”الکاسب حبیب اللہ“ محنت کش اللہ دا دوست اے

”الکاسب حبیب اللہ“ محنت کش اللہ دا دوست اے

شیخ محمد انور

کسے وی ملک دی ترقی دا انحصار اوہدے محنت کش مزدوراں اُتے اے۔ حکومت نوں پاکستان وچ محنت کشاں دی ماڑی حالت تے اوہدے مسائل اُتے غور و فکر کرنا چاہیدا اے۔ ملک دی معیشت وچ مزور ریڑھ دی ہڈی دی حیثیت رکھدے نیں، پر ایوان بالا وچ مزدوراں دا کوئی نمایندا موجود نہیں۔

پہلی مئی مزدور دیہاڑ عام طو رتے دنیا دے تقریبن سارے صنعتی ملکاں وچ منایا جاندااے۔ پہلی مئی دے حوالے نال دنیا بھر دے محنت کش تقریبن ڈیڈھ صدی پہلے امریکا دے شہر شکاگو وچ رونما ہون والے ایس خون بھرے دکھانت دی یاد ہر سال مناندے نیں جہنے مزدوراں دی داستان نوں گل رنگ بنا دتا۔ شکاگو دے مزدوراں نے پہلی مئی 1886ء نوں 8 گھنٹے دے تعین تے مزدوراں اُتے وڈیریاں دے جبرو تشدد دے سدباب لئی منظم احتجاج کیتا سی تے جلسے جلوساں راہیں اپنے جایز مطالبات دے حق وچ اواز اُچی کیتی پر کارخانے داراں تے اوہناں دی پشت پناہی کرن والے حکومتی اداریاں ایہنوں برداشت نہ کیتا تے محنت کشان دی اواز نوں دبان لئی اوہناں اتے بے دریغ تشدد کیتا۔ گولیاں نال مزدوراں دے جُسے چھاننی کر دتے۔ کئی ملازماں نوں سرعام سڑکاں اتے پھانسی دتی گئی تے شکاگو دی زمین مظلوماں دے لہو نال لال ہو گئی۔ ایس ناروا ظلم نے مزدوراں دی اواز نوں دبان دی بجائے اوہناں دے جذبات دی اگ نوں ہور بھڑکا دتا۔ مزدوراں نے اپنے لیڑے پاڑ کے اپنے ساتھیاں دے لہو نال رنگ کے اپنا جھنڈا بنا کے لہرا دتا۔ ایہ لال جھنڈا اوس دن توں اج تیکر تے رہندی دنیا تیکر لئی مزدوراں دی جدوجہد داعالمی نشان بن چکا اے۔ آخر کار بپھرے ہوئے کفن پوش مزدوراں ساہمنے ظالماں دا غرور تھک گیا تے اوہناں دے تکبر دا بُت پاش پاش ہو گیا ظلم کرن والاں دے ہتھ شل ہو گئے تے جاناں دے نذرانے دین والے مزدوراں دی جہدوجہد کامیاب ہو گئی۔ 8گھنٹے دا دورانیا مقرر کرنا پیا تے آجراں تے حکومتی ایجنٹاں ولوں مزدوراں اُتے روا رکھے جان والے غیر انسانی تے پرتشدد واقعات دا المناک باب مُک گیا تے آخر دولت دے نشے وچ بدمست سرمایا داراں خلاف محکوم تے مجبور مزدوراں دی پہلی فتح سی جہنوں عالمی مزدور تحریک دا نقطا آغاز قرار دتا جاندا اے۔ دنیا بھر وچ مزدور ایس دن نوں مزدور دیہاڑ دے ناں توں مناندے نیں تے منظم انداز وچ اپنے حقوق تے اپنیاں آون والیاں نسلاں دے بہتر مستقبل لئی اپنی جدوجہد نوں تازا دم رکھن دا عزم دہراندے نیں۔ پاکستان دے محنت کش وی اپنی عالمی مزدور برادری نال اِک سُر ہوندے ہوئے مئی دیہاڑ دا تہوار بڑے موثر تے جوش خروش نال مناندے نیں۔ پاکستان دے ہر شہر تے قصبے وچ مزدور تنظیماں ہیٹھ مئی دیہاڑ اُتے شہیداں نوں خراج تحسین پیش کیتا جاندا اے۔ تھاں تھاں جلسے جلوس ہوندے نیں جتھے مزدور اپنے جیالے ساتھیاں نوں خراج عقیدت پیش کردے نیں، جہناں ظلم تے ناانصافی خلاف لڑدے ہویاں اپنیاں جاناں قربان کیتیاں۔ پاکستان دے محنت کشاں دے حالات دنیا دے دوجے محنت کشاں توں مختلف نہیں پر ابتر ضرور نیں۔ پاکستان دی اُساری تے استحکام وچ کسے وی دوجے طبقے دی نسبت محنت کشاں دیاں خدمتاں سبھ توں ودھ نیں۔ ایہدے مقابلے ارباب اختیار ولوں محنت کشاں دے جایز حقوق نوں ہمیشا نظر انداز کرن دی روایت بڑے تسلسل نال قایم اے۔ اسلام مزدور دی مجبوری توں ناجایز فایدا چکن دی بجائے اوہدیاں بنیادی ضرورتاں نوں ساہمنے رکھ کے مزدوری مقرر کرن دا سبق دیندا اے۔تے مزدور دا پسینا سُک جان توں پہلے اوہدی مزدوری دین دا وی درس دیندا اے۔

اسلام وچ حلال روزی کمان نوں سبھ توں بہترین عبادت قرار دتا اے حضورؐ نے فرمایا ”الکاسب حبیب اللہ“۔ محنت کش اللہ دا دوست اے۔ اُنج تے اسیں ناں دے مسلمان آں تے اسلامی نظام لیان دے دعوے کردے نہیں تھکدے پر ساڈے اعمال اسلام دے اصولاں دی نفی کردے نیں۔ کیہ ساڈے سرمایا دار تے صنعت کار ایہنوں تسلیم کرن گے؟ تے جواب نفی وچ اے۔ دنیا دا ہر کم محنت دا مرہون منت ہوندا اے۔ ایس لئی اسیں ویکھیا کہ جہڑے ملکاں دنیا وچ ترقی کیتی اوہناں محنت کش دی عظمت دے تصور نوں اپنایا تے اپنے محنت کشاں تے اوہناں دیاں تنظیماں نوں بغیر کسے جواز دے ناراض یاں دشمن نہیں بنایا۔ پہلی مئی دی تحریک تواریخ دے ابتدائی دور دیاں کڑیاں نال جڑی اے۔ انسان ابتدا توں ای حق دی تلاش تے انصاف دے حصول دا متوالا نظر آوندا اے تے جدوں کجھ پان تے حاصل کرن دی ایہ بے چینی حد توں اگے ودھ جاندی اے تے اوہ لہو اپنے ای لہو توں سچائی دے دیوے روشن کرلیندا اے۔ ساڈے ملک پاکستان وچ بہت سارے بچے ایسے نیں جہڑے موٹر ورکشاپاں، مختلف فیکٹریاں، نان بائی دیاں دکاناں تے ہوٹلاں وغیرا وچ سویر توں لے کے رات تیکر کم کردے نیں۔ ایہ نکے نکے بچیاں جہناں دے ہتھاں وچ قلم ہونی چاہیدے اے ایس عمرے اوہناں دے ہتھاں وچ صنعتی اوزار نیں۔ ایہناں نکے نکے معصوم ہتھاں والے بچیاں دی اکثریت انج دی اے جہناں دے ماں پیو نے اوہناں نوں ایس امید اتے کم اتے پایا اے کہ اوہ کم سکھن تے وڈے ہو کے اپنے ہتھیں کمان گے تے بڈھے ماں پیو دی خدمت کرن گے پر مدتاں تیکر ایہناں بچیاں نوں کوئی اجرت نہیں ملدی تے جہناں نوں ملدی اے اوہ اینی وی نہیں ہوندی کہ اوہ سوکھے حالات ویکھ سکن۔

پاکستان دے محنت کشاں دا احسان طبقاتی نظام اُتے کجھ گھٹ نہیں جہڑے انتہائی گھٹ اُجرتاں اُتے مہنگائی نال لڑدے لڑدے روز جیندے تے روز مردے نیں۔ پہلی مئی دے موقع اتے مزدوراں دا حاکماں توں مطالبا اے کہ ودھدی مہنگائی دے پیش نظر مزدوراں دی تنخاہ گھٹو گھٹ اینی کیتی جاوے جہدے توں اوہ سوکھی زندگی گزار سکن۔ ایس تلخ حقیقت توں کون انکار کرسکدا اے کہ ساڈے معاشرے وچ سبھ توں ودھ جسمانی محنت مزدور کردا اے جہدے باوجود سبھ توں گھٹ معاوضا اوہنوں ملدا اے۔ ساڈی حکومت نے مزدور دی گھٹو گھٹ 17000 رُپئے معاوضے دی جہڑی حد مقرر کیتی سی مزدور طبقا حالے تیکر ایہدے توں محروم اے۔ مہنگائی ایس تیزی نال ودھ رہی اے کہ متوسط طبقیاں لئی وی اپنے مہینے بھر دے اخراجات پورے کرنا ممکن نہیں رہیا تے لوکاں نوں اپنی اک ضرورت پوری کرن لئی اپنی کسے دوجی لوڑ دا گل گھوٹنا پیندا اے۔دیہاڑی اُتے کم کرن والے مزدوراں دے حالات ایہدے توں وی ماڑے نیں کیوں کہ اوہناں نوں کدے کم ملدا اے تے کدے پورا دن انتظار کرن بعد وی خالی ہتھ گھر واپس جانا پیندا اے۔ ایہناں دیہاڑی دار مزدوراں نوں جس دن کم نہیں ملدا اوس دن اوہناں دے گھراں وچ فاقے ہوندے نیں۔

پاکستانی حکومت نے عام بندے لئی سہولتاں توں ہتھ کھچ لیا اے تے رہندی سہندی کسر کرونا وایرس نے پوری کردتی اے۔ غریب مزدور دے بچیاں لئی تعلیم دا حصول ممکن نہیں تے اوہ علاج وی اپنی جیب توں کران اتے مجبور نیں۔ مزدوراں دے حقوق لئی عالمی سطح اُتے وی اواز بلند کیتی جانی چاہیدی اے۔ ایس سلسلے وچ مزدور پیشا بندیاں دی بہبود لئی کم کرن والیاں سرکاری تے غیر سرکاری تنظیماں کافی کردار ادا کرسکدیاں نیں۔

اج پوری دنیا دے حالات تقاضا کردے نیں کہ مزدور لوکائی ساریاں معاشی ناانصافیاں خلاف جدوجہد کرن کیوں جے سرمایا داراں دی سمٹدی دنیا وچ ضروری اے کہ محنت کش وی صنفی تے سطحی تضاداں نوں ختم کردے ہوئے اپنیاں صفاں وچ اتحاد پیدا کرن۔ سرمایا دارانا استحصالی گلوبلایزیشن دا مقابلا صرف محنت کشاں دے عالمی اتحاد تے اکٹھے ہون توں ای ممکن اے۔ پہلی مئی دے موقع اتے سادی دنیا دے محنت کشاں نوں ایس سنگین صورتحال نوں مدنظر رکھدے ہوئے اپنی بقا تے مزدوراں دے حقوق دے تحفظ لئی مضبوط لائحا عمل بنانا ہووے گا۔ فری مارکیٹ دے استحصالی نظام دے خاتمے تے انج دے معاشرتی نظام لئی جدوجہد کرنی ہووے گی جہڑی انصاف، مساوات تے جمہوری طریقا کار اُتے آدھارت ہووے۔ ایہ سبھ اوس ویلے ممکن اے جدوں ساری دنیا دے محنت کش اک ہو جاون۔