اینا تاں اوہ کر سکدا سی
علی انور احمد
December 11, 2019
ایہ دو ہزار ستارھاں (سن 2017)دے کسے مہینے دی گل اے۔ پہلوں تاں چودھری جبار نے سلیمے نائی نوں لت مار کے منجی توں تھلّے ڈیگیا۔ اوس توں پچھوں اوہنوں مُکّے، گھسُنّ تے بھُڑُچّ مارن لگ پیا۔ جِنّا ہویا سلیمے نے اپنیاں بانہواں نال اپنا مُونہ سر لکو کے بچن دی کوشش کیتی۔ اخیراوہ بھوئیں ڈِگ پیا۔
ہُن چودھری دے ہتھ پِیڑ کرن لگ پئے سن۔ ہُن چودھری اوہنوں سجے پیرنال ٹھُڈّے مارن لگ پیا۔ سلیما نائی گُچھو مُچھو ہو کے بھوئیں تے رِڑھدا کھُڑدا ٹھُڈّے کھاندا رہیا۔
چودھری ٹھُڈے مار مار ہف گیا تاں ساہو ساہی تے غیض و غضب وچ پاگل ہوئے چودھری نے ایدھر اودھر کسے ڈانگ یاں سوٹے دی بھال وچ نظربھجائی۔ نائی دے نصیب چنگے کہ نیڑے تیڑے کدھرے سوٹا نہیں سی پیا۔ نائی نوں کُٹیندیاں ویکھن والیاں تماشائیں جد چودھری جبّارنوں اپنے ول جھاکدیاں ویکھیا تاں اوہ اک اک دو دو پیر پچھانہ کھِسکن لگ پئے۔
”کوئی جِنا بھج کے ڈانگ لیاویا جے‘ ایہ کُتّا نائی اج منجی تے ای گھر جاوے گا۔“ چودھری جبّار گھرُکدیاں گھرُکدیاں آکھیا۔ ڈرے تے سہمے ہوئے عام عوام تے کمی کمین واہوا سارا پچھانہ ہٹ گئے۔
تے ایہ دو ہزار سولھاں (سن 2016) دے شروع مہینے دی گل اے۔ سلیما نائی نواں نواں وہیجیا اے۔ اوہدی ووہٹی اوہدی پھُپھی دی دِھی اے۔ اوہ اوہنوں کُجھ زیادا ای پیاری اے۔ تاں ای جدوں اوہدی بیوی دا اوہدی ماں نال گُزارا نہیں ہویا تاں اوہ فورن ای اوہنوں لے کے اپنے پیو نالوں گھروں باہروں وکھرا ہوگیا اے۔ پِنڈ دے اک دو پگ بنھ معتبر بندیاں سلیمے تے اوہدے پیو نوں اوہناں دی سیپی آلے گھر ونڈ دِتے۔ اوہدے پیو نوں ہُن اکھّاں توں تھوڑا مٹھا دِسن لگ پیا سی۔ ہتھ وی رَتا کنبن لگ پئے سن۔ شاید ایسے پاروں چودھری جبار نے سلیمے نوں اپنی خدمت لئی چُن لیا۔
فیر ایہ ہویا کہ اِک دن چودھری جبّار نے کدھرے سلیمے دی بیوی نوں ویکھ لیا۔
”ایہ تاں مُونہ زوراتھری بیہان اے“ چودھری دے مونہوں نکلیا۔ بھاویں پہلے والی گل نہیں سی رہی پر حالے وی چودھر ی جبّار بھار سہن جوگ ہویاں اتھریاں وچھیریاں تے لادو گھوڑیاں اُتے سواری کرن وچ اِکّو جِنی مہارت رکھدا سی۔ سلیمے والی نویں بیہان اک دو واری گلّیا فر رواں ہوگئی۔
بڑی چھیتی سلیمے نُوں پتا لگ گیا کہ اوہدی گھوڑی کسے ہور دی پیلی دے موٹھ چرن لگ پئی اے۔ سلیمے نوں بھلی بھاتی پتا سی کہ اوہدی گھوڑی بے دوس اے۔ سارا گُناہ چودھری دا اے جہنے اوہنوں جھُبو ای ایسراں دا پایا اے کہ اوہ بے وس ہو گئی اے۔
”ڈُلھے بیراں دا حالے کُجھ نہیں وِگڑیا۔“ آکھ کے اوہنے بھوئیں اُتے ڈِگے بیر دُبارا جھولی وچ پا لئے۔ گل ایتھوں تیک رہندی تاں اوہدے لئی خیر صلّا سی پر کُجھ دِناں بعد اوہنے ویکھیا کہ بیر دُبارا ڈُلھے پئے سن۔ ہُن اوہ جد وی مِٹیو مِٹی ہوئے بیراں نوں سمیٹ سماٹ کے پُونجھ پانجھ کے دُبارا جھولی وچ پاندا کسے پاسیوں چودھری سر کڈھدا تے ہتھ مار کے اوہدے بیر ڈولھ دیندا۔ اوہ اک گِدڑ سی تے اوہدا واء اک شیر نال پے گیا سی۔ ایہ شیر ماڑیاں دیاں بھیڈاں داڑھدا پھِردا سی تے کوئی اگوں سر چُکن والا نہیں سی۔
سلیمے جدوں خُد نوں ہر پاسیوں مجبورویکھیا تاں اوہ ہور دیاں ہور سوچاں دیاں گھُمن گھیریاں وچ غوطے کھاون لگ پیا۔ سوچا ں اوہدے نال عجیب کھیڈاں کھیڈدیاں۔ اوہ سوچاں وچ اوہ کُجھ کر جاندا جہڑا حقیقت وچ کرنا ڈاڈھا اوکھا تے مُشکل سی۔ سوچاں وچ اوہ خُد شیر بن جاندا تے چودھری اوہدے ساہمنے گِدڑ ہوندا۔ اوہ ایس گِدڑ نوں جہڑا پہلوں وی اوہناں دے واڑے دیاں کچریاں کھاندا تے خراب کردا رہیا سی، چیر پھاڑ کے رکھ دیندا۔ پر ایہ صرف خیال ای سن۔
اصلوں اوہدے جوڑاں وچ اوہدا پیو بیٹھا سی جہنے اوہنوں ہمیشا ایہ ای سمجھایا ”سلیمیا پُتر اسیں کمی آں‘ اسیں پِنڈ دے سارے گھراں وچ جانا ہوندا اے۔ سانوں ہر گھر وچ کھُلھی آوا جاوی تد ای مل سکے گی جدوں اسیں اپنیاں اکھّاں‘ کن تے اپنا مُونہ بند رکھاں گے۔ جو کُجھ ویکھنا اے، جو کُجھ سُنیا اے اوتھے ای وسار دینا اے۔“ دوجی مت اوہدے پیو اوہنوں ایہ دِتی سی ”پُتر‘ چیتے رکھیں کُتّا کدی وی شیر دی تھاں اُتے نہیں بیٹھ سکدا۔ جہڑے کُتّے وی کدے شیر دی تھاں بیٹھن دی جُرئت نہیں کیتی اوس کُتّے دا فیر اُگھ سواہ نہیں نکلیا۔“ اپنے پیو دی ایہ مت اوہنے اپنے پلّے بنھی ہوئی سی۔ پر ہُن اوہ ہرکھ نال سوچدا پیا سی کیہ ساریاں ہٹکاں روکاں ٹوکاں تے مناہیاں صرف ماڑیاں لئی ای نیں۔ ٹھیک اے کُتا شیر د ی تھاں نہیں بیٹھ سکدا پر ایہ کتھے لکھیا ہویا اے کہ شیر، کُتّے دی تھاں بہ سکدا اے۔ شیر نُوں وی فیر کُتّے دی تھاں تے نہیں بیٹھناچاہیدا۔ جے کوئی شیر انج دی حرکت کرے تاں فیر اوہدی وی اوہیو سزا ہونی چاہیدی اے جہڑی کُتّے نوں دِتی جاندی اے۔
سلیمے نائی نے سُنیا ہویا سی کہ حدوں بالھے خطرناک تے مشہور ڈکیت جگے دا گل اک نائی نے ای اپنے اُسترے نال وڈھیا۔ اودوں ای ایہ بولی ہر کسے دے مُونہ تے چڑھی سی۔
جگا ماریا بوڑھ دی چھاویں تے
نو من ریت بھِجگئی
اپنے ذات بھرادی دلیری دا ایہ کارا یاد کر کے اوہ سوچدا کیہ اوہ وی چودھری دا گل اپنے اُسترے نال وڈھ سکدا اے۔خیالاں وچ تاں اوہنے کِنّی ای وار چودھری دا گل وڈھیا سی، پر سچّی مُچّی؟
اوہ سوچدا جے اوہنے سچّی مُچّی چودھری دا گل وڈھ دِتا تاں اوہ جاوے گا کِتھے؟ چودھری دی کہانی مُکن دے نال ای اوہدی کہانی وی مُک جانی
اے۔
اوس دن اتوار سی۔ سلیما نائی پِنڈ وچ ای اِک گھر دے بالاں دے وال بناون گیا۔ اوتھے دو زنانیاں آپو وچ گلاں پئیاں کردیاں سن۔ اوہ مُونہ دھیانے اپنے کم وچ لگا ہویا سی۔ زنانیاں دیاں واجاں اوہدے کنّاں وچ پیندیاں پئیاں سن۔ اِک واہوا عُمر دی زنانی دُوجی نوں آکھدی پئی سی۔
”تیری بھین دا سُنیا‘ بڑا افسوس ہویا۔ اللہ تیری بھین دا گھر بہشتاں وچ کرے۔ رب اگے کہڑا زور اے بھیناں اوہ بھاویں پکی وڈے بھاویں کچی۔ اُنج ہویا کیہ سی؟“
”کیہ دساں بھیناں‘میری بھین نوں اوہ نامراد بماری سی‘ جہنوں شُوگر آکھدے نیں۔ اوہدے سائیں اپنی حیثیت توں ودھ کے اوہدا علاج کرایا۔ اصلوں واہوا چر تاں اوہنوں پتا ای نہیں لگا کہ کہڑی بماری اوہناں نوح چنبڑ گئی اے۔ اودوں پتا لگا جدوں بماری بہت زیادا ودھ گئی۔ جدوں پتا لگا تاں فر میرے بھنویئے پیسے نوں پیسا نہیں سمجھیا۔ دیسی حکیماں کول لے کے گیا۔ انگریجی ڈاکٹراں نوں وی نوٹاں دیاں دتھیاں دِتیاں۔ تویت دھاگا، دم درُود……………… پُوری واہ لائی۔ بڑے گھوڑے بھجائے پر ایہ مُوذی مرض کسے دے وی قابو وچ نہ آیا۔ سُک کے تیلھا ہو گئی میری بھین۔ اُکّا سیہانی نہیں سی جاندی اوہ“ اوہ ساہ لین لئی رُکی تاں پہلی نوں گل کرن دا موقعا مل گیا۔ ”ہاں ایہ نویاں نویاں بماریاں، جہناں نکھٹیاں دے کدے ناں وی نہیں سُنے سن‘ پتا نہیں کِتھوں آگئیاں نیں۔ میں تاں سُنیا سی۔ پتا نہیں کون‘ ایہ چیتے رُڑھ پُڑھ جانے نوں اگ لگے، دسدا پیا سی کہ اوہ وچاری بڑی تسیہیاں لے لے مری۔ اکھے اوہدی لت کٹی گئی سی؟“
”اوہ ای تاں تینوں دسدی پئی ساں ایہ شُوگر نکھا پھنی ایہو جہی بماری اے‘پیر دا زخم چھیتی کیتیاں نہیں بچدا ایس اونتر جانی بماری وچ۔ آکھدے نیں ایہدا زیادا زور پیراں وچ ہوندا اے۔ کسے بڑی چنگی قسمت والے دا ویکھو جے پیر دا زخم بچ جاوے۔ جے ودھاون ودھ جائے تاں فر پیر یاں لت کٹنی پیند ی اے۔ بچن دی گارنٹی فر وی کوئی نہیں۔“ ”ایہ تاں فِر بڑی خطرناک بماری اے“
”ہاں بھیناں میری بھین دے سجّے پیر دے انگوٹھے اُتے لُووّا(خارش) ہویا۔ اوہنے ذرا زیادا لُوہ لیا۔ پہلوں نِکا زخم بنیا۔ اوہنے زیادا پروا نہ کیتی۔ نِکے زخم توں وڈا زخم ہویا تاں اوہ بھجے ڈاکٹراں ول۔ اودوں تائیں گل ڈاکٹراں دے وسّوں باہر ہو گئی ہوئی سی۔ علاج ہویا پر زخم چرگل بن گیا۔ ڈاکٹراں آکھیا ”شوگر پاروں زخم زیادا خراب ہو گیا اے جے پیر نہ کٹیا گیا تاں زہر توڑ ساری لت وچ پھیل جاوے گا۔ لے بھیناں جدوں کوئی چارا نہ رہیا تاں پیر کٹوانا پیا۔“ ”مینوں تاں کسے دسیا سی اوہدی لت……“
”پیر کٹوا کے اوہ سمجھی اوہ بچ گئی اے پر اوہ بچی بُچی کوئی نہیں سی۔ کُجھ مہنیاں پچھوں پتا لگا بقایا لت نوں شور چل گیا اے۔ دُبارا ڈاکٹراں کول گئے تاں اوہناں گوڈے توں تھلّے لت کٹن لئی آکھیا۔ ہرکھ دا ماریا نرکھ نوں سر دیندااے۔ نالے سیانے آکھدے نیں سارا دھن جاندا ویکھئے تاں ادھار دیئے لُٹا۔ اوہناں سوچیاں بھلا جے شور چلی لت وڈھیاں اوہ بچ جاوے۔ ڈاکٹراں گوڈے توں تھلے لت کٹ دِتی۔
لت کٹوان توں بعد میری بھین سوچیا ہووے گا شاید بماری اگانہ نہ ودھے‘ پر ایڈے چنگے نصیب ہوندے تاں ایہ بماری ای کیوں لگدی۔“ اوہ ڈسکن لگ پئی۔ سُنن والی مائی نے وی اپنامُونہ روون والیاں ورگا بنا لیا۔ فر اوہدیاں اکھّاں وچ وی پانی آ گیا۔
کُجھ چِر بعد چُنّی دے لڑ نال اکھّاں تے نک پُونجھ کے اوہ دُبارا آکھن لگی۔ ”پتا نہیں کہدی نظر لگ گئی۔ میری پھُلّاں ورگی بھین نُوں۔ ککھ نہ سہندی جِندڑی نوں پہاڑاں جِڈے تے پہاڑاں توں ودھ بھارے بھار چُکا دِتے قسمت نے۔ تِناں چونہواں مہینیاں پِچھوں پتا لگیا شورمُکیا نہیں اگے ودھ گیا اے۔ ہُن زہر نوں اگے ودھن توں روکن لئی پٹ کولوں لت کٹنی پئی۔ تن وار لت کٹ گئی میری معصوم بھین دی بچی فر وی نہ نبھاگی۔ پتا نہیں کہڑی ڈاین کھا گئی اوہنوں۔ کسے اِک پُتر یاں دِھی دی خُشی وی نہ ویکھ سکی وچاری“
بھرے من نال گل کردی دا اِک وار فر گچ بھر آیا۔ پہلوں اوہنے چُنی دا پلو مُونہ وچ لے کے اپنی چِِیک نوں روکن دا جتن کیتا فیر بھُھاں مار کے روون لگ پئی، نال ای اوہنوں حوصلا تے ڈھارس دیون لئی اوہدے نیڑے ہو کے اوہدا سر پلوسن لگ پئی۔
سلیمے نائی دے کنّاں ایہ ساری گل بات سُنی تے اوہدے دماغ نے ایس ساری کتھا نوں فِیڈ کرلیا۔
”چودھری جبار نوں وی تاں شوگر اے۔ تاہیوں تاں میں جد وی اوہدے ہتھاں پیراں دے نہوں لاہون لگنا آں اوہ وار وار بڑی احتیاط کرن دا آکھدا اے۔“ سلیما سوچدا پیا سی اوہنوں چودھری جبّار دے آکھے ہوئے الفاظ اِن بِن یاد
سن۔“
”ویکھیں سلیمیا کچا نہوں نہ لاہ دیویں‘نہیں تاں میرا زخم کوئی نہیںبچنا۔ میرے پیر تے خاص طور تے کھبّے پیر دے انگوٹھے دا کچّا نہوں لاہونا انج ای اے جویں مینوں قتل کرنا۔ بندے دے کھبّے پاسے دل ہوندا اے۔ کھبّے پیر دے انگوٹھے دا کچا نہوں لاہویں گا تاں سٹ سِدھی دِل تے وجے گی تے دِل دی سٹ ہُن میتھوں جری کوئی نہیں جانی۔
”ایس ظالم شُوگر میرے وچ ککھ نہیں چھڈیا۔ سیونک وانگوں میری دیہی نوں چٹ کر گئی اے۔ ہُن تاں بس کھولر ای رہ گیا اے۔ پیرنوں لگیا زخم میری جان لے کے ای ٹلے گا۔“
نائی نوں اوس رات ایویں کچی پکی نیندر آئی۔ اوہ ساری رات منجی اُتے اُسل وٹے لیندا رہیا۔
تے جویں کہ اسیں شروع وچ دسیا اے ایہ سن 2017 دے کسے مہینے دی گل اے۔ سلیمے نائی اوس دن جگے ڈاکو دا گل اُسترے نال وڈھن والے نائی دے حوصلے‘ جرئت تے دلیری دا پتا نہیں کِنواں حِصّا اپنے اندر جگایا تے چودھری جبّار دے کھبّے پیر دے انگوٹھے دا کچا نہوں لاہ دِتّا۔