بازاری شیواں

با زا ری شیواں

رانامحمد زبیر صابر

انگریز جدوں برصغیر وِچ آیا تے کاروبار چلاؤنا اوہدے لئی بہت اوکھا کم سی۔لوک ہر شے مقامی تھاواں تے پیدا کردے سن۔صر ف نمک یا کوئی دوائی ہی لئی باہروں لئی جاندی سی۔فیر چاہ تے سگریٹ نال لوکاں نوں متعارف کروایا گیا۔ شہر اں تے پنڈاں تھاواں دے جا کے لوکاں نوں چاہ پکا کے دکھائی جاندی تے ہولی ہولی لوکاں نوں چاہ تے سگریٹ دی عادت لائی گئی۔دوسری جگت جنگ دے بعد بہت سارے نویں ملک بنے ایہناں ملکاں نے معیشت نوں چلاؤن لئی انڈسڑی دا سہارا لیا تے فیر ہر شے مُل لین دا رواج پئے گیا۔

پرانے دور وِچ لوک بازاری شیواں بہت گھٹ لیندے سن ہر شے مقامی لوک ای پیداکردے سی۔کپڑا جُتی،سبزیاں ہر شے مقامی تھاواں تے ہی بنائیاں جاندیاں سن۔ویلے نال ہر شے بدل جاندی اے لوک پرانیاں شیواں رسم ورواج تے جیون دے ڈھنگ چھڈّ کے نویں شیواں ول ٹُر پیند ے نیں۔کوئی تبدیلی دے ایس عمل نوں روک نہیں سکدے نہ ہی ایہ قدرت توں علاوہ کسے ہو رتے ہتھ وِچ اے۔دوسری جگت جنگ دے بعد وی بہت سارے شہر اُجڑے تے بسے تے دنیا وِچ بہت کجھ بدل گیا۔تبدیلی سماج وِچ ہونی وی چاہیدی اے کھیتی باڑی دے طریقے تے بہت کجھ زمانے نال بدلیا جو کہ بدلنا ضروری ہو گیا سی۔

اج کل ہر شے بازاروں مُل لین دا رواج اے۔کجھ چیزاں جو اسیں گھر وِچ رکھ سکدے آں پر بطور فیشن ہن اوہ گھر نہیں رکھیاں جاندیاں۔کنک گھر رکھن دا رواج وڈے شہراں وِچ بہت ای گھٹ گیااے۔اوہ لوک جہڑے پنڈاں تھاواں توں گئے نیں اوہ وی ہن بازاری آٹے لیندے نیں۔جدوں تیکر جگر یا معدے دے روگی نو ں ڈاکٹر گھر دا آٹا کھان دا نہ کہوے اوس ویلے تیک کنک گھر نہیں رکھی جاندی لارے ایہ لائے جاندے نیں کہ کون کنک نوں صاف کر کے چکی تے لئے کے جاوے بہتر ایہ سمجھیاجاندا اے کہ بازار توں لوڑ مطابق خرید لیا جائے۔پورے سال لئی کنک تے چاؤل بڑی اَسانی نال سٹورکیتے جا سکدے نیں۔میں گھر نوں گودام بنان دا نہیں کہ رہیا پر ایہ سبھ طریقے پرانے وقتاں توں چلے آرہے نیں۔تے مشکل ویلے ایہ سٹور کیتاں شیواں ساڈے بہت کم آوندیاں نیں۔

کنک تے چاؤلاں توں بعد اچار اک اجہی کھان دی وست اے جہڑے گھر وِچ بڑی اسانی نال تیارکیتی جاسکدی اے۔اچار اک واری محنت منگدا اے پر ایہ ویکھو لاک ڈاؤن جہے دِناں وِچ اگر کجھ وی نا لبھے پیسے دی تھوڑ ہووے اچار نال روٹی کھائی جا سکدی اے۔اک واری بنایا اچار پورا سال کم دیندا اے اچار پہلاں مائیاں بنا کے رشتے داراں تے جانن والیاں نوں وی گھلدیاں سن پر ہن گھر لئی ای اچار پا لیا جاوے تے بہت اے۔اج کل ڈبے والے اچار دا رواج اے بڑے پیمانے تے تیارکیتا اے اچارسوادی تے ہوندا اے پر ایہدے وچ کیمیکل دی مقدار وی رلائی جاندی اے۔بازاری اچار وچ رلائے کیمیکل ایس نوں دیر تیکر دُھپ،چھاں وچ خراب ہون توں بچائی رکھدے نیں۔ایہ کیمیکل جو اچار یا بیکر ی چ تیار ہوئی کھان والی شے وِچ لازمی رلائے جاندے نیں۔ایہ ساڈا جگر تے معدہ خراب کردے نیں۔ایس دے مقابلے تے گھر وِچ تیار کیتا اچار ہتھیں بنایا ہوندااے تے کیمیکل توں پاک ہوندا اے۔

لال مرچ بارے سنیا گیا اے کہ ایہدے وِچ وی ملاوٹ کیتی جاندی اے۔ بازاراں وِچ جعلی تے غیر معیاری مرچ وی ویچی جاندی اے۔جد کہ ایہدے مقابلے تے خُد پسائی مرچ ہر قسم دے ڈر توں پاک ہوندے اے نا اوہدے وِچ کیمیکل ہون دا ڈر ہوندا اے نا ہی کسے ہور ملاوٹ دا۔پنجاب فوڈ اتھارٹی نے کئی واری ملاوٹی مرچ مسالے بناؤن والے پھڑے تے اوہناں نوں جرمانے وی کیتے گئے۔کرونا تے لاک ڈاؤن دے ایہناں دِناں وِچ گھر رکھیاں کھان پین دیاں وستاں لوکاں دے کم آرہیاں نیں رواج پرانا اے پر ایہو جے اوکھے ویلے وِچ بہت کارآمد اے۔

٭٭٭٭٭