kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
صغیر تبسم
November 29, 2023
یار فاروق۔۔۔۔۔۔٭رویل کالم٭
صغیر تبسم
ناں تے ایہدا فاروق ندیم اے پر لوکی ایہنوں یار فروق آکھدے نیں۔فاروق ندیم 1957نوں سمندری وچ پیدا ہویا پر نِکے ہوندیاں ہی ہجرت کر کے بہاولنگر آ وسیا۔ فاروق ندیم نے گریجوایشن کر کے کجھ وقت لئی سرکاری ملازمت کیتی پر کوئی گل سی جہڑی اوہنوں بے چین رکھدی اوہ کدی وی ایس حیاتی توں مطمئن نظر نہیں آیا سی۔کدی اوہ دور بہت دور انبراں تے لشکدے تاریاں نوں ویکھ کے خُش ہون دی کوشش کردا تے کدی وستی دے کچے گھراں وچ کھلرے انھیریاں نوں ویکھ کے گھبرا جاندا۔کدی ست سمندر پار انگڑائیاں لیندے سورج دیاں روشن کِرناں وچ گواچ جاندا تے کدی آل دوالے کھلرے روہی دے ککراں دیاں ٹہنیاں وچ پرانی لِیر طرحاں پھس کے زخمی ہو جاندا۔ایہ ٹھاٹھاماردے جوان لہو دا کمال سی یاں فیر انھیرگھپ گھیر سمے اندر محبتاں بھریاں نظماں دے دِیوے بال کے آل دوالا روشن کرن دا جنون کہ اوہ سوچاں وچ کسے عقاب طرحاں ہر ویلے انبراں وچ اڑدا رہندا سی۔فاروق ندیم دے دل وچ ایہ گل بیٹھ گئی سی کہ جدوں نظماں وچوں جذبیاں نوں مہکا دین والے پیار دے پھل کملا جاون تے نظم اوس کنڈیالی تھور طرحاں ہو جاندی اے جہدے بارے شو کمارنے کہیا سی کہ:
نہ کسے مالی سِنجیا مینوں
نہ کوئی سِنجنا چاہے۔
اک تے موسم دا حبس اتوں تھاں تھاں کھلرے حیاتی دے دکھ، دور دور تک جاگدی سویر دا کوئی نشان نہیں سی۔مایوسی تے اداسی دے سمندراں وچ ڈُبیا یار فروق اکھاں مِیٹ لیندا تے
خیالا ںوچ اک ایسی تصویر بناندا کہ حیاتی دے سارے دکھ واء ورولیاں وانگر بدلاں وچ اُڈ جاندے تے یار فروق ہولی ہولی گنگنا ندا:
گز گز لمے وال کُڑی دے
بدل کالے شاہ
ویخ کے اوہنوں بھل جاندے نیں
راہی گھر دے راہ۔
ایہ یار فروق دا ہی کمال سی کہ اوہنے اگاں سٹدے سمے نوں محبتاں دے بدلاں دی پہلی بارش نال سُفنیاں اندر ہی ٹھار دتا، بخھدے سمے وچ کلیجہ ٹھاردی محبت دی انگل پھڑ کے مست ہو جان والا فاروق ندیم آکھدا ہے کہ:
لوگڑ کَتاں
سوُت بناواں کیدو ہویا تنگ
میں ماہی دی منگ
مست سمے دے ہتھاں اُتے ماہی میرے سنگ
میں ماہی دی منگ
فاروق ندیم دھرتی دا اک سُچل تے مہان لکھاری ا ے، اپنے وسیب نال اوہدی محبت اوہدیاں کہانیاں تے اوہدیاں نظماں چوں چٹے بدلاں وانگوں صاف وکھالی دیندی اے۔بہت سارے سوجھواناں لئی ایہ فیصلا کرنابہت مشکل اے کہ اوہ اک وڈا کہانی کار اے یاں فیر مہان شاعر، اوہ اک عظیم کالم نگار ہے یاں فیراک منجھیا ہویا ڈراما نگار۔ اکو وقت وچ پنجابی، انگریزی تے اردو زباناں راہیں اندر دی بھڑاس کڈھن والا فاروق ندیم ہن تیکر 22 کتاباں اپنے پ ڑھیاراں نوں دے چکیا اے تے مسعود کھدر پوش سمیت کئی ایوارڈز نال نوازیا جاچکیا اے۔ فاروق ندیم دی ادب نال کمٹمنٹ اکھراں راہیں بیان نہیں کیتی جاسکدی کیوں کہ ایہ فاروق ندیم ہی ہے جہدیاں کتاباں امریکا، کینیڈا، انڈیا تے ہور کئی ملکاں دیاں یونیورسٹیاں وچ بطور نصاب شامل نیں پر ایس دی عاجزی ویکھو کدی دھون وچ سریا نہیں آیا، کدی آکڑ کے مان نہیں کیتا، کسے نویں لکھن والے دا راہ نہیں ڈکیا سگوں اپنے نوجواناں نوں بڑے زور نال آکھدا رہیا اے کہ:
تھاں بتھائیں سُولاں گڈّیاں
گلیاں اَت ہنیر
جدوں تائیں نہ دِیوا جگے
چڑھدی ناں سویر۔
ستلج کنڈھے وس کے وی تریہی اکھاں دا دکھ فاروق ندیم توں ودھ کون جانے گا، سویر توں شام تیکر اک روٹی دا سوال کردیاں اکھاں کدوں بند ہو جاون، کون جاندا ہے؟ ایہ فاروق ندیم ہی ہے جس دے قلم چوں ایس وسیب دے سینے وچ لگیا بھانبڑ نکلیا۔ فاروق ندیم دے افسانے "اک روٹی دا سوال اے بابا" " ککرتے انگور" "کالے پٹ نہ چڑھے سفیدی " " جوکر" تے "بھین جی غلطی ہو گئی " آل دوالے ون سونے کرداراں دی شکل وچ روندے تے کرلاندے دکھائی دیندے نیں۔
" فارق کہانیاں " تے "ندیم کہانیاں " فاروق ندیم دی کہانیاں دیاں شاہکار کتاباں نیں جہناں نوں معروف ایوراڈاں نال نوازیا گیا اے۔فاروق ندیم اپنی پنجابی شاعری دی کتاب " الہڑ کڑی دا پیار " وچ ساڈے رہتل دی مظلوم تے غریب دھی دا دکھ الیکدے ہویاں کہندے نیں کہ:
گوہیا تھپن والیاں کڑیاں
وڈی کھنگے مردیاں نیں
تن دیاں ہڈیاں گروی رکھ کے ساہواں منگن والیاں نوں اج دے سمے دی کڑتن یاد کراندیاں ہویاں آکھدے نیں کہ:
شہد چٹن دے گئے زمانے
واپس کون بلاوے
کیہڑا روگ سلاوے
اج جئے جمے تالُو اُتے
گُڑھتی زہر دی چٹن
کیہ کھٹن۔۔۔؟
اَن پانی دے رولیاں اندر یار فروق نوں ماں ورگی دھرتی دے نال نال پنجاب دی الہڑ کُڑی دے پیار تے اوہدیاں کالیاں زلفاں دے نشیاں نوں چھڈ کے یورپ دے انھے چانن اندر نہ چاہندیاں ہویاں وی اپنا جی بہلانا پایا۔دن بھر شور مچاندیاں گڈیاں تے جُھوٹھے ہاسے ہسدیا ں رُتاں توں تنگ آکے رات دیاں بانہواں وچ باہواں پاکے فاروق ندیم اپنے سوہنے پنجاب دے سُفنے ویکھدا ہے تے آکھدا ہے کہ:
خاباں ورگا شہر سی میرا
خاباں ورگے لوگ
خاباں ورگی اک کڑی نے
دتا ایسا روگ
خاباں پچھے عم گنوائی
خاب وی ہتھ نہ آئے
جیہڑے پھُل نیں پیار دے بیجے
اوہ وی ہون پر ائے۔۔۔..!
وچھوڑے تے اکلاپے دے دکھاں نوں گل لاکے یار فروق دل کھول کے روندا ہے، کول کھلوتیاں کندھاں دیاں اکھاں دا کجل پھیل جاندا ہے، یاداں دی سُولی چڑھیا فاروق ندیم آکھدا ہے کہ:
خاباں پچھے ست سمندر
خاباں پچھے جوگ
خاباں نے اک سولی دتی
ہُن توں اڑیا بھوگ
بھوگ وے اڑیا بھوگ۔۔۔!
یورپ دے کئی ملکاں دے نال نال امریکہ دے پنیڈے کٹن والا فارق ندیم اپنی مٹی تے اپنی رہتل نوں نہیں بھُدا۔اوہدیاں ساہواں سوہنے پنجاب دی سجری ہوا نال مہکدیاں رہیاں۔ وڈے وڈے ملکاں دے وڈے وڈے شہراں دیاں سڑکاں تے کھلو کے وی اوہ اپنے پنجاب دے رنگاں نوں ہی ویکھدا رہیا، اکھاں نوٹ کے ہولی ہولی اپنے پنڈ نال گلاں کردیاں رو رو کہ آکھدا رہیا :
پتا سی مینوں
پنڈ پرتن دی راہ دے اُتے
شاماں ویلے دُھوڑ دے بدّل گجدے نیں
پتہ سی مینوں دور دریڑے گئے مسافر
شام توں پہلاں مُڑ آندے نیں
پتہ سی مینوں دِینہہ ڈُبے تے
ڈار توں وچھڑے پکھو
ڈھور ڈنگر تے گئے مسافر
گھر دا راہ بھل جاندے نیں۔۔۔!
فاروق ندیم دیاں 22کتاباں وچ چھ انگریزی، اٹھ اردوتے اٹھ ہی پنجابی کتاباں شامل نیں۔ فاروق ندیم نیں کئی نیشنل سطح دیاں اخباراں وچ کالم لکھن دے نال نال جیو ٹی وی تے See tv لئی کئی ڈرامے لکھے جہناں وچ "الف " "لاوارث " تے " عذاب" جہے مشہور ڈرامے شامل نیں۔فاروق ندیم ٹی وی چینلز لئی کم کرن دے نال نال اجکل پنجابی سیوک طور PSW (پنجاب سوچ وچار) دے ناں توں اپنا یو ٹیوب چینل چلا رہے نیں۔
فاروق ندیم دیاں پنجابی کتاباں وچ :
الھڑ کڑی دا پیار، کافیاں یار فروق، بنتوں دا مکھ چن ورگا، فاروق کہانیاں، ندیم کہانیاں، امریکن ویزا
جاگ میرے پنجاب تے پہلے پیار دا بھلیکھا شامل نیں۔
الھڑ کڑی دے پیار وچ ڈُبے یار فروق دیاں اکھاں پردیس جاکے کھُلیاں تے پنجاب ول منہ کرکے اوہنوں اُچی اُچی کہنا پیا کہ:
رنگ اُڈ گئے کھیساں دے
تیرے پچھے ویکھ لئے
اساں دُکھ پردیساں دے۔۔۔!
گل ایتھے نہیں مُکی ایہ درد رُکیا نہیں فاروق ندیم نوں اپنے دیس چوں اک واج آندی ہے فاروق ندیم اکھاں بند کر کے غور نال سُندا ہے تے اوہنوں پتہ چلیا کہ اپنا دیس چھڈ کے کس کس دے دل چوں ہوک نکلی اے:
چُلھے تے کھیس پیا
نکاجیہا ماہی میرا
اُتوں ٹُر پردیس گیا۔۔۔۔!
فاروق ندیم دی سادگی تے عاجزی نوں اپنے توں دور نہیں ہون دیندا، پنجابی ادب لئی رج کے کم کرن والا فاروق ندیم اج دے لکھاریاں نوں بڑے فخر نال آکھدا اے کہ:
مینوں کپن توں بعد
تسیں ویکھدے رہنا
جیوندے رہسن
میرے اکھر۔۔۔!
٭٭٭٭٭