سیاست، مذہب تے کرکٹ

الیاس عباسی

کھیڈاں دا ساڈی زندگی وچ بہت کردارہوندااے ایہ سماج لئی بہت ضروری ہوندیاں نیں ایسے لئی ترقی یافتاملکاں وچ ایہدے راہیں سماج نوں سدھاریاجاندااے۔ پاکستان ورگے سماج جتھے انت پسندی، ماردھاڑ تے جھگڑے ، فساد ہوندے رہندے نیں جے ایتھے لوکاں نوں کھیڈاں ول موڑیا جاوے تے ساڈی تخلیقاں صلاحیتاں چے وادھاہووے گا لوکاں دی زہنی تے جسمانی صحت لئی کھیڈ بوہت ضروری اے۔ کئی ملک ایس شعبے تے بہت خرچ کردے نیں تاں جے اوہناں داسماج بیماریاں تے بُرائیاں توں پاک رہووے ایسے لئی تے کہیا جاوندااے کہ جتھے کھیڈاں دے میدان ابادہوندے نیں اوتھے ہسپتال ویران ہوجاندے نیں ایہداوکھالاترقی آلے تے ماڑے ملکاں وچکارکیتاجاسکدااے ۔ کئی ورھیاں توں انگریز سرکارنے ایتھے حکومت کیتی تے کئی کھیڈاں اوہناں راہیں ، ایتھے مشہور ہوئیاں۔ ہڑپاتے موہنجوڈارو دے کھنڈراں توں ملیاشے واں توں پتاچلدااےکہ ایتھے دے وسنیک مڈھ قدیم توں اپناویلالنگھان لئی کھیڈاں کھیڈ دے سن ویلے نال تبدیلی آوندی گئی کئی کھیڈاں دامُک گئیاں تے کئیاں اپنامُہاندراای بدل دتااے۔ برصغیرہرلحاظ نال بھرواں اے ایتھوں دیاں ریتاں تے کھیڈمشہوررہے نیں تے کئی وڈے ناں وی ایس دھرتی تے جمے گاماپہلوان ہوری اپنی کُشتی پاروں پوری دنیاچ ناں کماسکے پنجاب داشایدای کوئی وسنیک ہووے جہنوں ایس کھیڈبارے جانکاری ناں ہووے۔ ایتھوں دے مُنڈیاں دا مشہور کھیڈسی ایہدے راہیں راج ہندوستان توں باہر وی گاماپہلوان ہوراں اپنا تے پنجاب داناں اُچاکیتا۔انگریزاپنے نال فٹ بال، ہاکی،ٹینس، بیڈمنٹن تے ہورناں ودیسی کھیڈاں لیائے اج وی ساڈے ملک داقومی کھیڈہاکی اے اوہ ہن وکھری گل اے کہ ناں قوم ایہنوں کھیڈنا پسندکردی اے تے ناں ای پاکستان دی ہاکی ٹیم ایس قابل رہی اے کہ جت لیاسکے۔ اک اوہ ویلا سی جہدوں ہاکی دے میداناں وچ پاکستانیاں داراج ہونداسی ہر پاسے پاکستانی کھڈاریاں دے ناں سُنن نوں ملدے سن ہن ایہ گلاں پڑھن نوں یاپُرانیاں ویڈیو راہیں ، ویکھن نوں مل سکدیاں نیں جہدوں کھیڈاں دے میدان چے سیاست شروع ہوجاوے، جہدوں کھڈاری تے کھیڈ دے وڈکے اپنا کم چھڈ کے دُوجے پاسے دھیان کرن لگ جاون تے فیرہارتے بدنامی توں نہیں بچیاجاسکدا تے ایہوکجھ ہاکی دے نال ہویا۔ ملک لئی چاردفعاورلڈکپ لیاون والی ہاکی ٹیم ہُن ایس قابل نہیں رہی کہ اوہ اولمپکس کھیڈاں لئی کُوالیفائی وی کرسکے۔ جے ایہہ آکھیاجاوے کہ پاکستانی قوم نوں کرکٹ نال عشق اے تاں غلط نہیں ہووے گا ایسے لئی کرکٹ داکھیڈ کمرشل حیثیت پاروں سبھ کھیڈاں تے بھارااے کئی وارتے انج لگدااے کہ دوجیاں کھیڈاں دی ترقی ناں کرن دی وجھاوی شاید کرکٹ ہووے کوئی اخبارچُک لوو، ریڈیوسن لوو یاں ٹی وی ویکھ لوو ہر پاسے کرکٹ تے ایہدے کھیڈن والیاں دی گلاں میڈیا نے ایہنوں گلیمر کرن چے اپناحصاپایا اج کرکٹرہونا ، ہرجوان دی خاہش اے کرکٹرہون دا مطلب اے کہ تہاڈیاں کئی نسلاں وی تر جاندیاں نیں تے جے ایہ آکھیاجاوے ستے خون وی معاف ہوجاندے نیں تاں غلط نہیں ہووے گا۔ جتھے کرکٹ نے ساڈامان ودھایااے اوتھے ای بدنامی وی گھٹ نہیں کیتی۔ پاکستان دے مشہورتے وڈے کھڈاریاں دی فکسنگ تے کرپشن پاروں ملک تے قوم دی بدنامی ہوئی بلکہ آسٹریلیا تے انگلستان ورگیاں ٹیماں پاکستان نال میچ کھیڈن توں ڈردیاں رہیاں کہ کدھرے کرپشن پاروں اوہناں دی ساکھ ناں خراب ہووے ۔ اک اوہ وی ویلا سی جدوں کرکٹ راہیں پاکستانیاں ملک لئی ناں کمایا فیرپیسہ ، طاقت تے گلیمر آٰیا جیس کرکے ہرماڑیاں دی انٹری گھٹدی گئی تے تگڑیاں دے بچے کرکٹ چے آون لگ پئے جہڑاکوئی بہت ماڑاہونداسی اوہ اک دو سال بعد کڈھ دتاجانداسی جہڑاتھوڑاجہیا وی گُزارا کرلینداسی اوہ ٹیم داحصابن جانداسی۔ ایس چمک دمک پاروں مذہبی لوکاں وی کرکٹ ول دھیان کیتا تے کہی، مولانا لئی قذافی سٹیڈیم چے آن جاون بہت سوکھا ہوگیا، کرکٹاں دا ایمان پیڈھا کرن لئی پی سی بی ولوں وی تبلیغی جماعت دے مشہور مولاناطارق جمیل ہوراں راہیں خطاب دابندوبست وی کیتاجان لگ پیا ہُن کرکٹراں دے ایمان تے کردارلئی محنت ہون لگ پئی تے ایس محنت دوران کرکٹرشاید کھیڈنا بھُل گئے تے سیاست نے وی اپنے پیرجمالئے۔ اک کپتان بن دا تے دُوجاسینیر کھڈاری باقیاں توں حلف لے کے بغاوت دا اعلان کردیندا اجہیا واقعااوہدوں وی ہویاجدوں یوسف تے محمدیونس وچکارجھگڑاہویاتے محمدیوسف تے الزام لگیاکہ اوہناں کھڈاریاں توقرآن تے حلف لتا جہدی بعدوں یوسف نوں سزاوی ملی۔ عامر، آصف تے سلمان بٹ نے ملک نال دھروکردیاں فکسنگ کیتی ایہ واقعاکافرملک یعنی انگلینڈ چے ہویا ٹرائل ہویا آئی سی سی تے انگلینڈ ولوں تناں نوں سزاواں ہویاں تے قید وی بولی ہن تِنوں چھڈکہ فیرپاکستان لئی کھیڈرہے نیں ۔ کئ پاکستان دے سینیر کھڈاری اجہے کھڈاریاں نوں کھڈان توں انکاری ہوندے نیں فیر اُتوں حکم ہوندااے تے اوہ وی دڑ وٹ لیندے نیں ہُن کرکٹ دے میداناں چے کھیڈ گھٹ تے سیاست زیاداہوندی اے۔ طارق جمیل ورگے مذہبی آگوُاں دے لیکچر دا وی کوئی فائدانہیں ہوندااُلٹانقصان ہوندااے ۔ پتا نہیں اسیں کدوں سمجھاں گے کھیڈ نوں کھیڈ رہن دتاجاوے۔ مذہبی تے سیاسی نظریات کسے وی بندے داذاتی معاملا اے کھڈاریاں دی پہلی ذمے داری ملک لئی کھیڈنا تے جتنااے جے پی سی بی نے مشکل فیصلے لتے ہوندے تے فیر عمراکمل یاں جمشید ناصرورگے کھڈاری ملک داناں نا ڈبونداسگوں ہن تسیں جوئے یاں فکسنگ راہیں ودھ کے پیسا کماؤسال دوسال دی سزاتے تھوڑاجہیاجرُمانا دیوو تے فیرٹیم داحصا بن جاوو۔ ایسے دونمبری راہیں پیسے دی آفربہت وڈی ہوندی اے ایہدااندازا ایتھوں لالوو کہ عمراکمل نوں ملکی لیگ دے میچ دیاں صرف دوگینداں ناں کھیڈن دی دو لکھ یورودی آفرہووی تے تن سال بعد اوہ فیرپاکستان دی نمائندگی کرسکن گے ناصرجمشید وانگوں۔ ایس سارے وگاڑدازمادار ، ساڈاسماج اے جتھے اسیں اپنی اصل زماداری چھڈکہ دوجے پاسے رُجھ جانے آں باقی رہ گئی گل وزیراعظم ہوراں دی تاں اوہ نیک تے ایمانداراینے نیں کہ گواہی ہن ملک دے وڈے عالم مولاناطارق جمیل ہوری وی دین لگ پئےنیں۔ شاید ایسے لئی وزیراعظم روک ٹوک نوں مناسب نہیں سمجھدے تے پی سی بی نوں کھُلی چھُٹی اے۔ پوری دنیا چے پاکستان داشملااُچاکرن آلی دھی رانی ثنا ء میر دی ریٹائرمنٹ دی خبر ساڈے میڈیادی توجاوی ناحاصل کرسکی ثناء میرہوراں دی کپتانی چے پاکستان دی ٹیم نے کئی وڈیاں ٹیماں نوں میچ ہروائے شاید سوانی ہون پاروں اوہناں دی جِت، اوہناں دے کارنامے کدھرے دب گئے۔ وزیراعظم ، صدرپاکستان تے ہور سیاسی لیڈراں پاروں کوئی پیغام ، کوئی سلاہن جوگ ریمارکس نہیں آئے کسے وڈے اخبارنوں خراج تحسین پیش کرن لئی اداریا لکھن دی وی لوڑنہیں پئی۔

٭٭٭٭٭