پنجابی کلچر دِیاں مثبت قدراں ……٭فیچر سیوا٭

پنجابی کلچر دِیاں مثبت قدراں ……٭فیچر سیوا٭

جس طرحاں پنجاب دی تہذیب ہزاراں سال پرانی اے‘ ایسے طرحاں پنجابی کلچر وی اونا ای بھرواں تے سوہنا ہوندا لگا گیا اے۔ ہڑپا دی تہذیب تے کلچر جہدے اتے پنجابی کلچر دی بنیاد اے‘ اپنی ذات وچ اک صاف ستھرا‘ با کردار تے تہذیب یافتا کلچر سی۔ ایہ اودوں دی گل اے جدوں دنیا بھر دیاں ہور قوماں اجے جنوراں دے رنگ ڈھنگ نال زندگی بسر کردیاں سن پر پنجاب واسی اپنے رہن سہن ڈھنگ پاروں بہت تہذیب یافتا سن۔ اوہ پڑھے لکھے تے مہذب لوک سن۔ روز نہاونا‘ صفائی دا خیال رکھنا‘ عبادت گزاری‘ اخلاق تے مروت‘ اوہناں دی زندگی دے اٹُٹ انگ سن۔ اوہ اک دوجے نال مروت تے اخلاق نال پیش آون والے لوک سن۔ سوتی کپڑے ورتدے سن‘ زیور دی ورتوں وی ہوندی سی۔ اوہناں لوکاں نے بالاں واسطے کھڈونے وی ایجاد کیتے ہوئے سن۔ حساب کتاب تے لکھت پڑھت دے وی ماہر سن۔ اوس زمانے وچ کاغذ ایجاد نہیں سی ہویا پر اوہ لوک مٹی دیاں تختیاں اتے لکھ کے تختی نوں اگ وچ پکا لیندے سن۔ انج لکھت محفوظ ہو جاندی سی۔

پنجابی تہذیب دا اک ہور رنگ ٹیکسلا دی تہذیب اے جو راولپنڈی لاگے دا شہر اے تے اج وی کسے نہ کسے انداز نال وسدا اے۔ ٹیکسلا دا تعلق تعلیم تے تہذیب نال اے۔ اوتھے دُنیا دی پہلی یونیورسٹی بنی سی جہدے وچ نامور لوکاں نے پڑھیا تے پڑھایا۔

ایہو جہے شہراں وچوں جنم لین والے پنجابی کلچر دیاں خوبصورتیاں دا اج اندازا وی نہیں کیتا جا سکدا کیوں جے پنجابیاں نے اپنے کلچر‘ زبان تے تہذیب نوں وگاہ سُٹیا اے۔ پنجابی قوم نے انگریز دی غلامی دے بعد اپنے آپ نوں قبول کرنا ای چھڈیا ہویا اے۔ اج ضرورت اے کہ پنجابی اپنے کلچر ول پرتن تاں جے اوہناں نوں اوہ ساریاں خوبصورتیاں مل سکن جو پنجابی تہذیب دی بنیاد نیں۔ پنجاب اتے بیرونی حملاوراں دی دھاڑ ہمیشا ہوندی رہی۔ ایس پاروں ایتھے یونان توں سکندر‘ ایران توں داریوش (دارا) ای نہیں‘ اوہناں توں پہلاں سفید ہُن‘ آسٹرک‘ دراوڑ‘آریا تے ہور قوماں وی آوندیاں رہیاں۔ پنجابیاں نے ایہناں سبھ دے کلچر وچوں خوبصورتیاں اپنے اندر جذب کیتیاں تے اک بے مثال کلچر دی بنیاد رکھی۔

پنجابی کلچر دی نینہ انسان دوستی تے بھائی چارے اتے رکھی گئی اے۔ ایسے چیز دا پرچار ساڈے صوفی شاعراں بابا فرید‘ حضرت سلطان باہو بلھے شاہ‘ وارث شاہ‘ میاں محمد بخش‘ لطف علی بہاولپوری تے حضرت خواجا فرید نے دتا اے۔ رب تے رب دے بندیاں نال پیار‘ انسان دوستی تے انساناں دی خدمت‘ ساڈے صوفی شاعراں تے بزرگاں دامسلک رہیا اے۔ اوہناں دے دروازے ہر اک واسطے سدا کھلے رہندے سن۔

پنجاب دی دھرتی بہت وسیع دھرتی اے۔ ایہدے وچ رنگا رنگ موسم تے فصلاں ای نہیں ہوندیاں‘ رنگا رنگ تہوار تے رسماں نے وی جنم لیا اے۔ پنجابی جتھے مرضی رہندا ہووے‘ اوہ کھلے دل دا مالک ہوندا اے۔ اوہدے اندر انسان دوستی تے خلوص دی وی کجھ نہ کجھ رمق ضرور ہوندی اے۔ سگوں پنجابیاں دا کھلا ڈلا سبھاء اوہناں لئی نقصان دا کارن وی بن گیا اے کہ اوہناں نے دوجیاں قوماں نوں اپنے دیس اندر وسدیاں وی کدی اُپریواں محسوس نہیں کیتا۔ ایہدے پاروں دوجے لوک پنجاب وچ آ کے‘ پنجاب دا کھا کے وی پنجاب دے نہیں بن سکے۔

کسے وی چنگے تے وڈے کلچر وانگ‘ پنجابی کلچر وی زندگی دے ہر کھیتر نوں اپنے کلاوے وچ لیندا اے۔ پنجابیاں دیاں رسماں پیدایش توں لے کے مرن تیکر چلدیاں رہندیاں نیں۔ بچے دے جمن دے نال ای کلچرل رسماں دا آغاز ہو جاندا اے۔ پتاسے تے مٹھیائی ونڈنا‘ کھسرے نچانا‘ ایہ سارا کجھ عام اے۔ ویاہ شادیاں دیاں رسماں وی بہت بھرویاں نیں۔ ایہناں دی گنتی کرنا وی ممکن نہیں۔ اک زمانے وچ ایہ رسماں کئی کئی ہفتے چلدیاں سن۔ جنجاں نوں کئی راتاں ٹھہرایا جاندا سی۔ دھیاں نوں داج دینا وی پنجابی کلچر دا وڈا حِصا اے۔کسے دی دھی نوں سارے پنڈ دی دھی سمجھ کے آدر دینا پنجابی کلچر دی خوبصورتی اے‘ گھر آئی دھی دھیانی دا آدر کیتا جاندا اے تے عام کر کے اوہدی گل ٹالی نہیں جاندی۔ پنجابی کلچر وچ پنڈ دے کسے واسی دا پروہنا‘ سارے پنڈ دا پروہنا سدیا جاندا اے‘ اوہدا آدر کیتا جاندا اے تے پروہنے نوں روٹی ٹکر کھوائے بغیر واپس ٹورنا ممکن نہیں ہوندا۔ویاہ شادی اتے آون والی جنج واسطے پنڈ دے ہر گھر توں گھٹو گھٹ اک منجی تے اک بسترا ضرور لیا جاندا اے۔ پنجابی کلچر اک دوجے نوں برداشت کرن دا کلچر اے۔ اختلاف تاں ہر تھاں ہو سکدے نیں پر پنڈاں دے سادے لوک اپنے جھیڑے پنچایت راہیں نبیڑ لیندے نیں‘ اوہناں دا کھانا وی سادا تے لباس وی سادا ہوندا اے۔

ویلا گزرن دے نال نال پنجابی کلچر وچوں بہت ساریاں چیزاں بدل گئیاں نیں۔کجھ چھڈ دتیاں گئیاں نیں۔ ضرورت ایس گل دی اے کہ اسیں پنجابی کلچر نوں اک واری فیر اپنائیے‘ ایہدیاں چنگیاں قدراں نوں عام کریے۔ دنیا ساڈے کلچر تے اوہدے رنگاں دا دا اعتراف کردی اے تاں سانوں ایہ اپناون وچ کیہ تکلیف اے؟

شکریے نال روز وار ”لوکائی“