kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
شکیل احمد
February 12, 2023
اِک خیال سمندروں ڈونگھا۔۔۔۔۔۔٭رویل کالم٭
صغیر تبسم نے اپنی کتاب اک خیال سمندروں ڈونگھا وچ اَج دے دور دی گل کیتی اے ۔ جس طرحاں اَج دے سمے وچ جہڑے مسلے در پیش نیں اوہناں نوں اپنی شاعری راہیں بڑے سوہنے انداز نال بیان کیتا اے ۔ ایس کتاب دے وچ جہڑیاں شعری صنفاں موجود نیں اوہ نظماں ، غزلاں ، گیت ، تپے تے بولیاں موجود نیں ۔ صغیر تبسم نے گیتاں وچ پنڈ دے ماحول نوں بیان کیتا اے ۔ اوس نال جڑیاں یاداں وی نے ۔ ایس توں وکھ اج دے دور وچ انسان نوں جہڑے مسلے در پیش نیں اوہناں نوں وی اپنی شاعری راہی بڑے سوہنے انداز نال بیان کیتا اے۔ تے لوکاں تک آج دے مسلیاں نوں بیان کیتا اے ۔ ایہ کتاب اگست 2022 وچ چھاپے چڑھی ۔
اج دا انسان ایہناں دوکھا مصبتاں توں بچن واسطے بڑے چلن کردا اے کہ اوہ ایہناں تو بچ سکے ۔ اوہ اپنے دل وچ آس رکھ دا اے کہ اے دوکھ اک نہ اک دن مک جاون گے ۔ صغیر تبسم اپنی اک نظم وچ لکھدے نیں:
اک دیوا بلیا آس دا
کوئی مار کے پھوک بجھاوندا
اک لہو پیندا ہے دھرت دا
اک ماس بدن دا کھاوندا
اوہ لکھدے نیں کہ جہڑا دیوا بلیا اے ۔ اوہ دیوا آس دا دیوا اے۔ کہ اک دن سبھ کجھ ٹھیک ہو جاوے گا۔ ہر طرف خوشی ای خوشی گی۔ کوئی کیسے دا حق نہیں کھوے گا۔ مگر اوہ کہندے نیں کہ اوہ آس جہڑی میں دل وچ لی بیٹھا اوہ آس نوں کوئی نا کوئی پھو ک مار کے بجھا دیندا اے ۔ سارے لوک اک دوجے دا حق ماری جاندے نیں ۔ جہڑے کہ وڈے لوک نے جہڑے کہ ایس دھرتی دا لہو پیندے جاندے نیں ۔اوہ ایس دھرتی نال وفا نہیں کردے پئے۔ سب اپنے فائدے واسطے ایس دھرتی دا استعمال کر دے نیں۔ تے ایس دے نال غربیاں دا ماس کھائی جاندے نیں ایس توں مراد ایہ کہ اوہ غریباں دا وی حق کھائی جاندے نیں۔ تے اوہناں لوکاں نوں اوہناں دا حق نہیں دیندے۔
اوہ ایس نظم دے آخر تے اپنے ہم وطن لوکاں نوں کہندے نیں :
اک دیوا بلیا آس دا
نہ پھوکاں مار بجھا
اساں انبراں تیکر جاونا
ساڈے نال ٹرے گی واء....!
جس طرحاں کہ دسیا اے کہ ایہناں نے گیتاں وچ پنڈ دے سماج نوں بیان کیتا اے کہ پنڈ دی مٹھی مٹھی ہوا تے ساگ دا ذکر کیتا اے ۔ نالے مکھناں دے پیڑے دا وی ذکر اے کیتا اے تے ایس توں وکھ اوہ لکھدے نیں :
ڈھولکی دی تھاپ تے اوہ مٹھا مٹھا گاندی اے
پپلاں تے ٹاہلیاں دی یاد ستاندی اے
جدوں پہلے ویلیاں وچ لوک پپلاں دے تھلے بیٹھدے سن تے اوس ویلے جہڑے لوک سن اوہ مٹھا مٹھا گاندے سن ۔ایہناں نوں اپنا اوہ ویلا بڑا یاد آندا اے ۔
ایس ایم گیت وچ اوہ اپنے والدین نال پیار محبت دے بارے وی ایس گیت وج لکھدے نیں :
باپو دیاں جھڑکاں تے بے بے جی دا پیار
گڈیاں دا شور سی نہ شہراں دا کھلار سی
اوہ کہندے نیں کہ جدوں پنڈ وچ ہوندا سا تے جدوں کوئی شرارت کردا سا تے اوس ویلے دیاں باپو دایاں جھڑکاں تے بے بے جی دا پیار بہت یاد آندا اے ۔ اوہ کہندے نیں کہ جدوں پنڈ وچ ہوندے سا تے نانہ کوئی گڈیاں دا شور سی نا ایک کوئی شہراں دا کھلار سی ۔جس طرح کہ تھوڑی دیر پہلے پوری دنیا تے اک ایسی بیماری ای ۔ جس نے پوری دنیا نوں حلا کے رکھ دتا تے سارے دے سارے لوک اپنے گھراں تک ہو کہ رہ گئے ۔ صغیر تبسم نے ایس متعلق وی اپنے وچار سانجھے کیتے نیں ۔ اوہ اپنے رب کولوں دعا دی صورت وچ پناہ منگ رہے نیں ۔
اوہ لکھدے نیں:
میریا سوہنیا ربا
کیہ ہویا اے ؟
صدیاں مگروں انج رسیا ایں
مڑ کے سانوں تکیا ای نہیں
ربا ! انج نہ کر
اوہ اپنے رب دی بارگاہ وچ کہندے نیں کہ میرے سوہنیا ربا ساڈے کولوں کہڑی خطا ہو گئی اے کہ توں ساڈے کولوں رس گیا اے کہ سانوں مڑ کے ویکھیاں ای نہیں ۔ ربا تیری مخلوق دن با دن ختم ہوندی جاندی اے۔ میرے ربا صدیوں بعد انج دا رسیا کہ مڑ کے نہ ویکھیا ۔ ربا ویکھ آج تیری مخلوق تیری مدد گار اے۔ آج اوہ تیری رحمت دے طلبگار اے۔ اج ایہ ختم ہوندی جا رہی اے ۔ آج سب رو رہے نیں۔ اوہ لکھدے نیں:
نکیاں نکیاں روندیاں اکھاں
چٹیاں داڑھیاں والے بابے
ہنجواں وچ بھجیاں چنیاں
اے میریاں ربا تیری مخلوق وچ سبھ روندے تے کرلاندے پئے نیں ۔ نکیاں نکیاں اکھاں ، چٹیاں داڑھیاں تے بھجیاں چنیاں سبھ ربا تیری بارگاہ وچ رو رہے نیں تے توبا کر رہے نیں ربا ہن تے من جا ہن معاف کر دے ۔
اوہ اج دے انسان دے بارے گل کر دیاں ہویاں کہندے نیں کہ سانوں پیار دے نال رہنا چاہیدا سی پر ۔ لوکاں اپنے دلاں وچ حرص کرنا شروع کر دتا تے حرص نے ساڈے وچ اک ایسی لڑائی پا دتی جہڑی کڈے وی نہیں ختم ہون والی اے۔ تے ایس حرص نے ایک انسان نوں انسان دا دشمن بنایا اے۔ ایہہ اوہناں لوکاں دی سوچ اے۔ جہڑے کہ ایس وطن نوں ترقی کردا ویکھ نہیں سکدے۔
اوہ لکھدے نیں:
حرصاں دی اک کندھ اسارنا چاہندے نیں
سانوں دلدل وچ اتارنا چاہندے نیں
انج تے اساں مرنا ناہیں عمراں تیک
ٹوٹے ٹوٹے کر کے مارنا چاہندے نیں
اوہ اک ہور مسئلے پاسے دھیان دلاندے نیں ۔ اوہ مسئلا ساڈے ملک وچ اے۔ اوہ دہشت گردی دا اے۔ دہشت گردا ں نے ساڈے ملک دا چوکھا نقصان کر دتا اے۔ کدی اوہ کیسے سکول نوں نشانہ بناندے نیں تے کدی پبلک پلیس نوں تے کدی مسجد نوں نشانہ بناندے نے تے رب دیاں بندیاں دا نقصان کردے نیں ۔ صغیر تبسم نے وی نسیت دے وچ ہوئے دھماکے نوں اک نظم وچ لکھیا اے:
ربا تیرے گھر دے اندر
راتیں کافراں اے مچائی
تھا تھاں کھلرے ماس دے ٹوٹے
کندھا لہو لہان
ہسدا رہیا شیطان
جتھے سیں.......؟
اوہناں نے اک ہور مسئلے نوں بیان کیتا اے۔ اوہ بھکھ دا مسئلا اے کہ کنج آج دا انسان بے لاچار ہو گیا اے کہ بھکھ ایس ملک وچ اینی ہوگئی اے تے ایہ ملک غربت دا شکار ہوگیا اے ۔ ہر شے مہنگی ہو گئی اے ۔ تے غریب انسان بھکھا رہن تے مجبور اے ۔ بس ہن اوہ بندا اپنے رب توں فریاد کردا پیا اے کہ ربا توں ای اے ساڈا ہن تیری مخلوق نے سانو ں بھکھا مار دتا اے ۔
اوہ لکھدے نیں :
پلکاں اتے بھکھ کھلوتی
بُلیاں اتے تس
وس اوئے بدلا وس
اک تھاں تے ایہناں نے تنقیدیاں انداز وی ورتیا اے ۔ اوہ لکھدے نیں:
اپنی اپنی گل کر دے اپنے ڈھنگ دے نال
کیوں بھردے او پھکے ورقے منگویں رنگ دے نال
ایہناں نے اپنی شاعری نوں بڑے سوہنے انداز نال بیان کیتا اے ۔ اوہناں نے لمبایاں نظماں تے غزلاں وی لکھیاں نے تے چھوٹیاں نظماں وی لکھیاں نے ۔
جس طرحاں اوہناں دی اک نظم "دھرم" اے :
دسن توں دڈ لگدائے
ایس تو وکھ ہور نظم اے"جنازہ" وچ لکھدے نیں:
بندا ویکھ کے پڑھنے آں
کجھ بولیاں جہڑیاں کے ایہناں اپنی کتاب وچ لکھیاں نیں :
لہو چھان کے کلیجے وچوں کڈھیا
تے فیر اساں شعر آکھیا
اوہ کہندے نیں کہ شعری کرنا کوئی سوکھا کم نہیں اے ۔
اوہ اک بولی وچ اک سچائی نوں بیان کردے نیں :
کندھ چودھری دی چڑھی اسمانے
گوانڈھیاں دی دُھپ مر گئی
اک بولی وچ اوہ اپنی ماں دی شان بارے لکھدے نیں :
نی میں شعراں وچ لکھیا سی ماں
تے جنتاں دے در کھل گئے
صغیر تبسم اپنی ہر کتاب دے وچ نئے موضوعات نوں بیان کردے نیں ۔ جہڑی کہ ایہہ اک خاص شعری دی خوبی اے ۔
ایس کتاب دے کل صفحے 168 نیں تے ایس دا مل600 رپئے ۔جس نوں پرنٹ میڈیا پبلی کیشنز لاہور والوں شا ئع کیتا گیا اے۔