kraamaat@gmail.com
+ +92 333-430-6384
جمیل احمد پال
April 01, 2020
پہلا انعام
جمیل احمد پال
جدوں تِیجی وار قُرعا اندازی وچ اوہدا انعام نہ نکلیا تاں اوہنے پکا ارادا کر لیا کہ اوہ آئندا ریفل ٹکٹ اُکا ای نہیں خریدے گا۔ ہُن اوہنوں پچھتاوا ہو رہیا سی کہ ایویں مُفت وِچ پیسے ضائع کردا رہیا۔ پیسے ضائع ای کرنے ہوون تاں ہور وی کئی طریقے ہو سکدے نیں۔ سِگرٹ یاں چاہ پی کے وی ضائع کیتے جاسکدے نیں۔ فیر کیہ ضروری سی کہ اوہ ریفل ٹکٹ ای خریدو!
”قرعا اندازی وچ صرف دو دن باقی رہ گئے نیں۔ پہلا انعام اِک لکھ رُوپے نقد‘ دُوجا انعام……………… تیجا انعام……………… دو پکھے‘ پنج ریڈیو تے سلائی مشیناں …… سوچن وچ ویلا ضائع نہ کرو صرف اِک روپے دی گل اے۔ تُہاڈے اِک رُوپے نال غریباں دی امداد وی ہو جاوے گی تے کیہ پتا پہلا انعام تہاڈا ای نکل آوے……“ لاؤڈ سپیکر دا مائیک ہتھ وچ پھڑ کے بیٹھا مُنڈا رٹے رٹائے فقرے دُہرا رہیا سی۔
منظور نُوں ایہ اواز زہر لگی۔ ”ٹھگ کِسے پاسے دے“ کولوں دی لنگھدیاں اوہنے غُصے نال لمّے لمّے والاں والے اوس مُنڈے ول ویکھیا جہڑا مائیک نال مُونہ لا کے زور شور نال لوکاں نُوں ٹکٹ خریدن لئی پریر رہیا سی۔ پہلے انعام دا لالچ دے رہیا سی۔ بول بول کے اوہدے مُون وچوں جھگ نِکلن لگ پئی سی تے اواز بَہ گئی سی۔
پچھلے کئی مہینیاں توں منظور ایتھوں ریفل ٹکٹ خرید رہیا سی۔ پہلی وار تاں اوہنے اپنا‘ بیوی تے پنجاں بچیاں دے‘ کُل ست ٹکٹ خریدے سن۔ اوس دن پہلی تاریخ سی۔ گھر جاندیاں ریفل ٹکٹ دا سٹال راہ وچ پَیندا سی۔ اوہنے نوِیں نوِیں ملی تنخاہ وچوں ست روپیاں دے ٹکٹ خرید لئے۔ اودوں قُرعا اندازی وچ وچ حالے بتھیرے دن باقی سن پر منظور نُوں پتا سی کہ اک وار گھر اپڑن توں بعد ایس تنخاہ نُوں کھنبھ لگ جاون گے تے ایہ غائب ہوندی نظر نہیں آون لگی۔ ایسے خیال پاروں اوہنے گھر اپڑن توں پہلاں ای ٹکٹ خرید لئے۔
گھر اپڑ کے اوہنے ٹکٹاں نُوں بڑی احتیاط نال اک کتاب وچ رکھ دِتا سی تے آپ اِک لکھ دے پہلے انعام نُوں خرچن دے منصوبے بنان لگ پیا۔ جہڑا اوہنوں آئندا ہوون والی قُرعا اندازی وچ مِلنا سی۔
بھاویں اوہنوں پتا سی کہ اوہدی قسمت اینی چنگی نہیں۔ جے قسمت چنگی ہوندی تاں اوہ اک معمولی جہیا کلرک نہ ہوندا‘ یاں جے کلرک ای ہوندا تاں کسے اجہے محکمے وچ ہوندا جتھے تھوڑی بہت رِشوت ای لبھ جاندی۔ فیر وی اوہنے مایوسی نُوں نیڑے نہ آون دِتا۔ ”قسمت مہربان ہوندیاں پتا نہیں لگدا۔“ اوہدا ذہن ریفل ٹکٹ ویچن والے مُنڈے دا فقرا دُہرا رہیا سی۔ ”جے قسمت مہربان ہو جاوے تاں کیہ پتا واقعی میرا پہلا انعام نِکل آوے۔“ اوہنے سوچیا………… اک لکھ روپے د ا پہلا انعام جہدے نال کیہ کُجھ نہیں ہو سکدا؟ اوہ کوئی ماڑا موٹا کم کر سکدا اے۔ سارا دن یبھ یبھ کے سوا پندرھاں سو روپے مہینا ملدے نیں۔ ایس کم توں تاں نجات ملے گی ناں۔ ایتھے کیہ پیا اے‘ جدوں سارا جھاٹا چِٹا ہو جاوے‘ ہتھ پیر کنبن لگ پین تاں جا کے ست اٹھ سو وی پنشن ملدی اے۔ تصور ای تصور وچ اوہنے اپنے آپ نُوں کسے منسٹر ہتھوں انعام دا چیک وصول کردیاں ویکھ لیا۔
کئی قسم دے مَن پرچاویں خیالاں نے قرعا اندازی ہوون تک اوہدے من نُوں پرچائی رکھیا۔ قرعا اندازی تَوں اک دن پہلاں اوہنے ریفل ٹکٹ کتاب وچوں کڈھ کے قمیض دے بوجھے وچ پا دِتے کہ سویرے دفتر جان لگیاں کدھرے جلدی وچ بھُل ای نہ جاوے۔ اخبار اوہ منگ تنگ کے یاں گلی دی نُکر اُتے چاہ والے کول کھلو کے پڑھ لیندا سی پر قرعا اندازی دا سِٹا آون والے دن اوہنے اُچیچ نال اخبار لیا تے اوہدے وچوں کوئی وی خبر پڑھے بِنا دفتر جا کے سبھ توں پہلاں اوہ صفحا کھولھیا جِہدے وچ ریفل ٹکٹاں دی قرعا اندازی دا نتیجا سی۔ بڑی بے تابی نال اوہنے اپنے اِک اِک ریفل ٹکٹ دے نمبر نُوں اخبار وچ چھپے نمبراں نال ملایا پر پہلا انعام تاں اِک پاسے اوہدے کسے ٹکٹ دا نمبر سو روپے نقد انعام والے حِصے وچ وی نہیں سی۔ اِک مایوسی بھری اُمید نال اوہنے دُوجی وار نمبر ملائے‘ کدھرے اوہدی نظر تھڑک نہ گئی ہووے پر نتیجا پہلاں توں وکھرا نہیں سی۔ اک عجیب جہے صدمے نے اوہدے دل نُوں گھیر لیا…………”میرا انعام کیوں نہیں نِکلیا؟ قسمت میرے اُتے مہربا ن ہوون دی تھاں کسے ہور اُتے مہربان کیوں ہو گئی اے؟“غم تے غُصے دے رَلے مِلے احساس نال اوہنے ٹکٹ پاڑ کے سُٹ دِتے۔دفتر دے ہور کئی کلرکاں نوں وی ایہو کم کردیاں ویکھ کے اوہنوں بڑی حیرانی ہوئی‘ نال نال کُجھ تسلی وی۔
ہاف سیٹ چاہ منگوا کے اوہ ٹھنڈے دل نال سوچن لگ پیا۔ ”چلو کیہ ہویا جے میرا انعام نہیں نِکلیا۔ میرا نہ سہی کسے ہور دا سہی۔ اینا گھٹ اے کہ اِک قسمت بن گئی۔ میری نہ سہی‘ کسے ہور دی سہی۔ کیہ پتا اگلی وار قرعا اندازی وچ میرا انعام وی نکل آوے۔ پہلا‘ نہیں تاں کوئی چھوٹا موٹا انعام ای سہی۔ بھاویں پکھا یاں سلائی مشین ای نکل آوے۔ قرعاا ندازی تاں اکثر ہوندی ای رہندی اے۔
ایسے خیال نوں ساہمنے رکھ کے اوہنے دُوجی وار ریفل ٹکٹ خرید لئے پر دُوجی وار ای کیہ‘ اوس توں اگلی وار وی اوہدا کوئی انعام نہ نکلیا۔ ہر وار پہلاں وانگ ہوندا رہیا‘ ریفل ٹکٹ خرید کے سنبھال کے رکھنا‘ قرعا اندازی دا نتیجا چھپن والے دن اخبار خریدنا‘ نمبر ملانا‘ دُوجی وار نمبر ملاناتے فیر مایوس ہو کے ٹکٹ سُٹ دینا۔ ایہ اوہدا ای نہیں سگوں دفتر دے ہور کئی کلرکا ں دا وی معمول بن گیا سی پر انعام نہ نکلن اُتے اوہدا دِل دُوجیاں نالوں بُہتا سڑدا۔ دُوجے ہر وار اِک دوٹکٹ لے کے بھُل جاندے سن‘ صرف قرعا اندازی والے دِن نمبر ملاندے تے ایہ سوچ کے ٹکٹ پاڑ سُٹدے کہ چلو مریضاں دی مدد ہو گئی پر اوہنے ریفل ٹکٹ خریدن لگیاں کدی وی مریضاں دی مدد دا خیال دل وچ نہیں سی رکھیا‘ ایسے لئی اوہ انعام نہ نکلن اُتے اپنے پیسے ضائع سمجھدا سی تے فیر تنگ آ کے اوہنے پکا ارادا کرلیا کہ اوہ آئندا ریفل ٹکٹ اُکا ای نہیں خریدے گا سگوں جے کسے ہور کلرک ساتھی نے ایہ ٹکٹ خریدن دا ارادا ظاہر کیتا تاں اوہنوں وی منع کردیوے گا۔
اوس دِن اوہنوں گھر واپسی ویلے موقعا وی مل گیا۔ پنچر ہو جاون پاروں سائیکل اوہ سویرے گھر ای چھڈ آیا سی۔ چھُٹی ویلے تِرکھے قدم ٹُردا اوہ گھر جا رہیا سی کہ پِچھوں اسلم وی آ رَلیا۔
”آ بئی منظور بہ جا کیِرئر اُتے۔ اگلے چونک تے لاہ دیاں گا تینُوں۔“ اسلم نے اوہنوں صلح ماری۔
”تُوں ایدھر کِتھے؟“ کیرئر اُتے بہندیاں اوہنے پُچھیا۔
”او یار تینُوں پتا ای اے‘ میں نِیویں سڑک ولوں وی جاندا آں‘ اج دو چار ریفل ٹکٹ لینے سن ایس لئی سوچیا اوہ لے کے اگلے چوک توں گھر مُڑ جاواں گا۔“
”ریفل ٹکٹ لینے سن؟ کیہ پیسے ضائع کرن لئی تینُوں ہور کوئی تھاں نہیں لبھی؟“
”یار دو چار روپیاں دی تے گل اے۔ مریضاں دی مدد وی ہو جاندی اے تے انعام نِکلن دا چانس وی ہوندا اے“۔ اسلم بول رہیا سی یاں ٹکٹ ویچن والا مُنڈا‘ اوہ فیصلا نہ کر سکیا۔
”ہُونہ! انعام! توں کِنے چِر توں ٹکٹ خرید رہیا ایں؟“
”یار میں تاں ہر وار دو چارٹکٹ خرید لیناں‘ انعام نِکلے یاں نہ نکلے۔“
”سبھ ٹھَگّی اے۔“ کوئی نہیں نِکلدا انعام شِنام۔ میں آپ تیرے ہار ٹکٹ خریددا ساں پر ہُن میں ایہ کم چھڈ دِتا اے۔ خاہ مخاہ پیسے ضائع کرن نالوں کوئی پھل گھر لے جائیے تاں بچے وی خُش ہو جاندے نیں۔ ہروار لکھّاں لوک ٹکٹ لیندے نیں تے انعام کل اِکوِنجا نیں۔ کِہدا کِہدا انعام نکلے گا۔“ تے ایس سارے چکّر وچ نقصان کِہدا اے؟ صرف ساڈا۔ تیرے میرے جہے انعام دے لالچ وچ اوہناں دے بوجھے بھر دیندے نیں تے ریفل والے پیسے کھرے کر کے اپنی راہ لگدے نیں۔“ جواب وچ اوہنے پوری تقریر جھاڑ دِی۔
”یار گل تاں تیری ٹھیک اے پر مریضاں دی مدد۔“
”مریضاں دی مدد دے ہور بتھیرے طریقے نیں۔“ اوہنے گل وِچکاروں کٹ دِتی۔
”اچھا یار تُوں کہندا ایں تے نہیں لَیندے ایس واری………… چوک آ گیا اے‘ میں ایتھوں سجے مُڑ جاناں۔“ اسلم نے اپنی صلاح دِتی۔
”سائیکل ہولی کر میں لَہ جاواں ……………… تے ہاں جہڑے پیسے تُوں ریفل ٹکٹاں تے ضائع کرنے سن‘ اوہناں دا بچیاں لئی پھل لے جاویں۔“
اسلم نے سائکل ہولی کردِتی تے ٹکٹ لئے بِنا مُڑ گیا۔
اسلم نُوں ریفل ٹکٹ خریدن توں ڈَک کے اوہنوں انج جاپدا پیا سی جِویں اوہنے ریفل والیاں کولوں اپنا انعام نہ نکلن دا بدلا لے لیا ہووے۔ اوہ ٹُردیاں ٹُردیاں اپنے آپ نُوں ہولا پھُل محسوس کرن لگ پیا۔
دُوروں ای اوہنوں سٹال اُتے ٹکٹ خریددے لوکاں دا ہجوم دِسن لگ پیا۔ لوک ٹکٹ خرید رہے سن‘ نِکے پاسے اپنا ناں پتا لکھ کے ڈبے وچ پا رہے سن۔ سٹال اُتے بیٹھا مُنڈا رَٹّے رَٹائے فقرے دُہرا رہیا سی۔
”قُرعا اندازی وچ صرف اِک دن باقی رہ گیا جے۔ ایہ موقعا وار وار نہیں آؤنا۔ کیہ پتا کل پہلا انعام تُہاڈا ای نِکل آوے۔“
”ہُونہ…………! پہلا انعام تہاڈا ای نِکل آوے۔ بھلا کِسراں؟“ اوہدے دماغ نے طنز نال سوال کیتا۔
”قسمت ازماون وچ کیہ حرج اے؟ صرف اِک روپے دی گل اے۔“
”صرف اِک روپیا؟ ہُن تے چاہ داکپ وی دو روپے دا ہوگیا اے۔“ اوہنے سوچیا۔ اوہ دن وچ چاہ دے کِنے ای کپ پی جاندا سی۔
”پہلا انعام تُہاڈا وی نِکل سکدا اے“ مُنڈے نے لوکاں نُوں پرچایا۔ اوہنوں جاپیا جِویں مُنڈا صرف اوہنوں ایہ گل آکھ رہیا سی۔
”ایہ موقعا فیر نہیں آونا۔ صرف اج دا دن باقی رہ گیا اے۔“ مُنڈے نے اک ہور وار کیتا۔ منظور سٹال دے بِلکل نیڑے اپڑ چُکیا سی۔ اوہنے ایویں ای پِچھے مُڑ کے ویکھیا۔ اسلم کدھرے دُورجا چُکیا سی۔ اوہدا کوئی ہور واقف کار وی دُور یاں نیڑے موجود نہیں سی۔
”صرف اِک ٹکٹ لے کے ویکھاں ایس واری۔ کیہ پتا مُنڈے دی گل ای ٹھیک ثابت ہو جاوے تے قسمت میرے اُتے مہربان ہو جاوے۔“ اوہنے سوچیا تے بوجھے وچوں اِک روپیا کڈھ کے ٹکٹ ویچن والے مُنڈے ول کر دِتا۔
٭……٭……٭
