اسیں بوہڑ نہ دُنیا آنا

اسیں بوہڑ نہ دُنیا آنا

انارکلی وچ‘ لمّے لمّے والاں نال گھُمدا پھِردا اک بی ایس سی پاس مُنڈا اوری اینٹل دے ساہمنے توں لنگھیا تاں ڈاکٹر اسلم رانا ہوراں نے اوس ویلے یونیورسٹی اوری اینٹل کالج دے پنجابی شعبے نُوں نواں نواں جائن کیتا سی۔ اوہناں نے ناہید شا ہد ہوراں نوں پنجابی ایم اے کرن دا حُکم دِتا کیوں جے اک سینئر پنجابی شاعر ادیب ہوون دے ناتے ناہید شاہد ہوری اسلم رانا دا حدوں ودھ احترام کردے سن تے اوہناں نال دوستی دا اجہیا رشتا سی جہدے وچ احترام فرض اے۔ بعدوں اوہ اسلم رانا ہوراں دے باقاعدا شاگرد ہو گئے۔ ایہ اوہ ویلا سی جدوں اوہ پنجابی تے پنجابی شعبے نال جُڑ گئے۔ تعلیم حاصل کرن مگروں اوہ ریڈیو پاکستان وچ بطور پروڈیوسر کم کرن لگ گئے پر نال نال ادبی تے صحافتی سرگرمیاں جاری رکھیاں اوہ پنجابی زبان توں وکھ اُردو وچ وی شاعری کردے رہے۔ ڈاکٹر سہیل احمد ہورا ں نال اوہناں دااحترام دا جہڑا رشتا سی اوہ مہربان دوست وچ بدل گیا۔ ڈاکٹر ناہید شاہد ہوریں آکھدے ہوندے کہ میں اوہناں نوں پائپ پیندیاں تے کتاب دا مطالعا کردیاں ای ویکھیا اے اوہ بہت مطالعا کردے سن تے آکھدے ہوندے کہ کتاب پڑھن دی چٹک اوہناں کولو ں ای لگی اے۔

ریڈیو تے بطور پروڈیوسر کم کردیاں ہویاں اوہ کئی وار ایس ملازمت وچ اوہ سُکھ شانتی محسوس نہیں سن کردے اوہ جو چاہندے سن ایس لئی جدوں بطور استاد اوہناں نوں پنجابی یاں اُردو دوواں وچوں کسے اِک مضمون نوں چُننا سی تاں اوہناں نے پنجابی زبان پڑھاون نوں چُنیا کیوں جے اوہ اپنی زبان تے دھرتی نال انتاں دا موہ رکھدے سن۔ اوہناں نے اپنی حیاتی وچ کدے کوئی نعرا نہیں ماریا۔ نہ ای پنجابی واسطے نفرت پھیلاون والیاں دا ساتھ دِتا۔ سگوں وہ تاں اجہے آہری سن جو اپنے کم نال اپنی زبان دی خدمت کردے نیں۔ گجرانوالا کالج وچوں جدوں اوہ ٹرانسفر ہو کے گورنمنٹ ایف سی کالج لاہور وچ آئے تاں اوتھے ساڈی ملاقات اوس ہستی نال ہوئی جہناں کولوں فرسٹ ایئر توں لے کے پی ایچ ڈی تیکر پڑھن داشرف سانوں حاصل ہونا سی۔ اُچا لمّا قد‘ چوڑی چھاتی تے بھریا ہویا چہرا۔ کالے شاہ وال تے بھرپور گھنیاں مُچھاں نال جد اوہ کلاس وچ آئے تاں سارے پڑھیاراں نوں جیوں سپ سُنگھ گیا۔ سبھ نوں ایوں ای لگیا کہ ایہناں توں ودھ سخت طبیعت کسے ہور دی نہیں ہو سکدی اے۔ جدوں اوہناں نے پنجابی زبان بارے بولن توں پہلاں بڑے موہ نال سارے پڑھیاراں نال گل بات کیتی جہدے وچ من کھِچواں رنگ سی تاں اوہ انتہائی شفیق لگن لگ پئے۔

”پتنگے“ سجاد حیدر دا لکھیا ڈراما پڑھاندیاں ہویاں اوہ ایوں ای اواز نال جادو پیدا کردے جا رہے سن جیوں ریڈیو پاکستان تے ہوندا اے تے بطور پروڈیوسر دے کم وی کیتااے۔ فیر پڑھن تے پڑھان دی کھِچ اوہناں نُوں ایف سی کالج تیکر لے آئی‘ اگوں ساڈے دھن بھاگ کہ ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں ورگے اُستاد مل گئے۔ ایسے ای کلاس وچ اجہے پڑھیار وی سن جہناں نے تقریراں وچ حِصّا لینا ہووے تاں ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں دی اگوائی نال پورے مُلک وچ اپنا ناں روشن کر لینا۔ اودوں سر ناہید شاہد ہوریں روزناما جنگ وچ باقاعدا ہر جمعے نُوں ”لاہوریات“ دے سرناویں ہیٹھ کالم فیچر لکھدے سن جہدے وچ پنجاب‘ پنجابی تے پنجابی ادب دی بھرویں گل بات ہوندی سی۔ جدوں اسیں سیکنڈ ایئر وچ گئے تاں مجلس وارث شاہ دی سرپرستی ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں نے کردیاں ہویاں اک وڈے مشاعرے دا پربندھ کروایا ایہدے وچ احمد راہی ورگے وڈے شاعر نُوں بُلانا ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں دی وجھا توں ای سی کیوں جے آپ نال احمد راہی دی بہت ودھیا سنگت سی۔ احمد راہی نال میل ملاقاتاں اوہناں نے کئی وار ساڈے نال سانجھیاں کرنیاں ہوندیاں جس نال سانوں سِکھن لئی بہت کُجھ مِل جاندا۔ اک واری دسن لگے کہ احمد راہی‘ اک ہور مِتر تے سرجی اسیں تِنوں ڈھیر شکویاں نال بھریاں گلاں کردے رہے تے سبھ نوں ساری دُنیا بُرا بھلا آکھدے ہوئے ادھی رات بِتا چُکے ساں کہ احمد راہی چاہ پی کے سگرٹ مُکا کے اُٹھے تاں آکھن لگے کہ پوری دُنیا وچ تِن ای سچے نالے کم دے بندے نیں میں‘ہُن جا رہیاں باقی بس دو رہ گئے نیں۔

ایف سی کالج توں پہلوں آپ روز گجرانوالا جایا کردے سن۔ گجرانوالا جاون دا جہڑا ٹولا لاہور توں روزریلوے کار وچ بیٹھدا اوہدے وچوں سبھ نال پیار تے موہ کرن والیاں وچ وی آپ داپہلا نمبر آندا اے جدوں ساڈے کولیگ شکیل حق ہوراں نوں پتا چلیا کہ میں ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں داشاگرد آں اوہناں کول پی ایچ ڈی کررہیا واں‘ اوہناں دے چہرے تے اپنائیت آ گئی۔ آکھن لگے کہ ”میرا ناہید نُوں سلام دیو جے…… اوہ یار ساڈا تاش دا وی ساتھی اے۔“ میں اوہناں دِناں وچ اپنی کلاس پڑھا کے سر کول جا بیٹھدا ساں کیوں جے ساڈھے نَوں توں پونے بارھاں تیکر میں کالج وچ ویلھا ہوندا ساں میری کوئی کلاس نہیں سی ہوندی میں سرجی کول جا بیٹھنا تے بہت کُجھ سکھن نوں مل جانا۔

جدوں وی اوہناں دے کمرے وچ داخل ہوون لئی بوہا کھولنا‘ دُھخی ہوئی سگرٹ آپ دیاں اُنگلاں وچ ہونی کوئی کتاب یاں اخبار نوں اوہ نیجھ لاکے پڑھ رہے ہوندے تے جدوں کتاب یاں اخبار نہ ہوندی تاں اوہناں دے کوئی نہ کوئی مِتر بیٹھے ہوندے۔ سیاست‘ ادب‘ مذہب‘ معاش‘ معاشرت ورگے موضوع اُتے گل بات ہو رہی ہوندی۔ اجازت لے کے اسیں وی کول جا بیٹھدے تے آپ جی دیاں گلاں سُنن دی اڈیک کرن لگے۔ اوہ بِلا ضرورت نہیں بولدے سن پر جدوں وی بولدے اوہناں دیاں گلاں وچوں علمیت جھلکارے ماردی ہوندی ایہ علمیت دا اندازا اینامدلل سی کہ ساہمنے والا وی یقین کردا تے آپ دے علم دی داد دِتے بغیر نہیں رہ سکدا۔ بڑے عالم فاضل آپ دے کول ہتھ بنّھے کھلوتے ویکھے۔

پنجابی زبان و ادب پڑھاون والیاں دے لگ بھگ ساریاں نے آپ کولوں فیض حاصل کیتا اے۔ آپ اپنے شاگرداں نوں کدے وی نہیں سی بھُلدے ایس گل دا اندازا ایتھوں وی لایا جا سکدا اے کہ اِکی سال پرانے شاگرد دا ناں لے کے اوس نُوں بُلایا جدوں اوہ کالج توں بعد پہلی واری آپ نُوں یونیورسٹی وچ ملن آیا ہووے۔ اوس ویلے میں آ پ دے کول بیٹھا نویں پنجابی کہانی دے حوالے نال گل کر رہیا ساں۔

ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں نے اپنے شاگرد نوں ہمیش ایوں ای جانیا جویں اوہناں دی اپنی اولاد ہووے کدے وی شاگرداں نوں کوئی اوکڑ ہوندی اوہ آپ کول آندے پڑھائی لکھائی توں وکھ وی آپ اوہناں دی صحیح سمت وچ اگوائی کردے۔ آپ دی سادگی دا ایہ عالم سی کہ آپ نے کدے وی کسے اُپر اپنی پروفیسری یاں علمیت دا رُعب پا کے ڈرایا نہیں سگوں پڑھیاراں دی سطح اُتے آ کے سمجھاندے رہے۔ مینوں تاں ایہ وی شرف حاصل ہویا کہ شاید میں اوہناں دا اِکو اِک پڑھیار ہوواں گا جو اوہناں کول فرسٹ ایئر توں پی ایچ ڈی تیکر پڑھدا رہیا ایس لئی فرسٹ ایئر دے پڑھیاراں دی ذہنی سطح دے مطابق اوہ سانوں پڑھاندے تے فیر جدوں پی ایچ ڈی دی کلاس اسیں اوہناں کول پڑھن گئے تاں اودوں اوہناں نے سانوں اوسے طرحاں پڑھایا جویں کسے ڈاکٹریٹ کرن والیاں نوں پڑھاون داحق ہوندا اے۔ کہندے نیں کہ کتاباں پڑھن نالوں چنگا ہوندا اے کہ کسے عالم کول بیٹھ لیا جاوے تے پنج منٹ کسے عالم دی صُحبت سو کتاباں وچوں علم حاصل کرن دے برابر ہوندی اے۔ ایس گل دی سمجھ اوس نوں ای آ سکدی اے جو ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں ورگے استاد کول بیٹھا ہووے گا۔ کوئی وی شاگرد آ جاوے آپ دے ملن لئی کوئی وی مِتر آ جاوے آپ اوس نُوں چاہ توں بغیر اُٹھن نہیں سن دیندے تے ”بٹ صاحب“ ہوراں نے آپ دی پسند دی چاہ بناکے آپ دے ساہمنے لیا رکھنی۔ اک وار ایوں ہویا کہ شاگرد آپ دے کول آ کے بیٹھا اپنی اسائنمنٹ وکھاون لگ گیا ڈاکٹر ناہید شاہد ہوری سگرٹ دے کش لاندیاں اسائنمنٹ ویکھدے ہوئے جد کوئی وِیہ منٹ لنگھ گئے تاں آپ نے اُتانہ ویکھیا آپ دے ساہمنے اِک کپ چاہ دا پیا سی آپ نے اپنے پڑھیار ول ویکھیا اوہدے ساہمنے چاہ دا کپ نہیں سی آپ نے ”بٹ صاحب“ نُوں بلایا ”چاہ کیوں نہیں لے کے آیا“ بٹ صاحب اگوں چُپ اکھاں نیوں کے‘ تھوڑی دیر بعد بولے ”میں سمجھیا تُسیں اکو ای کپ چاہ دا………………“ اگوں ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں نے سختی نال اوہنوں منع کیتا کہ چاہ دا کپ اوہناں دے شاگرد واسطے لازمی آیا کرے اگے توں ایہ غلطی نہ ہووے۔“ شاگرددے کہن اُپر کہ تکلّف دی لوڑ نہیں آپ بولن لگے ایس نوں کہیا ہویااے ایہ جان بُجھ کے کردا اے تے فیر بٹ صاحب نُوں بُلاکے سمجھاون لگ گئے بٹ صاحب چاہ بناون والا ای نہیں سی آپ داخدمتگار وی سی۔ اوہ آپ دی خدمت وچ ہمیش اگے اگے رہندا جدوں آپ جی دی وفات دی خبر ملی تاں اوہ بہت دُکھی ہو کے پرانہ بیٹھے ہوئے سن تے دُکھی ہو کے سوچدے پئے سن کہ میں جہناں نوں روز چاہ بناکے دیندا ساں اوہ اج میرے توں بہت دُور ٹُر گئے ہن۔ میرا نہیں خیال کہ ہُن اوہ اوس طرحاں دی سواد دی چاہ وی بنا سکن جو سواد ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں نوں چاہیدا ہوندا۔آپ دے کول شاگرد آندے یونیورسٹی وچ کئی استاد اجہے وی ہوندے جو پڑھیاراں نوں اگانہ ودھن لئی اڑچ پائی رکھدے نیں‘ فلاں کر‘ فلاں نہ کر‘ اوہ لیاکے دے تے تیرا کم ہو جاونا۔ آپ نے کدے وی ایوں نہ کیتا آپ دے کول پڑھیار ایوں آندے سن جیوں شفیق پیو کول آ رہے ہوون ایہی وجھا سی کہ پنجابی شعبے توں وکھ فنون لطیفہ‘ فلسفہ‘ انگریزی‘ صحافت تے ہورانیکاں شعبیاں دے استاداں تے پڑھیاراں نے آپ کول آونا تے فیض حاصل کرنا۔ علامہ اقبال اوپن یونیورسٹی دی اِک پڑھیار ڈاکٹر شہلا نگار جہناں نے آپ کولوں ایم فِل کیتا اوہناں دے بقول وی آپ نے کدے کسے کم وچ اڑچ نہ پائی سگوں اجہی رہنمائی کردے سنکہ پڑھیار اپنامقالا پوری محنت نال کردے رہندے۔ آپ دے حوالے نال بہت سارے پڑھیار ملازمتاں وی حاصل کردے رہے جدوں وی کدھرے پنجابی استاد‘صحافی یاں کسے ہور کھیتر وچ پنجابی پڑھے لکھے دی لوڑ ہوندی تاں آپ خُد اوس نُوں فون کر کے اوس نوں ملازمت دواندے تے ایوں کئی گھراں دے چُلھے آپ دی وجھا توں بلن لگ پئے سن جو اوہناں دی وفات توں بعد وی بلدے رہن گے۔

اِک وار آپ دسن لگے کہ اوہناں نے پنجابی وچ ای آنا سی تے پنجابی پڑھاون دا اوہناں نوں حدوں ودھ شوق سی تے ایہی اوہناں دی منزل سی جدوں اوہ لیکچرر شپ ول آئے اودوں اوہ ستارھویں گریڈ دی ریڈیو دی نوکری چھڈ کے لیکچرار شپ ول آئے۔ فیر جدوں اوہناں کول پنجابی یاں اُردو دوواں وچوں کسے اِک نُوں چُنن دی آپشن موجود سی تاں اوہناں نے پنجابی زبان و ادب نوں پڑھاونا قبول کیتا تے ایس طرحاں پنجابی نوں مان بخشیا۔ ایس طرحاں اوہ پنجابی پڑھاون نوں اک ثواب د ا کم سمجھن لگ گئے تے اوہ ایوں ای کردے اپنی حیاتی لنگھاندے رہے سن۔ پنجابی زبان پڑھاون بارے اوہناں داکہنا سی کہ مینوں سارے رنگ پنجابی نے ای لائے نیں۔

پنجابی پڑھاون دے نال نال اوہ یونیورسٹی دے شعبہ صحافت نال وی جُڑے رہے ریڈیو تے ٹی وی نال وی سنگت رکھی ایف سی کالج دی حیاتی دے دوران اوہناں کول ون ٹوفائیو ہوندا سی اوس ویلے سر ہوریں پکی ٹھٹھی سمن آباد توں آندے ہوندے سن فیر جدوں اوہ واپڈا ٹاؤن شفٹ ہوئے تے اوہناں نُوں ملن آندیاں جاندیاں ہویاں اوہناں دے گھر دے مرکزی دروازے کول اوہ موٹرسائیکل کھلوتا ویکھیا ایس ویلے تیکر اوہناں کول وڈی کارآ چکی سی میں ایف سی کالج دی حیاتی یاد کروائی تاں آکھن لگے میں ایس نوں نہیں ویچ سکدا ایس نال میں بہت ویلا کٹایااے۔

عبدالقیوم خان ساڈے ایف سی دے گرُپ وچوں اوہ پہلا ودیارتھی سی جس دی شاعری دی کتاب ”ہجراں بھرے سراب“ چھپن واسطے تیار سی۔ اوس کتاب دے دیباچے واسطے قیوم خان نے سر اگے بِنتی کیتی ہوئی سی اک ہفتے مگروں اسیں اوہناں دے گھر جا پہنچے۔ مہمان نواز تاں خان ہوندے ای نہیں پرعملی صورت اوس دیہاڑے ویکھن نصیب ہوئی اوس دن ای اوہناں دی اُردو شاعری دی کتاب ”رہ گزر“ چھپ کے آئی سی تے اوہناں دے دستخط نال سانوں اوہ کتاب نصیب ہوئی جو اج وی ساڈے کول محفوظ اے۔ کلاس رُوم توں باہر اوہناں نال ایہ پہلی ملاقات سی اوہ صوفے اُتے بیٹھے اکثر ویلے اوہ جیوں اوہ سگرٹ دے کش لاندے ہوندے سن اوویں ای گھر وچ بیٹھے ہوئے سگرٹ نال سگرٹ دُھخاندیاں ہویاں اوہ اپنی حیاتی دے کئی پل ساڈے نال سانجھے کردے رہے۔ ڈاکٹر ناہید شاہد ہوری دسن لگے کہ جوانی وچ اوہناں نے لمّے لمّے وال رکھے ہوئے سن تے اوارا گردی اوہناں دامحبوب مشغلا ہوندا جِس کر کے گھر والیاں دی ڈانٹ وی پیندی رہندی تے فیر اوہناں دی زندگی دا اک ہور پہلو بطور آرٹسٹ ایہ وی ساہمنے آیا کہ اپنی کتاب ”نویں کہانی“ دے پچھے اوہناں دی تصویر اوہناں دے اپنے ہتھ نال بنی ہوئی اے۔

علی اصغر عباس‘ شہزاد قیصر‘ احمد راہی تے ہور کئی ادیباں نال اوہناں دی سنگت رہندی سی اوہ رات بہت دیر تک بیٹھے رہندے تے ادبی ماحول بنائی رکھدے جدوں پاک ٹی ہاؤس بند ہویاتاں گورنمنٹ کالج دے ساہمنے باغ وچ ”چوپال“ وچ لِکھاریاں واسطے اُٹھن بیٹھن دا پربندھ کرنا وی ڈ اکٹر ناہید شاہدہوراں دے ای سہرے اے۔ اج کل ایتھے پنجابی ادبی سنگت دا اجلاس وی ہر جمعے نوں ہوندا رہندا اے نالے اج وی لِکھاری ایتھے آئے بیٹھدے نیں۔ سمن آباد توں جد آپ واپڈا ٹاؤن شفٹ ہو گئے فیر وی آپ ایتھے باقاعدگی نال آندے رہے سن۔ علی اصغر عباس ہوری آپ دی وفات تے دُکھی ہو کے آپ نال گزریاں کئی سنگتاں داذکر کر رہے سن۔ نال نال روئی وی جا رہے سن تے اوہ ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں دی لکھی آخری غزل بارے دسن لگے جہنوں سُنا سُنا کے اوہ آپ وی روئی جا رہے سن۔ آپ دے بارے آکھیا جاندا اے ک آپ ”یاراں دے یار“ سن تے یاری نبھاون وچ اوہناں دا کوئی ثانی وی نہیں سی کسے دوست مِتر نوں اوہ کدے وی دُکھی نہیں سن ویکھ سکدے۔ آپ کول پنجابی توں علاوا اُردولکھاریاں دی وی اک وڈی تعداد آوندی رہندی سی۔ پچھلے کوئی تِن کُو ورھیاں وچ اوہناں دے یونیورسٹی والے کمرے اندر اکثر اکرم شیخ ہوری موجود ہوندے سن جہناں نال اوہ اکثر بے تکلفی نال گلاں کر رہے ہوندے سن۔ ٹی وی توں ریڈیو توں این سی اے (NCA) توں تے ہورناں کھیتراں دے لوک آپ دے کول آ کے بَہ جاندے سن تے آپ دی علمیت توں لابھ چُکدے رہندے۔ اک یونیورسٹی اوہ سی جہدا اولڈ کیمپس تے نیو کیمپس سی پر ڈاکٹر ناہید شاہد ہوری اپنے پڑھیاراں واسطے پوری دی پوری یونیورسٹی سن۔ ایف سی کالج توں یونیورسٹی آ کے اوہناں نے یونیورسٹی نوں عزّت تے مان بخش دِتا تے پنجابی شعبے نُوں وی۔

مہینا وار”سویرانٹرنیشنل“ دی پہلی سالگرھا پریس کلب لاہور وچ ہوئی۔ آپ نے گل بات کردیاں پنجابی تحریک وچ آپسی ونڈ نُوں مذہبی فرقا پرستی نال تشبیہ دیندیاں آکھیا کہ جے اسیں پنجابی دی ترقی اصل معنیاں وچ چاہنے آں تے ایس واسطے ڈیڑھ اِٹ دی وکھ وکھ مسیت بناون دی تھاں اِک مِک ہونا پوے گا۔ ایہ 1999 دی گل اے۔ ایہ گل اج وی سارے پنجابیاں واسطے بہت ضروری اے۔ میں جدوں بطور ایڈیٹر”رویل“ چھاپن دامنصوبا بنا رہیا ساں تاں اوس ویلے ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں اگے بِنتی کیتی کہ اوہ تبرک دے طور اُتے پہلے پرچے واسطے اپنا انٹرویو دیون۔ اوہ اپنے شاگرداں نوں گھٹ ای انکارکردے سن۔ میں انٹرویو واسطے اوہناں دے گھر جا اپڑیا۔ ایہ جولائی 2007ء دی گل اے۔ ایس ویلے سرجی ہوراں نال ڈھیر گلاں ہوئیاں جس نوں میں رویل دے پرچے وچ چھاپ دِتا۔ اہ دسن لگے کہ اوہناں دے ذہن وچ پہلی وار جو سوچ آندی اے اوہ کوئٹا دے گھر دااک کمرااے ہلکی ہلکی روشنی باری تھانی اندر آ رہی سی‘ اوہ دھرتی اُپر رِڑھ رہے سن۔ کوئٹا وچ اوہناں نے اپناکافی ویلابِتایا اے۔ اوہ اکثر کوئٹانُوں یاد کردے ہوندے سن۔ گرمائی چھُٹیاں وچ کئی وار اوتھے ای ہوندے سن۔ اوہناں دی شاعری دی کتاب وچ رومانس دے جھلکارے بارے گل کردیاں ہویاں میں گھُما پھرا کے اوہناں دی رومانوی حیاتی بارے جاننا چاہیا تاں اوہ آکھن لگے ”جو میرامحبوب اے اوہ اندر کچن وچ تہاڈے واسطے شامی کباب تل رہیا اے…………“ بطور شوہراوہناں دی زندگی وی اک مثال سی اوہ اپنی حیاتی دی شریک نال انتاں دا موہ رکھدے سن۔ اخیرلے دِناں وچ اوہ اپنے ہنجوواں نوں قابو وچ نہیں رکھ سکدے سن۔ آکھدے رہندے ایس میری گھر والی نے میرا بڑا خیال رکھیا اے میں ایسداکویں دین دیواں …………اوہناں دیاں اکھّاں وچ ہنجوسن۔

اسیں جدوں سیکنڈ ایئر چ ساں اودوں واہگا سائفن تے چھانگامانگا دا تفریحی دورا کرن واسطے گئے۔ سائفن وچ نال اوہناں دا پُتر فیضان وی سی تے دوویں دِھیاں وی۔ بال اوہناں نوں بابا آکھدے سن۔ شفیق اُستا ددے طور تاں اسیں اوہناں نوں جاندے ای ساں پر شفیق ترین باپ دے رُوپ وچ وی ویکھیا۔ پُتر فیضان نُوں اوہ کُجھ بنیا ہویا ویکھنا چاہندے سن۔ اکثر گلاں کردے کردے اوہ گھنبیر ہو جایاکردے۔ فیضان جدوں کراہے پیا تاں سبھ توں ودھ افسردا اوہناں نوں میں ویکھیا۔ رب انسان کولوں اولاد دے ذریعے ای ازماندارہندا اے۔ تے ایس ازمایش وچ اوہ پورا جتن لا کے کامیاب رہنا چاہندے سن یونیورسٹی وچ ہوندے تاں گھر فیضان بارے سوچی جاندے۔ فیر اوہناں نے بہت ساراویلا اوس کول رہناشرع کر دِتا اوہدے نال گلاں کردے اوس نوں نفسیاتی طوراُتے راہے پاون دا سوچدے رہندے اوہ چاہندے سن کہ فیضان سی ایس ایس کر کے کسے مقام اُپراپڑ جاوے۔ دِھیاں رانیاں ولوں اوہناں نوں ہمیش سُکھ ای سُکھ ملیا۔ وڈی دِھی نُوں تاں آپ دی وفات مگروں وار وار بے ہوشی ہوندی رہی۔ بابل دے وچھڑن دا غم اوہناں نوں نِکّی عمرے ای سہناپیا۔ اوس دیہاڑے 17 فروری دی رات فیضان وی ہر کسے دے گل لگ کے روندا پیا سی تے ”بابا دیاں گلاں کرنیاں نیں‘ آکھی جا رہیا سی۔ ڈاکٹر اعجاز ہوراں دے ہنجو نہیں سن رُک رہے تے اوہ فیضان نُوں جپھی چ لئی روندے جا رہے سن۔

آپ نُوں جدوں قبر وچ لاہیا جارہیا سی تاں تن بھاگ میرے‘ فیضان تے خُرم دے اساں تِناں نے آپ نوں قبر وچ اُتاریا۔ ہر شاگرد آپ دی قبر اُتے دُکھی کھلوتاہویا سی جدوں قبر اُتے مٹی پاون داویلاآیا تے انعام نے اپنے ہتھیں کئی پھڑی‘ بعدوں اِک ہورشاگرد‘ فیر اک ہور شاگرد تے اسیں سبھ جو اوہناں دے شاگرد ساں پر اوہ سانُوں پُتراں توں ودھ پیار کردے سن ساڈیاں اکھاں وچ ہنجو سن تے فیضان دی حالت وِگڑدی تاں سارے اوس نُوں جا جپھا ماردے۔ اوس نوں حوصلا دیندے تے اک وار ایوں طاقتور ہو جاندے۔ انعام دسن لگا کہ جدوں اوہناں نے ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں نوں دسیاسی کہ اوہناں دے والد دی وفات ہو گئی اے تاں اوس توں مگروں اوہنوں ڈاکٹر ناہید شاہد ہوراں کولوں پیار تے محبت دا اوہ رُوپ ملیا جوکسے پیو کولوں مِلدااے۔ اپنے شاگرداں نُوں اوہ سوگوار کر گئے۔ اسیں سارے اکھاں وچ ہنجو بھرے تاں ویکھ رہے ساں اک قبر دا سہارا لے کے ڈاکٹر نوید شہزاد‘ ڈاکٹر ظہیر شفیق بیٹھے ہنجو کیر رہے سن۔ ڈاکٹر عصمت اللہ زاہد اپنے سوہنے مِتر نُوں مناں مٹی ہیٹھ نہیں سن ویکھ سکدے۔ ڈاکٹر معین ہوراں نے سورۃ البقرہ اُچی اواز وچ پڑھنی شروع کیتی اوہ تلاوت مُکاکے رُکے تاں علی اصغر عباس ہوراں نے اپنے دوست‘ جگری دوست واسطے دُعا لئی ہتھ کھڑے کر دِتے ہر کوئی اُداس تے دُکھی۔ اپنے محسن ڈاکٹر ناہید شاہدہوراں دے اگلے سفر دی کامیابی واسطے دُعاکری جا رہے سن………………

اک اک پل اکھاں اگے فیر آئی جاندااے گھر توں مسیت تیکر جدوں اوہناں دی منجی لیائی گئی مولوی جنازا پڑھا رہیا سی اِک ٹیٹری اُچی بولن لگ گئی‘ میں ایہ سبھ بلکل نہیں مَنداہونداساں پر جدوں اسیں سارے قبرستان ول جا رہے ساں ساڈے نال اک ٹیٹری اُڈدی جاندی اُچی اُچی چیکن وانگ بول رہی۔ جدوں اسیں سبھ دُعا کر رہے ساں اوس ویلے تیکر اُچی اُچی بولی جا رہی سی۔ سفیدے دے درختاں دی چھاں وچ سرجی دی قبر اُتے‘ سویرے دس کُو وجے دی روشنی سفیدے دیاں شاخاں توں چھن چھن ہولی ہولی انجے ای تازی‘ گِلّی‘ پھُلاں نال لدّی قبر اُتے روشنی پے رہی سی جو ڈاکٹر ناہید شاہدہوراں دے ایس دُنیا وچ آون توں بعد سبھ توں پہلی یاد رہ جاون والی سی پر ایہ کوئٹا نہیں لاہور سی جتھے سارا منظر نامابدل گیا…………