kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384


سعدیہ سمن دا بالاں واسطے شعری پراگا ”گُل گُلے تے بُلبلے“ ۔۔۔۔۔۔٭رویل کالم٭


کرامت مُغل July 06, 2022


سعدیہ سمن دا بالاں واسطے شعری پراگا ”گُل گُلے تے بُلبلے۔۔۔۔۔۔٭رویل کالم٭

کرامت مُغل

نویں پِیڑھی نوں جے اپنی زبان نال جوڑنا چاہندے او تاں اوہناں واسطے لکھنا وی اَت لوڑیندا اے۔بالاں واسطے ودھیا کہانیاں،ناولاں تے ہور نثری کھیتاں دے نال نال شعری کھیتر وچ لکھن دی لوڑ رہندی اے۔ سعدیہ سمن دا اپرالا شعری صورت وچ اے اوہناں نے ”گُل گُلے تے بُلبلے“ پراگا لیاندا اے۔ بالاں واسطے جس طرحاں دا اَدب لکھیا جاندا اے اوسے طرحاں دی بالاں دی ادبی تربیت وی ہو رہی ہوندی اے ایسے لئی بہت دھیان رکھن دی لوڑ ہوندی اے کہ بالاں نوں اَدب دے نال جوڑیا جاوے نہ کہ اوہناں نوں ادب توں بیزار کر دتا جاوے۔اِک ودھیا ادیب لکھاری ایس پکھوں ذمے داری دا وکھالا کردا اے جس کر کے اوہ بالاں دی ذہنی سطح تے اوس دی عمر وچ تجسس نوں وی مُکھ رکھدا اے۔سعدیہ سمن وی بالاں بارے لکھیاں جاون والیاں اپنیاں لکھتاں دی تخلیق دے حوالے نال کہندیاں نیں:

بالاں واسطے لکھنا بڑا ای اوکھا اے۔ایس واسطے ضروری اے جے تہاڈے دماغ وچ اِک بال ہووے مطلب ایہ کہ بالاں واسطے لکھنا بال بننا پیندا اے تے بالاں واسطے تخلیق بالاں دا کھیل نہیں''ص6

سعدیہ سمن بالاں دے کومل جذبیاں نوں بڑے کومل انداز نال بیان کیتا اے تے اوہناں دے جذبیاں دے نال نال وکھ وکھ شیواں ویکھ کے بالاں دی حیرت نوں وی اپنے شعراں راہیں دکھایا اے۔”تتلی نوں“،”ساڈے پِنڈ مداری آیا“،”شام دے تارے“،”سُنڈی تے مکھی“،”دادی دی عینک“،”بِلّی میڈم“ نظماں وچ بالاں دی دلچسپی نوں مُکھ رکھیا گیا اے۔

بالاں واسطے نظماں دے نال نال تاثر ودھاون واسطے سکیچ وی لائے گئے نیں تاں جو بالاں واسطے دلچسپی وی ودھے۔

اپنی بولی

کہندے مینوں چِڑیاں کاں

ویکھ اسیں وی جیوندے ہاں

ساڈی جہڑی بولی اے

سبھ دی اِکو بولی اے

اوہدے گیت ای گاؤندے ہاں

اوبھڑ ورقے تھلو نہ

اپنی بولی بھُلو نہ

کہندے مینوں چِڑیاں کاں

ویکھ اسیں وی جیوندے ہا''ص12

کسے وی بال نوں جنوراں پنچھیاں نوں ویکھن وچ دلچسپی ہوندی اے تے جے ایس بارے شعری صورت وچ وی پڑھن نوں ملے تاں اوہ اُنجے ای خُش ہوندے نیں جویں جنوراں پنچھیاں نوں اپنے ساہمنے ویکلھ رہے ہوون۔ایہ شاعرا وی بالاں دی دلچسپی نوں جاندیاں نیں تے اپنیاں نظماں وچ جنوراں تے پنچھیاں نوں بیانن ول اُچیچا دھیان وی دیندیاں نیں مثال وجوں اوہناں دی اِک نظم ویکھو:

چڑیا گھر

باندر دوڑدا جاندا اے

شیر وی چکر کھاندا اے

گِدڑ کِنے سارے نیں

گھوڑے بڑے پیارے نیں

کھوتے پَٹھے کھاندے نیں

سِدھے بھَجے جاندے نیں

تِتر نیں افریقا دے

توتے نیں امریکا دے

ہاتھے چُپ کھلوتا اے

بطخاں لایا غوطا اے

رونق کِنّی ساری اے

چڑیا گھر سرکاری اے''ص118

اشرف سہیل اپنے وچار سانجھے کردیاں ہویاں کہندے نیں:

نِکے بچیاں لئی لکھی ایہ کتاب اپنے موضوع دے حوالے نال نہ صرف منفرد اے بلکہ بچیاں نوں ایہ گیت تے نظماں آسانی نال زبانی یاد ہو جان گیاں۔ایہناں گیتاں وچ کھِچ موجود اے کہ بچے سکول جان دی عمر توں پہلاں ای ایہناں گیتاں نوں زبانی یاد کر کے اپنی ماں بولی دا مان ودھان گے''ص7

سعدیہ سمن نوں بالاں دی دلچسپی دا پتا اے ایسے لئی اوہ بِلی،ہاتھی،کاں،ڈڈو،چوہا تے ایس طرحاں دے جنوراں نوں موضوع بنا کے اوہناں بارے بہت سوہنان بیان کر دے نیں پر ایس شاعرا نے چِڑیاں بارے لکھنا بہت سوہنا جاپدا اے ایسے کر کے اوہناں نے بہتیاں نظماں وچ چِڑیاں نوں موضوع بنایا اے۔پر ہر نظم وچ چِڑی بارے جو لکھیا اے اوس نوں وکھرا بیانیا اے تے ایس طرحاں بہتے رنگ بن گئے نیں۔اوہناں دیاں کئی نظماں دے سرناویں وی چڑیاں دے حوالے نال ای نیں۔

رجے کاں بجھارت پائی

چڑی وچاری سُن گھبرائی

٭

کاواں نوں دبکایا جاوے

چڑی نہ کوئی ایدھر آوے

٭

کاں چڑی نے رولا پایا

ویکھو کِنا دن چڑھ آیا

٭

گھر توں بنے نکلی جاں

چڑی نوں ملیا کالا کاں

٭

بھُکھی سی اوہ میرے بھانے

میں چِڑی نوں پائے دانے

٭

کوٹھے کندھاں آن سجائیاں

چڑیاں آئیاں چڑیاں آئیاں

٭

کول چِڑی دے دانا سی

اوس وچاری کھانا سی

٭

چڑی وچاری ڈردی جاوے

بوٹاں نوں اوہ کیہ کھواوے

٭

ایس طرحاں دیاں کئی ہورمثالاں وی چڑیاں بارے مل جاندیاں نیں۔جتھے شاعرا نے بالاں نوں من موہنے نظاریاں تے دلچسپ واقعے سنائے نیں اوتھے اوہناں دے دلاں اندر اپنے دیس نال موہ جگاون دا اپرالا وی کیتا اے تے اپنیاں نظماں وچ کئی سنیہے وی دتے نیں جو بالاں دی ذہنی تربیت لئی ضروری نیں۔

دیس پیار دا گیت“ تے ”پنجاب“ ور گیاں نظماں بالاں نوں اپنی دھرتی نال جوڑن لئی بہت سوہنے انداز نال لکھیاں گئیاں نیں۔

پنجاب

دھرتی پاک پنجاب دی

ایہ جو دھرتی تیری میری

وارث بُلھا تے ہجویری

میاں محمد صاحب وی اے

دھرتی پاک پنجاب دی اے

ایتھے نانک دے نیں ڈیرے

سوہنے لگن شام سویرے

پتّی پھُل گلاب دی اے

دھرتی پاک پنجاب دی اے

گوجراں والا تے گجرات

لاہور شہر دی ہور ای بات

مورت سوہنے خاب دی اے

دھرتی پاک پنجاب دی اے''ص26

ایس شعری پراگے وچ پروف دیاں ڈھیر غلطیاں نیں جس اُتے قابو پا کے پراگے نوں ہور سوہنا بنایا جا سکدا سی۔بالاں نوں جے ٹھیک لفظ سکھاون دی لوڑ نوں مُکھ رکھیا جاوے تاں فیر ایس ول چوکھا دھیان دین دی لوڑ وی بن جاندی اے جو ایس کتاب وچ نہیں دتا گیا۔

ایہ شعری پراگا پنجابی اَدبی بال بورڈ لاہور ولوں شایع کیتا گیا اے جہدے کُل صفحے 128تے مُل صرف150روپے اے۔ایہ کتاب اپریل2022 وچ چھپی۔

٭٭٭٭٭