عاصم پڑھیار دا شعری پراگا ”کرونبلاں“
عاصم پڑھیار جس سماج دی واسی اے اوہ روگاں نال پُرچیا ہویا اے ایہ روگ جسمانی وی نیں تے روحانی وی نیں۔اجوکے سمے وچ وسدا انسان جویں جویں فطرت توں دُور ہویا اے اوس دے موڈھیاں تے دُکھاں دا بھار ودھ گیا ہویا اے۔چاندی ورگے اکھر لے کے محبوب دے رُوپ نوں بیان کردیاں ہوئیاں اوہ جو لکھتاں ساہمنے لیاندے نیں اوہ آپے ای سونے ورگیاں لکھتاں بن جاندیاں نیں۔ کنڈھ تے جیون چاء کے، کھلرے پُلرے”اَدھ پڑدّھے مصرعے“نوں مکمل کرن دی تانگھ تے بے وساہی نال جو لکیراں کھِچیاں گئیاں سن اوہناں نوں اُرلی پار توں پرلی پار تک جاون لئی پنچھیاں نوں تلاشی دیون والی علامت نوں ویکھدیاں ہوئیاں اوہ اِک ودھیا علامت نگار دے طور تے پڑھنہاراں نوں مُڈ ھ وچ ای اپنے ول کھچ لیندے نیں۔اوہ”پورا روگ“ جو سُوجھ رکھن والیاں نوں لگ جاندا اے اوہ حیاتی نوں سُوجھ ہوون دی وجھا توں جویں بھوگ رہیا ہوندا اے ایسے لئی تاں ایہ شاعر وی انج لکھدے نیں:
”پورا روگ
ادھا روگ حیاتی ہے جے؟
ادھا روگ اے شاعری
پر میں دوویں بھوگ رہیا ہاں
سِر دے بھار کھلو کے
پورا روگی ہو کے!“ص۔35
ایہ نظم تاں نِکے نِکے پنج مصرعیاں اُتے ادھارت اے پر ایہدے وچ جیون دا جہڑا فلسفا بیانیا گیا اے اوہ وڈا اے جس نوں بیانن لئی بیانن ڈھنگ تے عبور ضروری ہوندا اے۔”کدوں میں اُلیکساں؟“ وچ اوہ کھچرے وسیب دے فسانیاں توں ہٹ کے نویاں نکور نظماں دے اُلیکن دی جو سدھر رکھدے نیں اوہناں دی سدھر ایس پراگے دیاں نظماں وچ پوریاں ہوندیاں وکھالی دیندیاں نیں۔
نِکیاں نظماں وچ وڈیاں گلاں کرن دی اِک مثال انج دی وی اے:
”تیجی پِیڑھی
پہلی پِیڑھی ہا سا ہسے
دوجی پِیڑھی روئے
ہُن تے پتھر ہوئے“
اوہناں دیاں نِکیاں نظماں دا تاثر لمیاں نظماں نالوں بہتا اُگھڑواں تے ودھیا لگدا اے جو پڑھنہاراں نوں تھوڑے لفظاں وچ مل جاندیاں نیں پر ایہناں لفظاں دی چَون کردیاں لکھاری نوں زبان و بیان نوں بڑی برِیکی نال ویکھنا پیندا اے۔آپ دیاں نظماں وچ کہانیاں نیں،سدھراں،رہتل،وسیبا،باجرے کنکاں دے سٹے ،آبھو ہوئیاں کنکاں تے جیون دے وکھ وکھ رنگ نبھاندے لوکاں دی گل وی اے جو اجوکے سمے کدھرے نہیں لبھیاں جا سکدیاں نیں تے ایہناں دی بھال نوں ای شاعر نے اندر کھلرے کرب نال بیانیا اے کیوں جے اوہ سارے حالات اُنجے دے اُنجے ای چاہندے نیں جو دھرتی دے واسیاں نے وسار دِتے نیں۔ورھے دی کالی رات وچ جیون والے لوکاں نے لاشاں دے انبار ویکھے نیں جس نال جیون وچ ڈر دا مُڈھ بنیا اے ایسے ای ڈر نوں اوہناں نے تشبیہاں تے استعاریاں نوں نویں ڈھنگ نال بیانیا اے۔
”میں ایویں چِیک نہیں ماری
کسے انبراں توں سٹے نیں
ستارے توڑ کے راتیں
نہیں لاشاں لبھدیاں پئیاں“ ص۔59
پنجاب اندر مُکدیاں ثقافتاں دی کہانی نوں اُلیکنا چاہنا ایس شاعر دا سبھ توں ودھیا رنگ اے پر ایس موضوع نوں اوہ بیان کردیاں ہوئیاں اِکساہرتا توں بچن دا بھر پور جتن کردے نیں۔نصیر بلوچ نے آپ دی شاعری بارے انج تبصرا کیتا اے:
”کرونبلاں علامت اے اوہناں نرم و نازک رشتیاں دی جہناں رشتیاں نال پنجاب دے وسیب دا سُہپن جُڑیا ہویا اے۔“ص۔12
”حد نہیں“ وچ ادھ پڑدھے جیون نوں جین والے لوکاں دی کہانی اے جو اپنی مرضی نال جیون دا خاب ویکھدے ویکھدے لنگھ جاندے نیں۔ایسے طرحاں دا فلسفا اوہناں دی نظم ”رڑک“ و چ وی ملدا اے جدوں سوچاں نال برہا تے نفس نال روحاں دا ناتا بن جاندا اے۔ایہ سوچاں انسان نوں جیون دا نواں وَل سکھاندیاں نیں تے اپنے اندروں اندر چِیکاں نوں گھُٹ کے مار دیندے نیں۔انھیری رات نوں مکاون دی چاہ کیوں جے شاعر نوں پتا اے کہ انھیریاں راتاں دا جیون بہت تھوڑا اے ایہناں نے اخیر مُک ای جانا ہوندا اے ایس لئی جِنا چھیتی اے مُک جاسی چنگا اے۔
”جو کَنّی مار جیندے نیں
اوہ بھوئیں تے بھار ہوندے نیں“
دہشت گردی دی نندیا کردیاں ہوئیاں اوہناں دی نظم ”کوہڑک“ ویکھی جا سکدی اے جو دہشت گردی نال کھلرے دُکھاں نوں ویکھدے نیں۔ایہدے وچ پواڑے پاون والے لوکاں دی وی گل اے جہناں نے ہُسڑپیدا کیتا ہویا اے۔اوہ امن دی آس دے لاڑے نوں گھوڑی چڑھدا ویکھنا چاہندے نیں۔”وسدا پنجاب“ تے ”پنجاب چلیے“ ایس توں وکھ ہورنظماں وچ وی پنجاب نال محبت عاصم پڑھیار دیاں نظماں وچ خاص جھلک ملدی اے۔آپ دی ہر نظم وچ محبت دا بھیت چُھپیا ہویا اے ایہ محبت پنجاب دی ہووے وسیب یاں رہتل دی ،ایس نوں اِک اِک اکھر وچوں وی بھالیا جا سکدا اے۔عاصم پڑھیار نے لال انھیری دے پچھے کالی گھٹا نوں لکو کے بیانیا اے۔اوہ اپنے ایس پراگے دی آخری نظم وچ جویں اپنیاں سدھراں نوں اُلیک رہے ہوون:
”حیاتی ہیر جے ہوندی!
حیاتی ہیر جے ہوندی
چنھاں دے بیلیاں دے وچ
بنا چُوری کھلی ہوندی
تے ویلا چاردا پھردا
سیالاں دے اجے جھنگ وچ
کسے چوچک دیاں مجھاں“ص۔128
ایس کتاب وچ ”کیہ“ نوں ”کی“ تے ”نے“ دی تھاں ”نیں“ نوں لکھیا گیا اے جس نال پڑھن والا کدھرے کدھرے کوفت دا شکار ہوندا اے۔مجموعی طور تے نظماں دِل تے دماغ وچ لہہ جاون والیاں نیں جو سوچن دی پریرنا وی دیندیاں نیں۔عاصم پڑھیار دے ایس شعری پراگے نوں کتاب پبیلیشرزلاہور ولوں چھاپیا گیا اے کُل صفحے128تے مُل تِن سو روپے اے۔
٭ ٭ ٭ ٭ ٭
