بالاں واسطے ناول"اُز دا جادوگر" پہلی قسط

(لکھاری:فرینک بام (Lyman Frank Baum)ترجما: کرامت مُغل

فرینک بام امریکی لکھاری نیں جو1856وچ جنمے۔آپ دی ماں دا ناں سِنتھیا تے پیو دا ناں بینجمن وارڈ بام سی۔اوہناں نوں بالپن وچ پیکسِل مِلٹری اکیڈمی وچ داخل کرایا گیا سی۔ فرینک بام نے اپنے مُڈھلے جیون وچ ای لکھنا شروع کر دِتا سی۔ اوہناں نے اپنے جیون وچ وَنو ون کم کیتے اوہ دُکاندار،اداکار تے پترکار دے طور تے وی کم کردے رہے پر اوہناں لئی من بھاؤنا تے ڈھیر پیارا کم کہانیاں سُنانا ای رہیا۔چھے مئی 1919ء نوں فرینک بام اگلے جہان ٹُر گئے سن۔1900ء وچ اوہناں نے ”اُز دا جادوگر“ دی کہانی لکھی جو ڈورتھی ناں دی کُڑی دی کہانی اے جو اِک جادوئی دھرتی اُز وچ اوس دیاں مُہماں دے بارے اے۔اوہناں نے تراسی کہانیاں تے پنتالی دے لگ بھگ ناول لکھے نیں۔اِک ناکام تھیٹر پروڈیوسر دے طورتے کم کرن دے اوہنے اپنی بیوی نال رَل کے اِ ک سٹور کھولیا تے اِک اخبار وی چھاپنا شروع کر دِتا۔شکاگو وچ اوس نے اخباری رپورٹر دے طور تے کم کرنا شروع کیتا تے اوتھے ای ایہ کتاب لکھی۔لاس اینجلس وچ لکھن پڑھن دے کم دے دوران ای اوس نے اِک فلم سٹوڈیو وی قایم کر لیا۔

ایس کتاب نوں وڈی پدھر تے سلاہیا گیا ایس دی چرچا ہوون لگی اَدب دے کھیتر وچ ایس نے دُھم مچا دِتی سی۔ایس توں پہلاں امریکی بالاں کول یورپ دیاں لوک کتھاواں سن پر ہُن اوہ اِک عام امریکی کُڑی دے بارے پڑھنا پسند کردے سن۔بام دی ایہ لکھی ایہ کہانی لکھاں دی گنتی وچ چھاپی گئی تے پنجاہ توں ودھ زباناں وچ ایس دا ترجما وی ہو چُکیا اے۔

٭٭٭٭٭

ڈورتھی اپنے چاچے ہنری تے چاچی ایم دے نال لکڑ دی بنی اِک نِکّی جہی حویلی وچ رہ رہی سی۔ڈورتھی نوں دُور دُور تیکر لہلاندے کھیت کھلیان تے گھاہ دے میداناں توں وکھ کجھ وکھالی نہیں دیندا۔

ہنری چاچا اِک کسان اے جو سارا دِن کرڑی محنت کردا تے بولدا بہت گھٹ۔

چاچی ایم اوس دی گھر والی سی۔اوہ ڈاڈھی محنت وی کردی تے بڑی اوکھت نال کدے کدار ای مُسکراندی سی۔

ڈورتھی نوں ہساون والی اِک ای شے سی اوہ سی ٹوٹو اوہدا کالا کُتا۔ڈورتھی اوس ٹوٹو نال کھیڈدی جو اوس دے مُکھڑے تے ہاسا کھلارن دا کارن بن جاندا، ایہ اوس نوں بہت ای پیارا لگدا۔

بھاویں اَج ٹوٹو اوہدے نال کھیڈنا نہیں سی چاہندا۔

کالی گھٹا چھائی تے انتاں دی ہنیری جھُلدی پئی تے اوہ پلنگ ہیٹھاں وڑ کے لُکیا پیا اے۔

”خوفناک طوفان آون والا اے“ہنری چاچا دسن لگدا اے”میں ایس گل دا پک کرن جا رہیاں کہ سبھ مال ڈنگر ٹھیک نیں۔ایم تے ڈورتھی تُسیں ہیٹھاں تہ خانے وچ چلے جاؤ۔“ ایہ تہ خانا اوہ تھاں سی جِتھے اوہ طوفان توں محفوظ رہ سکدے سن۔ایہ طوفان تے جھکھڑ گھراں نوں ٹُکڑے ٹُکڑے کر سکدے سن۔

چاچی ایم تھلے ٹُر گئی تے ڈورتھی نے حالے ٹوٹو نوں پھڑیا ای سی کہ پورا گھر طوفانی ہوا نال جھُولیا تے اوہ فرش تے ڈِگ گئی۔فیر ایس طوفانی ہوا نے پورے گھر نوں اُتانہ چُک لیا۔

ڈورتھی حدوں ودھ ڈر گئی،پر گھر ہوا وچ ای اُڈدا رہیا۔ایہ کسے بیڑی وانگ بڑے کومل جہے انداز نال تیرن وانگ سی۔ڈورتھی اپنے نِکے جہے پلنگ تے بیٹھ گئی تے اوس دے نال ٹوٹو وی۔تھوڑی دیر ای لنگھی کہ دوواں نوں نیندر نیاپنے کلاوے وچ لے لیا۔

اِک جھٹکا جہیا لگیا تے اوہ اُٹھ کھلوتی۔گھر،زمین تے ڈِگیا تے باہروں سورج دی تیز روشنی اندر آ ئی۔ڈورتھی نے باہر جھانکیا آل دوال پھَلاں نال لدّے بُوٹے تے گھاہ دا وڈا میدان اے۔اوتھے اوس نوں چار انجان بندے وکھالی دِتے۔تِن نِکّے نِکّے بندیاں دے نیلے کپڑے، بُوٹ تے نوکیلے ہیٹ سن جد کہ اِ ک سوانی وی سی جس نے چِٹے کپڑے تے چِٹا ای ہیٹ لیاہویا سی۔

”وڈی چڑیل،جی آیاں نوں“ سوانی بولی۔

”مشرق دی مکّار چڑیل نوں مار ن دا بہت بہت شکریا“

”پر میں تاں چڑیل ہے ای نہیں“ڈورتھی بولی”میں تاں کسے نوں ماریا ای نہیں“

”تیرے گھر نے انج کیتا ای“ سوانی نے دسیا۔اوس نے گھر دے ہیٹھاں دو لَتاں ول دھیان دِوایا۔اوہناں نے چاندی رنگے جُتے پائے ہوئے سن۔ اچانک اِک دُھوں جہے دے وچ اوہ دوویں لَتاں غایب ہو گئیاں۔

”او……ایہ کیہ……“ ڈورتھی دے مونہوں نِکلیا۔

”پریشان نہ ہوؤ“ سوانی کہن لگی۔”اوہ بہت ای مَکّار سی اوس نے ایہناں لوکاں نوں اپنا غلام بنایا ہویا سی۔ہُن اوہ مر چُکی اے تے ایہ اَزاد ہو گئے نیں۔ہُن تینوں ایہ چاندی رنگے جُتی پانی چاہیدی اے۔مینوں ایہ تاں پتا اے کہ ایہ جادوئی نیں پر ایہ کِویں اپنا کم وکھاندے نیں اوس بارے مینوں اُکا ای جانکاری کوئی نہیں۔“

”چڑیلاں؟ جادو؟“ ڈورتھی پُچھدی اے”میں ہُن کتھے آں؟میں کدوں گھر جا سکاں گی؟چاچا، چاچی میرے بارے پریشان ہوندے ہوون گے۔“

”ہُن توں اُز دی دھرتی تے ایں“ سوانی نے اوس نوں دسیا۔

”میں شمالی علاقے دی چنگی چڑیل آں۔میں تیری مدد کرنا چاہنی آں پر مینوں نہیں پتا کہ میں تیری کِویں مدد کر سکاں گی۔میرا خیال اے کہ تینوں ایمرلینڈ شہر وچ جا کے اوتھوں دے وڈے جادوگر نال ملنا چاہیدا اے۔پندھ تے دُور دا اے پر اوہنوں لبھنا بہت اَسان اے۔صرف کرنا ایہ اے کہ پِیلیاں اِٹاں والے راہ تے ای رہنا اے۔“ تِنوں بندیاں نے سر جھکایا تے چنگی چڑیل نے تِن وار خُد نوں گھُمایا تے ویکھدیاں ویکھدیاں ای اِک دُھویں جہے وچ غایب ہو گئی۔

ڈورتھی نے اپنے پرانی جُتی ول ویکھیا۔”میں ایتھے بُہتا دیر نہیں ٹُر سکدی آں۔“ اوہ بولی۔اوس نے بُوٹ پا کے ویکھے، اوہ پُورے اوس دے ناپ دے ای سن۔ایہ تاں حدوں ودھ پُر سکون وی لگے۔فیر اوس نے ناشتا کیتا تے ٹوٹو نوں نال لے کے پِیلیاں اِٹاں والے راہ دی بھال وچ ٹُر پئی۔

کجھ گھنٹیاں دی دیر مگروں اوہ اِک کھیت دے کول اَرام کرن لئی بیٹھے۔ڈورتھی نے ڈرنا پُتلا(بڈاوا) ویکھیا جس دے پرانے نیلے کپڑے تے ہیٹ پائے ہوئے سن ایہ شکل و صورت سگویں اُنجے دی ای سی جِیوں تِن نِکّے نِکّے بندے سن جہناں نوں اوہ پہلاں ای مِل چُکی سی۔

ڈورتھی حیران ہوئی پر اوس نے نرمی نال جواب دِتا”سویر دا سلام،تُوں کِویں ایں؟“

”ہمم“ اوہ بولیا” میں تاں اَکیا پیا۔میں ایس لکڑ دے ڈنڈے توں ہیٹھاں لہہ کے ایس کھیت نوں خیرباد کہہ جانا چاہنا“ڈورتھی نے اوس نوں اُکھیڑیا تے زمین تے سُٹ دِتا۔”شکریا جی شکریا۔بہت ودھیا ہو گیا۔اوس نے اپنیاں باہواں تے لَتاں نوں ہلایا۔”اسیں ہُن کِتھے جانا اے؟“

”میں ایمر لینڈ شہر جا رہی آں“ ڈورتھی نے آکھیا”کیہ تینوں ایس دا پتا اے؟“

”مینوں کسے گل دا کوئی پتا نہیں“ ڈرنا پُتلا دُکھی جہیا ہویا”میرا تاں دماغ ای کوئی نہیں“

”ہو سکدا اے وڈا جادوگر تینوں دماغ دے سکے“ ڈورتھی کہن لگدی اے”جدوں اسیں اوہنوں مِلاں گے، ایس بارے وی گل کراں گے۔“

(جاری اے)