شاہ حسین دا علامتی جہان

شاہ حسین دا علامتی جہان
علامت واسطے یونانی والیاں نے سِم تے بولون دو اکھراں دا ورتارا کیتا اے جس دا مطلب اے نشان تے جوڑنا۔جدوں یونان دے واسی کسے مقصد پاروں سوٹی یاں سِکے نوں توڑ کے نشان دے طور تے دو دِھراں وچکار دے دیندے تاں اوس واسطے علامت دا اکھر ورتیا گیا۔علامت نِرا نشان نہیں ہوندا،ایہ تشبیہ یاں استعارا وی نہیں ہوندا۔نشان اک شے ول اشارا کردا اے تشبیہ دو شیواں وچکار سانجھی خوبی پاروں ورتیا جاندا اے تے استعارا وی شے دی نامیاتی خوبی پاروں ہو بہو اوہی شے ای کہ دتی جاندی اے۔ علامتا تاں اِک معنے تیکر محدود نہیں رہ سکدی اے ایہ تاں ان ڈِٹھی حقیقیت دے بھید کھولدی رہندی اے۔علامت تاں خاص حقیقت نال جُڑے رہن دے باوجود نویاں راہواں تے ٹُردی اے فیر ویلا گزرن دے نال نال نویاں معنیاں دی جانکاری دیندی چلی جاندی اے۔
ایہ علامتاں کیوں ورتیاں جاندیاں نیں ایہ سوال اکثر ذہن وچ اُکر سکدا اے علامت نال نویاں معنیاں دی جانکاری ویلے دے نال نال ودھدی رہندی اے تے کلام محدود معنیاں وچ سِمٹیاں نہیں رہندا جویں کہ شاہ حسین دے کلام وچ جہڑا علامتاں دا جہان اے اوہ اجہیا جہان اے جو ادبی دُنیا وچ بہت سِکھراں تے دکھائی دیندا۔آپ دے کلام وچ جو علامتاں نیں اوہ راز کھولدیاں جا رہیاں نیں اک علامت راز در راز کھولن دے باوجود وی اپنا تخلیق نال سانگا جوڑی رکھدی اے۔
شاہ حسین دیاں علامتاں اصل وچ لفظی مُورتاں ہار معلوم ہوندیاں نیں۔''گُڈی'' دی علامت ویکھنے آں۔گُڈی نوں اُڈاون والے ہتھ اپنی مرضی نال کدے اسماناں تے چڑھا دیندے نیں تے کدے زمین اُپر۔گُڈی دی اپنی کوئی مرضی نہیں اوہ اُڈاون والے ہتھاں وچ ای رہندی اے بلکل انجے ای جویں انسان اپنے خالق تے مالک دے ہتھ وچ اے۔ایتھے گُڈی انسان دی علامت اے:
نَوں تار ڈور گُڈی دی،اسیں لے کراہاں اُڈی/ساجن دے ہتھ ڈور اساڈی میں ساجن دی گُڈی/اُس ویلے نوں پچھو تاسیں،جا پوسیں وچ کُھڈی/کہے حسین فقیر سائیں دا دُنیا جاندی بُڈی/
ایہدے وچ جتھے'' گُڈی'' اِک انسان دی حیاتی دی علامت بن جاندی اے اوتھے موت دا تصور وی دو پرتاں وچ بیان کیتا گیا اے۔شاہ حسین ہوراں نے موت نوں کئی کیفیتاں نال بیانیا اے جویں اوہ موت نوں محبوب نال وصل دی علامت وجھوں وی ورتدے نیں تے کدھرے دُنیا دے عارضی ہوون نوں موضوع بناندے نیں
جگ میں جیون تھوڑا کون کرے جنجال/ کیں دے گھوڑے ہستی مندر کیں دا ہے دھن مال/ کہاں گئے مُلا قاضی،کہاں گئے کٹک ہزار/ ایہ دُنیا دِن دوئے پیارے،ہر دَم نال سمھال/ کہے حسین فقیر سائیں دا جھُوٹھا سبھ بیو پار

شاہ حسین ہوراں کول ''سالو '' دی علامت وی چوکھے طور تے ورتی گئی اے ایہ سالُو بوچھن سالُو اجہیا لال کپڑا اے پنجاب دی رہتل بہتل وچ اے اک رسم وجھوں،سوہرے لیاندے ہوندے سن جس نوں کُڑیاں دے ویاہ ویلیسر تے تانیا جاندا سی تے فیر ایس نوں کُڑیاں ساری زندگی سانبھ سانبھ کے رکھدیاں ہوندیاں۔سہاگ دا سالُو اصل وچ خاوند نال،کُنت یاں شوہر نال ملاپ دی نشانی،تحفظ تے سکھ دے سندیسے وانگ رکھیا جاندا اے شاہ حسین نے رب نال گُوڑھی محبت تے اوہدے وچ اپنی ذات نوں فنا کر دین دی علامت واسطے ورتیا اے/
سالُو سہج ہنڈا لے نی سالو سہج ہنڈا لے نی/ سالُو تیرا قیمتی ویکھن آئیاں تریمتیں گیاں سبھ سلاء/ سالُو پایا ٹنگنے،گوانڈھن آئی منگنے،دِتا کہیں نہ جاء/ سالُو دُھر کشمیر دا،کوئی آیا برفاں چِیردا،جانا کر کے راہ
سالُو دُھر گجرات دا،کوئی میں،بھو پہلی رات دا،کِتے ڈھنگ بہاء/ سالُو دُھر ملتان دا،کوئی رب دِلاں دا جاندا،سُتی شوہ گل لاء/ سالُو میرا آل دا،کوئی محرم ناہیں حال دا،کس پئے آکھاں جاء
پنج سہیلیاں وی علامت نیں انسان دے پنج منفی جذبیاں دی اوہ جذبے نیں نفرت،غُصّا،لوبھ،،موہ،ہنکارجویں کہ شاہ حسین کہندے نیں:
پنجے سکھیاں اِکو جہیاں،حُکم سنجوگ اِکٹھے ہوئیاں / جو پنجے نوں دھاگا پائے ساسبھرائی کُنت رجھائے
حواس دے قابو وچ نہ آون والیاں شیواں وکھ وکھ جیون دے مشاہدے تے تجربیاں نوں وی علامت راہیں بیان کیتا جا سکدا اے۔
ایسراں اوہناں دیاں کئی اِک مثالاں ونگی وجھوں پیش کیتیاں جا سکدیاں نیں۔سراں مسافر خانا،دُنیا اے جتھے آونا جاونا لگیا رہندا،کوئی وی ہمیشا ایتھے نہیں رہ سکدا۔

پِنہارن پانی بھرن والے نوں آکھدے نیں جو انسان دی علامت اے،کاگ یاں کاں علامت اے جو بھیڑا بندا اے جو ماڑیاں کمزوراں تے لِسیاں نوں دباندا اے۔ایہ کاگ اوہناں جلاہیاں نوں وی دبا رہیا اے جو بِلا وجھا دا ٹیکس لگاندا اے اصل گل ایہ وی سی کہ مغل حکومت وچ اِک ورھے وچ دو وار شاہی ملازماں تے سوانیاں نوں کپڑے سلو کے دتے جاندے سن ایہناں دی کُل تعداد لگ بھگ وِیہ ہزار بن جاندی سی جو سارے جولاہیاں واسطے اِک وڈا کاروبار وی لے کے آندا پر ایہناں تے اپنے ای کم اُتے ایہناں جولاہیاں نوں چنگا بھلا ٹیکس ادا کرنا پیندا سی انج بھیڑے بندے کمزوراں نوں دباندے رہندے سن۔
جوگن اِک اُداس انسان دی علامت اے '' جوگن ہوواں،دھوواں پاواں،تیرے کارن میں مر جاواں ''۔ہاتھی دیوانگی تے عشق دی مستی دی علامت بن جاندا اے جویں '' ہاتھی عشق مہاوت رانجھا،آنکس دے ہوڑیئے''
ہِیر اک سالک،انسان،فقیر،درویش دی علامت اے جو رانجھے وچ اپنے آپ نوں مُکا بیٹھی اے ایسے لئی تاں اوہ کہندی اے سدو نی مینوں دھیدو رانجھا ہیر نہ آکھو کوئی،کھیڑے جو ہیر نوں ویاہ لیجاندے نیں اوہ غیر اللہ دی علامت نیں۔
نی مائے مینوں کھیڑیاں دی گل نہ آکھ / رانجھن میرا میں رانجھے دی،کھیڑیاں نوں کُوڑی جھاک/ لوک جانے ہِیر کملی ہوئی،ہِیرے دا ور جھاک / کہے حسین فقیر سائیں دا،مولا جاندا پاک
شاہ حسین دے کلام وچ من بھاونی علامت چرخے دی ایایہ چرخا بہت وڈی،سوہنی تے کئی پرتاں رکھدی علامت اے جے اسیں ایس علامت نوں ای گوکھیے تاں پورا کلام سمجھن
دا جتن کیتا جا سکدا اے۔ چرخا پہیے ہار گھمدااے ایہ پہیا پوری دُنیا اے ایہ زمین اے کائنات اے تے
انسان دا وجود وی اے۔ایہ اِک اجہیاجہان وی اے جو شاہ حسین دا وی جہان اے اوہناں نے چرخے دی ہتھی نال جیوں انسان تے جیون نوں گھما کے بیان کر دتا ہووے۔ چرخے دا پہیا،مُنّا تے ہتھی مِل کے رُوں نوں دھاگا بنا دیندے نیں۔ کت کے پونیاں تے پونیاں دا دھاگا تے دھاگے توں کپڑا بنا کے کُڑیاں اپنے ویاہ لئی داج بناندیاں نیں ایہ داج چنگے عملاں دی علامت اے۔ چرخا انسان دے جُسے دی وی علامت تے کتّن توں مراد اے نیک عمل کرنا۔ تے ماپیاں دا گھر دُنیا اے سوہریاں دا گھر آخرت توں بعد والا گھر اے جتھے ہمیشا رہنا اے۔ رُوں دی کویں جُون بدلدی اے ویکھنے آں۔۔۔۔۔سبھ توں پہلاں پُونیاں بناول لئی رُوں نوں توڑ توڑ کے رکھیا جاندا اے ایس نوں گوہڑے آکھدے نیں،گوہڑیاں دے بعدوں پونیاں بنائیاں جاندیاں نیں،پُونیاں چرخے وچوں لنگھ کے دھاگا بن جاندیاں نیں ایسے طرحاں ای کائنات وچ انسان دا جیون اے۔چرخے دی گھم کار اصل وچ ویلے دی گھم کار دی علامت اے جو کدے رُکدا ای نہیں اے۔
کَتدیاں کَتدیاں عُمر وِہائی نکلیا سُوت پرانا/ کَھڈی وچ جلاہی پھاتھی،نلیاں وقت وہانا / تانا آندا،بانا آندا،آندا چرخا پرانا/ آکھن دی کجھ حاجت ناہیں،جو جانیں سو جاناں
نلیاں وٹن دا وقت اصل وچ نیک عمل کرن دا ویلا اے پنج پونیاں پنج نمازاں دی گل اے۔
جنج جنازے دی علامت اے جویں کہ
کِتھے نیں تیرے مانک موتی،اوہ ویکھ تیری جنج آء کھلوتی

٭ ٭ ٭ ٭ ٭