی میں ہی بنائی سی۔ تیرے چہرے دی رئیلٹی مینوں پتا لگّ گئی ہن۔ توں مینوں بہت ہارٹ کیتا۔ اج توں بعد مینوں کال کرن دی ہمت نہ کریں۔ آئی ہیٹ یو۔ اوکے بائے۔ آل ٹائم لئی۔” مدھو نے سسکیاں لیندیاں فون کٹّ دتا۔
“یار پلیج....!” گریوال دی گل مدھو تک پہنچن توں پہلاں ہی واپس اس دے کناں وچ آ گونجی۔ فون کٹ چکیا سی۔ اوہ اپنے-اپنے نوں ٹھگیا-ٹھگیا محسوس کر رہیا سی۔ اس نال تاں ‘بہتا کھاندی تھوڑھے توں وی جاندی’ والی گل ہو گئی سی۔ اک ہور دے لالچ وچ پہلی وی گوا لئی۔ اوہ مدھو نال گل کرن لئی ترن ہوراں کولوں اٹھ کے دور چلا گیا سی تے ہن پچھتاوے وچ سر ماردا، گمبھیر روگی وانگ ہولی-ہولی قدم پٹدا واپس سکیمی ہوراں کول آ گیا۔
“کیہ ہو گیا رانجھیا۔” گریوال دے چہرے ’تے باراں وجے ویکھ کے سکیمی نے ٹکور کیتی۔
“یار گل وگڑ گئی۔ پنیت عالی آئڈی مدھو نے ای بنائی ہوئی سی۔” اسدی رون ورگی آواز نکلی۔
“سالیا میں تینوں کہیا تاں ہیگا سی وی نہ لے پں گے، ہو سکدے مدھو نے ای بنائی ہووے۔ اودوں تاں پتا نی کہڑی ہوا ’چ اڈدا پھردا سی، ساڈی تاں منی ای نہیں سی۔” لالی نے کہیا ۔
“ایں ہن کیہ پتا سی۔”
“ہن تاں پتا لگّ گیا ہونا؟” لالی دا جواب سندیاں اسدے بلھاں ’تے پل بھر لئی اداس مسکان پھیلی تے پھر نیویں پا لئی۔ اصل وچ اوہ اندروں پچھتا رہیا سی کہ جیکر اس سمیں لالی دی گل منّ لیندا۔
اوہناں دے گلاں کردیاں روٹی بننی شروع ہو گئی۔ سارے تھالیاں چکّ کے چلھے ول تر پئے۔ گریوال نوں باہوں پھڑ کے لالی نے کھچ لیا، “آجا پھیر روٹی تاں کھا لے ہن۔ کوئی نہ منالاں گے اوہنوں۔ جے نہ منی تاں کوئی ہور لبھّ داں گے۔”
گریوال نوں اج روٹی سواد نہ لگی۔ اوہ ڈیڈھ کو روٹی کھا کے بسّ کر گیا۔ ترن ہوریں روٹی کھا کے گروگھر والی سڑک پے گئے۔ ترن نے گریوال نال ہوئی بیتی رِیت نوں فون ’تے دسّ دتی۔
“ایسے بندے نال تاں ہونی وی ایہی چاہیدا سی۔” رِیت نوں وی گریوال دی ایہ حرکت بہت بری لگی۔
اوہ پھمنوال تک گلاں کردے آئے۔ ہنیرا گاڑھا ہو گیا سی۔ اسمان وچ تارے نکل آئے سن۔ سڑک اپر دوڑدے واہناں دیاں لائیٹاں ادھر-ادھر چانن بکھیر رہیاں سن۔ اڈے وچلیاں سرچ لائیٹاں دا پھکا چانن سڑک اپرلیاں دوکاناں اپر ڈلھ رہیا سی۔ اوہ مندر کولوں گھر نوں جاندی بیہی مڑ گئے۔
.............
سویرے جدوں لالی نے موبائیل دا ڈاٹا آن کیتا تاں روبل جاں کنگنا دے پیار بھرے میسیجاں دی تھاں باہرلے ہوسٹل والے منڈیاں دیاں گالاں دا پرشاد سی۔ لالی نوں جھٹّ کل شامی کیتی حرکت یاد آ گئی۔ شام نوں لدھیانے توں آؤن توں بعد ہوسٹل والے سارے منڈے رات نوں چھپار دا میلہ دیکھن چلے گئے سن۔ پچھے پربھ تے کیرت رہِ گئے سن۔ پربھ بڑی ڈرو قسم دا منڈا سی تے کیرت وی وہماں-بھرمانں دا پٹیا ہویا۔ جدوں لالی نوں ایہناں دوواں دے ہوسٹل اکلے ہون دا پتا لگیا تاں لالی ہوریں اڈے توں کھٹیائی لیا کے اوہناں دے کمریاں اگے پیڑاں کر آئے سن۔ ہوسٹل ’چ بلب دے مدھم چاننے اوہ لہو دیاں پیڑاں وانگ ہی نظر آؤندیاں سن۔ جدوں دوویں کنٹین ’چوں روٹی کھا کے ہوسٹل گئے تاں ویکھ کے پانی-پانی ہو گئے۔ ڈردیاں نے لالی ہوراں نوں فون کیتا۔ لالی ہوراں نے ہوسٹل آ کے ہور ڈرا دتے۔ دوواں دے منہ اڈّ گئے۔ وارڈن انکل دے کناں وچ اوہ پہلاں ہی پھوک مار گئے سن۔
“اک دن مینوں پھمنال اعلیٰ دسدا سی وی ایتھے دو منڈے تے اک کڑی پھاہا لے کے مر گے سی۔” سکیمی نے بلدی ’تے تیل پا دتا سی۔
کیرت نے پرنسیپل نوں فون کرن لئی کہیا تاں سکیمی نے منع کر دتا، “پرنسیپل کہڑا بھوتاں دا چاچا لگدی وی اوہناں نوں جھڑک دو۔”
“اوں تاں ایتھے اکھنڈ پاٹھ کراؤن آلے۔ جے ہوسٹل سچے ہو جان پھیر نی کوئی ڈر۔” گریوال نے ہاسی اندر ہی روکدیاں بڑا گمبھیر ہو کے کہیا ۔
“ہاں.....۔” پربھ تے کیرت اوہناں دیاں گلاں نوں کسے مہانپرش دے دیوان سنن ورگی شردھا نال سن رہے سن۔
اوہ دوویں منڈے کمریاں وچ جان توں سچ مچ گھبرا گئے اتے باہر وارڈن کول ہی بیٹھ گئے۔ سکیمی ہوریں اوہناں دی نیند حرام کر کے آپ ہوسٹل آ گھوڑے ویچ کے سوں گئے سن۔ گریوال ہوراں نوں سویرے اٹھدیاں ہی چاہ دی تھاں گالھاں دا پرشاد کھانا پے گیا۔
اج ایتوار سی۔ ترن تے سکیمی تاں اج سویرے ہی پنج وجے پنڈ نوں لنگھ گئے سن۔ لالی تے گریوال نے روبل ہوراں نال میلے ’چ ملن دی سائی لائی ہوئی سی جس کرکے اوہناں نے اس ہفتے گھر جان دا خیال عشقَ توں قربان کر دتا سی۔
ساڈھے کو باراں وجے اوہ موٹرسائیکل لے کے میلے ’تے پہنچ گئے۔ گریوال کسے گھر ’چ بنے عارضی سٹینڈ وچ موٹرسائیکل لاؤن لگّ پیا تے لالی نے روبل نوں فون لا لیا، “ہاں جی، کتھے اوں؟”
“میلے ’چ۔”
“میلے ’چ کتھے؟”
“جتھے متھا ٹکدا، اوہدے ساہمنے کھبے ہتھ جھولے لگے ہوئے آ، ایتھے کھڑھیاں سی۔”
“نال کون-کون نے؟”
“نال ممی آ، بھابی آ۔ بھتیجی آ، اک گانڈھیاں دی کڑی آ۔”
“ممی ہوراں نوں ٹال کے اک پاسے آجا۔ ’کٹھے میلہ دیکھاں گے۔”
“آ....ہا....ہا..... تیرے ورگا سیانا کہڑا ہونا کوئی جگّ ’تے؟ پاگل ایتھے ساڈا ادھا پنڈ آیا۔ بھرا وی آیا ہویا۔ اسیں گڈی ’تے آئیاں اوہدے نال۔”
“پھرینڈاں نوں ملن دا کہہ کے ادھر-ادھرر ہوجیں تھوڑھی دیر لئی۔” لالی نے سکیم دسی۔
“چل کردی آں ٹرائی۔ تسیں اک وار ایتھے آ جاؤ۔”
جدوں لالی ہوریں جھولیاں کول پہنچے تاں روبل نیلی زین نال ریڈّ ٹاپ پائیں کھڑی ہاسے بکھیر رہی سی۔
“چل اکٹھے بریک ڈانس ’تے جھوٹے لینے آں۔” لالی نے میسیج چھڈ دتا۔
“نانہہ، اوہ تاں ڈینجرس اے۔”
“کچھ نی ہندا۔ میں تیرے کول بیٹھ جوں پھیر ڈر نی لگنا۔”
“چل اوکے۔” روبل نے حامی بھر دتی۔
روبل نے بریک ڈانس ’تے جھوٹے لین لئی نال آئیاں ساریاں نوں کہیا پر گوانڈھی کڑی توں بنھاں کوئی تیار نہ ہوئی۔ روبل تے اس کڑی دے پچھے لالی ہوریں وی جھولیاں ول تر پئے۔ روبل ہوراں دیاں ساہمنیاں سیٹاں ’تے لالی ہوریں وی شگن پواؤن والیاں وانگ جچ گئے۔ جدوں بریک ڈانس شروع ہویا تاں سبھ نے مستی ’چ کوکنا شروع کر دتا۔ جدوں ڈانس تیز ہویا تاں بہوتیاں دیاں ڈر نال چیکاں نکل گئیاں۔ کرسیاں ’تے بیٹھے اوہ کدی سجے، کدی کھبے، کدی اگے تے کدی پچھے جھٹکیاں نال گھم رہے سن۔ جھٹکے وجن نال روبل دا ہیئر بینڈ کھلھ گیا۔ ہن اسدے کالے گھٹاواں ورگے وال ہوا اتے جھٹکیاں نال لہرا رہے سن۔ لالی، روبل دے ہوا وچ تاریاں لاؤندے والاں نوں ویکھ-ویکھ ہور مست ہو رہیا سی۔ اوہناں دا کوکنا اچی ہو گیا سی۔ جدوں جھولا اپنے سکھر توں واپس مڑدا ہولی ہو کے رک گیا تاں ویکھیا روبل دا چہرہ ٹماٹر ورگا لال ہو گیا سی۔ اس دے کھلرے وال چہرے اپر آئے اس نوں ہور وی سوہنا بنا رہے سن۔
روبل ہوراں جھولے توں اتر کے اپنی ممی ہوراں نال لنگر ول چل پئیاں۔ اوہناں توں تھوڑھی وتھّ بنا کے لالی تے گریوال وی اوہناں دے پچھے-پچھے تر پئے۔ جلیبیاں دے لنگر وچ بیٹھے لالی دی تار روبل نال ہی جڑی رہی۔
“میں تیرے نال میلے دی اک میمری رکھنی اے۔ توں ممی ہوراں نالوں بہانے نال اک پاسے ہو۔” لالی نے روبل نوں میسیج چھڈ دتا۔
“ہنی آں۔ توں مینوں فون کر۔”
لالی نے فون لگایا تاں اگوں روبل دی آواز آئی، “ہاں نیلم کتھے اوں....؟ اچھا! کتھے؟ اوکے اوکے۔ جسٹ رکو۔ میں ہنے آئی۔ ممی میں دو منٹ سہیلی نوں مل آواں۔” روبل کہہ کے لنگر ’چوں کھسک آئی۔
لالی تے گریوال لنگر توں باہر سن۔ اوہ ایتھوں اکٹھے واٹر-بکسر ول تر پئے، “توں مروا نہ دیویں۔ ایتھے ساڈا ادھا پنڈ آیا ہویا۔” برابر جاندی روبل نے لالی نوں چکنا کیتا۔
“بسّ اک فوٹو کرنی اے آپاں۔” اوہ اکٹھ توں اک پاسے نکل آئے۔ لالی نے روبل دے نال کھڑ کے سیلفی لے لئی۔ سیلفی دے پچھے اسمان چھوہدے جھولے نظر آ رہے سن۔
“چل اوکے۔ کالج ملدے آں۔” روبل اوہناں توں وداع لے کے کاہلی- کالھی لنگر ول آ گئی۔
“چل آپاں بابیاں دا گون وجاؤن سن کے آئیے۔” گریوال نے لالی نوں کہیا ۔
“اوہناں دا کیہ سننے۔ سمجھ تاں کوئی آؤندی نی۔” لالی نے نانہہ نقر کیتی۔
“چل بہانے نال ریسٹ کر لماں گے۔ تینوں تاں ہن بھرزائی نوں مل کے تھکیماں کتھے آؤنے۔” گریوال نے بانہہ پھڑ کے لالی نوں نال تور لیا۔
اوہ سویاں وچ گئے تاں ایتھے کئی ٹولیاں نے آپو-اپنا اکھاڑا لا رکھیا سی۔ چٹے کپڑیاں والے بابے گول دائرے وچ تر پھر کے، میلھ-میلھ گا رہے سن۔ اک اکھاڑے وچ بابیاں نال دو نویں منڈیاں ہیر دا پرسنگ چھیڑ رکھیا سی۔ لالی ہوراں دے ایہ فٹّ بیٹھ گیا۔ سبھ توں ودھ اکٹھ اس اکھاڑے وچ سی۔ لوک کسے-کسے بند ’تے خُش ہو کے اوہناں نوں دس، ویہہ، پنجاہ روپئے دے رہے سن۔ لالی ہوریں وی تھاں بنا کے ایتھے ہی بیٹھ گئے۔ سورج دا تیز گھٹّ ہوندیاں ہی اوہ مڑ میلے وچ آ گئے۔
ہن سورج اپنیاں آخری کرناں سمیٹدا چھپن دی تیاری کرن لگیا سی۔ میلے وچوں بھیڑ گھٹ گئی سی۔ دوروں-نیڑیوں آئے لوک آپو-اپنے سادھناں ’تے واپس پرتن لگے سن۔ کئی بندے شام دا رنگ ویکھن لئی وی آ رہے سن۔ ہن پانی دی ٹینکیہ ول بندیاں دا اکٹھ ودھ گیا سی۔ ادھر ودھدا اکٹھ ویکھ کے لالی دے جھٹّ کجھ یاد آ گیا۔
“اوئے! ایتھے نونویج بولیاں دے اکھاڑے لگں گے۔ ایمّ. پی. ایڈّ. اعلیٰ پرِیت کہندا سی۔ اوہ رات دیکھ کے گئے نے۔” لالی نے مستی وچ سر ہلایا تاں اوہ دوویں ادھر نوں چل پئے۔
پشواں دے میلے دے پچھلے پاسے بابیاں نے ملوئی گدھا بھکھا رکھیا سی۔ اس توں اگے لوکاں دے ہور دو-تنّ جھنڈ بنے ہوئے سن۔ اوہناں نے جا کے ویکھیا تاں پرِیت دی گل صحیح نکلی۔ ہر جھنڈ وچ دو-تنّ بندے گھمدے اک-دوجے دی نونویج بولی دا جواب دے رہے سن۔ گھمدے-گھمدے ہی اوہ لوکاں دوارا دتے جا رہے روپئے پھڑ رہے سن۔ ہر بولی ’تے ہاسا گونج رہیا سی۔
ہنیرا ہون تک اوہ تناں اکھاڑیاں ’چ گھم آئے۔ ہن لائیٹاں دی جگ-مگ ہون لگی سی۔ میلے وچ وکھ-وکھ رنگاں دیاں لائیٹاں اتے دیپمالاواں دی روشنی وچ میلے دا حسن ڈلھ-ڈلھ پے رہیا سی۔
“چلیئے پھیر؟” گریوال نے لالی نوں پچھیا۔
“ہاں۔ روٹی ایتھے لنگر ’چ ای کھا لینے آں۔ کنٹین ’چ ہن کتھے جاماں گے بھکائی کردے۔” لالی نے سجھاء دتا۔
اوہ روٹی کھا کے تر پئے۔ پنڈوں باہر کھیتاں وچ ہنیرا ہی ہنیرا سی۔ سڑک دے آلے-دوآلے نظر آؤندی جھونے دی فصل ہن انھیرے وچ ڈبّ چکیہ سی۔ دھولکوٹ توں اوہ بھلیکھے نال جڑاہاں والی سڑک پے گئے۔
“اوئے ایہ سڑک تاں ہور لگدی اے۔” تھوڑھی دور جا کے لالی نے موٹرسائیکل روک لیا۔
“ہاں....۔ میرا خیال اے دھولکوٹ توں سجے مڑنا سی۔ چل، واپس موڑ۔”
“توں لوکیشن لا لینی سی۔” لالی نے کہیا ۔
“مینوں ایہ سی وی ہن رستہ پتا تاں لگّ گیا۔”
اوہ دھولکوٹ توں مڑ کے کالخ پنڈ ول جاندی سڑک پے گئے۔ کالج آ کے لالی نے روبل نال کھچوائی فوٹو کڈھ لئی۔ اوہ جوم کر-کر اس نوں ویکھن لگیا۔ اچانک اسنوں کنگنا دا خیال آیا۔ اس نوں لگیا جویں اوہ روبل نوں ودھ سماں دے کے کنگنا نال بے انصافی کر رہیا ہووے۔ اس نے اپنی غلطی سدھاردیاں کنگنا نوں ویڈیو کال لگا لئی۔ گریوال گھوڑے ویچ کے سوں گیا سی کیونکہ اسدی دو-دو دے لالچ وچ جہڑی اکو-اک مدھو سی اوہ وی لتّ مار گئی سی۔ ہن اوہ پھری سی۔ لنڈا چڑا۔ لالی دو دے چکر وچ پھسیا اجے وی باہر انھیرے وچ بھٹک رہیا سی۔




14

نومبر مہینے دا ادھ بیت گیا سی۔ سردی زور پھڑن لگی سی۔ سویر دی ایکٹیوٹی وچ ودیارتھیاں دی گنتی گھٹنی شروع ہو گئی سی۔ سویرے مٹھی نیند وچوں بسترا چھڈن دا کسے دا من نہیں کردا سی۔ جے کوئی نیند توں ملو-ملی پلہ چھڈا کے آؤندا وی، اوہ موٹے جرمانے توں ڈردا اپنیاں حاضریاں پوریاں کرن دے لالچ وچ ہی آؤندا۔ جس دیاں حاضریاں گھٹ جاندیاں، کالج اس نوں پورا ٹھوک کے جرمانہ لاؤندا۔ اج وی ودیارتھیاں دی گنتی گھٹّ ہی سی۔ ودیارتھیاں دی گھٹّ گنتی نے ہی سویر دی ایکٹیوٹی انچارج دے من وچ کھندک پیدا کر دتی سی۔ اج اوہ کجھ زیادہ ہی اوکھا-بھارا ہویا پھردا سی۔ اس نے راشٹری گان توں بعد پہلاں ساریاں دے نہوں چیکّ کرن لئی لائن لیڈراں نوں کہہ دتا۔ پھر بنھاں ٹریک سوٹ والے باہر کڈھ لئے۔ لالی سمیت تنّ چار منڈیاں دے رنگ-برں گے ٹریک سوٹ پائے ہوئے سن۔ دو کڑیاں وی پھس گئیاں سن۔ کل ایتوار سی اس کرکے بہوتیاں نے گھروں دھوا کے لیاؤن لئی ٹریک-سوٹک بیگاں وچ پا لئے سن۔ شنیوار والے دن چیکنگ وی گھٹّ ہی کیتی جاندی سی پر اج پتا نہیں انچارج کہڑی اگّ دا پھکا مار کے آیا سی، ساریاں نوں وڈھو-کھاؤں کر رہیا سی۔ جہناں نے کالج والا ٹریک-سوٹک نہیں پایا ہویا سی اس نے اوہناں نوں باہر کڈھ کے وکھری لائن بنوا لئی۔
“تسیں سارے لمے پے کے رول لاؤ۔” اس نے حکم دے دتا۔ سارے ودیارتھیاں جھجکدے اک-دوجے دے منہ ول ویکھن لگّ پئے۔ پھر کڑیاں نے سوری منگی پر اوہ ٹسّ توں مسّ نہ ہویا۔
“پنشمینٹ تاں ملیگی ہی۔ چلو لاؤ رول۔ جلدی کرو۔” اوہ وی اپنی ضدّ ’تے اڑیا سی۔
اک ودیارتھی جھجکدا جہیا ہیٹھاں لمبا پے گیا۔ اس نوں ویکھدیاں دوسرے وی لمبے پے کے دھرتی تے رڑھن لگّ پئے۔ تریل نال کپڑے گلے ہو گئے۔ گلے کپڑیاں نوں گھاہ دیاں پتیاں اتے مٹی چمبڑ گئی۔ جدوں گلے گھاہ وچ رڑھدیاں ویکھ کے انچارز دی تسلی ہو گئی پھر اس نے سبھ نوں کھڑے کر لیا۔
“جے اگے توں غلطی کیتی تاں پورے ٹریک دا اسے طرحاں چکر لگواؤنے۔ چلو لائیناں کور کرو۔”
اوہ سارے آپو-اپنیاں لائیناں وچ جا لگے۔ وسل وجدیاں ہی ساریاں کلاساں ٹریک دے چکر لگاؤن لئی دوڑ پئیاں۔
“اج سالا سویرے-سویرے گھرآلی توں چھتر کھا کے آیا لگدی۔” سکیمی نے بھڑاس کڈھی۔
“سالی ٹریک سوٹ دی جڑھ وڈھی گئی۔ گھردیاں دا کلو سرف لگّ جانے دھون ’تے۔” لالی بھجیا جاندا کپڑیاں توں مٹی جھاڑدا بولیا۔
“سالیا میلے نوں کیہ ہویا سی؟ جتھے اینے دن مشک اعلیٰ پائی پھری گیا، اک دن ہور پا لیندا۔ توں وی کڑیاں ’تے ہوا کرن دے چکر ’چ ای رگڑیا گیا۔” سکیمی دو وڈے سٹیپ بھر کے لالی دے برابر ہو گیا۔
“کوئی گل نی۔ جے میں پولیس ’چ بھرتی ہو گیا کسے نہ کسے بہانے نال ایہدی دھوڑی تاں ضرور لاہوں، چاہے سسپینڈ ای ہوجاں۔” لالی اجے وی پھٹڑ سپّ وانگ زہر گھول رہیا سی۔
“چپّ کرو اوئے! نہیں اوہنے پھیر ساریاں نوں لمے پا لینے۔” سمن نے سبھ نوں گھور کے چپّ کروا دتا۔
اج دی ایکٹیوٹی دو گھنٹیاں دی تھاں پورے دن ورگی لگی۔ انچارج نے بھجا-بھجا کے سبھ دا خون چوس لیا۔ منڈے-کڑیاں بھجدے وی رہے تے مونہاں وچ بڑ-بڑ کردے اسنوں تتا-ٹھنڈا وی سناؤندے رہے۔ ادھے کو تاں ایکٹیوٹی لگاؤن توں بعد ہی پنڈاں نوں چڑھ گئے۔ کجھ کو تیار ہو کے کلاساں وچ آ بیٹھے۔ پہلے تنّ پیریئڈ لگواؤن توں بعد لالی نے میسیج کر کے روبل نوں پارک وچ بلا لیا۔ لالی تے ترن روبل نوں ملن لئی شوٹنگ رینج دے نال والے پارک وچ آ بیٹھے۔
“اج جان دیاں تیاریاں آ؟” روبل نے ترن ہوراں کول آ کے پچھیا۔ اس نال اک کڑی ہور سی۔
“سانوں تاں گھر ای اوٹو۔ جے کوئی رکھنا چاہے تاں سٹیء وی کرلاں گے۔” لالی نے کہوندیاں فزیکل ڈیپارٹمنٹ نوں جاندی پگڈنڈی ول ویکھیا۔ چوتھے پیریئڈ والی میڈم تری جا رہی سی۔
“رہِ لو۔ اینی دور بھکائی کردے جاؤں گے۔ پھیر آؤں گے۔” روبل نے گجھا جہیا مسکراؤندیاں کہیا ۔
“توں رکھن والی بن چاہے مہینہ نہ گھریں توریں۔” لالی گلاں ’چوں مزہ لے رہیا سی۔
“تہاڈا اپنا ہوسٹل آ، اپنا کالج آ، جنے دن مرضی رہو۔” روبل بینچ ’تے بیٹھے لالی دے ہور نیڑے ہو گئی۔
“جے رکھنے تاں عزت نال رکھ۔ گھریں لے کے جا۔ کپڑے دھو کے پریس کریں۔ تنے ٹینم روٹی آپ بنا کے کھوائیں۔” لالی اصل گل ’تے آ گیا۔
“لالی! گھر جمائی نوں لوک ‘بھین گھر بھائی کتا، سہرے گھر جوائی کتا’ کہن لگّ جاندے نے۔” ترن دی گل ’تے سارے ہسّ پئے۔
“جے اس طرحاں رہنے تاں برات لے کے آ۔ چاہے ساری عمر لئی رہِ لئیں۔”
“تسیں جٹّ، اسیں پکے مذہبی۔ گھردیاں نوں پچھ کے دیکھ، تیرا پلہ پھڑا دیں گے مینوں؟ توں میرا نام بعد ’چ لوینگی پہلاں اوہناں دی جٹاں عالی انکھ جاگو۔ آپاں نوں مار کے تیر دیں گے نہر ’چ۔ آہ ترن ورگے وچارے ساری عمر پیشیاں بھگتدے مر جاں گے۔” لالی نے چاہے مذاق وچ کہیا سی پر ایہ مذاق وی سچائی کدوں بن جاوے، کوئی بھروسہ نہیں۔
“کیہ پتے گھر والے منّ ای جان۔”
“مننا-مننا کوئی نی۔ تیرے ویاہ آلے دن مینوں تاں ایہی کرنا پؤُ، فیس بک تے وٹس-اپّ ’تے اداس جی ڈی. پی. لا لؤں۔ دو-چار دارو دے لا کے پیگّ پھیر تیرے نال ویاہ نہ ہون دا سوگ مناؤں۔”
“دارو بنھاں سوگ ’چ کمی رہِ جاؤ؟”
“لے خُشی تے غمی لئی ای تاں بنی اے دارو۔”
اوہ چارے پورا پیریئڈ ہاسا -مذاق کردے رہے۔ جدوں اگلے پیریئڈ دی گھنٹی وجی تاں روبل ترن لئی تیار ہو گئی، “چنگا پھیر، ساڈا اکنومکس دا پیریئڈ لگّ گیا۔”
“ڈیئر، اک کم کریں۔ سوموار نوں ساڈے لئی ساگ بنا کے لے کے آئیں۔” لالی نے تردی روبل نوں کہیا ۔
“مکھنی وی نال لے آئیں۔” ترن نے اک ذمہ واری ہور لا دتی۔
“روٹیاں وی لے آواں نال؟” روبل نے مذاق کیتا
“نہ، روٹیاں والی ای لے آئی۔” لالی نے نہلے تے دہلا ماریا۔
روبل تے اس دی سہیلی ہاسے دیاں پھلجھڑیاں چھڈدیاں اپنی کلاس ول تر پئیاں۔
ترن تے سکیمی نے اپنے بیگ تیار کر کے پہلاں ہی ہوسٹل وچ لیا رکھے سن۔ اوہ پچھلا پیریئڈ چھڈ کے پنڈ نوں تر گئے۔ اوہناں توں بعد لالی تے گریوال وی کمرے نوں زندہ لا کے پنڈ والیاں بساں چڑھ گئے۔
..............
روبل نے گھر جا کے اپنی ممی نوں دسّ دتا سی کہ سوموار نوں میں اپنی ہوسٹل رہندی سہیلی لئی ساگ لے کے جانا ہے۔ روبل دی ماں نے ریجھاں نال ساگ بنا کے تڑکا لایا۔ وڈے ڈبے ساگ دے نال روبل نوں اک ڈبی مکھن دی بھر کے پھڑا دتی۔ کالج آ کے روبل نے لالی نوں فون کر دتا کہ ساگ پھڑ کے لے جاؤ۔ اج سویر دی ایکٹیوٹی عوف ہون کارن اوہ وی اجے ہنے ہی کالج پہنچے سن۔ گریوال آ کے ساگ اتے مکھن والے ڈبے پھڑ کے لے گیا تے نال ہی دسّ گیا کہ، “ڈبے کل نوں موڑاں گے۔”
“نو پروبلم۔ جدوں مرضی پھڑا دیوں۔” روبل پھڑا کے کلاس ول چلی گئی۔
اج ایہناں چاراں نے ڈیہلوں جا کے پولیس بھرتی لئی اپلائی کر کے آؤنا سی۔ پولیس وچ پوسٹاں کیہ نکلیاں سارے پنجاب وچ پلسیئے بنن دا بھوت سوار ہو گیا۔ فجیکل کالج دے اسی پرتیشت منڈے، کڑیاں آپو-اپنے گھریں جا کے اج ڈاکومینٹ لے آئے سن۔ اج لالی، ترن تے سکیمی نے اپلائی کرنا سی۔ گریوال دا قد چھوٹا ہون کرکے اوہ من ہی من ربّ نوں کوس رہیا سی۔
“اوئے گریوالا، توں تاں ایس. سی. کوٹے ’چ بھرنے، تیرا تاں قد گھٹّ وی چلجو۔” سکیمی نے کہیا ۔
“بندے دا قد گھٹّ منگئ۔ گٹھّ مٹھیئے نی مں گے پولیس آلیاں نے۔” لالی نے گریوال ول جیبھ کڈھی۔
“ہاں تھونوں تاں سرکار بڑی بے صبری نال اڈیک رہی اے وی چھیتی آ کے لال فیتیاں لوا کے لے جاؤ۔” گریوال نے وی لالی دے مذاق نوں بھنجے نہیں ڈگن دتا۔
“سرکار نے جہڑے رکھنے نے اوہ تاں پہلاں ای رکھ لے ہوں گے۔ آپاں تاں للی-چھلی اوئیں جھالراں آلیاں ٹوپیاں دے سپنے لئی جانے آں۔” ترن نوں بھرتی پرکریا ’تے بہتا یقین نہیں سی۔
“بائی ایتھے تاں گاندھی دی سفارش چلدی اے، اپنے ورگے امروداں نوں میلے ’چ کوئی نی پچھدا۔” لالی نوں وی سفارش چلن ’تے شنکا سی۔
“اس وار کہندے ساری بھرتی پاردرشی ڈھنگ نال ہونی اے، سارے نمبر آپاں جوڑ کے دیکھ سکدے آں۔” گریوال نوں اس پÇرکریاں بارے پتا سی۔
“چلو دیکھدے آں جے ربّ دی مہر ہندی اے، نہیں پھیر کوئی ٹٹیا-بھجیاا پرائیویٹ سکول دیکھلاں گے۔ روٹی-پانی چلی جاؤ ہور کیہ اے۔” ترن نے پہلاں ہی سکیم سوچ رکھی سی۔
“ہو سکدے سرکار اپنیاں ای پوسٹاں کڈھ دے۔” اک ہور منڈے نے آس پرگٹائی۔
“سرکار دا تاں اپنا ای دوالہ نکلیا پئی۔ پہلاں آلے ٹیچراں نوں تاں پکے نی کردی۔ ہور کتھوں رکھلو؟” ترن نوں ہر روز اخباراں ’چ ادھیاپکاں دے دھرنے مظاہریاں دیاں چھپیاں خبراں چیتے آ گئیاں۔
“بائی اپنے دیس دا تاں دنو-دن برا حالَ ہوئی جاندے۔ جی کردے ایتھوں کدھرے بھجّ جائیے۔ چاہے سالا پاکستان ای جانا پیجے۔” دکھی ہویا لالی بولیا۔
“میں تاں گھر آلیاں نوں کہہ تا وی کوئی آئیلیٹس عالی کڑی بھال لو۔ آپاں تاں پکا ای متھّ لئی وی باہر جا کے ای ساہ لینے۔ نوکریاں-نوکریاں تاں ایتھے کہڑیاں ملنگیاں۔” سکیمی نے ادھرلی ہر آس ’تے کاٹی مار دتی۔
“اگے جو ہوؤگا دیکھی جاؤگی، پہلاں اج اعلیٰ کم تاں کرلیئے۔” ترن نے اپنے ڈاکومینٹ اک لفافے وچ پاؤندیاں کہیا ۔
اوہ چارے دو موٹرسائیکلاں اپر ڈیہلوں نوں چل پئے۔ کجھ دن پہلاں جھونے دے ناڑ نوں اگّ لاؤن کارن چڑھیا دھوآں ہن کدھرے اڈ-پڈّ گیا سی۔ اگّ رہی کنک دیاں تونئیاں اسمان ول جھاک رہیاں سن۔ کسے-کسے کھیت ’چ ہریالی جھلکن لگّ پئی سی۔ موٹرسائیکلاں اپر ٹھنڈی ہوا ہن ٹھنڈ ہو جان دا سگنل دین لگّ پئی سی۔ ڈیہلوں پہنچ کے اوہناں نے پہلاں اپنے فارم اپلائی کیتے تے پھر سپیشل جلیبیاں بناؤن والی ریہڑی توں جلیبیاں لے کے کھان لگّ پئے۔ کجھ روٹی توں بعد کھان لئی لفافے وچ پوا لئیاں۔ روبل والے ساگ نوں تڑکا لاؤن لئی ہریاں مرچاں، ٹماٹر اتے آدا لے لیا۔
واپس مڑدیاں سورج چھپ گیا سی۔ شام دی ایکٹیوٹی وی ختم ہو گئی سی۔ ترن تے لالی کنٹین وچوں روٹیاں پھڑ لیائے۔ اوہناں دے آؤندیاں نوں سکیمی نے پین ’تے مرچاں، آدا بھندیاں دھانس چاڑھ رکھی سی۔
“ہریاں مرچاں پا لئیاں سی اوئے سکیمی؟” روٹیاں والا وڈا ڈبہ میز ’تے رکھدیاں لالی نے پچھیا۔
“ہاں پا لئیاں سی۔”
“خاصیاں ساریاں پا لیندا۔ نگاہ لئی بیسٹ ہوندیاں نے۔” لالی اپنی ویدگی گھوٹ رہیا سی۔
“بتھیریاں پا لئیاں سی۔” تڑکا لاؤندے سکیمی نے کھؤں-کھؤں کردیاں تسلی بھریا ہتھ کھڑا کیتا۔
جدوں ساگ تڑکیا گیا تاں روٹیاں والا ڈبہ اتے پین تختپوش دے وچکار رکھ لیا۔ دو منڈے دوسرے کمرے والے وی بھرزائی دے ساگ دا سواد چکھن آ پہنچے سن۔ اوہ سارے آلے-دوآلے گھیرا بنا کے بیٹھ گئے۔
“واہ نی بھرزائی ے! جیوندی رہِ۔ تیرے ورگیاں کئی-کئی ہون۔” سکیمی نے روبل دی تعریف کردیاں حلقیاں وانگ کافی سارے ساگ دی برکیہ بھر کے منہ وچ پا لئی، “او.... تیری بھین..... دی اوئے! او ہو..... ہو.....۔” سکیمی ہائے-بوہ کردا ہتھ نال منہ اگے ہوا جھلن لگّ پیا۔ اسدیاں اکھاں وچوں پانی چھلک آیا سی۔
“کیہ ہویا اوئے؟” ترن دے نال-نال سارے حیرانی نال اسدے منہ ول ویکھن لگّ پئے۔
“سالیو! نری مرچ اوئے!” سکیمی نے اک سکیہ برکیہ توڑ کے منہ وچ پا لئی۔
“سالیا تیرے ای کارے نے۔ مرچاں دیکھ کے پاؤنیاں سی۔” ترن سکیمی دے ہی سر چڑھ گیا۔
“میں تاں دیکھ کے ای پائیاں سی۔ ایہ تاں پہلیں ودھ ہونیاں۔ پہلاں کھا کے دیکھن دی آپاں وی کھیچل نی کری۔” سکیمی ساریاں دا قصور برابر مندا سی۔ بنھاں لون مرچ چیکّ کیتیاں ہریاں مرچاں دا تڑکا ہور لا دتا۔ اپروں ہریاں مرچاں وی کوڑیاں سن۔
“نو پروبلم۔ جدوں بھرزائی نے بھیجئ تاں کھانا تاں پؤگا ای۔ پھیر وی ساگ ’چ بھرزائی دا پیار گھلئ۔” اک منڈا بولیا۔
“گھٹّ لا کے کھا لیوں۔ اہنے تاں سالے نے بے صبریاں مانگوں برکیہ ’تے کلو ساگ دھر لیا۔” روٹی نالوں برکیہ توڑدا ترن بولیا۔
“کوئی نہ جہڑے نے لالچ کیتا سویرے پھلسّ جان ویلے آپی سجا بھگتوگا۔” لالی نے برکیہ اپر تھوڑھا جہیا ساگ لا کے منہ وچ پا لئی۔ روٹی کھاندیاں ہی اوہ روبل نال چیٹ کرن لگّ پیا۔
“اوں تاں بھرزائی نے ساگ دے وٹ کڈھے پئے نے۔” گریوال ساگ دا سواد محسوس کردیاں بول پیا۔
“اوئے، روبل کہندی ساگ نوں تاں میں تڑکا لا کے بھیجیا سی۔ تسیں کاہنوں لاؤنا سی۔” لالی نے روبل دا آیا میسیج سبھ نوں دسّ دتا۔
“سالیا جے پہلاں بھونک پیندا۔” سکیمی نے لالی ول اکھاں کڈھیاں۔ باقی وی لالی نوں سلوک سناؤن لگّ پئے۔
“بھرزائی دے ساگ دے چاء ’چ سرتی تھوڈی وی ہلی پئی اے۔ مکھنی والی ڈبی کتھے اے؟ کنجرو سکا کھائی جانیوں۔ لیا اوئے لانگریا مکھنی۔” لالی نے فوج دے نائک وانگ رعب جھاڑدیاں سکیمی نوں حکم سنا دتا۔ سکیمی نے ڈبی لیا کے سارے دا سارا مکھن ساگ وچ الدّ دتا۔
“ہن بنی اے گل۔” ترن نے سواد ’چ سر ماردیاں کہیا ۔ مکھن والے سوادی ساگ نال چھیاں منڈیاں نے پلاں وچ ہی ساریاں روٹیاں نوں پھوک مار دتی۔
“چنگا بائی چلدے آں ہن۔ بھرزائی دا ساڈے ولوں تھینکس کردیں۔” ترن نے ڈکار ماردیاں کہیا ۔
“ایتھی پیجو ہن۔ ادھر کدھر جاؤں گے۔” گریوال نے کہیا ۔
“کیوں سکیمی؟” ترن نے سکیمی دی رائے پچھی۔
“ایتھے ای پے جانیاں۔ گھریں کہڑا اپنی سالی ’ڈیک دی اے۔ سویرے جلدی اٹھ کے بوٹ پا لیاماں گے۔” سکیمی دے حامی بھرن تے اوہ دوویں وی لالی ہوراں کول ہی رک گئے۔ پہلاں اوہ کمرے وچ کھورو پاؤندے شرارتاں کردے رہے تے پھر آپو-اپنیاں لوراں نال گلاں کرن لئی موبائیل کناں ’تے لا کے گراؤنڈ وچ ادھر-ادھر تر گئے۔

15

رات دے دس وجع گئے سن۔ سیال دی اس ٹھنڈی رات وچ کوئی ٹاواں-ٹاواں ہی جاگدا رہِ گیا سی، باقی سارے گھوک سوں گئے سن۔ پنڈ دے آوارہ کتے اتے ڈنگر کندھاں تے گہاریاں دی اوٹ وچ جا دبکے سن۔ اسے ویلے آصف سائیکل دی ٹوکری وچ دودھ دی بوتل اتے چاہ-کھنڈ رکھیں کھیت نوں جا رہیا سی۔ ٹوبھے دے پانی وچوں مرغابیاں دے اڈن دا کھڑکا ہویا تاں اک پل اس نے انھیرے وچ ڈبے ٹوبھے ول نگاہ ماری۔ گورو گھر دے نشان صاحب دا چانن ٹوبھے دی ہکّ ’تے چمک رہیا سی۔ جانوراں دے اڈن نال ہن ایہ چانن نکیاں-نکیہ لہراں اپر ڈول رہیا سی۔ آصف دا دھیان ادھروں ہٹ کے نشان صاحب دے بلب ول گیا، اسمان وچ ایہ وڈے تارے وانگ چمک رہیا سی۔ اوہ گورو گھر کولوں لنگھدا سوئے دی پٹڑی چڑ گیا۔ سوئے دے پانی وچوں اٹھدی بھاف انھیرے نوں ہور گاڑھا کر رہی سی۔ پٹڑی دے کھبے ہتھ کھیتاں وچ دور تک ہنیرا ہی ہنیرا پسریا سی جویں ہر پاسے قدرت نے کالکھ دا برش پھیر دتا ہووے۔
آصف کھیت آؤنا تاں جلدی چاہندا سی پر معاملہ ہی اجہیا سی کہ اوہ ادھ-وچکار چھڈ کے وی نہیں آ سکدا سی۔ اسنے سہج نوں وی میسیج کر دتا سی کہ اوہ اج لیٹ گل کریگا۔ سہج نے پچھیا سی، “کیوں؟” آصف نے، “بعد ’چ دسوں۔” کہہ کے فون کٹّ دتا سی۔ ہن جدوں اوہ وہلا ہویا سی تاں دس وجع گئے سن۔
اج ترن تے رِیت دے ویاہ دی گل اسدے ڈیڈی نال کرن لئی اوہ سارے متر حوصلا جہیا کر کے ترن دے گھر گئے سن۔ ترن نے رِیت بارے ہولی-ہولی اپنی ماں اتے چھوٹی بھین نوں تاں دسّ دتا سی پر اپنے پتا نوں دسن دا اسنوں حوصلا نہیں پیا سی۔ اسے کرکے اس نے اس کم لئی اپنے دوستاں دی ڈیوٹی لگا دتی سی۔ آصف ہوراں نے پہلاں دن ویلے اسدی ماں نال گل کیتی۔ اسدی ماں ولوں تاں ہری جھنڈی سی۔ اسدی بھین وی رِیت نوں بھابی کہن لئی کالھی پئی ہوئی سی۔ ہن بسّ اسدے پتا اگے گل کھولھنی باقی سی۔ ایہ گل کھولن لئی ہی اوہ سارے اج شام نوں ترن دے گھر آئے سن۔
“تایا! تھوڑھا جا ادھر نوں آئیں۔” آصف نے ترن دے پتا نوں اک کمرے وچ بلا لیا۔ باقی سارے وی اسدے آلے-دوآلے بیٹھ گئے۔ اوہ پہلاں تاں ادھر-ادھر دیاں گلاں کردے رہے جدوں ماحول سازگار دسیا تاں آصف اصل مدعے اپر آ گیا۔
“تایا، اسیں تاں ترن نوں زور پاؤن آئے سی کہ ہن تیرا لڈو کھواؤن دا ٹینم ہو گیئے۔”
“تھوڈا متر اے، تھوڈی منو۔ ساڈی تاں ایہ کتھے مندے۔ سگوں جے ہن ایہ ویاہ کرواوے تاں ایہدی ماں نوں وی روٹی-ٹکّ دا سوکھا ہوجے۔” ترن دا پتا وی منڈا ویاہن لئی کاہلا سی۔
“ویاہ تاں ایہدا ہن کر دنیاں جی بسّ تھوڈی اجازت چاہیدی اے۔” نندو نے ترن دے پتا دے منہ ول ویکھدیاں کہیا ۔
“لے میری تاں اجازت ای اجازت اے۔ ایہ کرواؤن اعلیٰ بنے۔” سردول نے نیویں پائی بیٹھے ترن ول ویکھیا۔
“کڑی تسیں اپنی پسند دی لؤں گے جاں ایہدے پسند دی جی؟” آصف نے گل نوں اصل مدعے دے ہور نیڑے کر لیا۔
“پہلی پسند تاں اسے دی او چلو۔ عمر تاں اہنے کڈھنی اے اوہدے نال۔” سردول دا ہنگارا ہاں پکھی سی۔ اوہ ہن کجھ-کجھ گل سمجھ گیا سی کہ اصل معاملہ کیہ ہو سکدا اے ۔ کیوں اس پوری جنڈلی نے میرے ’تے دھاوا بولیا اے ؟
“صحیح گل تاں تایا ایہ اے کہ اہنے اک کڑی پسند کر رکھی اے۔ اوہنوں میں وی جانداں۔ کڑی بہت شریف اے۔ پڑھائی ’چ ہشیار اے۔ سیانی اے۔” سکیمی اس طرحاں تعریف کرن لگّ پیا جویں اوہ اسدی بھوآ دی کڑی ہووے۔
“سوہنی وی اے؟” اصل گل سمجھدیاں سردول دی ہاسی نکل گئی۔
“کاہنوں پچھدے تایا۔ فٹّ ورگی پئی اے۔” سکیمی دا لایا پیگّ بول پیا۔ ساریاں دی ہاسی وی چھٹّ گئی تے آصف نے اس ول اکھاں وی کڈھیاں کہ ایویں نہ کوئی ہور ہی سٹیشن پھڑ لویں۔
“کتھے دی اے اوئے؟ تیرے نال پڑھدی اے؟” سردول نے مند-مند مسکراؤندیاں ترن توں پچھیا۔
“نہ جی، موگے کنیں دی اے۔”
“توں کمیں جاندیں اوہنوں؟ کتھے ملی سی تینوں”
“ساڈے کالج آئی سی پروگرام ’تے۔” اگلا جواب ترن توں پہلاں ہی کالھی نال سکیمی نے دے دتا۔
“کناں دی کڑی اے؟”
“مستریاں دی اے جی۔” سکیمی دا لایا پیگّ اس نوں طوطے وانگ بلا رہیا سی۔
“سالیا کوئی جٹی نی تھیائی؟” سردول دے متھے تیوڑیاں پے گئیاں۔ ساریاں دا دل دھکّ-دھکّ کرن لگّ پیا۔ ہن پتا نہیں کیہ جواب آویگا؟ پر سردول اینا کہہ کے چپّ ہو گیا۔ سردول نوں چپّ ہویا ویکھ کے اگلی گل آصف نے سنبھال لئی۔
“تایا، اج-کل جاتاں نوں کون پچھدے۔ دوویں جیاں دی سر ملدی رہے ایہ توں ودھ ہور کیہ اے؟ آہ تیرے کولے ٹوبھے آلیاں دی بہو دیکھلے۔ وڈی جٹی ویاہ کے لیائے سی۔ اوہ عدالتاں تک پہنچگے کیس۔ سارے ٹبر دا ناسیں دھوآں لیا ’تا۔ دو کلے بیء کر کے پینڈا چھٹیا۔”
“لوکاں دا کہڑا آپاں منہ پھڑلاں گے، اوہناں نے تاں مہنا مار اے دینے۔” سردول دے متھے دی تیوڑی تھوڑھی ڈھلی ہو گئی سی۔
“کوئی نی مہنا ماردا۔ تیری سیوا جٹیاں نالوں ودھ کروگی۔ آہ ترن سندے، جے دوماں ’چوں کوئی بولیا تاں سانوں چاہے ادھی رات نوں سنیا لا دیں تایا۔ نالے، ایہ اپنی مرضی نال ویاہ کروا رہے۔ کل نوں جے ایہ پنج-تنّ کرں گے وی، تاں تسیں کہن جوکرے تاں ہوموں گے کہ آپ تاں توں اپنی پسند دا ویاہ کروائیی۔ ایہ دوویں اپنے موہرے بولن جوکرے نی ہونے۔” آصف نے بڑی سیانپ نال گل نوں گیڑا دے لیا۔
اوہ اک گھنٹہ سردول نوں اپنے پکھ ’چ کرن لئی دلیلاں دیندے رہے۔ اخیر سردول نے اوہناں دیاں دلیلاں اگے اپنے ہتھیار سٹدیاں کہہ دتا،”جہو جہی واء، اوہو جہیا اوہلا۔ نواں زمانے بھائی تھوڈا۔ مرضی اے بھائی ایہناں دی۔ چنگا ماڑا ایہناں نے ہی وچارنے۔ جویں ایہناں دا دل کردے، کر لین دیو پھیر۔”
سردول دی گل سن کے ساریاں دا من کھڑ گیا۔ ترن دا دل باگو-باگو ہو گیا۔ اسدے اندرلی خُشی مسکان راہیں بلھاں ’تے آ نچی۔ جدوں ایہناں دی سبھا ختم ہوئی تاں ایہ خُشی سبھ توں پہلاں رِیت نوں میسیج کر کے دسّ دتی۔ ترن توں کسے دن وڈی پارٹی لین دا وعدہ کر کے اوہ آپواپنے گھراں دے راہ پے گئے۔ آصف نے کھیت موٹر ’تے آؤنا سی۔ اوہ گھروں دودھ، چاہ تے کھنڈ لے کے کھیت نوں تر پیا سی۔
آصف نے سائیکل سوئے دی پٹڑی توں کھیت والی پہی اتار لیا سی۔ ٹھنڈ نال اس دے سائیکل دے ہینڈل نوں پائے ہتھ ٹھر گئے سن۔ کھیت پہنچ کے اس نے سائیکل موٹر دے کوٹھے نال لگا دتا۔ موبائیل دی لائیٹ لگا کے اوہ جندرا کھولن دی کوشش کرن لگیا۔ ٹھرے ہوئے ہتھاں نال جندرا مساں کھلھا۔ کوٹھے اندر ریہ پئی ویکھ کے اسدے یاد آیا کہ اوہ ترن دا فون آؤن ’تے اسدے گھر جان لئی اینا کو کم وچکار چھڈ کے ہی چلا گیا سی۔ سوچیا سی، ادھروں جلدی مڑ کے سٹّ لوانگا پر گلاں-گلاں وچ ہی رات دے دس وجع گئے سن۔ کنک رماؤنی وی ادھروں ہی شروع کرنی سی جس پاسے ریہ سٹنا رہندا سی۔
‘چلو ہن سٹّ دنیاں، دو منٹاں دا کم اے۔’ اس نے سوچدیاں کلے ٹنگیا جھلوگا اجے اتاریا ہی سی کہ سہج دا فون آ گیا۔
“ہیلو۔”
“اینی لیٹ؟” سہج حیران سی کہ اجے تک آصف نے فون کیوں نہیں کیتا سی۔
“یار، بسّ تھوڑھی جی ہور ’ڈیک کر۔ تینوں اک خُش خبری دینی اے۔”
“کی؟”
“توں کھڑ جا اک منٹ، کم کرلاں تھوڑھا جا۔”
“اوکے۔ جلدی کریں۔”
“اوکے بائے۔”
آصف ریہ دا جھلوگا بھر کے کوٹھے توں باہر آ گیا۔ گٹھّ-گٹھّ ہوئی کور کنک انجھ نظر آ رہی سی جویں انھیرے دی بکل ماریں ستی پئی ہووے۔ نہر دے اچے سفیدیاں توں پار لشکدی اسمانی بجلی جھاتیاں مار رہی سی۔ آصف نے اسمان ول ویکھیا، سارا اسمان کالے بدلاں نال گھریا کھڑا سی۔ جھلوگے والے موڈھے وچ بیٹری پا کے اس نے کچھّ ہیٹھ دبا لئی۔ بیٹری دا چانن این ساہمنے پے رہیا سی۔ اس نے مٹھی بھر کے پہلا چھانا دتا تاں کنک دے پتیاں ’تے وجدے ریہ دے دانیاں نے اپنا سنگیت چھیڑ دتا۔ نں گے پیریں، ننگی دھرتی ’تے تردیاں اتے تریل بھجی کنک نے اس دے پیر سنّ کر دتے۔ اس نوں لگیا جویں اوہ برف دیاں سلیاں ’تے تر رہیا ہووے۔ ریہ دا آخری جھلوگا سٹدیاں لائیٹ آ گئی۔ آلے-دوآلے کھیتاں والے بلب تاریاں وانگ جگ پئے۔ آصف دی موٹر نے وی کھپّ-کھپّ کردیاں پانی دی دھار کھیل وچ ماری۔ آصف نے کالھی نال پانی اگے کر کے ہتھ پیر دھو لئے۔ نگھے پانی نال اس نوں آرام جہیا آ گیا۔ آصف نے ادھروں وہلا ہو کے سہج نوں فون لا لیا۔
“ہوں.....۔” سہج دی نیند ’چ گھلی ہوئی ہولی جہی آواز آئی۔
“ہاں سہج۔ سوں گئی سی؟”
“نہیں۔ جاگدی اڈیک کر رہی سی۔ توں اینا ٹینم کتھے لا ’تا؟”
“اوہ یار.... ریہ سٹنی رہِ گی سی دنے۔ ہن سٹی اے۔”
“دنے سٹّ دیندا۔ ہن ادھی رات نوں ضروری سی کوئی۔”
“کنک رماؤن توں پہلاں سٹنی پیندی اے۔”
“کیوں؟”
“چل چھڈ ۔ تینوں نی ایہناں گلاں دا پتا ہیگا۔ اک خُش خبری سن۔” آصف نے گل نوں موڑا دے دتا۔
“ہاں جی، دسو!” سہج وی اتسکتا نال بھر گئی۔
“ترن تے رِیت دے ویاہ واسطے ترن دا ڈیڈی منّ گیا۔”
“اچھا! واؤ....۔ ویری نائیس۔” سہج سن کے خُش ہو گئی۔
“اج ٹھنڈ بہت اے۔” پانی دیکھن لئی باہر نکلے آصف نوں ٹھنڈی ہوا نے کانبا چاڑھ دتا۔ اوہ گلاں کردا کیارے دے نکے تک پانی دیکھ کے واپس مڑ آیا۔ ہن کوئی-کوئی کنی وی ڈگن لگّ پئی سی۔
“مینوں لگدی مینہآؤگا۔” آصف اک ہتھ نال کپڑے وچھاؤن لگّ پیا۔
“ہاں ساڈے وی ایتھنے جہے خاصے بدل ہو گئے سی۔” سہج نے حامی بھری۔
اوہناں دے گلاں کردیاں چھت اتے کنیاں پین دی آواز آؤن لگّ پئی۔ آصف نے کوٹھے دا بار کھولھ کے ویکھیا۔ تیز مینہاتر آیا سی۔
“ارے تاں اتر آیا مینہہ۔” آصف نے موٹر دی سوچ بند کر دتی۔
“ساڈے وی آ گیا۔ چل تیرا کم ربّ کر دیوگا۔”
“ہاں میں تاں موٹر بند کر ’تی۔”
“چل میں تھلے جانی آں۔ کل گل کراںگے۔ ہن سوں جا رزائی دب کے۔” سہج نے اجازت منگی۔
“کہڑی رزائی ؟ اک کمبل اے سڑیا جا۔”
“رزائی چکّ لیاؤندا گھروں۔ ہن ایتھے پالے مرینگا۔” سہج نے اس اپر فکر بھریا غصا کیتا۔
“نہ، ایں تاں گرم کنبل اے۔”
“ہن میں کٹدی آں۔ اپنا خیال رکھیں۔ اوکے بائے۔” سہج فون کٹّ کے ہیٹھاں اتر گئی۔
تیز ہوا نال مینہوی ہور تیز ہو گیا سی۔ کنیاں کوٹھے دیاں کندھاں نال ٹکراں مار رہیاں سن۔ کھڑکیہ دی تھاں اک پاسے لگے چھوٹے جہے روشندار وچوں ٹھنڈی ہوا شوکدی اندر آ رہی سی۔ کمبل وچ پئے آصف نوں کانبا چڑھ رہیا سی۔ ‘ہن اس دا کیہ لاج کراں؟’ آصف نے سوچدیاں موبائیل دے مدھم چاننے سارے کوٹھے وچ نظر دوڑائی۔ اسدی ریہ والیاں خالی بوریاں ’تے نظر جا پئی تاں اس نے اوہناں دا گولہ جہیا بنا کے روشندان وچ لگا دتا۔ روشندان وچوں ہوا آؤنی بند ہو گئی۔ آصف نوں منجے دے ہیٹھوں ٹھنڈ محسوس ہوئی تاں اسنے اپنے سرہیا نے رکھی لوئی دری اپروں دی وچھا لئی اتے کمبل وچ لپٹ کے پے گیا۔
پئے-پئے اچانک اس نوں اپنے دادے دیاں گلاں چیتے آ گئیاں۔ اسدا دادا دسدا ہندا سی کہ سنتالی ویلے مسلماناں دی کویں وڈھّ-ٹکّ ہوئی سی۔ کویں ہانیپر والیاں نے اس دے دادے ہوراں دی اپنے سکے بھراواں وانگ رکھیا کیتی سی۔ اسدے دادے ہوریں اپنے گھر، اپنیاں فصلاں، اپنے کھیت چھڈ کے جان لئی تیار نہیں ہوئے سن۔ ایہ اوہناں دا مٹی نال موہ سی۔ دادے دیاں دسیاں کنیاں ہی گلاں اسدے من-مستک ’تے ابھر آئیاں سن۔ پھر اس نوں خیال آیا، ‘مینوں اس مٹی دا، ایہناں کھیتاں دا اینا موہ کیوں اے ؟ کیوں میرا کھیتاں بنھاں جی نہیں لگدا؟’ اسدے سوال دا جواب اسدے آپے نے ہی دتا سی، ‘میرے باپو، میرے دادے، میرے دادے دے دادے تے ہور پتا نہیں میریاں کنیاں کو پیڑھیاں دا مڑھکا لہو بن کے اس دھرتی وچ سمایا اے ۔ اسے مڑھکے وچوں پیدا ہویا انّ ساڈا ڈھڈّ بھردا اے ۔ میریاں کنیاں پیڑھیاں دیاں پیڑاں حل واہوندیاں اس دھرتی دی ہکّ ’تے پئیاں ہونگیاں۔ اوہناں دے ہاسے، دکھ-سکھ اس دھرتی نال جڑے ہوں گے۔ میرے لئی ایہ کھیت صرف مٹی نہیں، میرے پرکھیاں دا انش وی اس وچ رلیا ہویا اے ۔’
بدلاں دی تیز غرض نال اوہ خیالاں وچوں باہر نکلیا۔ ہن اسدا کانبا اتر گیا سی۔ اس نوں پیشاب دی حاجت ہوئی۔ باہر مینہپے رہیا سی۔ آصف نے موبائیل دی لائیٹ جگا کے بوری لبھی۔ بوری دا جھل بنا کے اپر لے لیا۔ جد کوٹھے دا بار کھولھا تاں ٹھنڈی ہوا اسدی ہکّ چیر گئی۔ بجلی لشکی۔ باہر پانی چمکیا۔ اس پانی توں اس نے اندازہ لگا لیا، ‘مینہہ چنگا پے گیا اے ۔’ باہر تیز جھکھیڑے نال درخت انجھ جھول رہے سن جویں کسے سیانے اگے کوئی اپنا جھاٹا کھولھیں ادھر-ادھر سر گھما رہیا ہووے۔ درکھتاں دے پیلے پتے ہوا نال کر کے، مینہنال دھرتی ’تے چپکے پئے سن۔
اسنے پیشاب کر کے کوٹھے اندروں موبائیل چکیا تے پھر کسے انتظار وچ کوٹھے دے بار وچ آ کھڑھیا۔ ‘کڑ-کڑ’ کردی بجلی لشکی۔ چارے پاسے چانن دا چھٹا آیا۔ اسے ہی پل اس نے دو فوٹواں کلکّ کر لئیاں۔ بار اڑا کے اوہ بسترے وچ آ بیٹھیا۔ فیس بک کھولھ کے ایہ فوٹواں فیس بک اپر اپّ-لوڈ کر دتیاں۔ اپر لکھ دتا، ‘میرے کھیت، میرے پرکھے۔’ موبائیل سوچ آف کیتا تے کمبل چارے پاسیوں دب لیا۔ اسدا دادا پھر اس دے خیالاں وچ آ کھڑھیا۔ اوہ دادے نال وارتا کردا پتا نہیں کہڑے ویلے سوں گیا۔