کیہ یورپ تیجی جگت جنگ دا میدان بن جاوے گا؟۔۔۔۔اسلم اعوان

خرکیف وچوں روسی فوجاں دے سٹریٹجک انخلاء دے بعد یوکرین جنگ دے خاتمے دی آس رکھن والے خاطر جمع رکھن‘ فی الحال ایس مہلک تنازعے دے حتمی نتیجیاں دی پیشین گوئی کرنا ممکن نہیں کیوں جے پیش قدمی یاں سٹریٹجک پسپائی جنگ دی کھیڈ دا ضروری حصّا ہوندے نیں‘ ایس لئی فریقین دے حامیاں ولوں جشن یاں پچھتاوا وقت توں پہلے ہووے گا پر ایس حقیقت توں انکار ممکن نہیں کہ عالمی سسٹم دے طور تے اک قطبی نظام دا تصور چھیتی ای ناکامی نال دوچار ہون والا اے‘ فطری طور تے دُنیا وچ وسن والیاں قوماں ایہوجہی کثیر القطبی دُنیا دا خیر مقدم کرن لئی بے تاب نیں جتھے خُدمختار قوماں مغربی اتحاد دے ناقص ”قاعدیاں“ والی رُکنیت لئے بغیر وی اپنی قسمت دے فیصلے آپ کر سکن گے۔

ایس نقطا نظر دے مخالف ایہ کاؤنٹر بیانیا پیش کردیاں ہویاں کہندے نیں کہ روس گلوبلسٹ غاصباں نال لڑن والا کوئی مقدس مُلک نہیں سگوں اوہ وی ایس نیو نو ابادیاتی نظام دا بنیادی شراکت دار اے جہدے قیام تے دوام دی صورت وچ ایہنوں اپنے لئی مناسب حصّا چاہیدا اے پر ایہ لوک بھُل جاندے نیں کہ جدوں روس سوویت یونین سی تے یورپ توں وکھ امریکی کھبے پکھ دے لوک (جہڑے ہُن ایتھے حاکم نیں) وی روسی نظام دی تعریف وچ جُٹے رہندے سن۔ اوہناں دا خیال سی کہ سرمایا دارانا نظام دے تابکاری اثرات نوں روکن دی خاطر برلن ورگیاں کندھاں بنانا ٹھیک سی۔ امریکا تے یورپ دے قدامت پسند گرُپ ہُن وی شاید روس دے فطری حلیف نیں‘ اوہناں وچوں بہت سارے لوک ڈوبناس وچ روسی فتح لئی دُعاگو وی نیں کیوں جے اوہناں نوں مضبوط روس کولوں کوئی خوف نہیں سگوں ایہ اوہناں نوں نواں مساوی ورلڈ آرڈر تشکیل دین لئی لازمی تصور کردے نیں۔

ایہ سچ اے کہ مغربی کیمپ خاص طور تے اینگلو 300 سالاں توں روسی غلبے کولوں بچن دی کوشش وچ سرگرداں رہے پر لگدا اے ہُن روسیاں نے مغربی گرُپاں دے ڈراؤنے خاب نوں تعبیر دا لبادا پوا دِتا۔ اسیں ویکھ رہے آں کہ روس عالمی پابندیاں دے باوجود نتیجے حاصل کرن لئی بہترین حکمت نال عمل پیرا اے‘ ضرورت پین اُتے روس بہت دیر تک یوکرین نوں ہموار کرن لئی فایر پاور نوں برقرار رکھے گا‘ خاص طور تے جے یوکرین دریائے ڈینیپر دے مشرقی کنڈھے نوں پار کرن یاں کریمیا اُتے حملا کرن دی کوشش کردا اے تے صورتِ حال بُہتی گمبھیر ہو سکدی اے۔

حکمت عملی دی ایہو موافقت جے پورے اپریشن دوران قایم رہی تے آخر کار مغربی یورپ خلاف صدر پوتن دی پیش قدمی فتح اُتے منتج ہووے گی۔ ہو سکدا اے کہ اک ایہوجہیا روس جہڑا فوجی طاقت تے جارحیت راہیں اپنی ناکام یونین دی نویں سرے توں اُساری دی سرگرمی نال کوشش کر رہیا ہووے پر روس دی ایہو پیش قدمی دُنیا دِیاں غصب شُدا ازادیاں دی بحالی دا وسیلا وی بن سکدی اے کیوں جے کرہ ارض اُتے پچھلے 33 ورھیاں دی امریکی اُچیرتا توں ایہو ثابت ہوندا اے کہ اہلِ مغرب ایہ تے چاہندے نیں کہ اک ایہوجہیا پُرامن یورپ زندا تے تابندا رہوے جتھے لوکاں دی اواز ہووے‘ اوہ خُشحال ہون پر باقی دُنیا نوں اوہ کھلے دل نال سماجی ازادیاں‘ معاشی خُشحالی تے داخلی خُدمختاری دی اجازت دین نوں تیار نہیں۔

کہن دا مطلب ایہ اے کہ نیٹو اپنے رُکن مُلکاں وچوں کسے اک اُتے حملے لئی روس نوں بھڑکان دی ہر ممکن کوشش کرن گے‘ جہدے بعد جنگ بندی کران والا پورا گرُپ ایس جنگ وچ ملوث ہو جاوے گا‘ جویں پرل ہاربر اُتے جاپانی حملے دے بعد امریکی دُوجی وڈی جنگ وچ شامل ہو گئے‘ اوہناں نے جاپان دے 2 شہراں ہیروشیما تے ناگا ساکی اُتے ایٹمی بمب سُٹ کے جنگ دا پاسا پلٹ دِتا۔ ایسے لئی روس محتاط اے۔ ایہدے توں ایہ پیغام ملدا اے کہ روس جارحیت نہیں صرف اپنا دفاع کر رہیا اے پر جنگ دی کھجلی مغرب دِیاں تکنیکی مجبوریاں دا انتظار نہیں کرے گی۔ آخر کار گڑ بڑ ضرور ہووے گی تے روس وی وڈے ہتھیاراں نوں ایس طرحاں استعمال کرے گا جویں اوہ جارحیت نہیں سگوں ”دفاع“ کر رہیا ہووے۔

مغربی اشرافیا دا تواریخی المیا ایہو اے رہیا کہ پہلی وڈی جنگ دے بعد مغرب نے کوئی وی جنگ اپنے دفاع لئی نہیں لڑی۔ اوہناں دی ہر جنگ جارحیت سی سگوں سٹی آف لندن دے بینکرز نپولین دے اپنے آپ نوں بادشاہ قرار دین توں پہلے ای وڈیاں جنگاں دی منصوبا بندی کر چکے سن۔ خدشا اے اوہ ہُن وی اپنی پرانی روش نہیں چھڈن گے۔ پر ایسے یوکرین جنگ نے مغربی تہذیب دے چہرے دا میک اپ لاہنا شروع کر دِتا۔

اسیں کون آں؟ مہاجر کہندے نیں کہ اسیں بے وقوف آں جہڑے عالمی آفت دے ہتھوں یرغمال بنن جا رہے آں۔ ہُن بیدار ہون تے ایس پروپیگنڈا زدا ذہنیت نوں چھڈن تے ایس پاگل پن نوں ختم کرن تے اک بہتر دُنیا دے حصول لئی دُبارا کوشش شروع کرن لئی ایہو مناسب وقت اے کیوں جے مغربی اشرافیا دے خُدغرضانا عمل دا ایہ موجودا طریقا کسے وی ذی روح نوں فایدا نہیں پہنچائے گا۔ کجھ صدیاں پہلے ایتھے گھٹ ہتھیار والے لوک وی بے انصافی تے ظلم خلاف اُٹھ کھڑے ہوندے سن‘ ہُن فیر سانوں اپنی بقاء دی خاطر ایہو دلیرانا روش اپنانی پوے گی۔

روس وچ وی لوک خطے تے وسیع تر دُنیا نوں غیر مستحکم کرن دی پالیسی توں مطمئن نہیں۔ اوہ کہندے نیں کہ روسی آگو تیجی وڈی جنگ چاہندے نیں۔ سرکاری ٹی وی اُتے اوہناں دا پاگل مونہ روس کولوں یورپ اُتے براہِ راست حملا کرن دا مطالبا کر رہیا اے‘ پالیسی سازاں دی ایسے سوچ پاروں جوہری طاقتاں وچکار جنگ دا خطرا منڈلا رہیا اے۔ لوک کہندے نیں کیہ ساڈے لیڈر واقعی ذہنی روگی بن چکے نیں؟ کیوں جے اِنج لگدا اے کہ واقعی اوہ یورپ نوں عالمی جنگ ول دھک رہے نیں۔

جوہری طاقتاں وچ جنگ کرہ ارض اُتے ساریاں لئی تباہ کُن ہووے گی بشمول اوہناں لوکاں دے جہڑے تیجی وڈی جنگ نوں احمقاما انداز وچ سد رہے نیں پر روسی قیادت کہندی اے کہ حقیقت وچ ایہ کوئی وڈی جنگ نہیں سگوں ایہ خصوصی فوجی اپریشن اے۔ یورپی یونین تے امریکی وی ایہو کَہ رہے نیں کہ اوہ ماضی دی طرحاں اج وی رُکن مُلک نوں دشمن دے جارحانا فوجی حملے خلاف اپنیاں سرحداں دے دفاع وچ مدد دینا چاہندے نیں۔ نیٹو دے کسے رُکن مُلک نے کدی روس وچ فوج گھلن دا مشورا نہیں دِتا پر اوہناں نوں پورا یقین اے کہ جے یوکرین نے روسی علاقیاں وچ فوج گھلنا شروع کیتی (ایہدے وچ اوہ علاقا شامل نہیں جہڑا روسی فوجاں نے حملا کر کے یوکرین کولوں کھوہیا سی) تے یوکرین دی فوجی مدد بند کر دِتی جاوے گی تے نیٹو مُلک مطالبا کرن گے یوکرین پچھے ہٹ جاوے یاں مذاکرات کرے پر روسی ایس جنگ نوں مغرب دے گلے مڑدے جا رہے نیں تاں جے ایہوجہے عمل دا جواز پیش کیتا جا سکے جہنوں تقریبن ہر کوئی غلط سمجھدا اے پر پوتن دی ہٹ دھرمی تے ایہدے نال چنبڑے رہن والیاں دے خوف پاروں ایس موقف نوں مننیا نہیں جا سکدا سگوں ایہ اینا ای بے ہودا اے جنا امریکا نے پورے ”ڈومینو ایفیکٹ‘ تھیوری نوں ویت نام وچ اپنی بھیڑی جنگ نوں جواز فراہم کرن لئی گھمان دی کوشش کیتی سی۔ ایس پہلو توں مغرب اُتے الزام لانا ماضی وچ شایستگی نال کم لین وچ اوہدیاں حقیقی ناکامیاں ول اشارا کرنا تے فیر اوہناں نوں روس دے اوسے طرحاں دِیاں ناشایستا حرکتاں کرن دے جواز دے طور تے استعمال کرنا صرف بکواس اے۔