لوّ، لائف ، لاہور تے عادل لاہوری

لوّ، لائف،لاہورتے عادل لاہوری

الیاس عباسی

لاہورشہردی تواریخ ہزاراں سال پُرانی اے ایسے لئی ایس شہردے ناں بارے وی کئی مشہورریتاں نیں ایہناں چوں ای اِک ریت ، تواریخ نوں سمجھن والے دس دے نیں کہ رام چندرجیدےاک پُترداناں لوہ سی جیس دے ناں تے ایس شہرداناں لوہاور،لہور، لاہور ہویا ریسرچ کرن آلیاں ایہدے تے بہت کھوج کیتی تے ایسرِیت نوں زیاداسُنیا تے پڑھیاجاندااے لاہوریے سمجھدے نیں کہ ایس شہردی ہراِٹ تھلے اک تریخ لُکی ہوئی اے ایتھے رام تے سیتاہوری وی راوے دے کنڈھے ٹِبے بہندے سن جتھے اج مشہورٹِبی محلا اےجتھے ایس شہردی مشہورہیرامنڈی وی اےجنرل ضیاؑدے حدودآرڈینینس راہیں ہیرامنڈی دی ثقافتی رونقاں تے مُک گئیاپراج سیکس دادھنداپورے شہروچ پھیلیاہویااے تے ایہدے وچ شہر دے پوش علاقے وی پِچھے نہیں رہے۔پنجاب دی دھرتی وچ پیاراے پنج دریاواں دی ایس دھرتی وچ وارث دی ہیرتے رانجھامل دے نیں سوہنی مہینوال دے شاہکارقصے وی دسدے نیں تے ایسے لئی پنجاب نوں عاشقاں دی دھرت وی آکھیاجاندااے اِک دوجے نال پیارکرنا، امن نال رہنا تے انسانیت داوکھالالاہوریے صدیاں توں کردے آرہے نیں تے ایسے لئی شایدکہیاجاندااے کہ جہنے لاہورنہیں ویکھیااوہ جمیاای نہیں لاہورنوں مان اے اوہناں تے ، جہناں ایس شہرنال پیارکیتا، ایتھے اپنے فن داوکھالاکیتا کسے ایس شہروچ شاہی قلعے ورگی شاندارعمارت بنائی تے کسے نیں بادشاہی مسجد بنائی تے کسے ایہناں دے وچکارحضوری باغ وچ اپنادربارسجالیاتے پنجاب داشیراکھوایا ایہہ داستان بہت لمبی تے سوہنی اے بادشاہ وی ایتھے آئے تے ایتھوں دے ہوکے رہ گئے تے فقیراں ایس شہروچ اپنے سُوچ لفظاں راہیں لوکائی دی تربیت کیتی تے پوری دنیاوچ دھماں پائیاں باغی بلھاہووے یاں شاہ حسین ہووے یابھگت سنگھ دے انقلابی نعرے ہوون لاہورنے سبھ نوں جی آیاں نوں آکھیا راج سرکاردے دور دے اک وڈے لکھاری جہناں ادب دی دنیاوچ نوبل پرائزوی جتیا، ایسے لاہور دے عاشق سن تے رُڈیارڈکپلنگ ہوراں دالاہورنال عشق کسے توں لُکیاچھُپیانہیں اپنیاں لکھتاں وچ ایہداوکھالاکردے وی نظرآوندے نیں شاید ایہوکارن اے کہ اپنے ناولاں راہیں وی لاہورجنت توں وی دِس پیندااے امرتاپریتم وی جہدوں لاہورچھڈیاتاں لہودے اتھروروندی دلی ول ٹُرپئی قصاالمختصر۔۔لاہورنال جہنے پیارکیتاتے ایس شہرنے وی کوئی کسر نہیں چھڈی اوہنوں پوری دنیاسُنیافیر۔۔۔۔

اج دے لاہورول جھات پائیے تاں عادل لاہوری داناں اُچااےاوہناںدالاہورنال عشق ،اپنی ماں بولی تے ایس دھرتی پنجاب نال پیار، ہُن پوری دنیاوچ مشہوراے لاہوردی اک اک گلی ، مکان ، لائبریری، باغ ہراوس شے بارے کھوج کردے رہندے نیں جہڑاعام لوکاں توں لُک دی جارہی اے اوہناں ایس کم دابیڑابغیرکسے سرکاردی سپورٹ توں شروع کیتا۔ عادل لاہوری شروع توں ای ساریاں توں وکھرارہیا مینوں اج وی اوہ دن یاد اے جدوں کئی ورھے پہلاں پنجاب پبلک لائبریری لاہور دی سوہنی بارادری وچ ملاقات ہوئی سی اوہناں دی کھوج تے شہردے کلچر تے ایتھوں دی بولی نال پیارپوری دنیاویکھ رہی اے جہڑی کھوج تے کجھ کرن دی خاہش پہلے دن ویکھیہن اوہ ودھ کہ اوہناں دے کلچرکلب راہیں لاہوردی سیواکررہے نیں اجوکے ویلے سوشل میڈیا اک وڈی طاقت بن چکیااے تے ایس میڈیم نوں ورتنلئی مغربی تے کجھ مشرقی طاقتاں وی بھرواں استعمال کررہیاں نیں تے عادل لہوری کروڑاں پاکستانی نوجواناں لئی مثال اے جہڑے سوشل میڈیانوں چنگے کماں لئی ورت سکدے نیں کجھ چِرپہلاں اک مشہورامریکی وی لاگرلاہورآئے جہناں لاہوردیثقافت ، ایتھوں دے لوکی ، اوہناں دی عادتاں تے شہربارے وڈیوبنانی سی اوہناں دی ملاقات لاہور دے کھوجی عادل لاہوری ہوراں نوںنال ہوئیتے لاہوربارے ودھیافلم بنائی جہنوں یوٹیوب تے پیٹرتے عادل لاہوریدیایس کاوش نوں ویکھ کہ ہرکسے دادل کردااے کہ اک واری اوہ لاہورضرورویکھے۔ امریکی وی لاگرپیٹرنوں لاہوری اندازوچ دس دیاں عادل ہوراں آکھیاکہ جہنے لاہورنہیں ویکھیاتے اوہ جمیاای نہیں ۔۔۔ایس اکھان دی اپنی اک داستان اے جہدے تے لاہوریے اپنی ایس ریت تے مان کردے نیں

عادل ہوراں داکہناسی کہ ایہ شہر تواریخی طورتے اجہی تھاں تے اے جتھوں باہروں آون آلے حملاآورایتھوں ای لنگھدیاں دلی ہندوستان ول ٹُردے سن تے شہروچ لُٹ مارہوندی سی تے ایتھوں دے لوکاں تنگ گلیاں بنائیاں ہوندیاں سن جہناں نوں ایمرجنسی وچ استعمال کیتاجانداسی تے پیٹر نے اک اجہی گلی وی ویکھی جتھے بڑی مشکل ہوجاندی اے جے ساہمنیوں کوئی آجاوے۔عادل لاہوری مزاج رکھن آلے انسان دوست نیں تے اوہناں ہسدیاں دسیاکہ جے ساہمنیوں کوئی زنانی آجاوے تاں فیرگنجائش صرف نکاح دی رہ جاندی اے۔

لاہوریاں بارے مشہوراے کہ اپنے آل دوال ہرشے نال پیارکردے نیں ایتھوں دے لوکی اپنی زندادلی پاروں مشہورنیں تے خُش خوراکی داوکھالا جمیل پال ہوراں دی ایس گل توں لایاجاسکدااے کہ جہنوں ،،کھان داشوق،، نہیں اوہ لاہوریاای نہیں تے ایہداثبوت عادل لاہوری نیں جہڑے لاہوردے کھانے تے چنگیاں کھان آلیاں تھاواں بارے جانکاری رکھدے نیں تے جے ایہناں نوں ایس کھیتروچ انسایئکلوپیڈیاآکھے جاوے تاں غلط نہیں ہووے گا۔

اج پوری دُنیاٹورازم تے کلچرراہیں بلین ڈالر کمارہی اے تے ایہنوں صنعت دادرجادتاجاندااے ساڈی خوش قسمتی اے کہ ساڈے دیس وچ ایس کھیتر وچ بھرواں سکوپ اے بس سرکارولوں اجہے نوجواناں دے کماں نوں سلاہیاجاوے تے اپنے باہرلےملکاں وچ ثقافتی گروپ بھیجے جاون جہڑے ملک تے اپنے شہراں لئی کُجھ کرسکن۔

لاہورشہردی بولی تے ایتھوں دی ثقافت نوں پوری دنیاوچ اُچاکرن آلیاں چےایس جوان داناں سبھ توں اُچارہووے گا جنہے وی لاہور نال پیارکیتاتے ایس شہرنے اوہنوں اُچی تھاں دتی۔

٭٭٭٭٭