ولادیمیر نبوکوف دا اَج 121واں جنم دیہاڑ اے

ولادیمیر نبوکوف دا اَج 121واں جنم دیہاڑ اے

راشد محمود بٹ

نبوکوف دا نا ادب پڑھن والیاں لئی نوا نہیں۔ اوہناں تے اوہناں دے کم بارے کئی کتاباں تے سینکڑیاں وچ مضمون چھپ چکے نیں۔

گھٹ لوکائی اے گل جاندے نے کہ او اک وڈے ساہتکار دے نال نال کیڑیاں دے ماہر (انٹومولوجسٹ)، تے شطرنج دے کھلاڑی وی سن۔

اوہناں دا جنم 22 اپریل 1899ء نوں سینٹ پیٹرزبرگ (روس) چے ہویا، اوہناں دے پیو ولادیمیر دیمیتریوچ نبوکوف اک وکیل، صحافی تے سیاستدان سن۔ اوہناں دے دادا دیمتری نبوکوف، الیگزینڈر دوم دے دور وچ روس دے وزیر انصاف وی رہے۔ اوہناں دیاں جڑھاں چودھویں صدی دے تاتار شہزادے "نبوک مورزا" نال جا ملدیاں نے۔

نبوکوف بھین بھراواں وچ سبھ توں وڈے سن، اوہنے دے اک بھرا نازی کیمپ وچ مارے گئے۔ نبوکوف دے گھر شروع توں ای تن زباناں بولیاں جاندیاں سن: روسی، انگریزی تے فرانسیسی۔ نبوکوف دا ساہت ول دھیان شروع توں ای سی، اوہدی پہلی شاعری دی کتاب 1916 وچ چھاپے چڑھی جدوں او تینیشیف سکول وچ پڑھدے پئے سن۔ اوہناں دے استاد ولادیمیر گیپس اوہناں دے ساہت دے کم نوں ناپسند کر دے سن۔ کج ویلے بعد جدوں اوہناں دی کتاب "سٹیخی" چھپی تے ایسی استاد دی اک ساک شاعرہ "زینایدہ گیپس" نے اک تقریب وچ نبوکوف دے پیو نوں کہیا "توں اپنے منڈے نوں دس دے، او ہ کدے لکھاری نہیں بن سکدا"۔

1917ء دے روسی انقلاب توں بعد نبوکوف دے والد کج چر وزیر انصاف وی رہے، فیر اوہناں یورپ وچ جلاوطن ہوگئے۔ نبوکوف نے ٹرینیٹی کالج کیمبریج یونیورسٹی وچ زوالوجی، سلاوک زبان وچ داخلہ لے لیا۔ اوہ ایتھوں 1922ء چ فارغ ہوئے، اوہناں نے اپنے ایتھے دے تجربیاں دا ذکر اپنے ناولاں "گلوری" تے "دا رئیل لائف آف سیبسٹین نائٹ" وچ کیتا اے۔

1922ء وچ او گھر والیاں نال برلن (جرمنی) چلے گئے، جتھے ایسے سال اوہناں دے والد نوں قتل کر دتا گیا۔ 1925ء وچ اوہناں "ویرا سلونم" نال ویاہ کر لیا۔ 1934ء وچ اوہناں دی واحد اولاد "دیمیتری نبوکوف" دا جنم ہویا۔ 1937ء وچ او فرانس تے بعد چوں 1940ء وچ گھر والیاں نال او ہ امریکا چلے گئے۔ ایتھے اوہناں نے پہلا کم کیڑیاں دے ماہر دے طور تے کیتا۔ 1945ء وچ او امریکی شہری بن گئے۔

اوہناں نے کورنل یونیورسٹی وچ ساہت پڑھانا شروع کیتی۔ ایتھے ای اوہناں نے 1955ء اچ اپنا سبھ توں ودھیا ناول "لولیتا" لکھیا، جس نال اوہناں نوں قومانتری شہرت حاصل ہوئی۔ اوہناں اپنے شروع دے 9 ناول روسی زبان وچ لکھے تے بعد والے سارے انگریزی چ لکھے۔ اوہناں دے مشہور ناولاں وچ "دا رئیل لائف آف سیبسٹین نائٹ" (1941)، "بینڈ سینسٹر" (1947)، "نن" (1957)، "پیل فائر" (1962)، "ایڈا ار آرڈر" (1969)، "ٹرانسپیرنٹ تھنگس" (1972)، "لک ایٹ دا ہارلے کونز" (1974) شامل نیں۔ اوہنا ں دیاں کہانیاں دیاں یارھاں کتاباں، چار ڈرامے تے کئی شاعری دی کتاباں وی چھپیاں۔

2 جولائی 1977ء نوں نبوکوف سوئیٹزرلینڈ وچ وفات پا گئے۔