کس بلا دا ناں اے؟ "Obsessive Compulsive Disorder"تُسیں کیہ جانو

تُسیں کیہ جانو "Obsessive Compulsive Disorder"کس بلا دا ناں اے

نفیس حیدر

کجھ عام لوکاں دا خیال تے کجھ پڑھے لکھے لوکاں دی تحقیق مطابق کرونا وایرس دی وجھا توں لوکاں دے روّیے وچ منفی سوچاں تے عدم برداشت پیدا ہوئی اے۔ لوکاں دا ایہ خیال تے تحقیق درست اے مگر ایہنوں کسے حد تیکر درست آکھیا جاسکدا اے کیوں کہ کرونا وایرس پاروں لوک کیوں جے کلے ہو چکے نیں تفریح دے کوئی بہتے موقعے باقی نہیں رہے ایہدے پاروں منفی سوچاں تے عدم برداشت پیدا نہیں ہوئی سگو ں ایہدے وچ وادھا ہویا اے کیوں کہ منفی سوچ تے عدم برداشت دا عنصر تے ایس وایرس توں کدھرے پہلے دا ساڈے شعور یاں لا شعور وچ موجود اے۔

عدم برداشت دا عنصر کرونا وایرس توں پہلاں غربت اے تے اوس توں وی پہلاں سیاسی رواج اے جہڑا ساڈے دوالے پروان چڑھ رہیا اے۔ پاکستان دے وزیراعظم جناب عمران خان صاحب ہوراں شروع توں جہڑی زبان ورتی اے اوہدے وچ اوئے فلانے تے اوئے ڈھمکانے دا بے جا استعمال ساڈی نسل اُتے ڈونگھے اثر مرتب کررہی اے۔ عمران خان بارے آکھیا جارہیا اے کہ اوہناں نے اپنے ایس منفی رویے تے گلبات دے ایس ڈھنگ پاروں ہر گھر وچ اِک بدتمیز بچا پیدا کردتا اے۔ جہڑا گھر وچ ہر کسے نال اوئے توئے کر کے بولدا تے گھر دے وڈیریاں نال لڑدے یاں نازیبا گفتگو کردے ہوئے کسے قسم دا جھاکا یاں شرم محسوس نہیں کردا۔

ایس توں وی بہت پہلے جدوں پاکستان وجود وچ آیا تے منفی سوچاں تے عدم برداشت دے عنصر نوں ساڈے تعلیمی نصاب توں ساڈے وچ منتقل کیتا گیا۔ کیہ ایہدے توں انکار کیتا جا سکدا اے کہ مسلم سٹوڈنٹس فیڈریشن دے پڑھیاراں نے غیر لیگی مسلمان لیڈراں نال کیہ کیتا؟ علی گڑھ ریلوے سٹیشن توں ریل گڈی وچ گزرن والے مولانا ابوالکلام آزاد دی داڑھی پُٹن تے اوہناں دے ساہمنے سلوار لاہن دا عمل‘ کہڑی اخلاقیات دی دس پاندا اے؟ساڈے تعلیمی نظام دیاں بے شمار کتاباں وچ ہندو، سکھ عیسائیاں نوں برداشت کرن توں انکار کیتا۔ تعلیمی نصاب دیاں کتاباں وچ موجود اے کہ ہندو بڑے تنگ نظر ہوندے نیں تے سکھاں ساڈے نال انج کیتا تے ہندوواں ساڈے نال انج کیتا۔ مولویاں دیاں مسیتاں وچ کیتیاں جاون والیاں تقریراں تے ساڈیاں درسی کتاباں تنگ نظری تے عدم برداشت دا مونہ بولدا ثبوت نیں۔

انج ویکھیا جاوے تے منفی سوچاں تے عدم برداشت کرونا پاروں پیدا نہیں ہوئی سگوں ایہ تے مسلسل 70 سال توں ساڈے معاشرے وچ رواج پارہی اے پس فرق صرف اینا آیا اے کہ کرونا نے بلدی اُتے پیٹرول دا کم کیتا اے کہ لوک کیوں کہ گھراں وچ قید نیں تے تفریح دے کوئی موقعے موجود نہیں، پارکاں گراونڈاں باہر نکلن دے سبھ وسیلے بند نیں اوہدا نتیجا اے کہ لوکاں وچ عدم برداشت تے ذہنی کوفت تے بے چینی مسلسل ودھدی چلی جارہی اے۔ اوہدا نقصان ایہ ہویا اے جہڑا کسے حد تیکر پہلے وی ہوندا رہندا اے پر کیوں جے ہور کوئی خبر سُنن وچ نہیں آرہی ایس پاروں لڑائی جھیڑے تے اوہدے وچ ہون والے قتل و غارت دے واقعات زیادا رونما ہورہے نیں۔ جہدے وچ پچھلے وڈے واقعات وچ سیالکوٹ وچ بندے دی عدم برداشت ایس حد تیکر ودھ گئی کہ اوہ اپنے حواس گوا بیٹھا تے اوہنے اپنے بال بچیاں نوں گولیاں مار کے جانوں مار دتا۔ ایس طرحاں پشاور وچ چاچے نے معصوم بچی دے گھر وچ رولا پان پاروں گولی مار کے موت دی نیندر سوا دِتا تے تفتیش دوران قاتل چاچے کولوں گولی مارن دی وجھا پچھی گئی تے اوہنے آکھیا پئی میں روزا رکھیا ہویا سی تے بچی ویڑھے وچ کھیڈ رہی سی تے نال رولا پارہی سی تے میرے ارام کرن وچ خلل پیدا ہویا تے غصے وچ مینوں پتا نہ لگا تے میں بچی نوں گولی مار دتی۔

لہذا ایہ آکھنا کہ تنگ نظری یاں منفی سوچ تے عدم برداشت ہُن پیدا ہوئی اے‘ غلط گل اے سگوں ایہ آکھنا کہ لوکاں دے رویے تے سوچاں وچ موجود تنگ نظری تے عدم برداشت نوں کرونا وایرس نال گھراں وچ قید ہو کے رہ جان پاروں ہوا ملی اے تے چنگاری وانگ ہر پاسے معاشی بے راہروی تے بے چینی معاشرے اُتے غالب آگئی اے۔ نفسیات دے ماہر ایہنوں OCDیعنی obsessvie compulsive disoreder دا ناں دیندے نیں۔ سیانے آکھدے نیں پئی راہ پیا جانے تے واہ پیا جانے۔ ایس روگ توں وی اوہوواقف نیں جہناں دا ایہدے نال واہ پیا اے۔ OCD اک بیماری دا ناں اے جہڑے لوک نفسیاتی مریض نیں یاں اپنے کسے عزیز نوں ماہر نفسیات نوں وکھاندے نیں اوہ ایس بیماری توں چنگی طرحاں واقف نیں تے معاشرے وچ ایس مرض دے روگی لوک کویں خرابی تے سماجی رسماں دی تباہی کردے نیں ایہ گل وہ اوہو لوک جاندے نیں جہناں دا ایہدے نال واہ پیا اے۔

ایس وایرس دی وجھا نال پوری دنیا وچ جو کھیڈ رچائی جارہی اے تے ایہدے توں لوک گھراں وچ قید ہو کے رہ گئے نیں تے ایس گل اُتے سر کھپائی کرن دی بجائے کہ ایہ ربی عذاب اے یاں عالمی طاقتاں دی ہوا وچ انجیکٹ کیتا گیا کوئی وایرس اے ایہ جو وی اے ایہدے ایہدے توں بالاتر ہو کے سانوں ایہدے پاروں ساڈی زندگی وچ پیدا ہون والے مسائل اتے سوچنا تے اوہدا حل تلاش کرن دی لوڑ اے۔ایس گل وچ کوئی شک نہیں کہ انسان دنیاوی معاملات، یاری دوستی تے اک دوجے نال تعلقات دے بغیر گزارا نہیں کر سکدا کیوں کہ انسان اک معاشی حیوان اے تے ایہناں معاملات بغیر معاشرے وچ رہنا ناممکن گل اے پر کیوں کہ کرونا وایرس نے سانوں سبھ نوں اپنے اپنے گھراں تیکر محدود کر کے رکھ دتا اے تے ایس وبا دے ٹل یاں مُک جان تیکر گھر وچ رہنا ساڈی مجبوری اے۔ تے ایس مجبوری دے تھلے لگ کے نفسیاتی مریض بن کے تے عدم برداشت تے تنگ نظری وچ وادھا کرن دی بجائے سانوں کجھ مثبت ذریعے تلاش کرنے چاہیدے نیں جہدے توں اسیں گھر وچ ویلا وی لنگھا سکیے تے گھر دے ماحول نوں خُش گوار وی بنا سکیے۔

پارکاں تے تفریحی مقامات دی بندش پاروں اسیں گھر وچ ای تفریحی تے صحت منداناں عناصر دا سامان پیدا کرسکدے آں۔ گھر وچ ای ورزش دے ہلکے پھلکے سٹن جہڑے سانوں پہلے توں آوندے نیں نہیں تے انٹرنیٹ دی دنیا توں حاصل کیتے جاسکدے نیں۔ اپنے کمرے وچ ای ورزش کرو ہلکا پھلکا پسینا نکلے گا تے وقت وی گزر جاوے گا تے صحت وی بہتر رہوے گی۔ فیر گھر وچ پھل دار پُھل دار بوٹے اُگاو گھر دی کسے تھاں یاں چھت دے ٹیرس وچ کیاریاں بناو یاں سوہنے گملے لیا کے خشبو دار پھل لاو۔ اوہناں دی گوڈی کرو فیر رنگاں دی ون سونی کھیڈ توں محظوظ ہوو۔ ایہدے توں انسان فطرت دے بڑا نزدیک ہو جاندا اے تے زنگاں دی ایس رنگولی نوں ویکھ ویکھ کے دل ترو تازا تے پرسکون ہو جاندا اتے جہدے توں صحت مندانا عناصر جنم لین گے۔

اپنے اردگرد دے ماحول نوں سوہنا تے خشگوار بناو چیزاں نوں اوہناں دی مخصوص تھاں اُتے رکھو تے اپنے آل دوال کھلریاں شیواں نوں ترتیب ددو۔ انج کرن نال تُسیں اپنی زندگی وچ وی منظم پن تے ٹھہراو محسوس کرن لگو گے۔اکثر محاوراتن ایہ گل بولی سنی جاندی اے کہ جویں دا ساڈے اردگرد ماحول ہووے گا ساڈی شخصیت وی ہولی ہولی اوہدے وچ ڈھلدی چلی جاوے گی۔ جے اردگرد دے ماحول وچ نظم و ضبط ہووے گا ساڈی شخصیت وی خُدبخد اوس سانچے وچ ڈھلدی چلی جاوے گی۔ انج دی جدوں اسیں اپنے آل دوال وچ ویل بوٹے لاواں گے تے ساڈی زندگی وچ وی نکھار تے ہریالی آجاوے گی تے اسیں فطرت دے بہت قریب ہو جاواں گے تے سبھ توں وڈی گل کہ رُکھاں بوٹیاں نال اُنس تے محبت کرن نال ساڈا اوہناں نال اک رشتا قایم ہو جاوے گا۔ انج اسیں دنیا داری دیاں چکر بازیاں تے پروپگنڈیاں توں وی محفوظ رہواں گے تے آہستا آہستا اسیں اپنے آپ نوں ہولا ہولا تے سکون و اطمینان والا محسوس کرن لگاں گے۔

ایس لئی کرونا وایرس دی وجھا کر کے سانوں اپنے آپ نوں ویلا دین تے ارام و سکون دے مواقعے تلاش کرن دا اک سنہری موقع ملیا اے جہڑا سانوں ضایع نہیں کرنا چاہیدا تے ایہدے توں ودھ توں ودھ فایدا چکنا چاہیدا اے۔ لڑائی جھگڑے، چغل خوریاں، بغاوت، عدم برداشت تے تنگ نظر ہون دی بجائے ایہناں دناں وچ مثبت نظریات نال ماحول نوں اپنے مطابق ڈھالنا اے نہ کہ ماحول مطابق اپنے آپ نوں ڈھال لیئے۔ جے اسیں اپنے معاملات تے اپنیاں سوچاں نوں مثبت سمت وچ نہیں چلاواں گے تے عدم برداشت ساڈے اندر ایس قدر ودھ جاوے گی کہ ہر گھر وچ نفسیات دا اک ادھ مریض پیدا ہو جاوے گا تے انج پوری قوم نفسیاتی مریض بن جاوے گی تے فیر ہر کسے نوں چنگی طرحاں معلوم ہووے گا کہ "Obsessive Compulsive Disorder" کس بلا دا ناں اے۔

٭٭٭٭٭